ΥΠΟΙΚ 1050563/1800/ΔΜ/ΠΟΛ.1120/27.4.1998 Παροχή οδηγιών για την ορθή εφαρμογή της απόφασης του Υπουργού Οικονομικών περί "Υποχρεωτικής χορήγησης Αριθμού Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) και διαδικασίες απόδοσής του".

"Σας παρέχουμε τις παρακάτω οδηγίες και διευκρινίσεις για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή της απόφασης 1027411/842/ΔΜ/26.2.1998 του υπουργού Οικονομικών που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 193/Β/3.8.98 και κοινοποιήθηκε με την εγκύκλιο 1045709/1693/ΔΜ/ΠΟΛ. 1106/8.4.98 σχετικά με την υποχρεωτική χορήγηση ΑΦΜ και τις διαδικασίες απόδοσής του.

ΓΕΝΙΚΑ

Το υπουργείο Οικονομικών στο πλαίσιο του Ολοκληρωμένου Πληροφορικού Συστήματος Φορολογίας (ΤΑΧΙS) και αναγνωρίζοντας την ανάγκη δημιουργίας αξιόπιστης βάσης δεδομένων, σχεδίασε, ανέπτυξε και ήδη εφαρμόζει στη ΔΟΥ Μοσχάτου το νέο υποσύστημα Μητρώου. Βασική αρχή και φιλοδοξία είναι η δημιουργία ενός μοναδικού ΑΦΜ για κάθε πρόσωπο, που συναλλάσσεται με τις υπηρεσίες του αλλά και με κάθε άλλη υπηρεσία και αρχή.

Αυτή η αρχή και φιλοδοξία εππυγχάνεται όταν:

1) Ο ΑΦΜ συνδέεται με αξιόπιστα προσωπικά στοιχεία στην περίπτωση των φυσικών προσώπων όπως όνομα, επώνυμο, πατρώνυμο, μητρώνυμο, ημερομηνία γέννησης και τόπος γέννησης, φύλο, εθνικότητα και στην περίπτωση των νομικών προσώπων με τα στοιχεία σύστασης αυτών όπως επωνυμία, ημερομηνία σύστασης, αρχή επικύρωσης καταστατικού, δραστηριότητα, διεύθυνση έδρας, στοιχεία εταίρων ή μελών κ.ά.

2) Υποστηρίζεται από ένα Κεντρικό σύστημα διαχείρισης δεδομένων ενιαίο εμπλουτισμένο με όλες τις πληροφορίες, και

3) Υποστηρίζεται από διαδικασίες απόδοσης, που διασφαλίζουν τη μοναδικότητά του.

Με την παρούσα υπουργική απόφαση, που εκδόθηκε κατ` εξουσιοδότηση του άρθρου 31 του ν. 2515/97 (ΦΕΚ 54 Α), ορίζεται η υποχρεωτική χορήγηση αριθμού φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) σε όλα τα φυσικά, νομικά πρόσωπα χαι ενώσεις προσώπων, που έχουν την κατοικία τους ή την επαγγελματική τους εγκατάσταση στην Ελλάδα ή διενεργούν πράξεις ή συναλλαγές φορολογικού ενδιαφέροντος εντός της ελληνικής επικράτειας. Επίσης, ορίζεται ο χρόνος, ο τρόπος, η διαδικασία απόδοσης ΑΦΜ, ο αριθμός των ψηφίων και η αρμόδια ΔΟΥ απόδοσής του.

Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 9 της κοινοποιούμενης απόφασης, ως ενώσεις προσώπων νοούνται οι υπόχρεοι της παραγράφου 4 του άρθρου 2 του ν. 2238/1994.

ΕΙΔΙΚΑ

Α. Ο νέος αριθμός φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) (άρθρο 1)

Με τις διατάξεις του άρθρου 1 ορίζεται ότι ο νέος ΑΦΜ είναι εννεαψήφιος αντί του οκταψήφιου, που ίσχυε μέχρι τώρα και μόνο για τους φορολογούμενους φυσικά, νομικά πρόσωπα και ενώσεις προσώπων, των ΔΟΥ, που εντάσσονται κάθε φορά στο ΤΑΧΙS.

Οι παλαιοί ΑΦΜ που έχουν χορηγηθεί μέχρι σήμερα δεν αλλάζουν. Για τη μετατροπή τους σε εννεαψήφιο ΑΦΜ προστίθεται ως πρώτο ψηφίο του ΑΦΜ το μηδέν (0). Μέχρι 31.12.1998, το ψηφίο αυτό αφορά μόνο την ενημέρωση του συστήματος, οι δε φορολογούμενοι που εκδίδουν στοιχεία του ΚΒΣ δεν έχουν υποχρέωση να αναγράφουν αυτό το μηδέν (0) στα στοιχεία τους που θα εκδίδουν μέχρι την ανωτέρω προθεσμία.

Από 1.1.1999 και μετά όσοι δεν αναγράφουν το μηδέν (9) ως πρώτο ψηφίο του ΑΦΜ τους ή του αντισυμβαλλομένου στα στοιχεία τους, έχουν τις κυρώσεις της παρ. 6 του άρθρου 5 του ν. 2523/97.

Ειδικά, η συμπλήρωση του ΑΦΜ του εκδότη των φορολογικών στοιχείων με το ψηφίο μηδέν (0), για τα στοιχεία που έχουν ήδη θεωρηθεί, μπορεί να τίθεται χειρόγραφα ή με σφραγίδα ή με Η/Υ, κατά την έκδοση του καθενός στοιχείου. Οταν διαπιστώνεται για πρώτη φορά από τους φορολογικούς ελέγχους (μετά την 1.1.1999), ότι δεν έχει τεθεί το επιπλέον ψηφίο του ΑΦΜ να γίνονται συστάσεις για ορθή αναγραφή χωρίς την επιβολή προστίμου.

Στα στοιχεία που θα προσκομίζονται για θεώρηση μετά την 1.1.1999 πρέπει να έχει τεθεί ο ΑΦΜ του εκδότη με εννέα ψηφία. Στις περιπτώσεις που οι επιτηδευματίες έχουν αποθέματα παλαιών εντύπων φορολογικών στοιχείων, μπορούν να τα χρησιμοποιούν, εφόσον υποβάλουν υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/86, με την οποία θα δηλώνουν ότι γνωρίζουν την υποχρέωσή τους για αναγραφή του ΑΦΜ με εννέα ψηφία και ότι θα αναγράφουν τον ΑΦΜ κστά την έκδοση με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή ή θα τίθεται με σφραγίδα.

Ειδικότερα, ο ΑΦΜ του εκδότη - επιτηδευματία στις φορολογικές ταμειακές μηχανές, μπορεί να συμπληρωθεί με το ψηφίο μηδέν (0) στην πρώτη συντήρηση ή επισκευή, που θα πραγματοποιηθεί μετά την 1.1.1999.

Ο νέος εννεαψήφιος ΑΦΜ, που για μεν τα φυσικά πρόσωπα το πρώτο ψηφίο θα είναι θα είναι 1 ή 2 ή 3 ή 4 για δε τα νομικά πρόσωπα και ενώσεις προσώπων 7 ή 8 ή 9 (παρ. 3), θα δίδεται από τις ΔΟΥ που εντάσσονται κάθε φορά στο ΤΑΧΙS, όταν εξαντληθούν τα υπάρχοντα θέματα των οκταψήφιων ΑΦΜ.

Επισημαίνεται ότι, όσοι φορολογούμενοι διενεργούν ενδοκοινοτικές συναλλαγές ή συναλλαγές με τρίτες χώρες διαθέτουν, πέραν του εννεαψήφιου ΑΦΜ και μέχρι τρεις (3) ακόμη χαρακτήρες, οι οποίοι δεν έχουν ακόμη προσδιοριστεί.

Β. Ποιοι υποχρεούνται να έχουν ΑΦΜ και από πότε (άρθρο 2)

Με τις διατάξεις του άρθρου 2 ορίζονται τα πρόσωπα, στα οποία αποδίδεται από τις ΔΟΥ υποχρεωτικά ΑΦΜ, πέραν αυτών στα οποία αποδίδεται ΑΦΜ και σήμερα. Τα πρόσωπα αυτά διακρίνονται στις παρακάτω κατηγορίες, ανάλογα με το χρόνο και τη ΔΟΥ απόδοσης του ΑΦΜ.

1. Πρόσωπα, στα οποία αποδίδεται ΑΦΜ με την πρώτη συναλλαγή τους με τις ΔΟΥ, που εντάσσονται στο ΟΠΣΦ - ΤΑΧΙS.

