ΘΕΜΑ: Εφαρμογή διατάξεων άρθρου 1 ν. 4499/2017

Σας γνωρίζουμε ότι με τις διατάξεις του άρθρου 1 του νόμου 4499/2017 ( ΦΕΚ Α 176) « Συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις του ν.4387/2016, ρυθμίσεις για την αγορά παιγνίων, για την «Ελληνικό Καζίνο Πάρνηθας Α.Ε.» επέρχονται σημαντικές βελτιωτικές μεταβολές στη σύνταξη λόγω θανάτου του άρθρου 12 του ν.4387/2016 που αναφέρονται :

Α. στους δικαιούχους σύνταξης λόγω θανάτου και

Β. στο κατώτατο χορηγούμενο ποσό της σύνταξης λόγω θανάτου του άρθρου 12 του ν. 4387/2016.

Συγκεκριμένα με τις κοινοποιούμενες διατάξεις που ανατρέχουν στην 13.5.2016 ημερομηνία έναρξης ισχύος του ν.4387/2016 και καταλαμβάνουν δικαιούχους σύνταξης θανάτου που έχει επέλθει από την ανωτέρω ημερομηνία και εφεξής, ορίζονται τα ακόλουθα :

1. Με την παρ.1 του άρθρου 1 του ν.4499/2017 συμπεριλαμβάνονται στους δικαιούχους σύνταξης θανάτου τα τέκνα τα οποία απώλεσαν το γονέα τους κατά τη διάρκεια του έτους προετοιμασίας για την εισαγωγή στην ανώτερη ή ανώτατη σχολή , ανεξαρτήτως της επιτυχούς ή μη έκβασης των εξετάσεων. Διευκρινίζεται ότι τούτο ισχύει και για τα επόμενα της Γ' λυκείου έτη κατά τα οποία το τέκνο συμμετέχει, επιτυχώς ή μη, στις εξετάσεις εισαγωγής σε ανώτερη ή ανώτατη σχολή .

Προϋπόθεση επομένως νια τη λήψη της σύνταξης είναι να επέλθει ο θάνατος μέσα στο έτος προετοιμασίας νια πανελλήνιες εξετάσεις . 

Η προετοιμασία για τις εξετάσεις πιστοποιείται από τη συμμετοχή σε αυτές και χορηγείται σύνταξη θανάτου και μετά τη συμπλήρωση του 18ου και έως τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας .

Τα πιστοποιητικά που αναζητούνται είναι α) πιστοποιητικό θανάτου του ασφαλισμένου ή συνταξιούχου από το οποίο και προκύπτει η ακριβής ημερομηνία του θανάτου και β) πιστοποιητικό συμμετοχής του παιδιού στις πανελλήνιες εξετάσεις.

Ως έτος προετοιμασίας για τις πανελλήνιες εξετάσεις ορίζεται η 1η Ιουλίου κάθε έτους έως και την 30η Ιουνίου του επόμενου έτους, οπότε και ολοκληρώνεται η προετοιμασία με τη συμμετοχή του υποψηφίου στις εξετάσεις.

Η σύνταξη χορηγείται αναδρομικά από το χρονικό σημείο έναρξης καταβολής της, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, εφόσον το πιστοποιητικό συμμετοχής στις πανελλήνιες εξετάσεις προσκομιστεί μεταγενέστερα του θανάτου.

Παράδειγμα : Συνταξιούχος του ΕΦΚΑ-ΟΑΕΕ πεθαίνει στις 15/7/2016 δηλαδή μετά τις Πανελλαδικές εξετάσεις του έτους 2016 και το ενήλικο τέκνο ήδη 19 ετών θα συμμετάσχει στις πανελλαδικές εξετάσεις του έτους 2017 . Το έτος προετοιμασίας του συγκεκριμένου τέκνου για τις πανελλαδικές εξετάσεις αρχίζει από 1.7.2016 έως και 30.6.2017. Ο θάνατος επομένως έχει επέλθει μέσα στο έτος προετοιμασίας και όταν θα εκδοθεί το πιστοποιητικό συμμετοχής του τέκνου στις πανελλαδικές εξετάσεις του 2017 θα δικαιωθεί τη σύνταξη θανάτου από τον ΕΦΚΑ-ΟΑΕΕ αναδρομικά -σύμφωνα με τη νομοθεσία του πρώην ΟΑΕΕ- από 1/8/2016 ( 1η του επόμενου μήνα από εκείνο που έγινε ο θάνατος) εφόσον το χρονικό διάστημα από την υποβολή της αίτησης για συνταξιοδότηση και την προσκόμιση του σχετικού πιστοποιητικού δεν υπερβαίνει το ένα έτος. Στο τέκνο η σύνταξη θανάτου θα συνεχίσει να καταβάλλεται έως και τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας του.

