ΥΠΟΙΚ 1027989/122/Α0013/ΠΟΛ.1069/15.3.1999

Κοινοποίηση της υπ` αριθ. 742/1998 Γνωμοδότησης του Ν.Σ.Κ. - Μεταβίβαση περιουσίας λυθέντος Σωματείου προς άλλο πρόσωπο

Σας κοινοποιούμε την υπ` αριθ. 742/1998 Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (Ν.Σ.Κ.), η οποία έγινε δεκτή από τον Υφυπουργό Οικονομικών και με την οποία αποφαίνεται ότι η μεταβίβαση περιουσίας λυθέντος Σωματείου προς άλλο πρόσωπο, σύμφωνα με τους όρους του Καταστατικού του, αποτελεί δωρεά.

Αρ. Γνωμ. 742/1998 

Περίληψη ερωτήματος: Υποχρέωση ή μη υποβολής δήλωσης φόρου δωρεάς εκ μέρους Ιερού Ναού στον οποίο περιέρχεται, βάσει όρου του Καταστατικού, η ακίνητη περιουσία διαλυθέντος Σωματείου.

Επί του άνω ερωτήματος, το Ν.Σ.Κ. (Δ` Τμήμα), εγνωμοδότησε ως ακολούθως:

I. Κατ` άρθρο 72 του Α.Κ.: "Μόλις το Νομικό Πρόσωπο διαλυθεί, βρίσκεται αυτοδικαίως σε εκκαθάριση. Ωσότου περατωθεί η εκκαθάριση και για τις ανάγκες της, θεωρείται ότι υπάρχει".

Κατ` άρθρο 76 του Α.Κ.: "Η εκκαθάριση γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις για τη δικαστική εκκαθάριση κληρονομιάς, που εφαρμόζονται αναλόγως".

Κατ` άρθρο 77 του Α.Κ.: "Η περιουσία Νομικού Προσώπου που διαλύθηκε, αν ο νόμος ή η συστατική πράξη ή το Καταστατικό δεν ορίζει διαφορετικά ή το αρμόδιο όργανο δεν αποφάσισε διαφορετικά, περιέρχεται στο Δημόσιο".

Κατ` άρθρο 1033 του Α.Κ.: "Για τη μεταβίβαση της κυριότητας ακινήτου απαιτείται συμφωνία μεταξύ του κυρίου και εκείνου που την αποκτά, ότι μετατίθεται σ` αυτόν η κυριότητα για κάποια νόμιμη αιτία. Η συμφωνία γίνεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο και υποβάλλεται σε μεταγραφή".

Από το συνδυασμό των παραπάνω διατάξεων, σαφώς προκύπτει ότι το Νομικό Πρόσωπο, καίτοι διαλυθέν, λογίζεται, κατά πλάσμα δικαίου, υφιστάμενο για τις ανάγκες της εκκαθάρισης. Κατά το στάδιο της εκκαθαρίσεως, το Νομικό Πρόσωπο κέκτηται περιορισμένη ικανότητα δικαίου, που αφορά τις αναγκαίες πράξεις που προσιδιάζουν στην εκκαθάριση. Το πρόσωπο στο οποίο περιέρχεται η περιουσία του διαλυθέντος Νομικού Προσώπου, αποκτά απλό ενοχικό δικαίωμα να αξιώσει την σ` αυτό μεταβίβαση των περιουσιακών στοιχείων του Νομικού Προσώπου. Η μεταβίβαση χωρεί με την οικεία, κατά περίπτωση, πράξη, ήτοι παραδόσεως επί κινητών συμβολαιογραφικού εγγράφου και μεταγραφής επί ακινήτων (βλέπε Ολ.Α.Π.507/1968).

II. Κατ` άρθρο 34 του Ν.Δ.118/1973 "περί κώδικος φορολογίας κληρονομιών, δωρεών, προικών και κερδών εκ λαχείων":

"1. Κτήσις περιουσίας αιτία δωρεάς, δια την επιβολήν του φόρου είναι:

Α. Η εκ δωρεάς συνιστωμένης κατά τας διατάξεις του Α.Κ.