α) Στις έγγαμες γυναίκες, που δεν διαθέτουν ΑΦΜ. Σημειώνεται ότι όσες έγγαμες γυναίκες διαθέτουν ΑΦΜ πριν από το γάμο, λόγω υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος ή δήλωσης έναρξης εργασιών, ο ΑΦΜ αυτός πρέπει να αναζητηθεί και να αναγραφεί.

β) Σε όσους υποβάλλουν στις ΔΟΥ οποιαδήποτε δήλωση φορολογίας κεφαλαίου (ΦΜΑ, δωρεά, γονική παροχή, κληρονομιά, ΦΜΑΠ, χρησικτησία κ.ά.).

γ) Σε όσους ζητούν από τις ΔΟΥ αποδεικτικά ενημερότητας ή πιστοποιητικά και βεβαιώσεις, που αφορούν δήλωση περιουσιακών τους στοιχείων ή εισοδημάτων τους ή καταβολή φόρων, τελών και εισφορών.

δ) Σε όσους έχουν υποχρέωση να εκδίδουν θεωρημένα φορολογικά στοιχεία του ΚΒΣ, και μέχρι σήμερα η θεώρηση γινόταν μόνο με το στοιχείο της ταυτότητας, όπως οι αγρότες οι υπαγόμενοι στο ειδικό καθεστώς του άρθρου 33 του ν. 1642/86.

2. Πρόσωπα στα οποία αποδίδεται ΑΦΜ από 1 Μαϊου 1998 από όλες τις ΔΟΥ (μηχανογραφημένες και μη), με την πρώτη συναλλαγή τους με αυτές.

α) Οσοι αποκτούν επιβατικό ή φορτηγό αυτοκίνητο ιδιωτικής χρήσης, όπως τα πρόσωπα του άρθρου 33 του ν. 1642/86, μοτοσικλέτα πάνω από 50 κ.ε., αυτοκινούμενα μηχανήματα έργων γενικά, όπως αυτά ορίζονται στην ΠΟΛ.l059/12.2.97 της Δ/νσης Βιβλίων και Στοιχείων, σκάφος αναψυχής, αεροπλάνο, ελικόπτερο ή ανεμόπτερο.

β) Οι εταίροι των προσωπικών εταιριών (ΟΕ, ΕΕ), οι εταίροι και διαχειριστές των εταιριών περιορισμένης ευθύνης (ΕΠΕ), καθώς και ο πρόεδρος και τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων των ανώνυμων εταιριών (Α.Ε.).

Οι διαχειριστές και οι νόμιμοι εκπρόσωποι των λοιπών νομικών προσώπων που αναφέρονται στο άρθρο 2 παράγραφος 4 του ν, 2238/1994, δηλαδή κοινωνιών αστικού δικαίου, αστικών κερδοσκοπικών ή μη εταιριών, συμμετοχικών, καθώς και κοινοπραξιών της παραγράφου 2 του άρθρου 2 του ΚΒΣ (π.δ. 186/92).

γ) Οσοι διενεργούν πράξεις ενώπιον της φορολογικής αρχής εκπροσωπώντας νόμιμα φορολογούμενους, όπως ο εκκαθαριστής, ο επίτροπος υπόχρεου ανηλίκου, ο κηδεμόνας σχολάζουσας κληρονομίας, ο φορολογικός αντιπρόσωπος, ο αντίκλητος, είτε με εντολή αρμόδιου οργάνου (δικαστηρίου ή άλλης αρμόδιας αρχής) είτε των ιδίων των υπόχρεων. Δεν αποδίδεται ΑΦΜ σε αυτόν που διενεργεί στη ΔΟΥ κάποια πράξη υπέρ τρίτου με απλή εξουσιοδότηση.

δ) Τα αλλοδαπά πρόσωπα που ζητούν επιστροφή φόρου εισοδήματος λόγω εφαρμογής σύμβασης αποφυγής διπλής φορολογίας.

ε) Τα αλλοδαπά πρόσωπα, που συμμετέχουν σε ημεδαπά νομικά πρόσωπα ή ενώσεις προσώπων, με εξαίρεση τα αλλοδαπά πρόσωπα που συμμετέχουν σε ελληνικές ανώνυμες εταιρίες.

στ) Οι υπό ίδρυση επιχειρήσεις.

Σημειώνεται ότι μέχρι σήμερα ΑΦΜ αποδίδεται στον ιδρυτή της επιχείρησης, ο οποίος, με το πέρας των εργασιών της ίδρυσης υπέβαλε δήλωση διακοπής εργασιών της ίδρυσης και γινόταν απενεργοποίηση του ΑΦΜ, που του είχε αποδοθεί. Ταυτόχρονα, η επιχείρηση υπέβαλε δήλωση έναρξης εργασιών και της αποδιδόταν ΑΦΜ.

Με τις νέες διατάξεις της παραγράφου 12 του άρθρου 2 σε συνδυασμό με τις διατάξεις των παραγράφων 3 και 4 του άρθρου 4 της ίδιας απόφασης αποδίδεται πλέον ΑΦΜ στην υπό ίδρυση επιχείρηση, στον δε ιδρυτή μόνον εφόσον δεν διαθέτει. Ο ΑΦΜ της υπό ίδρυση επιχείρησης παραμένει ο ίδιος, ανεξάρτητα από τις μεταβολές που δηλώνονται κστά τη διάρκεια της ίδρυσης, όπως αλλαγή επωνυμίας, έδρας, νομικής μορφής (π.χ. από υπό ίδρυση Α.Ε. σε υπό ίδρυση ΕΠΕ και το αντίθετο), αλλαγής ιδρυτή αλλά ακόμη και με την υποβολή δήλωσης έναρξης εργασιών της επιχείρησης, που υποβάλλεται μετά το πέρας των εργασιών της ίδρυσης.

Η μοναδική περίπτωση χορήγησης διαφορετικού ΑΦΜ, από αυτόν της ίδρυσης, είναι όταν αποφασιστεί το υπό ίδρυση νομικό πρόσωπο να μετατραπεί σε ατομική επιχείρηση και το αντίστροφο. Σε αυτή την περίπτωση, λόγω της απόδοσης διαφορετικού ΑΦΜ στα φυσικά πρόσωπα από τα νομικά (1, 2, 3, 4 στα Φ.Π. και 7, 8, 9 στα Ν.Π.) υποβάλλεται δήλωση διακοπής του υπό ίδρυση Ν.Π. και ταυτόχρονα δήλωση έναρξης εργασιών ατομικής επιχείρησης, οπότε απενεργοποιείται ο ΑΦΜ, που είχε αποδοθεί στο υπό ίδρυση Ν.Π. και αποδίδεται νέος ΑΦΜ στην ατομική επιχείρηση. Το ίδιο ισχύει και στην αντίθετη περίπτωση.

Επισημαίνεται ότι με τις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 4, τίθεται πλέον χρονικός περιορισμός των εργασιών της ίδρυσης, που πρέπει να έχει περατωθεί το αργότερο μέχρι την 31 Δεκεμβρίου του επόμενου έτους της υποβολής της δήλωσης ίδρυσης και μπορεί να παραταθεί ακόμη ένα (1) εξάμηνο με αιτιολογημένη απόφαση του προϊσταμένου της αρμόδιας ΔΟΥ.

Παράδειγμα: Υποβάλλεται δήλωση έναρξης εργασιών υπό ίδρυσης επιχείρησης 30 Μαϊου 1998. Οι εργασίες της ίδρυσης πρέπει να έχουν περατωθεί το αργότερο μέχρι 31.12.1999. Με απόφαση του προϊσταμένου της ΔΟΥ μπορεί να παραταθεί η διάρκεια της ίδρυσης μέχρι ένα εξάμηνο, ήτοι μέχρι 30.6.2000.

3. Πρόσωπα στα οποία η απόδοση ΑΦΜ αρχίζει από 1 Μαϊου 1998 και ολοκληρώνεται μέχρι 30 Ιουνίου 1999. 

Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται: Τα υπουργεία, οι αυτσοελείς γενικές γραμματείες, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, καθώς και οι νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις, οι δήμοι και οι κοινότητες όπως συγκροτήθηκαν με το ν. 2539/4.12.97 περί "Συγκρότησης πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης". Τα ανωτέρω πρόσωπα έχουν υποχρέωση να υποβάλουν στην αρμόδια ΔΟΥ δήλωση για απόδοση ΑΦΜ από 1 Μαϊου 1998 μέχρι 30 Ιουνίου 1999.

Επισημαίνεται ότι ο ΑΦΜ είναι ενιαίος και μοναδικός για κάθε φορά, ανεξάρτητα από τις υπηρεσίες και τα γραφεία που υπάγονται σε αυτόν.

