ΥΠΟΙΚ 1060218/2900/405/0014/ΠΟΛ.1155/26.7.1999 Διευκρινίσεις σχετικά με την εφαρμογή της υπ` αριθ. 1051009/2119/669/ΠΟΛ.1156/9.5.1997 ΕΔΥΟ - Απαλλαγή Πλοίων και Αεροσκαφών από ΦΠΑ

Με την παρ. 1 του άρθρου 22 του Ν.1642/1986, όπως ισχύει, έχουν ενσωματωθεί στο εθνικό μας δίκαιο οι σχετικές με την απαλλαγή πλοίων και αεροσκαφών διατάξεις των παρ. 4 έως 9 του άρθρου 15 της Οδηγίας (ΕΟΚ) αριθ. 77/388 (6η Οδηγία ΦΠΑ). Περαιτέρω, με την ΠΟΛ.1156/1997 εγκύκλιο (άρθρο 22), παρέχονται διευκρινίσεις για την απαλλαγή πλοίων και αεροσκαφών από ΦΠΑ.

Με αφορμή ερωτήματα Τελωνειακών και Φορολογικών Υπηρεσιών, καθώς και αεροπορικών ή ναυτιλιακών επιχειρήσεων σχετικά με ορισμένα πρακτικά προβλήματα εφαρμογής της εν λόγω εγκυκλίου, σημειώνουμε τα ακόλουθα:

Α. Απαλλαγές στα πλοία 

1. Σε πρόσφατο έγγραφό της, η ΧΧΙ Γενική Διεύθυνση της Commission διευκρινίζει ότι καθοριστικό στοιχείο για την απαλλαγή που προβλέπεται από τις διατάξεις των παρ. 4 και 5 του άρθρου 15 της Οδηγίας (ΕΟΚ) αριθ. 77/388, όσον αφορά τα ειδικά πλοία, όπως ρυμουλκά, βυθοκόρους, πλωτούς γερανούς, πλωτές δεξαμενές και εξέδρες γεώτρησης ή εκμετάλλευσης, είναι ότι πρέπει να χρησιμοποιούνται στην ανοιχτή θάλασσα διενεργώντας εμπορική ή βιομηχανική δραστηριότητα, όπως γεωτρήσεις, εκβαθύνσεις ή εκσκαφές στο βυθό της θάλασσας.

2. Με τις Συμπληρωματικές Σημειώσεις του Κεφαλαίου 89 "Θαλάσσια και ποτάμια ναυσιπλοϊα" του Εφαρμοστικού Τελωνειακού Δασμολογίου, διευκρινίζεται ότι στις διακρίσεις (δασμολογικές κλάσεις) των πλοίων για τη θαλάσσια ναυσιπλοϊα κατατάσσονται μόνο τα πλοία που έχουν ναυπηγηθεί για την ανοιχτή θάλασσα και στα οποία το μέγιστο εξωτερικό μήκος του κύτους (χωρίς τα προσαρτήματα), είναι ίσο ή ανώτερο των δώδεκα μέτρων, εκτός από τα αλιευτικά και τα ναυαγοσωστικά, τα οποία, εφόσον έχουν ναυπηγηθεί για την ανοιχτή θάλασσα, θεωρούνται πάντοτε ως πλοία θαλάσσιας ναυσιπλοϊας, ανεξάρτητα από το μήκος τους. Συμπίπτουν, δηλαδή, οι όροι "πλοίο ανοιχτής θάλασσας" και "πλοίο θαλάσσιας ναυσιπλοϊας".

3. Εχοντας υπόψη τα παραπάνω και προκειμένου να αρθούν οι όποιες αμφιβολίες και ερωτηματικά δημιουργήθηκαν μετά την κοινοποίηση της υπ` αριθ. 1051009/2119/669/0014/ΠΟΛ.1156/9.5.1997 ΕΔΥΟ, επισημαίνεται ότι:

Ι. Οσον αφορά την περ. α` της παρ. 1 του άρθρου 22 του Ν.1642/1986 

α) Οι κατηγορίες των πλοίων που υπάγονται στις απαλλακτικές διατάξεις της περίπτωσης αυτής είναι εκείνα που εμπίπτουν στην περιγραφή και κατατάσσονται στις διακρίσεις (δασμολογικές κλάσεις) των πλοίων για τη θαλάσσια ναυσιπλοϊα, του Κεφαλαίου 89 του Εφαρμοστικού Τελωνειακού Δασμολογίου.