Επισημαίνεται ότι ο επιζών σύζυγος συνεχίζει να λαμβάνει τη σύνταξη θανάτου για όσο χρονικό διάστημα δικαιούται και το τέκνο σύνταξη θανάτου -ανεξάρτητα από το γεγονός ότι ο επιζών δεν έχει την ηλικιακή προϋπόθεση της περ Α' της παρ. 1 του άρθρου 12 του ν.4387/2016 για συνέχιση καταβολής της σύνταξης θανάτου.

Τέλος, διευκρινίζουμε ότι στον κύκλο δικαιοδόχων σύνταξης θανάτου τέκνων συμπεριλαμβάνονται και τα τέκνα στα οποία είχε διακοπεί η συνταξιοδοτική προστασία λόγω συμπλήρωσης του 18ου έτους της ηλικίας και τα οποία εισήχθησαν σε ανώτερη ή ανώτατη σχολή ή ενεγράφησαν σε ΙΕΚ μεταγενέστερα του θανάτου του γονέα και της συμπλήρωσης του ανωτέρω ορίου ηλικίας. Τα ανωτέρω τέκνα δικαιούνται από την εγγραφή τους σε ανώτερη ή ανώτατη σχολή ή ΙΕΚ σύνταξη λόγω θανάτου, η οποία

καταβάλλεται μέχρι το πέρας των σπουδών τους με ανώτερη καταληκτική ημερομηνία εκείνη της συμπλήρωσης του 24ου έτους της ηλικίας( εφόσον οι σπουδές δεν έχουν ολοκληρωθεί πριν από το ανωτέρω όριο ηλικίας).

2. Παράγραφος 2

Με τις διατάξεις της παραγράφου 2 θεσμοθετείται η χορήγηση αυτοτελούς κατωτάτου ορίου σύνταξης :

Α) στον επιζώντα ή/ και στον διαζευγμένο σύζυγο

Β) στα δικαιοδόχα τέκνα

Γ) στα δικαιοδόχα τέκνα που είναι ορφανά από τους δύο γονείς.

Από τη χορήγηση του κατώτατου ορίου των κοινοποιούμενων διατάξεων στον επιζώντα ή /και διαζευγμένο σύζυγο και στα δικαιοδόχα τέκνα εξαιρούνται οι δικαιοδόχοι σύνταξης θανάτου λόγω εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής ασθένειας - περίπτωση όπου εφαρμόζονται οι ειδικές διατάξεις του άρθρου 31 του ν.4387/2016.

Επομένως κατ’ εφαρμογή των διατάξεων της περ. β' της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν.4499/2017 χορηγείται αυτοτελές κατώτατο όριο σύνταξης λόγω θανάτου για τα δικαιοδόχα τέκνα του θανόντος.

Αυτοτελές κατώτατο ποσό χορηγείται και για το καθένα τέκνο που έχει χάσει και τους δύο γονείς του ( αμφοτερόπλευρα ορφανό) , υπό την προϋπόθεση βέβαια του άρθρου 12 του ν.4387/2016 ότι δεν λαμβάνει ή δεν δικαιούται σύνταξη από τον άλλο νονέα.

Έτσι σε περίπτωση που υπάρχουν δύο δικαιοδόχα τέκνα και ένα δικαιοδόχο τέκνο, ορφανό και από τους δύο γονείς, τότε στα δύο δικαιοδόχα τέκνα επιμερίζεται ένα κατώτατο όριο λόγω θανάτου και στο ορφανό και από δύο γονείς τέκνο επίσης ένα κατώτατο όριο λόγω θανάτου.

Στην τελευταία αυτή περίπτωση η χορήγηση αυτοτελούς κατωτάτου ποσού σύνταξης θανάτου στο ορφανό τέκνο και από τους δύο γονείς τελεί υπό την προϋπόθεση ότι δεν λαμβάνει ή δεν δικαιούται σύνταξη από τον άλλο νονέα.

Εξυπακούεται ότι το ποσό του χορηγούμενου κατώτατου ορίου είναι ανάλογο με το χρόνο ασφάλισης του θανόντα .