Γ. Σε ποιες πράξεις ή συναλλαγές αναγράφεται υποχρεωτικά ο ΑΦΜ και από πότε (άρθρο 3)

Μέχρι σήμερα αναγράφεται υποχρεωτικά ο ΑΦΜ σε πολλές περιπτώσεις όπως στις περισσότερες φορολογικές δηλώσεις, στα φορολογικά στοιχεία και καταστάσεις του ΚΒΣ, στα παραστατικά πάσης φύσεως εισπράξεων ή πληρωμών για συναλλαγές, που πραγματοποιούνται στις τράπεζες, άνω των τεσσάρων εκατομμυρίων (4.000.000) δραχμών, μεταξύ φυσικών ή νομικών προσώπων ή κοινοπραξιών της παραγράφου 4 του άρθρου 13 ΚΒΣ (π.δ. 186/92), στις επιταγές που εκδίδονται, ανεξαρτήτως ποσού, για πληρωμή υποχρεώσεων προς το Δημόσιο, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 11 του άρθρου 43 του ν. 2214/94 κ.λπ.

Με την κοινοποιούμενη απόφαση κσταγράφονται αφενός οι περιπτώσεις στις οποίες ισχύει και σήμερα η υποχρεωτική αναγραφή του ΑΦΜ και αφετέρου προστίθενται νέες:

1. Δηλώσεις, συμφωνητικά, διασαφήσεις κ.λπ., στα οποία αναγράφεται υποχρεωτικό ο ΑΦΜ και ισχύει για όλες τις ΔΟΥ από 1 Μαϊου 1998.

α) Σε όλες τις υποβαλλόμενες φορολογικές δηλώσεις και για όσους είναι υπόχρεοι, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 της παρούσας όπως η σύζυγος στις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, οι αναφερόμενοι ως απασχολούμενοι στην οριστική δήλωση φόρου μισθωτών υπηρεσιών (ΦΜΥ) των επιχειρήσεων και όλοι οι υπόχρεοι σε όλες τις δηλώσεις φορολογίας κεφαλαίου, όπως ΦΜΑ, κληρονομιών, καθώς και στις δηλώσεις απόδοσης φόρων, τελών και εισφορών.

β) Στα φορολογικά στοιχεία, τις καταστάσεις και τα ισοζύγια, όπως ορίζεται κατά περίπτωση από τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις του ΚΒΣ.

γ) Στα συμφωνητικά σύστασης των νομικών προσώπων ή ενώσεων προσώπων, για όλους τους εταίρους ή τα μέλη αλλά και για τους νόμιμους εκπροσώπους αυτών, όπου ορίζονται.

Σε όσες από τις παραπάνω περιπτώσεις δεν αναγράφεται ο ΑΦΜ, πρέπει να αποδοθεί πρώτα ΑΦΜ από την αρμόδια ΔΟΥ, και αφού αναγραφεί αυτός όπως ορίζεται ανωτέρω, να γίνεται η παραλαβή.

Επισημαίνεται ότι, για τις έγγαμες γυναίκες, τους υπόχρεους υποβολής δήλωσης φορολογίας κεφαλαίου και όσους θεωρούν στοιχεία του ΚΒΣ (άρθρου 33 ν. 1642/86), η αναγραφή του ΑΦΜ γίνεται από 1 Μαϊου 1998 εφόσον διαθέτουν. Εννοείται όμως ότι για όλους τους παραπάνω είναι υποχρεωτική η απόδοση του ΑΦΜ εφόσον η ΔΟΥ στην οποία υπάγονται έχει ενταχθεί στο ΟΠΣΦ - ΤΑΧΙS.

δ) Σε όλες τις τελωνειακές διασαφήσεις για την εισαγωγή ή εξαγωγή αγαθών τόσο από ιδιώτες όσο και από επιχειρήσεις, που έχουν κατοικία, έδρα, υπακατάστημα ή γραφείο στην Ελλάδα, με εξαίρεση τη μετοικεσία.

Τα τελωνεία κατά την παραλαβή των παραπάνω διασαφήσεων υποχρεούνται να ελέγχουν την αναγραφή του ΑΦΜ των υπόχρεων σε αυτές.

ε) Στους χρηματικούς καταλόγους, που διαβιβάζονται για βεβαίωση στις ΔΟΥ είτε από τα ίδια τα τμήματα της ΔΟΥ είτε από άλλες ΔΟΥ ή τελωνεία είτε από οποιαδήποτε άλλη υπηρεσία, για όλους τους υπόχρεους οφειλέτες.

Χρηματικοί κατάλογοι που παραλαμβάνονται από τις ΔΟΥ από 1 Μαϊου 1998 και μετά, χωρίς τον ΑΦΜ του υπόχρεου, θα επιστρέφονται στις υπηρεσίες που τους έχουν συντάξει για τη συμπλήρωση τους. Η ίδια υποχρέωση υπάρχει και για τους δικαιούχους έκπτωσης ή επιστροφής βεβαιωθέντων χρεών για την αναγραφή του ΑΦΜ στα ατομικά φύλλα έκπτωσης, που εκδίδονται από οποιαδήποτε αρχή και αποστέλλονται στη ΔΟΥ για να εκκαθαριστούν.

Υποχρέωση για την αναγραφή του ΑΦΜ στην περίπτωση αυτή έχουν όλες οι αρχές που διαβιβάζουν στις ΔΟΥ χρηματικούς καταλόγους (τίτλους είσπραξης) ή ατομικά φύλλα έκπτωσης.

2. Πιστοποιητικά και αποδεικτικά στα οποία αναγράφεται υποχρεωτικά ο ΑΦΜ από τις ΔΟΥ που εντάσσονται στο ΟΠΣΦ (ΤΑΧΙS).

α) Στα πιστοποιητικά που χορηγούνται για περιουσιακή κατάσταση ή δήλωση εισοδημάτων. Τέτοια πιστοποιητικά είναι όσα χορηγούνται κατ` εφαρμογή των διατάξεων της φορολογίας εισοδήματος ή της φορολογίας κεφαλαίου.

β) Στα αποδεικτικά ενημερότητας για χρέη προς το Δημόσιο που εκδίδονται σύμφωνα με την απόφαση Υπουργού Οικονομικών 2048300/19.7.90 (ΦΕΚ 508 Β/90), όπως ισχύει σήμερα.

Οι ΔΟΥ, που εντάσσονται στο ΤΑΧΙS, υποχρεούνται να αναγράφουν, στα παραπάνω πιστοποιητικά ή αποδεικτικά που εκδίδουν, τον ΑΦΜ του προσώπου που αυτά αφορούν. Οταν κατά την παραλαβή της αίτησης προκύπτει ότι ο απών δεν διαθέτει ΑΦΜ, αποδίδεται ΑΦΜ με τη διαδικασία, που ορίζεται στην παρούσα και στη συνέχεια εκδίδεται το πιστοποιητικό ή το αποδεικτικό.

3. Συμ8όλαια, χρηματικά εντάλματα, καταστάσεις κ.λπ., στα οποία αναγράφεται υποχρεωτικά ο ΑΦΜ από 30 Ιουνίου 1999.

α) Οι συμβολαιογράφοι υποχρεούνται να αναγράφουν τον ΑΦΜ όλων των συμβαλλομένων στα συμβόλαια που καταρτίζονται για μεταβίβαση ακινήτων ή εμπραγμάτων επ` αυτών δικαιωμάτων από οποιαδήποτε αιτία.

Ειδικά για τις υποχρεώσεις των συμβολαιογράφων διευκρινίζονται τα ακόλουθα:

Σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 3 της κοινοποιούμενης απόφασης, οι συμβολαιογράφοι υποχρεούνται να αναγράψουν τον ΑΦΜ των συμβαλλομένων σε συμβόλαια που συντάσσουν και αφορούν μεταβίβαση με οποιαδήποτε αιτία (δωρεά, γονική παροχή, κληροναμιά, αγορά, διανομή, ανταλλαγή κ.λπ.) ακινήτου ή εμπραγμάτου επί ακινήτου δικαιώματος."

Επίσης, όταν διενεργείται εκούσιος ή αναγκαστικός πλειστηριασμός είναι υποχρεωτική η αναγραφή του ΑΦΜ του υπερθεματιστή και του καθ` ου, στην έκθεση πλειστηριασμού. Ο ΑΦΜ του καθ` ου η εκτέλεση θα αναγράφεται στο πρόγραμμα αναγκαστικού πλειστηριασμού, πρακειμένου να μεταφερθεί και στην έκθεση πλειστηριασμού. Κατ` αντιστοιχία, θα αναγράφεται και στο πρόγραμμα εκούσιου πλειστηριασμού.