Ειδικά τα πλοία που κατατάσσονται στις διακρίσεις 8903 91 10 00 και 8903 92 10 00 υπάγονται στις απαλλακτικές διατάξεις της περίπτωσης αυτής μόνο εφόσον πρόκειται για επαγγελματικά τουριστικά σκάφη του Ν.438/1976 (ΦΕΚ 256/Α`).

Αντίγραφο του Κεφαλαίου 89, με υπογραμμισμένες τις διακρίσεις των πλοίων που εμπίπτουν στις απαλλακτικές διατάξεις της περίπτωσης αυτής, κοινοποιείται με το συνημμένο στην παρούσα "Παράρτημα Ι".

β) Για τη διαδικασία χορήγησης της εν λόγω απαλλαγής, εφαρμογή έχουν οι διατάξεις της υπ` αριθ. Π.8271/4879/ΠΟΛ.366/18.12.1987 ΑΥΟ (Κεφάλαια Α` και Β`).

Ειδικά στις περιπτώσεις πλοίων με ξένη σημαία, απαιτείται επιπλέον και βεβαίωση της αρμόδιας Λιμενικής Αρχής ότι τα πλοία αυτά πράγματι χρησιμοποιούνται στην ανοιχτή θάλασσα για έναν από τους προαναφερόμενους σκοπούς.

ΙΙ. Οσον αφορά την περ. δ` της παρ. 1 του άρθρου 22 του Ν.1642/1986 

Για τη χορήγηση της απαλλαγής από το ΦΠΑ της εισαγωγής και της παράδοσης υλικών και αντικειμένων, καθώς και των εργασιών κατασκευής, μετατροπής, επισκευής και συντήρησης των πλοίων τα οποία απαλλάσσονται, σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. α` της παρ. 1 του άρθρου 22 του Ν.1642/1986, εφαρμογή έχουν οι διατάξεις των Κεφαλαίων Δ` και Ε` της υπ` αριθ. Π.8271/4879/ΠΟΛ.366/18.12.1987 ΑΥΟ.

Ακόμη, σύμφωνα με το άρθρο 30 της εν λόγω ΑΥΟ οι διατάξεις του Κεφαλαίου Δ` αυτής εφαρμόζονται ανάλογα και σε περιπτώσεις μετατροπής ή μετασκευής πλοίων, ανεξάρτητα από τον επαγγελματικό ή μη προορισμό τους, όταν πρόκειται για πλοία με ξένη σημαία.

Τέλος, για τη χορήγηση της απαλλαγής από το ΦΠΑ της παροχής υπηρεσιών για τη συντήρηση και επισκευή πλοίων, τα οποία απαλλάσσονται, σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. α` της παρ. 1 του άρθρου 22 του Ν.1642/1986, εφαρμογή έχουν οι διατάξεις του Κεφαλαίου Ε` της υπ` αριθ. Π.8271/4879/ΠΟΛ.366/18.12.1987 ΑΥΟ. Διευκρινίζεται ότι η απαλλαγή αυτή χορηγείται εάν τα πλοία φέρουν ελληνική ή ξένη σημαία, αρκεί μόνο να καλύπτονται, όπως προαναφέρεται, από την απαλλαγή της περ. α` της παρ. 1 του άρθρου 22 του Ν.1642/1986.

Β. Απαλλαγές αεροσκαφών

Ι. Οσον αφορά την περ. β` της παρ. 1 του άρθρου 22 του Ν.1642/1986

α) Με την υπ` αριθ. 1051009/2119/669/0014/ΠΟΛ.1156/9.5.1997 ΕΔΥΟ, διευκρινίστηκε ότι αεροπορικές εταιρίες που εκτελούν κυρίως διεθνείς πτήσεις, είναι εκείνες που εκτελούν κυρίως μεταφορές εξωτερικού με κόμιστρο το οποίο αντιπροσωπεύει τουλάχιστον το 60% του συνόλου των ετήσιων εσόδων τους.

