ΥΠΟΙΚ 1078750/1262/Α0012/ΠΟΛ.1176/23.8.1999 Φορολογική μεταχείριση αμοιβών για υπηρεσία ενεργού εφημερίας, εφημεριών ετοιμότητας και μικτών εφημεριών των ιατρών του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ)

Με αφορμή ερωτήματα που υποβάλλονται στην Υπηρεσία μας, σχετικά με το παραπάνω θέμα, σας γνωρίζουμε τα εξής:

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 57 του Ν.2238/1994, στο μηνιαίο εισόδημα από αμοιβές για υπηρεσία ενεργού εφημερίας, που αποκτούν οι ιατροί που είναι ενταγμένοι στο ΕΣΥ, οι Πανεπιστημιακοί ιατροί που δεν ασκούν ελευθέριο επάγγελμα, οι ειδικευόμενοι ιατροί που διέπονται από τις διατάξεις του Ν.1397/1983 (ΦΕΚ 143/Α`), νυν Ν.2606/1998 (ΦΕΚ 35/Α`) και οι ιατροί πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης του ΙΚΑ, που διέπονται από τις διατάξεις του άρθρου 16 του Ν.1666/1986 (ΦΕΚ 200/Α`), για ποσό που αντιστοιχεί σε δύο ημέρες ενεργού κατά μήνα εφημερίας, ο φόρος υπολογίζεται και παρακρατείται με βάση την κλίμακα του άρθρου 9, όταν οι αμοιβές αυτές συνεντέλλονται με μισθοδοτική κατάσταση μαζί με τις άλλες αποδοχές του δικαιούχου ή με βάση το συντελεστή της περ. γ`, όταν αυτές εντέλλονται με χωριστή κατάσταση. Για το ποσό που αντιστοιχεί στις υπόλοιπες ημέρες ενεργού εφημερίας παρακρατείται φόρος με συντελεστή 20% και, με την παρακράτηση αυτή, εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση για το ποσό των αμοιβών αυτών. Ο φορολογούμενος, όμως, μπορεί το ποσό των ετήσιων αμοιβών του προηγούμενου εδαφίου, για τις οποίες παρακρατήθηκε φόρος με συντελεστή 20%, να το περιλάβει στη δήλωσή του, του οικείου οικονομικού έτους και να υπαχθεί σε φόρο με βάση την κλίμακα του άρθρου 9.

2. Με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 7 του Ν.2606/1998, ορίζεται ότι η συμμετοχή των γιατρών του ΕΣΥ, των μελών ΔΕΠ τμημάτων ιατρικής και όλων των γιατρών που με οποιαδήποτε σχέση προσφέρουν υπηρεσία στα νοσοκομεία, στο πρόγραμμα εφημεριών (ενεργών και ετοιμότητας) είναι υποχρεωτική για όλους τους βαθμούς και βαθμίδες, σύμφωνα με τις εκάστοτε υπηρεσιακές ανάγκες.

3. Περαιτέρω, με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 20 του Ν.2703/1999 (ΦΕΚ 72/Α`), καθιερώνεται για τους γιατρούς των νοσοκομείων και των Κέντρων Υγείας του ΕΣΥ, όπως αναφέρονται στην παρ. 1 του άρθρου 7 του Ν.2606/1998, μικτή εφημερία, αποτελούμενη από ενεργό εξάωρη εφημερία, μετά το πέρας του τακτικού ωραρίου, που συνεχίζεται με εφημερία ετοιμότητας μέχρι τη συμπλήρωση του 16ώρου. Η αμοιβή της εφημερίας αυτής καθορίζεται συνολικά σε 70/100 της αντίστοιχης συνολικής αμοιβής της 16ωρης ενεργού εφημερίας.

4. Από το συνδυασμό των παραπάνω διατάξεων προκύπτουν τα εξής:

α) Από τις αμοιβές για μέχρι δύο υπηρεσίες ενεργού εφημερίας, κατά μήνα, που αποκτούν οι ιατροί που είναι ενταγμένοι στο ΕΣΥ, οι Πανεπιστημιακοί ιατροί που δεν ασκούν ελευθέριο επάγγελμα, οι ειδικευόμενοι ιατροί που διέπονται από τις διατάξεις του Ν.1397/1983 (ΦΕΚ 143/Α`), νυν Ν.2606/1998 και οι ιατροί πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης του ΙΚΑ, που διέπονται από τις διατάξεις του άρθρου 16 του Ν.1666/1986 και εφόσον αυτές συνεντέλλονται (συνεκκαθαρίζονται) σε μισθοδοτική κατάσταση μαζί με τις άλλες αποδοχές των δικαιούχων, παρακρατείται φόρος ο οποίος υπολογίζεται με βάση την κλίμακα του άρθρου 9.

β) Οταν οι πιο πάνω αμοιβές δεν συνεντέλλονται, τότε ο παρακρατούμενος φόρος υπολογίζεται με συντελεστή 20%, σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. γ` της παρ. 1 του άρθρου 57 του Ν.2238/1994.

γ) Για τις αμοιβές που αντιστοιχούν σε πάνω από δύο υπηρεσίες ενεργού εφημερίας, ο παρακρατούμενος φόρος υπολογίζεται με συντελεστή 20%, εξαντλουμένης της φορολογικής υποχρέωσης για το ποσό των αμοιβών αυτών. Ο φορολογούμενος, όμως, μπορεί το ποσό των ετήσιων αμοιβών για τις οποίες παρακρατήθηκε φόρος με συντελεστή 20% και εξαντλήθηκε η φορολογική του υποχρέωση, να το συμπεριλάβει στην ετήσια δήλωση του οικείου οικονομικού έτους και να φορολογηθεί με βάση τις γενικές διατάξεις.

5. Υστερα από τα παραπάνω αναφερόμενα και μετά την καθιέρωση από τις διατάξεις του άρθρου 20 του Ν.2703/1999 των μικτών εφημεριών, γίνεται δεκτό ότι η ειδική διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 57 του Ν.2238/1994, που ρυθμίζει τη φορολογική μεταχείριση των αμοιβών των γιατρών του ΕΣΥ για υπηρεσία ενεργού εφημερίας, όπως αυτή περιγράφεται στην παρ. 1 του παρόντος, θα εφαρμόζεται ανάλογα και για τις αμοιβές από μικτές εφημερίες των γιατρών του ΕΣΥ από τη χορήγησή τους.

6. Περαιτέρω, οι αμοιβές για εφημερίες ετοιμότητας φορολογούνται στο σύνολό τους, ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες με τις γενικές διατάξεις του Ν.2238/1994. Κατά την καταβολή τους πρέπει να διενεργείται παρακράτηση φόρου σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 57 του Ν.2238/1994.

7. Τέλος, διευκρινίζεται ότι το πάγιο μηνιαίο ποσό ύψους 250.000 δρχ. που καταβάλλεται, σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. ε` της παρ. 4 του άρθρου 7 του Ν.2606/1998, στους γιατρούς που υπηρετούν με βαθμό Διευθυντή σε νοσοκομεία της Α` Ζώνης και στους Διευθυντές των Πανεπιστημιακών κλινικών εργαστηρίων και μονάδων, ως αποζημίωση εφημεριών, φορολογείται στο σύνολό του ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες με τις γενικές διατάξεις του Ν.2238/1994. Κατά την καταβολή τους πρέπει να διενεργείται παρακράτηση φόρου, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 57 του Ν.2238/1994.