Στις περιπτώσεις που δεν συντάσσεται συμβόλαιο μεταβίβασης των ανωτέρω (ακινήτων ή εμπραγμάτων επ` αυτών δικαιωμάτων), αλλά γίνεται μεταγραφή δίκαστικής απόφασης ή πράξης δημόσιας αρχής, τότε και πάλι είναι υποχρεωτική η αναγραφή του ΑΦ Μ στο μεταγραφόμενο τίτλο κατά το χρόνο που μεταγράφεται.

Παραδείγματα:

1. Εστω ότι ο Α μεταβιβάζει με γονική παροχή στο γιο του ακίνητο. Κατά τη σύνταξη του συμβολαίου, ο συμβολαιογράφος θα αναγράψει τον ΑΦΜ του γονέα και του τέκνου.

2. Εστω ότι οι Α, Β, Γ, Δ και Ε συγκύριοι κληρονομικής περιουσίας (5 ακινήτων) προβαίνουν σε αποδοχή της κληρονομιάς και στη συνέχεια σε διανομή των ακινήτων. Κατά τη σύνταξη της δήλωσης αποδοχής κληρονομιάς και του συμβολαίου διανομής ακινήτου, ο συμβολαιογράφους θα αναγράψει υποχρεωτικά τον ΑΦΜ και των πέντε (Α, Β, Γ, Δ και Ε) κληρονόμων διανεμόντων.

3. Εστω ότι ο Α προ8αίνει στη μεταγραφή δικαστικής απόφασης με την οποία αναγνωρίζεται κύριος ακ~ιήτου λόγω χρησικτησίας. Και στην περίπτωση αυτή, θα πρέπει Α να αναγράψει τον ΑΦΜ στην απόφαση κατά το χρόνο που θα τη μεταγράψει.

β) Οι υπηρεσίες δημοσιονομικού ελέγχου υποχρεούνται να αναγράφουν τον ΑΦΜ όλων των δικαιούχων είσπραξης χρηματικών απαιτήσεων κατά του Δημοσίου, στο χρηματικά εντάλματα πληρωμής που εκδίδουν.

γ) Οι υπηρεσίες που εκδίδουν άδειες ικανότητας οδήγησης και κυκλοφορίας παντός τύπου οχημάτων, υποχρεούνται να αναγράφουν επ` αυτών το ΑΦΜ των κατόχων τους.

δ) Οι εργοδότες υποχρεούνται να αναγράφουν, τόσο τον ΑΦΜ τους όσο και τον ΑΦΜ των ασφαλισμένων, στις καταστάσεις που υποβάλλουν σε ασφαλιστικούς οργανισμούς για την απόδοση των ασφαλιστικών εισφορών.

ε) Οι ασφαλιστικοί φορείς υποχρεούνται να αναγράφουν τον ΑΦΜ του ασφαλισμένου σε όλα τα βιβλιάρια ασφάλισης που εκδίδουν.

Διευκρινίζεται ότι από 30 Ιουνίου 1999 καταργείται η δυνατότητα αναγραφής του αριθμού της ταυτότητας όσων δεν διαθέτουν ΑΦΜ, που είχε παρασχεθεί με προηγούμενες εγκυκλίους μας.

Δ. Διαδικασία απόδοσης ΑΦΜ για τις ΔΟΥ που εντάσσονται στο TAXIS

(Δήλωση - χρόνος - αρμόδια ΔΟΥ και βεβαίωση απόδοσης)

1. Για τα φυσικά πρόσωπα η απόδοση ΑΦΜ προηγείται σε κάθε περίπτωση της βεβαίωσης έναρξης εργασιών. Σε όσα φυσικά πρόσωπα έχει αποδοθεί ΑΦΜ από οποιαδήποτε αιτία, δεν χορηγείται νέος ΑΦΜ.

Παράδειγμα: Φορολογούμενος μισθωτός, υποβάλλει δήλωση φορολογίας εισοδήματος για πρώτη φορά και του χορηγείται ΑΦΜ. Οταν αποφασίσει να εργαστεί ως ελεύθερος επαγγελματίας ή να ασκήσει εμπορική επιχείρηση, υποβάλλει στην αρμόδια ΔΟΥ δήλωση έναρξης εργασιών με τον ΑΦΜ που ήδη έχει. Τον ίδιο ΑΦΜ θα χρησιμοποιήσει και στην περίπτωση που συμμετέχει ως μέλος ή εταίρος εταιρίας ή δπλώνει ιδρυτής υπό ίδρυσης επιχείρησης.

Επίσης, ο ΑΦΜ, που έχει αποδοθεί σε φυσικό πρόσωπο, δεν αλλάζει και όταν μεταβάλλεται οποιοδήποτε στοιχείο που είχε δηλωθεί στη δήλωση απόδοσης ΑΦΜ, όπως η οικογενειακή του κατάσταση, η διεύθυνση κατοικίας, το επάγγελμά του, η ταυτότητά του, η αρμόδια ΔΟΥ κ.λπ.

Στην περίπτωση που σε φυσικό πρόσωπο δεν έχει αποδοθεί ΑΦΜ και ζητήσει την απόδοσή του ταυτόχρονα με την υποβολή της δήλωσης έναρξης εργασιών, τότε ο ΑΦΜ αποδίδεται από την αρμόδια ΔΟΥ, που υποβάλλεται η δήλωση έναρξης εργασιών, προηγείται όμως της χορήγησης της βεβαίωσης έναρξης εργασιών.

Παράδειγμα: Στην παραπάνω περίπτωση, το φυσικό πρόσωπο πρώτα συμπληρώνει και υποβάλλει τη δήλωση απόδοσης ΑΦΜ, στην οποία αναγράφει όλα τα προσωπικά του στοιχεία, για αναζήτηση μέσω του συστήματος της τυχόν ύπαρξης και άλλου ΑΦΜ. Εφόσον δεν υπάρχει, εκδίδεται από το σύστημα η βεβαίωση απόδοσης ΑΦΜ και αμέσως μετά εισάγονται τα στοιχεία της επιχείρησης και χορηγείται η βεβαίωση έναρξης εργασιών.

Στα νομικά πρόσωπα και τις ενώσεις προσώπων, η απόδοση του ΑΦΜ δεν προηγείται αλλά γίνεται ταυτόχρονα με τη βεβαίωση έναρξης εργασιών. Ο ΑΦΜ που αποδόθηκε σε νομικό πρόσωπο, δεν αλλάζει εάν επέλθει οποιαδήποτε μεταβολή σε αυτό, όπως αν ΕΠΕ μετατραπεί σε Α,Ε,, Ο.Ε. μετατραπεί σε ΕΠΕ κ.λπ. και απενεργοποιείται με τη δήλωση διακοπής εργασιών.

2. Τα φυσικά πρόσωπα για την απόδοση ΑΦΜ, συμπληρώνουν και υποβάλλουν στην αρμόδια ΔΟΥ το έπτυπο Μ1 "Δήλωση απόδοσης ΑΦΜ/μεταβολής ατομικών στοιχείων", με διαγραφή της ένδειξης "Μεταβολής ατομικών στοιχείων".

Η δήλωση αυτή επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης του άρθρου 8 του ν. 1599/86, και κατά την υποβολή της επιδεικνύεται υποχρεωτικά η ταυτότητα (αστυνομική, στρατιωτική κ.λπ.) του προσώπου που ζητά να του αποδοθεί ΑΦΜ. Αν πρόκειται για αλλοδαπό επιδεικνύεται υποχρεωτικά το διαβατήριό του και κατατίθεται, επίσημα μεταφρασμένη επικυρωμένη φωτοτυπία του, όπου απαιτείται. Το φυσικό πρόσωπο που στερείται ταυτότητας συνυποβάλλει με την παραπάνω δήλωση το πιστοποιητικό γέννησής του.

Με τη δήλωση απόδοσης ΑΦΜ συνυποβάλλεται από το φυσικό πρόσωπο και το έντυπο Μ7 "Δήλωση σχέσεων φορολογουμένου", με το οποίο δηλώνονται τα πρόσωπα (φυσικά, νομικά, ένωση προσώπων), με τα οποία έχει σχέση και συμπληρώνουν τη φορολογική του εικόνα. Η σχέση αυτή είναι είτε οικογενειακή (σύζυγος), είτε επαγγελματική όπως διαχειριστής σε εταιρία, αντίκλητος, πληρεξούσιος, εγγυητής, αντιλήπτορας κ.λπ.