Β. Η εκ πάσης παροχής, παραχωρήσεως ή μεταβιβάσεως οιουδήποτε περιουσιακού στοιχείου άνευ ανταλλάγματος, έστω και αν δεν κατηρτίσθη, έγγραφον".

Κατά την έννοια της άνω διατάξεως, ως δωρεά φορολογείται πάσα παροχή περιουσιακού στοιχείου άνευ ανταλλάγματος, εφόσον γίνεται οικειοθελώς και όχι σε εκπλήρωση νομίμου υποχρεώσεως έναντι του δεχομένου την παροχή, άσχετα από την ειδικότερη πρόθεση εκείνου που παρέχει ή του λόγου για τον οποίο παρέχεται το περιουσιακό στοιχείο (Σ.τ.Ε.3206/1983, 2993/1986).

Περαιτέρω, στο άρθρο 25 του ως άνω Ν.Δ. ορίζεται ότι:

"1. Απαλλάσσονται από φόρο οι κτήσεις, εφόσον δικαιούχοι είναι: α) Το Δημόσιο, οι Δήμοι, οι Κοινότητες, οι Ιεροί Ναοί, οι Ιερές Μονές, το Ιερό Κοινό του Πανάγιου Τάφου, η Ιερά Μονή του όρους Σινά και τα ΝΠΔΔ".

Εξάλλου, κατ` άρθρο 61 του Ν.Δ.118/1973:

"1....2... 10. Δεν έχουν υποχρέωση να υποβάλουν δήλωση τα Νομικά Πρόσωπα της περ. α` της παρ. 1 του άρθρου 25 του παρόντος νόμου".

III. Εν προκειμένω, σύμφωνα με το διδόμενο από την ερωτώσα Υπηρεσία πραγματικό, δυνάμει της υπ` αριθ. 802/1975 αποφάσεως του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Καλαμάτας, λύθηκε το ιδεολογικό Σωματείο με την επωνυμία "Χριστιανική Ενωση Αμφείας" και ορίσθηκε εκκαθαριστής ο Θεόδωρος Λαφαζάνος, προκειμένου να επιμεληθεί για τη μεταβίβαση ακινήτου του λυθέντος Σωματείου στον ενοριακό Ιερό Ναό Αγίων Θεοδώρων Αρφαρών, όπως οριζόταν ρητώς στο άρθρο 27 του Καταστατικού του εν λόγω Σωματείου.

Μετά από σχετικό ερώτημα του ορισθέντος εκκαθαριστού, η αρμόδια Διεύθυνση Φορολογίας Κεφαλαίου του Υπουργείου Οικονομικών προβληματίζεται περί του χαρακτηρισμού της ως άνω μεταβίβασης του ακινήτου και της φορολογικής αντιμετωπίσεως αυτής.

Από το συνδυασμό των προδιαληφθεισών διατάξεων, αρκούντως προκύπτει ότι η μεταβίβαση της κυριότητας του ακινήτου του λυθέντος Σωματείου προς τον Ιερό Ναό γίνεται "αιτία δωρεάς", εμπίπτουσα στην έννοια της διατάξεως του άρθρου 34, παρ. 1, περ. Β` του Ν.Δ.118/1973, αφού, εκ του περιεχομένου στο Καταστατικό σχετικού όρου, σαφώς προέχει η χαριστική (άνευ ανταλλάγματος) αιτία της εν λόγω παροχής.

Συνεπώς, εφόσον δικαιούχος της παραπάνω κτήσης του ακινήτου είναι Ιερός Ναός, η εν λόγω μεταβίβαση δεν υπόκειται σε φόρο δωρεάς και ο Ιερός Ναός δεν υποχρεούται σε υποβολή της σχετικής φορολογικής δήλωσης, αρκούσης, για τη μεταβίβαση της κυριότητας του εν λόγω ακινήτου στον Ιερό Ναό, της σύνταξης σχετικής συμβολαιογραφικής πράξης και μεταγραφής της.