Σε περίπτωση ύπαρξης 2 τέκνων ορφανών και από τους δύο γονείς χορηγείται σε καθένα από αυτά σύμφωνα με τη ρητή πρόβλεψη του τελευταίου εδαφίου , αυτοτελές κατώτατο ποσό ανάλογο με τα έτη ασφάλισης του θανόντα γονέα .

Η χορήγηση περισσοτέρων του ενός κατωτάτων ποσών σύνταξης θανάτου που θα έχει ως αποτέλεσμα την υπέρβαση του ποσού της συνολικής σύνταξης που δικαιούνταν ο θανών ασφαλισμένος/συνταξιούχος επιτρέπεται σύμφωνα με τις κοινοποιούμενες διατάξεις για λόγους ελάχιστης ασφαλιστικής προστασίας των δικαιοδόχων .

3. Κατώτατο ποσό σύνταξης θανάτου

Ως κατώτατο ποσό σύνταξης λόγω θανάτου ορίζεται το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξης του άρθρου 7 του ν.4387/206 για 20 χρόνια ασφάλισης δηλαδή το ποσό των 384,00 €.

Εάν ο θανών είχε λιγότερα από 20 χρόνια ασφάλισης , το ποσό των 384,00 € μειώνεται κατά 1,25% για κάθε έτος που υπολείπεται των 20 ετών και μέχρι τα 15 έτη ασφάλισης . Εάν ο χρόνος ασφάλισης του θανόντα είναι μικρότερος των 15 ετών χορηγείται ως κατώτατο ποσό τα 360 € που αντιστοιχεί στα 15 χρόνια ασφάλισης. .Συνεπώς το κατώτατο ποσό σύνταξης λόγω θανάτου ανάλογα με το χρόνο ασφάλισης διαμορφώνεται ως εξής :

• Μέχρι και 15 έτη ασφάλισης : 360 ευρώ
• Για 16 έτη ασφάλισης: 364,80 ευρώ
• Για 17 έτη ασφάλισης: 369,60 ευρώ
• Για 18 έτη ασφάλισης: 374,40 ευρώ
• Για 19 έτη ασφάλισης: 379,20 ευρώ
• Για 20 έτη ασφάλισης και άνω : 384,00 ευρώ .

Για να εξευρεθεί ο χρόνος ασφάλισης από τον οποίο και συναρτάται το κατώτατο ποσό λαμβάνεται υπόψη μόνο κάθε πλήρες έτος ασφάλισης που είχε πραγματοποιήσει ο θανών.

Εάν για παράδειγμα ο θανών είχε 17 έτη και 4 μήνες ασφάλισης , ως κατώτατο όριο χορηγείται το ποσό που αντιστοιχεί στα 17 έτη ασφάλισης ( 369,60 €)

Η χορήγηση του κατώτατου ποσού σύνταξης θανάτου στους δικαιοδόχους προϋποθέτει υπολογισμό του ποσού σύνταξης του θανόντος ασφαλισμένου ή συνταξιούχου μετά την 13.5.2016 βάσει των άρθρων 7 και 8 του ν.4387/2016 και σύγκριση του ποσού που σύμφωνα με το άρθρο 12 του ίδιου νόμου μεταβιβάζεται ( περίπτωση θανάτου συνταξιούχου ) ή απονέμεται ( περίπτωση θανάτου ασφαλισμένου ) με το κατώτατο ποσό που αναλογεί στα χρόνια ασφάλισης του θανόντος.

Στις περιπτώσεις θανάτου συνταξιούχου ο οποίος ελάμβανε σύνταξη κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του ν.4387/2016 ο υπολογισμός της σύνταξης γίνεται σύμφωνα με τα άρθρα 14 και 33 του ν. 4387/2016 , για τα οποία έχουν δοθεί αναλυτικές οδηγίες .

Τα ανωτέρω εφαρμόζονται και στην περίπτωση θανόντος που ελάμβανε δύο συντάξεις από διαφορετικούς φορείς (πχ πρώην ΙΚΑ και ΟΑΕΕ ).

Μόνο εάν το ποσό που προκύπτει από τον ανωτέρω υπολογισμό υπολείπεται του κατώτατου ποσού τότε και μόνο τότε χορηγείται το αντίστοιχο προς το χρόνο ασφάλισης κατώτατο ποσό .