Σε περίπτωση μεταβολής οποιουδήποτε στοιχείου, που έχει δηλωθεί με το έντυπο Μ1 "Δήλωση απόδοσης ΑΦΜ/Μεταβολής ατομικών - στοιχείων", υποβάλλεται το ίδιο έντυπο, με διαγραφή της ένδειξης "Απόδοσης ΑΦΜ", και αναγράφονται τα στοιχεία που μεταβάλλονται. Το ίδιο συμ8αίνει και με τη μεταβολή στοιχείων ή την πρόσθεση νέων στοιχείων που δηλώθηκαν με το έντυπο Μ7 "Δήλωση σχέσεων φορολογουμένου".

3. Τα νομικά πρόσωπα και οι ενώσεις προσώπων για την απόδοση ΑΦΜ συμπληρώνουν και υποβάλλουν το έντυπο Μ3 "Δήλωση έναρξης εργασιών/Μεταβολής μη φυσικού προσώπου", με διαγραφή της ένδειξης "Μεταβολής".

Με την παραπάνω δήλωση συνυποβάλλεται και το έντυπο Μ7 "Δήλωση σχέσεων φορολογουμένου", στο οποίο το νομικό πρόσωπο ή η ένωση προσώπων δηλώνει άλλα φυσικά η νομικά πρόσωπα ή ενώσεις προσώπων, με τα οποία έχει σχέσεις που συμπληρώνουν τη φορολογική του εικόνα, όπως αναγράφονται στις οδηγίες του εντύπου.

4. Για την υπό ίδρυση επιχείρηση συμπληρώνεται από τον ιδρυτή το έντυπο Μ5 "Δήλωση υπό ίδρυσης επιχείρησης", είτε πρόκειται για ατομική επιχείρηση είτε για νομικό πρόσωπο. Ο ΑΦΜ αποδίδεται στην περίπτωση αυτή αποκλειστικά στην υπό ίδρυση επιχείρηση και όχι στον ιδρυτή. Ο ιδρυτής εφόσον διαθέτει ΑΦΜ, τον αναγράφει στην αντίστοιχη θέση της παραπάνω δήλωσης, αν όμως είναι φυσικό πρόσωπο και δεν διαθέτει ΑΦΜ του χορηγείται σύμφωνα με τις διαδικασίες, που ορίζονται στην παρούσα.

Παράδειγμα:

α) Προηγούμενη διαδικασία: Ο Α. Ανδρέου, επιχειρηματίας με ΑΦΜ 12916178, συμπλήρωνε και υπέβαλε στη ΔΟΥ δήλωση ως ιδρυτής της επιχείρησης "Γ. Γεωργίου ΕΠΕ". Του εχορηγείτο ιδιαίτερος ΑΦΜ για την ίδρυση που άρχιζε από 7, έστω 70661320. Οταν τελείωναν οι εργασίες ίδρυσης της ΕΠΕ, ο ιδρυτής Α. Ανδρέου υπέβαλε στη ΔΟΥ δήλωση διακοπής, απενεργοποιείτο ο ΑΦΜ 70661320 και εχορηγείτο στην ΕΠΕ με την υπο8ολή της δήλωσης έναρξης εργασιών νέος ΑΦΜ, έστω 95261311.

Επισημαίνεται δε ότι για όσες ιδρύσεις πραγματοποιούσε ο Α. Ανδρέου έπαιρνε και τόσους ΑΦΜ από 7.

β) Παρούσα διαδικασία. Από 3 Μαρτίου 1998 η παραπάνω διαδικασία δεν ισχύει για τη ΔΟΥ Μοσχάτου και από 1 Μαϊου 1998 δεν ισχύει για όλες τις ΔΟΥ. Από τις παραπάνω ημερομηνίες στον ιδρυτή επιχείρησης, που έχει δικό του ΑΦΜ, δεν αποδίδεται άλλος ΑΦΜ. Αντίθετα, ΑΦΜ αποδίδεται στην υπό ίδρυση επιχείρηση.

Στο παραπάνω παράδειγμα, ο Α. Ανδρέου κατά την υποβολή της δήλωσης υπό ίδρυση επιχείρησης ως ιδρυτής, διατηρεί τον ΑΦΜ που ήδη έχει, έστω 12916178 και στην υπό ίδρυση ΕΠΕ θα αποδοθεί ο ΑΦΜ 95261311, που θα διατηρήσει μέχρι τη νόμιμη λύση της.

Η επωνυμία της υπό ίδρυσης επιχείρησης θα αναγραφεί στη δήλωση Μ5 ως εξής: "Α. Ανδρέου ιδρυτής της υπό ίδρυσης Γ. Γεωργίου ΕΠΕ".

Σε οποιαδήποτε μεταβολή των στοιχείων της υπό ίδρυσης επιχείρησης ή του ιδρυτή, υποβάλλεται η ίδια ως άνω δήλωση με την αναγραφή μόνο των στοιχείων που μεταβάλλονται.

5. Ολες οι δηλώσεις του μητρώου υποβάλλονται στη ΔΟΥ σε ένα αντίτυπο εκτός από το έντυπο Μ "Αποδεικτικό παραλαβής δηλώσεων μητρώου και δικαιολογητικών", που υποβάλλεται εις διπλούν, επειδή το ένα αντίγραφο επιστρέφεται στον υπόχρεο υπογεγραμμένο από τον προϊστάμενο της ΔΟΥ ή από τον ορισθέντα από αυτόν υπάλληλο. Στο έντυπο αυτό είναι προεκτυπωμένες όλες οι δηλώσεις, καθώς και όλα τα δικαιολογητικά που πρέπει να υποβληθούν κατά περίπτωση. Ο υπόχρεος σημειώνει με (ν) μόνο τα αντίστοιχα τετράγωνα των δηλώσεων και των δικαιολογητικών που καταθέτει.

Η κστάθεση των παραπάνω δηλώσεων και δικαιολογητικών, καθώς και η παραλαβή του αποδεικτικού μπορεί να γίνει εκτός από τον υπόχρεο και από το νόμιμο εκπρόσωπό του (νόμιμος εκπρόσωπος εταιρίας, αντίκλητος, πληρεξούσιος, επίτροπος).

6. Στο φυσικό πρόσωπο μη επιτηδευματία αποδίδεται άμεσα ΑΦΜ. Ο ΑΦΜ δεν αποδίδεται άμεσα εάν κατά την εισαγωγή των στοιχείων στην κεντρική βάση δεδομένων του ΚΕΠΥΟ εντοπισθούν ενδείξεις τέτοιες, που δεν διασφαλίζουν τη μοναδικότητα του ΑΦΜ, όπως ανεύρεση άλλου ΑΦΜ με τα ίδια στοιχεία, ίδια ταυτότητα κ.ά. Στην περίπτωση αυτή πρέπει να ζητηθούν πρόσθετα στοιχεία, είτε από τον υπόχρεο είτε από άλλη ΔΟΥ είτε από άλλη αρχή όπως Αστυνομία, Δήμο. Μετά την έρευνα αυτή αποδίδεται ο ΑΦΜ.

Επισημαίνεται ότι για τις ΔΟΥ εκτός ΤΑΧΙS είναι υποχρεωτική η επικοινωνία με την κεντρική βάση δεδομένων του ΚΕΠΥΟ σε κάθε περίπτωση απόδοσης ΑΦΜ. Ο ΑΦΜ θα αποδίδεται μετά την ολοκλήρωση του ελέγχου. Σε πολλές περιπτώσεις, που υποβάλλεται δήλωση απόδοσης ΑΦΜ και ταυτόχρονα δήλωση έναρξης εργασιών, πιθανών να προκύπτει ότι έχει ήδη αποδοθεί ΑΦΜ στον υπόχρεο από την ίδια ή άλλη ΔΟΥ. Τότε δεν αποδίδεται άλλος ΑΦΜ αλλά η βεβαίωση έναρξης εργαστών χορηγείται με τον ήδη υπάρχοντα ΑΦΜ, δεδομένου ότι ο ΑΦΜ διατηρείται για όλη τη διάρκεια της ζωής του φυσικού προσώπου.

7. Στα νομικά πρόσωπα και ενώσεις προσώπων η απόδοση ΑΦΜ γίνεται ταυτόχρονα με τη χορήγηση βεβαίωσης έναρξης εργασιών. Επομένως, στην περίπτωσπ αυτή ο ΑΦΜ δεν αποδίδεται αμέσως αλλά μετά τα πέρας του ελέγχου, που απαιτείται για τη χορήγηση της βεβαίωσης έναρξης εργασιών και εφόσον βέβαια πραγματοποιηθεί ο έλεγχος με την κεντρική βάση δεδομένων του ΚΕΠΥΟ.