β) Για την απόδειξη της προϋπόθεσης αυτής, απαιτείται βεβαίωση της αρμόδιας για τη φορολογία της αεροπορικής εταιρίας ΔΟΥ.

Η βεβαίωση αυτή προσκομίζεται στο Τελωνείο, όταν πρόκειται για εισαγωγή αεροσκάφους ή στον εγκατεστημένο στο εσωτερικό της χώρας πωλητή, όταν πρόκειται για παράδοση. Η ίδια βεβαίωση χρησιμοποιείται προκειμένου να χορηγηθούν οι προβλεπόμενες από τις περ. β` και γ` της παρ. 1 του άρθρου 22 του Ν.1642/1986 απαλλαγές, στις περιπτώσεις εισαγωγής ή παράδοσης αντικειμένων, υλικών, καυσίμων, λιπαντικών, τροφοεφοδίων και λοιπών αγαθών που προορίζονται για τον εφοδιασμό των αεροσκαφών τα οποία απαλλάσσονται με τις διατάξεις της περ. β` της παρ. 1 του ίδιου άρθρου και νόμου. Στην περίπτωση αυτή, στο εκδιδόμενο τιμολόγιο του προμηθευτή ή στο οικείο τελωνειακό παραστατικό αναγράφεται η ένδειξη "Απαλλαγή από το ΦΠΑ, Ν.1642/1986, άρθρο 22 - ΠΟΛ.1155/1999" και φωτοαντίγραφο της βεβαίωσης θα προσαρτάται στο τελωνειακό παραστατικό ή στο στέλεχος του τιμολογίου του προμηθευτή.

ΙΙ. Οσον αφορά την περ. δ` της παρ. 1 του άρθρου 22 του Ν.1642/1986 

Για τη χορήγηση της απαλλαγής της διάταξης αυτής, εφαρμογή έχουν οι οδηγίες που δόθηκαν με την υπ` αριθ. 1051009/2119/0014/ΠΟΛ.1156/9.5.1997 ΕΔΥΟ. Διευκρινίζουμε, όμως, ότι, προκειμένου να απαλλάσσεται η μίσθωση αεροσκαφών που χρησιμοποιούνται για εκμετάλλευση από αεροπορικές εταιρίες, πρέπει οι εταιρίες αυτές να εκτελούν κυρίως μεταφορές εξωτερικού με κόμιστρο το οποίο αντιπροσωπεύει το 60% του συνόλου των εσόδων τους.

Προς τούτο, απαιτείται η βεβαίωση της προηγούμενης παραγράφου μόνο στην περίπτωση μίσθωσης στο εσωτερικό της χώρας (εκμισθωτής και μισθωτής εγκατεστημένοι στην Ελλάδα).

Δεν είναι απαραίτητη η εν λόγω βεβαίωση στις περιπτώσεις:

- Μίσθωσης όπου ο εκμισθωτής είναι εγκατεστημένος σε χώρα εκτός Κοινότητας και το αεροσκάφος χρησιμοποιείται στην Ελλάδα.

- Μίσθωσης όπου ο εκμισθωτής είναι εγκατεστημένος σε άλλο κράτος - μέλος, επειδή ο τόπος φορολογίας δεν είναι η Ελλάδα.

Η πιο πάνω αναφερόμενη βεβαίωση χορηγείται από την αρμόδια ΔΟΥ με βάση στοιχεία της προηγούμενης διαχειριστικής περιόδου. Στην περίπτωση νέων αεροπορικών επιχειρήσεων δεν μπορεί να χορηγηθεί βεβαίωση απαλλαγής και ο ΦΠΑ που καταβάλλεται εκπίπτεται ή επιστρέφεται σύμφωνα με την ΠΟΛ.1078/1991.

Επισημαίνεται ότι, σε κάθε περίπτωση, δεν θίγονται και εξακολουθούν να ισχύουν οι σχετικές διατάξεις που αφορούν τη νηολόγηση, τα έγγραφα εθνικότητας και την άδεια αναγνώρισης του αεροσκάφους, για τις οποίες αρμόδια είναι η Υ.Π.Α.