Διευκρινίζεται ότι προκειμένου για μεταβίβαση σύνταξης λόγω θανάτου στις περιπτώσεις παλαιών ασφαλισμένων που ελάμβαναν πλήρη σύνταξη αναπηρίας από το πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ , επειδή είχαν κριθεί ανάπηροι με ποσοστό 67% και είχαν πραγματοποιήσει 6000 ημέρες δεν μειώνεται η εθνική σύνταξη λόγω μειωμένου ποσοστού αναπηρίας . Και τούτο καθότι οι εν λόγω συνταξιούχοι, με βάση το δίκαιο που ίσχυε κατά το χρόνο έναρξης εφαρμογής του ν.4387/2016, εξομοιώνονταν ως προς το χορηγούμενο ποσό σύνταξης με τους συνταξιούχους βαριάς αναπηρίας ( ποσοστό 80% και άνω)

Επομένως και στην περίπτωση θανάτου του ανωτέρω συνταξιούχου το χορηγούμενο ποσό που αντιστοιχεί στην εθνική σύνταξη δεν υπόκειται σε μείωση - λόγω ποσοστού αναπηρίας μικρότερου του 80%.

Μόνο σε περίπτωση νέας κρίσης από τις Υγειονομικές Επιτροπές μετά την 13.5.2016 με μικρότερο του 67% ποσοστού αναπηρίας , μειώνεται το ποσό της εθνικής σύνταξης σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ.4 του άρθρου 7 του ν.4387/2016 .

4. Υπολογισμός κατώτατου ποσού σύνταξης θανάτου συνταξιούχων πρώην ΟΓΑ

Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 99 του ν.4387/2016 το ποσό της σύνταξης των ασφαλισμένων του ΟΓΑ διαμορφώνεται ως εξής :

α. Για τις αιτήσεις συνταξιοδότησης που θα κατατεθούν από 1.1.2017 έως 31.12.2017 το ποσό της σύνταξης αποτελείται από το άθροισμα δύο επιμέρους ποσών: κατά ποσοστό 93,80% από το ποσό που προκύπτει με βάση τις γενικές, ειδικές ή καταστατικές διατάξεις του ΟΓΑ όπως αυτές ισχύουν κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, με την επιφύλαξη του άρθρου 40 και κατά ποσοστό 6,20% από το άθροισμα της εθνικής και της ανταποδοτικής σύνταξης.

β. Για τις αιτήσεις συνταξιοδότησης που θα κατατεθούν από 1.1.2018 έως 31.12.2030 το ποσό της εθνικής και της ανταποδοτικής σύνταξης διαμορφώνεται σταδιακά κατ’ έτος σε ποσοστό 12,90%, 19,60%, 26,30%, 33%, 39,70%, 46,40%, 53,10%, 59,80%, 66,50%, 73,20%, 79,90, 86,60%, 93,30%, αντίστοιχα. Το ποσό που προκύπτει με βάση τις γενικές, ειδικές ή καταστατικές διατάξεις του ΟΓΑ, όπως αυτές ισχύουν κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, διαμορφώνεται σταδιακά κατ’ έτος σε ποσοστό 87,10%, 80,40%, 73,70%, 67,00%, 60,30%, 53,60%, 46,90% 40,20% 33,50%, 26,80%, 20,10%, 13,40% και 6,70%, αντίστοιχα.

Με τις κοινοποιούμενες διατάξεις και στην περίπτωση συνταξιούχων λόγω θανάτου του πρώην ΟΓΑ θεσπίζεται χορήγηση κατώτατου ορίου - εφόσον μετά τον ανωτέρω υπολογισμό του άρθρου 99 του ν.4387/2016 -το εξαγόμενο ποσό σύνταξης είναι μικρότερο του κατωτάτου ορίου του ανάλογου προς τα έτη ασφάλισης του θανόντα.

Ένα αυτοτελές κατώτατο όριο δικαιούται ο επιζών και ή ο διαζευγμένος σύζυγος και ένα αυτοτελές κατώτατο όριο δικαιούνται τα δικαιοδόχα τέκνα σύμφωνα με όσα έχουν αναφερθεί ανωτέρω και ισχύουν για τους λοιπούς δικαιοδόχους των λοιπών ενταχθέντων στον ΕΦΚΑ φορέων .

5. Τέλος, με την παράγραφο 3 της κοινοποιούμενης διάταξης προβλέπεται η μεταβίβαση στα δικαιοδόχα τέκνα του 50% του κατωτάτου ορίου που περικόπτεται στην περίπτωση απασχόλησης ή συνταξιοδότησης από ίδιο δικαίωμα του επιζώντα συζύγου ή του διαζευγμένου μετά την 1 η τριετία, σύμφωνα και με τα οριζόμενα στις διατάξεις της περίπτωσης Γ της παρ. 4 του αρ. 12 του ν.4387/16.

Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ & ΚΟΙΝΩΝ.ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Α. ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