Αν κατά την υποβολή της δήλωσης απόδοσης ΑΦΜ δεν υπάρχει επικοινωνία με την κεντρική βάση δεδομένων του ΚΕΠΥΟ, τότε ο ΑΦΜ αποδίδεται αμέσως μετά την αποκατάσταση της επικοινωνίας και τη διενέργεια του παραπάνω ελέγχου.

8. Με την απόδοση ΑΦΜ σε φυσικό πρόσωπο, χορηγείται από τη ΔΟΥ έντυπη βεβαίωση απόδοσης ΑΦΜ. Στη βεβαίωση αυτή αναγράφονται τα πλήρη στοιχεία του υπόχρεου, όπως αυτά δηλώθηκαν στη δήλωση απόδοσης ΑΦΜ, καθώς και ο ΑΦΜ που αποδόθηκε με την ημερομηνία απόδοσής του.

Στα νομικά πρόσωπα και στις ενώσεις προσώπων η βεβαίωση απόδοσης ΑΦΜ είναι ενσωματωμένη με τη βεβαίωση έναρξης εργασιών.

Οι παραπάνω βεβαιώσεις είναι όμοιες για όλες τις ΔΟΥ που εντάσσονται στο ΟΠΣΦ (ΤΑΧΙS) και εκδίδονται μηχανογραφικά. Για τις ΔΟΥ που λειτουργούν χειρόγραφα οι βεβαιώσεις αυτές δεν εκδίδονται μηχανογραφικά. Ειδικά για τις ΔΟΥ όπου εφαρμόζεται το μηχανογραφικό σύστημα των 138 ΔΟΥ και μέχρι την ημερομηνία ένταξής τους στο ΤΑΧΙS, η βεβαίωση απόδοσης ΑΦΜ τόσο στα φυσικά πρόσωπα όσο και στα νομικά πρόσωπα εκδίδεται όπως και σήμερα.

Οι βεβαιώσεις αυτές αποτελούν στοιχείο επαλήθευσης του ΑΦΜ, που έχει αποδοθεί και επιδεικνύονται σε κάθε περίπτωση που ζητηθούν είτε από τη φορολογική αρχή είτε από άλλες αρχες η τρίτους, που είναι υποχρεωμένοι να αναγράφουν τον ΑΦΜ του υπόχρεου σε έγγραφα - πιστοποιητικά ή στοιχεία που εκδίδουν, λόγω των πραγματοποιούμενων συναλλαγών.

9. Αρμόδια ΔΟΥ για την απόδοση του ΑΦΜ είναι:

α) Για τα φυσικά πρόσωπα μη επιτηδευματίες (μισθωτούς συνταξιούχους κ.λπ.) η ΔΟΥ στη χωρική αρμοδιότητα της οποίας υπάγεται η διεύθυνση κστοικίας τους.

β) Για τα φυσικά πρόσωπα που υπβ8άλλουν ταυτόχρονα και δήλωση έναρξης εργασιών, η ΔΟΥ στη χωρική αρμοδιότητα της οποίας υπάγεται η διεύθυνση της έδρας του επιτηδεύματος.

Πρέπει να επισημανθεί ότι στο φυσικό πρόσωπο που δηλώνει έναρξη επιτηδεύματος αποδίδεται ΑΦΜ από τη ΔΟΥ στη χωρική αρμοδιότητα της οποίας υπάγεται η έδρα του επιτηδεύματός του, μόνο στην περίπτωση που δεν του έχει αποδοθεί προηγουμένως ΑΦΜ από τη ΔΟΥ της κατοικίας του. Αν του έχει αποδοθεί ΑΦΜ από τη ΔΟΥ της κατοικίας του ή από άλλη ΔΟΥ, δεν του αποδίδεται σε καμία περίπτωση ΑΦΜ από τη ΔΟΥ της έδρας του επιτηδεύματός του.

Παράδειγμα: Σε φυσικό πρόσωπο αποδόθηκε ΑΦΜ από τη ΔΟΥ χωρικής αρμοδιότητας της κατοικίας του λόγω χορήγησης αποδεικτικού ενημερότητας για αγορά αυτοκινήτου. Μετά παρέλευση δύο μηνών, το ίδιο πρόσωπο υποβάλλει δήλωση έναρξης εργασιών για άσκηση επιτηδεύματος και του χορηγείται βεβαίωση έναρξης εργασιών από τη ΔΟΥ της χωρικής αρμοδιότητας της έδρας του επαγγέλματός του, με τον ΑΦΜ όμως, που του είχε αποδοθεί από τη ΔΟΥ της κατοικίας του.

γ) Στα φυσικά πρόσωπα που είναι εταίροι προσωπικών εταιριών ή εταίροι ΕΠΕ ή διαχειριστές ΕΠΕ ή μέλη λοιπών νομικών προσώπων ή ενώσεων προσώπων, αρμόδια ΔΟΥ για την απόδοση ΑΦΜ, εφόσον δεν τους είχε αποδοθεί προγενέστερα από άλλη αιτία, είναι η ΔΟΥ της κατοικίας τους και όχι η ΔΟΥ της έδρας του νομικού προσώπου στο οποίο συμμετέχουν. Εφόσον τα φυσικά αυτά πρόσωπα υποβάλλουν ταυτόχρονα και δήλωση έναρξης στομικής εμπορικής επιχείρησης η ελευθερίου επαγγέλματος, τότε αρμόδια ΔΟΥ για την απόδοση ΑΦΜ είναι η ΔΟΥ της έδρας της επιχείρησής τους ή του επαγγέλματος τους.

δ) Για τα νομικά πρόσωπα και τις ενώσεις προσώπων, αρμόδια ΔΟΥ για την απόδοση ΑΦΜ είναι η ΔΟΥ της έδρας τους, με μόνη εξαίρεση τις ανώνυμες εταιρίες, που συνεχίζουν να είναι αρμόδιες, όπως και σήμερα, οι αντίστοιχες ΔΟΥ ανώνυμων εταιριών, στη χωρική ή στην καθ` ύλην αρμοδιότητα των οποίων υπάγονται κατά περίπτωση.

ε) Για τις υπό ίδρυση επιχειρήσεις, αρμόδια ΔΟΥ για την απόδοση ΑΦΜ είναι αυτή της έδρας ή της κατοικίας του ιδρυτή τους κατά περίπτωση: Με το πέρας των εργασιών της ίδρυσης υποβάλλεται στη ΔΟΥ αυτή δήλωση διακοπής εργασιών της ίδρυσης και ταυτόχρονη δήλωση έναρξης εργασιών επιχείρησης. Σε περίπτωση που κατά την έναρξη της επιχείρησης ορίζεται έδρα, χωρικής αρμοδιότητας άλλης ΔΟΥ, από αυτή που ήταν αρμόδια για τις εργασίες της ίδρυσης, υποβάλλεται πρώτα η δήλωση διακοπής εργασιών της ίδρυσης και ταυτόχρονα υποβάλλεται στη νέα ΔΟΥ δήλωση ένορξης εργασιών της επιχείρησης, όπου δηλώνεται ότι η επιχείρηση προέρχεται από ίδρυση και η ΔΟΥ που ήταν αρμόδια για τις εργασίες της ίδρυσης.

Στην περίπτωση υποβολής δήλωσης ίδρυσης ανώνυμης εταιρίας στις περιοχές Αθηνών, Πειραιά και Θεσσαλονίκης, αρμόδια ΔΟΥ για την απόδοση ΑΦΜ στην υπό ίδρυση επιχείρηση, είναι η αντίστοιχη ΔΟΥ ανώνυμων εταιριών κοι όχι η κατοικία ή η έδρα του ιδρυτή.

Σημειώνεται ότι ο ΑΦΜ που αποδόθηκε στην υπό ίδρυση επιχείρηση δεν αλλάζει ούτε με την υποβολή της δήλωσης έναρξης εργασιών ούτε με οποιαδήποτε άλλη μεταβολή.

στ) Για τα φυσικά πρόσωπα που είναι μόνιμοι κάτοικοι εξωτερικού, Ελληνες ή αλλοδαποί και αποκτούν στην Ελλάδα ακίνητα περιουσιακά στοιχεία ή εισοδήματα, τα οποία όμως δεν προέρχονται από άσκηση επιτηδεύματος στην Ελλάδα, αρμόδια ΔΟΥ για την απόδοση ΑΦΜ είναι η ΔΟΥ κατοίκων εξωτερικού (πρώην γενικών εσόδων Αθηνών). Σύμφωνα με τα παραπάνω, στον αλλοδαπό ή στον Ελληνα κάτοικο εξωτερικού, που μέχρι σήμερα δεν του έχει αποδοθεί ΑΦΜ στην Ελλάδα, ο οποίος αγοράζει ακίνητο εντός της ελληνικής επικράτειας, πρέπει να του αποδοθεί ΑΦΜ από τη ΔΟΥ κατοίκων εξωτερικού.

