ΘΕΜΑ: Φορολογική μεταχείριση ληφθέντος ασφαλίσματος συνεπεία λήξης ομαδικού ασφαλιστηρίου συμβολαίου. 

Σχετικά με το ανωτέρω θέμα, σας γνωρίζουμε τα εξής: 

1. Με τις διατάξεις της παρ.4 του άρθρου 15 του ν.4172/2013 ορίζεται, ότι το ασφάλισμα που καταβάλλεται στο πλαίσιο ομαδικών ασφαλιστηρίων συνταξιοδοτικών συμβολαίων φορολογείται αυτοτελώς: 

α) Με συντελεστή δεκαπέντε τοις εκατό (15%) για κάθε περιοδικά καταβαλλόμενη παροχή. 

β) Με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%) για εφάπαξ καταβαλλόμενη παροχή μέχρι σαράντα χιλιάδες (40.000) ευρώ και με συντελεστή είκοσι τοις εκατό (20%) για εφάπαξ καταβαλλόμενη παροχή κατά το μέρος που υπερβαίνει τις σαράντα χιλιάδες (40.000) ευρώ. 

Οι συντελεστές των ανωτέρω περιπτώσεων αυξάνονται κατά πενήντα τοις εκατό (50%) σε περίπτωση είσπραξης από τον δικαιούχο ποσού πρόωρης εξαγοράς.

Δεν θεωρείται πρόωρη εξαγορά κάθε καταβολή που πραγματοποιείται σε εργαζόμενο ο οποίος έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα ή έχει υπερβεί το 60ο έτος της ηλικίας του, καθώς και κάθε καταβολή που γίνεται χωρίς τη βούληση του εργαζομένου, όπως σε περίπτωση απόλυσης του εργαζομένου ή πτώχευσης του εργοδότη. 

2. Περαιτέρω, με την ΠΟΛ.1085/20.3.2014 εγκύκλιο με την οποία είχε κοινοποιηθεί, μεταξύ άλλων, και η αντίστοιχη με τα παραπάνω προγενέστερη διάταξη της παρ.3 του άρθρου 7 του ν.4110/2013 διευκρινίστηκε ότι, πέραν των προαναφερόμενων, δεν θεωρείται επίσης πρόωρη εξαγορά καταβολή που πραγματοποιείται σε εργαζόμενο ο οποίος συνταξιοδοτήθηκε πρόωρα λόγω ασθένειας, αναπηρίας ή ανικανότητας, καθώς επίσης και καταβολή που πραγματοποιείται σε εργαζόμενο εξαιτίας καταγγελίας του ασφαλιστηρίου συμβολαίου για λόγους αδυναμίας πληρωμής από τον εργοδότη των ασφαλίστρων και ρευστοποίηση του υπάρχοντος λογαριασμού.

3. Στην υπηρεσία μας υποβλήθηκε ερώτημα από το οποίο προέκυψε, ότι στο παρελθόν (προ 35ετίας) εργαζόμενοι συμμετείχαν σε ομαδικά συνταξιοδοτικά ασφαλιστήρια προγράμματα στα πλαίσια ιδιωτικής συνταξιοδοτικής ασφάλισης που τους πρόσφεραν οι εκάστοτε εργοδότες τους, και με διάρκεια συμμετοχής στην ασφάλιση τα 35 έτη (διάστημα που τότε θεωρούνταν εύλογο για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος).

Με τη λήξη της ως άνω περιόδου ασφάλισης οι εργαζόμενοι, σύμφωνα με τους όρους του προγράμματος, θεμελιώνουν δικαίωμα είσπραξης του ασφαλίσματος και η ασφαλιστική εταιρία υποχρεούται να καταβάλει σε αυτούς τα ποσά του ασφαλίσματος που τους αναλογούν.

Ερωτάται η φορολογική μεταχείριση του ασφαλίσματος που θα καταβληθεί σε εργαζόμενους οι οποίοι ούτε έχουν υπερβεί το 60ο έτος της ηλικίας τους και ούτε έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα. 

4. Κατόπιν των ανωτέρω, γίνεται δεκτό ότι στην περίπτωση ομαδικών συνταξιοδοτικών ασφαλιστηρίων συμβολαίων, των οποίων η διάρκεια πληροί τις ελάχιστες προϋποθέσεις θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος με βάση την κείμενη νομοθεσία (ενδεικτικά, ομαδικά συνταξιοδοτικά ασφαλιστήρια συμβόλαια με διάρκεια άνω των 15 ετών), έστω κι αν κατά τη λήξη του ομαδικού συνταξιοδοτικού ασφαλιστηρίου οι δικαιούχοι δεν συνταξιοδοτούνται πράγματι από τον ασφαλιστικό τους φορέα, η καταβολή του ασφαλίσματος δεν θεωρείται πρόωρη εξαγορά και συνεπώς εφαρμόζονται οι φορολογικοί συντελεστές των περιπτώσεων α' και β' της παρ. 1 του παρόντος χωρίς την προσαύξηση του πενήντα τοις εκατό (50%). 

Τέλος, λαμβάνοντας υπόψη τις μεταβατικές διατάξεις της παρ.16 του άρθρου 72 του ν.4172/2013 όπως και τις προϊσχύουσες διατάξεις του ν.2238/1994 διευκρινίζεται ότι συσσωρευθέντα κεφάλαια που επιστρέφονται ως ασφάλισμα στους εργαζόμενους και τα οποία αντιστοιχούν σε ασφάλιστρα που οι ίδιοι είχαν καταβάλει έως 31.12.2013 (δίνοντας εντολή στους εργοδότες τους να τα κρατήσουν από τη μισθοδοσία τους), στα πλαίσια των συμβολαίων αυτών, δεν φορολογούνται, καθόσον έχουν ήδη φορολογηθεί διότι σύμφωνα με τις διατάξεις των παρ.1 και 2 του άρθ.47 του ν.2238/1994 δεν εξέπιπταν από το ακαθάριστο εισόδημά τους από μισθωτές υπηρεσίες. 

Ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων 

Γεώργιος Πιτσιλής