ζ) Για τα αλλοδαπά φυσικά και νομικά πρόσωπα, που συμμετέχουν σε ημεδαπά νομικά πρόσωπα ή ενώσεις προσώπων, εκτός ανώνυμων εταιριών, αρμόδια ΔΟΥ για την απόδοση του ΑΦΜ είναι η ΔΟΥ του νόμιμου εκπροσώπου τους στην Ελλάδα.

Παράδειγμα: Για αλλοδαπή εταιρία περιορισμένης ευθύνης, που συμμετέχει ως εταίρος σε ημεδαπή ΕΠΕ, αρμόδια ΔΟΥ απόδοσης ΑΦΜ είναι αυτή του εκπροσώπου της στην Ελλάδα και όχι της έδρας της ΕΠΕ. Για τα ίδια ως άνω πρόσωπα, που ζητούν να ιδρύσουν υποκατάστημα στην Ελλάδα, αρμόδια ΔΟΥ απόδοσης ΑΦΜ είναι η ΔΟΥ της έδρας του υποκαταστήματος. Σημειώνεται ότι, εφόσον ιδρύσουν δεύτερο ή τρίτο κ.λπ. υποκατάστημα εντός της ελληνικής επικράτειας δεν τους αποδίδεται άλλος ΑΦΜ, αφού ήδη τους έχει αποδοθεί ΑΦΜ με την έναρξη εργασιών του πρώτου υποκαταστήματος.

η) Σε όλα τα αλλοδαπά φυσικά και νομικά πρόσωπα, τα οποία ζητούν την επιστροφή φόρου εισοδήματος, κατ` εφαρμογή σύμβασης αποφυγής διπλής φορολογίας, αρμόδια ΔΟΥ για την απόδοση ΑΦΜ είναι η ΔΟΥ που διενεργεί την επιστροφή για πρώτη φορά.

Ε. Οδηγίες για απενεργοποίηση διπλών πραγματικών ή προσωρινών ΑΦΜ

1. Περισσότεροι του ενός πραγματικοί ΑΦΜ (διπλοί).

Σε κάποιες περιπτώσεις, έχουν αποδοθεί από τις ΔΟΥ (μηχανογραφημένες ή μη) περισσότεροι του ενός ΑΦΜ σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα.

Για την απενεργοποίπση των παραπάνω ΑΦΜ απαιτείται να κληθεί ο υπόχρεος και να συμπληρώσει τη δήλωση Μ13 "Δήλωση απενεργοποίησης ΑΦΜ". Σημειώνεται ότι όσες ΔΟΥ δεν έχουν παραλάβει τη δήλωση απενεργοποίησης ΑΦΜ, η διαδικασία της απενεργοποίησης των διπλών ΑΦΜ γίνεται χωρίς τη συμπλήρωσή της.

Ο μοναδικός ΑΦΜ, που θα παραμείνει τελικά με τα στοιχεία του υπόχρεου, επιλέγεται από τη ΔΟΥ. Για την επιλογή αντή, πρέπει να ληφθεί υπόψη ποιός ΑΦΜ χρησιμοποιείται .

Παραδείγματα.

α) Σε φορολογούμενο που είχε αποδοθεί ΑΦΜ ως μισθωτός και εσφαλμένα του αποδόθηκε από την υπηρεσία δεύτερος ΑΦΜ, λόγω υποβολής δήλωσης έναρξης επιτηδεύματος, επιλέγεται ο ΑΦΜ που του αποδόθηκε λόγω του επιτηδεύματος και απενεργοποιείται ο ΑΦΜ που του είχε αποδοθεί ως μισθωτός.

β) Σε φορολογούμενο που του είχε αποδοθεί ΑΦΜ λόγω υποβολής δήλωσπς έναρξης επιτηδεύματος, το οποίο και διέκοψε μεταγενέστερα και στη συνέχεια του αποδόθηκε δεύτερος ΑΦΜ, λόγω υποβολής νέας δήλωσης έναρξης εργασιών άλλου επιτηδεύματος, επιλέγεται από τη ΔΟΥ ο τελευταίος ΑΦΜ, με τον οποίο έχει θεωρήσει τα φορολογικά βιβλία και στοιχεία του και απενεργοποιείται ο ΑΦΜ που δεν χρησιμοποιείται.

Σημειώνεται ότι στην περίπτωση που έχει αποδοθεί από διαφορετική ΔΟΥ ο δεύτερος ΑΦΜ, τότε η ΔΟΥ που έχει στο μητρώο της τον ΑΦΜ που δεν χρησιμοποιείται, τον μεταγράφει στη ΔΟΥ που έχει τον ενεργό ΑΦΜ, η οποία και προβαίνει στην άμεση απενεργοποίησή του. Είναι ευνόητο ότι ταυτόχρονα με τη μεταγραφή του ΑΦΜ μεταφέρονται και τα τυχόν υπάρχοντα χρέη σε αυτόν.

Οταν από την έρευνα της ΔΟΥ αποδειχθεί ότι φορολογούμενος κατέχει δύο ΑΦΜ, τους οποίους χρησιμοποιεί είτε στα φορολογικά του στοιχεία, είτε για την υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, απόδοσης φόρων, τελών ή εσφορών είτε για τη χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας, τότε εκτός της διαδικασίας της απενεργοποίησης, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, πρέπει να του επιβληθούν και οι κυρώσεις, που ορίζονται στο τρίτο και τέταρτο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του ν. 2523/1997, σύμφωνα και με τις οδηγίες που σας δόθηκαν με την εγκύκλιο 1125403/2171/Α0012/ ΠΟΛ.1317/ 2.12.97.

Η διαδικασία απενεργοποίησης των διπλών πραγματικών ΑΦΜ αφορά όλες τις ΔΟΥ μηχανογραφημένες και μη και η εφαρμογή της αρχίζει από την παραλαβή της παρούσας.

Ο εντοπισμός διπλών ΑΦΜ για τις ΔΟΥ, που λειτουργούν με χειρόγραφο σύστημα, γίνεται από το ΚΕΠΥΟ. Από τις ΔΟΥ είναι δυνατός ο εντοπισμός μόνο από τα φορολογικά στοιχεία των υπόχρεων (όπως επιτηδευματίας που υποβάλλει με άλλο ΑΦΜ περιοδική ή εκκαθαριστική δήλωση ΦΠΑ και με άλλο ΑΦΜ δήλωση φορολογίας εισοδήματος) ή από πληροφορίες, που πιθανώς να έχει η ΔΟΥ, ότι ο συγκεκριμένος φορολογούμενος συναλλάσσεται ή λαμβάνει αποδεικτικά και από άλλες ΔΟΥ με διαφορετικό ΑΦΜ. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η ΔΟΥ που λεπουργεί χειρόγραφα πρέπει να έρχεται σε επικοινωνία με την κεντρική βάση δεδομένων του ΚΕΠΥΟ, από την οποία θα ζητά την απενεργοποίηση διπλού ΑΦΜ.

Ο εντοπισμός των διπλών ΑΦΜ στις μηχανογραφημένες ΔΟΥ είναι ευκολότερος λόγω της άμεσης πρόσβασης στην κεντρική βάση του ΚΕΠΥΟ.

2. Προσωρινοί ΑΦΜ

Προσωρινοί ΑΦΜ έχουν αποδοθεί μόνο από τις μηχανογραφημένες ΔΟΥ, για βεβαίωση οφειλών σε υπόχρεους, που είτε δεν είχαν πλήρη στοιχεία είτε είχαν μεν πλήρη στοιχεία ταυτότητας, αλλά μέχρι σήμερα δεν υπήρχε η υποχρέωση της απόδοσης σε αυτούς ΑΦΜ, σύμφωνα με το άρθρο 2 της απόφασης (όπως έγγαμες γυναίκες μη επιτηδευματίες, ανήλικοι που αποκτούν περιουσιακά στοιχεία κ.λπ.).

Επίσης, από τις μέχρι σήμερα διαπιστώσεις προκύπτει ότι προσωρινοί ΑΦΜ έχουν αποδοθεί σε φορολογούμενους της ίδιας ΔΟΥ, που διέθεταν όμως πραγματικό ΑΦΜ.

Οι προσωρινοί αυτοί αριθμοί δεν είναι πραγματικοί (δεν είναι ούτε ΑΦΜ με την έννοια ότι κόθε ΑΦΜ αφορά ένα και μοναδικό φορολογούμενο), αλλά εισήχθησαν μόνο για τη διαχείριση της συγκεκριμένης οφειλής στη συγκεκριμένη ΔΟΥ που τον απέδωσε. Οι ΑΦΜ αυτοί δεν ελέγχονται από την κεντρική βάση δεδομένων του ΚΕΠΥΟ και επομένως είναι αριθμοί άγνωστοι και για τις άλλες ΔΟΥ και μη ελεγχόμενοι. Για το λόγο αυτό, δεν είναι δυνστό να ενταχθεί ΔΟΥ στο ΟΠΣΦ (ΤΑΧΙS) με την ύπαρξη προσωρινών ΑΦΜ, που είχαν αποδοθεί σε οφειλέτες και η απενεργοποίησή τους πρέπει να αρχίσει αμέσως από την παραλαβή της παρούσας.

Για την απενεργοποίηση των προσωρινών ΑΦΜ πρέπει να κληθεί ο υπόχρεος - οφειλέτης από τις ΔΟΥ (τουλάχιστον στις περιπτώσεις που είναι γνωστός) να συμπληρώσει και να υποβάλει το έντυπο Μ13 "Δήλωση απενεργοποίησης ΑΦΜ" και να του αποδοθεί πραγματικός ΑΦΜ.

Σε όσες περιπτώσεις, που από την έρευνα εντοπίζεται ότι ο οφειλέτης με προσωρινό ΑΦΜ έχει και πραγματικό ΑΦΜ, ο συσχετισμός των χρεών γίνεται οίκοθεν από την υπηρεσία, όπως οίκοθεν γίνεται και η απενεργοποίηση του προσωρινού ΑΦΜ.

Σε όσους οφειλέτες δεν εντοπισθεί από την έρευνα πραγματικός ΑΦΜ, αλλά έχουν εισπρακτέο υπόλοιπο στον προσωρινό ΑΦΜ και είναι γνωστά τα πλήρη στοιχεία ταυτότητάς τους, μπορεί να αποδοθεί από τη ΔΟΥ πραγματικός ΑΦΜ και να γίνει απενεργοποίηση του προσωρινού, με ταυτόχρονη μεταφορά των χρεών στον πραγματικό ΑΦΜ.

Οταν οι ΔΟΥ, κατά την απενεργοποίηση των προσωρινών ΑΦΜ διαπιστώνουν ελλιπή στοιχεία σε έγγραφα ή τίτλους, που τους έχουν αποσταλεί από άλλες αρχές, τότε πρέπει να ζητήσουν εγγράφως συμπληρωματικές πληροφορίες ή διευκρινίσεις για τον προσδιορισμό της πλήρους ταυτότητας του οφειλέτη. Οταν οι παραπάνω παραλείψεις οφείλονται σε ενέργειες τμημάτων ή γραφείων της ίδιας ΔΟΥ, τότε πρέπει να συμπληρώνονται αμέσως με ευθύνη των προϊσταμένων των τμημάτων ή των υπεύθυνων των γραφείων.

Οσοι προσωρινοί ΑΦΜ δεν έχουν εισπρακτέο υπόλοιπο διαγράφονται οίκοθεν με ευθύνη του προϊσταμένου της ΔΟΥ και το αρχείο αυτό φυλλάσσεται σε μαγνητικό μέσο και σε εκτυπωμένες καταστάσεις.

3. Μη χορήγηση προσωρινών ΑΦΜ σε όσους έχουν πραγματικό ΑΦΜ - Μεταφορά χρεών

Από 1 Μαϊου 1998, δεν επιτρέπεται σε καμία περίπτωση οι μηχανογραφημένες ΔΟΥ να χορηγούν προσωρινούς ΑΦΜ για τις βεβαιώσεις οφειλών. Σε κάθε περίπτωση, η έρευνα για τον εντοπισμό πραγματικού ΑΦΜ πρέπει να εξαντλείται και στην περίπτωση εντοπισμού ΑΦΜ αρμοδιότητας άλλης ΔΟΥ ο τίτλος είαπραξπς ή απόσπασμά του θα διαβιβάζεται στην αρμόδια ΔΟΥ για την πραγματοποίηση της βεβαίωσης.

Για οφειλές που έχουν ήδη βεβαιωθεί με προσωρινό ΑΦΜ και διαπιστωθεί ότι ο υπόχρεος έχει πραγματικό ΑΦΜ αρμοδιότητας άλλης ΔΟΥ, θα γίνεται αμέσως Πρωτόκολλο παράδοσης παραλαβής χρεών το οποίο και θα αποστέλλεται στην αρμόδια ΔΟΥ. Με την παραλαβή των χρεών από την αρμόδια ΔΟΥ θα γίνεται άμεσα διαγραφή του αποδοθέντος προσωρινού ΑΦΜ.

Με την παρούσα παρέχουμε την έγκριση μεταφοράς των χρεών αυτών στις αρμόδιες ΔΟΥ σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 90 του Π.Δ. 16/1989 και πέραν του χρονικού διαστήματος του Απριλίαυ.

Η βεβαίωση εσόδων θα γίνεται μόνο με την απόδοση πραγματικών ΑΦΜ στους οφειλέτες.

ΣΤ. Απόδοση ΑΦΜ σε μη επιτηδευματίες από τις ΔΟΥ που δεν έχουν ενταχθεί στο ΤΑΧΙS.

Για την απόδοση ΑΦΜ σε φυσικά πρόσωπα θα χρησιμοποιούνται από κάθε ΔΟΥ που κάθε φορά εντάσσεται στο ΤΑΧIS τα έντυπα (Μ1) "Δήλωση απόδοσης ΑΦΜ/Μεταβολής ατομικών στοιχείων" και Μ7 "Δήλωση σχέσεων φορολογουμένου".

Οι ΔΟΥ εκτός ΤΑΧIS, για την απόδοση ΑΦΜ σε φυσικά πρόσωπα μη επιτηδευματίες, θα χρησιμοποιούν το έντυπο "Δήλωση απόδοσης ΑΦΜ" σύμφωνα με τις οδηγίες που σας έχουν δοθεί με την ε γ κ ύ κ λ ι ο 1031220/1197/ΔΜ/ΠΟΛ. 1075/9.3.98. Το έντυπο αυτό θα φυλάσσεται σε ιδιαίτερο αρχείο, ώστε με τη ένταξη της ΔΟΥ στο ΟΠΣΦ (ΤΑΧΙS) να είναι ευχερέστερη η εισαγωγή των στοιχείων τους.

Κατά τη συμπλήρωση από τον υπόχρεο, του παραπάνω εντύπου συμπληρώνονται υποχρεωτικό, εκτός όσων αναφέρονται στην εγκύκλιο (ημερομηνία γέννησης, τόπος γέννησης) και τα στοιχεία είτε του συζύγου στην περίπτωση των εγγάμων γυναικών είτε του γονέα για τους ανήλικους ήτοι ονοματεπώνυμο, αρμόδια ΔΟΥ, ΑΦΜ. Επισημαίνεται ότι, κατά την ημερομηνία,που έχει προγραμματιστεί να ενταχθεί η ΔΟΥ στο ΤΑΧΙS, πρέπει να έχουν καταχωρηθεί όλες οι δηλώσεις ενάρξεων, μεταβολών ή διακοπών και να έχουν μηδενιστεί ή ελαχιστοποιηθεί οι προσωρινοί ΑΦΜ.

Ζ. Αποστολή στοιχείων από τις ΔΟΥ

Ολες οι ΔΟΥ υποχρεούνται το αργότερο μέχρι 30.6.1998 να αποστείλουν με ευθύνη του προϊσταμένου τους στη Γενική Διεύθυνση Φορολογικών Ελέγχων - Δ/νση Μητρώου - Τμήμα Α`, καθώς και στο ΚΕΠΥΟ (Δ32 και έργο ΤΑΧΙS - Εφαρμογές), κατάσταση με φορολογούμενους που έχει διαπιστωθεί ότι έχουν περισσότερους του ενός ΑΦΜ.

Ειδικά οι μηχανογραφημένες ΔΟΥ, εκτός από την παραπάνω κατάσταση, πρέπει να αποστείλουν και κατάσταση με όλους τους προσωρινούς ΑΦΜ που έχουν αποδοθεί σε οφειλέτες με ανοικτό υπόλοιπο χρεών.

Εάν μέχρι την παραπάνω ημερομηνία έχει αποσταλεί αηό το ΚΕΠΥΟ πρόγραμμα εκτύπωσης των αναφερομένων προσωρινών ΑΦΜ θα αποσταλεί η σχετική δισκέτα.

Οι αρμόδιοι οικονομικοί εηιθεωρητές παρακαλούνται να επιβλέψουν την πορεία των παραπάνω και να δώσουν οδηγίες όπου απαιτείται, για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα".