YΠOIK 1031970/538/Α0012/ΠOΛ. 1095/17.3.1997

Κοινοποίηση των διατάξεων των παραγράφων 6,8-11 του άρθρου 10 (αυτοτελής φορολόγηση) του ν.2459/1997και παροχή οδηγιών για την εφαρμογή τους

Σας κοινοποιούμε τις διατάξεις των παραγράφων 6, 8-11 του άρθρου 10 του ν. 2459/1997 (ΦΕΚ.17 Α`) που αναφέρονται σε θέματα αυτοτελούς φορολόγησης εισοδήματος και σας παρέχουμε τις ακόλουθες ερμηνευτικές οδηγίες με σκοπό την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή τους.

1.- Με την παράγραφο 6 του άρθρου 10 του κοινοποιούμενου νόμου, αντικαθίσταται το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 4 του άρθρου 9 του ν. 2238/1994.

Με τις νέες διατάξεις ενοποιούνται οι αναλογικοί συντελεστές φορολόγησης των αμοιβών των αξιωματικών του εμπορικού ναυτικού και των ιπταμένων της πολιτικής αεροπορίας από δύο, 5% ή 8%, ανάλογα με το αν οι αμοιβές καταβάλλονταν σε δραχμές ή συνάλλαγμα, σε έναν ως ακολούθως:

Αναλογικοί συντελεστές φορολόγησης για αμοιβές ημερολογιακού έτους -----------------------------------

1997 1998 1999 και επόμενα α) Ιπτάμενο προσωπικό πολιτικής αεροπορίας 10% 12,5% 15%

1997 1998 και επόμενα β) Αξιωματικοί εμπορικού ναυτικού 8% 9%

γ) Κατώτερο πλήρωμα 4% 6%

Αν ο φόρος που εξευρίσκεται με τον παραπάνω τρόπο είναι ανώτερος από το φόρο που προκύπτει με βάση τις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 9 του ν. 2238/1994 το επιπλέον ποσό φόρου επιστρέφεται, ύστερα από την υποβολή από το δικαιούχο στην αρμόδια Δ.Ο.Υ της ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.

Διευκρινίζεται ότι σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του κοινοποιούμενου νόμου προκειμένου να υπολογισθεί ο φόρος που αναλογεί στις αμοιβές του κατώτερου πληρώματος δεν λαμβάνονται υπόψη τα τυχόν άλλα εισοδήματα του δικαιούχου.

Συνεπώς, σε περίπτωση που τα ανωτέρω πρόσωπα αποκτούν εκτός από τις αμοιβές τους ως κατώτερα πληρώματα και εισοδήματα από τις κατηγορίες Α` έως Ζ` του άρθρου 4 του ν. 2238/1994, ο φόρος με βάση την κλίμακα του άρθρου 9 του ν. 2238/1994 για τα εισοδήματα αυτά, θα υπολογισθεί χωρίς να ληφθούν υπόψη οι αμοιβές ως κατώτερο πλήρωμα.

Η απόδοση του φόρου που παρακρατείται τόσο στις αμοιβές των αξιωματικών του εμπορικού ναυτικού όσο και στις αμοιβές των κατώτερων πληρωμάτων θα γίνεται με εφάπαξ καταβολή των ποσών που παρακρατήθηκαν με εξαμηνιαίες δηλώσεις που υποβάλλονται στην αρμόδια δημόσια οικονομική υπηρεσία μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου, για τα ποσά φόρου που παρακρατήθηκαν κατά τη διάρκεια του πρώτου ημερολογιακού εξαμήνου κάθε έτους και μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαρτίου, για τα ποσά φόρου που παρακρατήθηκαν κατά τη διάρκεια του δεύτερου ημερολογιακού εξαμήνου κάθε έτους.

Οι διατάξεις αυτής της παραγράφου, σύμφωνα με την περίπτωση β` του άρθρου 40 του κοινοποιούμενου νόμου, ισχύουν για τα εισοδήματα που αποκτώνται από την 1η Ιανουαρίου 1997 και μετά.

2.- Με την παράγραφο 8 του άρθρου 10 του κοινοποιούμενου νόμου, προστίθενται τρεις νέοι παράγραφοι 9, 10 και 11 στο άρθρο 13 του ν. 2238/1994.

Με την νέα παράγραφο 9 του άρθρου 13 του ν. 2238/1994 φορολογούνται αυτοτελώς με συντελεστή φόρου 15% οι κάθε είδους παροχές που χορηγούνται στα πρόσωπα που εκλέγονται για τον πρώτο και δεύτερο βαθμό της τοπικής αυτοδιοίκησης (νομάρχες, δήμαρχοι, πρόεδροι κοινοτήτων κτλ.).

Οι κάθε είδους παροχές με οποιαδήποτε μορφή και αν καταβάλλονται (μισθός, έξοδα παράστασης, επιδόματα κτλ.) φορολογούνται αυτοτελώς με συντελεστή 15%. Οι πιο πάνω παροχές μέχρι 31.12.96:

α) Απαλλάσονταν από το φόρο εισοδήματος στο σύνολό τους (δήμαρχοι, αντιδήμαρχοι, πρόεδροι κοινοτήτων) σύμφωνα με την περίπτωση β` της παραγράφου 5 του άρθρου 6 του ν. 2238/1994.

β) Απαλλάσονταν από το φόρο εισοδήματος στο σύνολό τους (νομάρχες) σύμφωνα με την 2070469/8453/0022/29.11.95 διαταγή Υπουργείου Οικονομικών / Γεν. Λογ. Κράτους.

γ) Φορολογούνταν είτε ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες είτε ως εισόδημα από ελευθέρια επαγγέλματα της παραγράφου 3 του άρθρου 48 του ν. 2238/1994 (πρόεδρος και μέλη νομαρχιακών συμβουλίων κτλ.).

Ηδη με την έναρξη ισχύος από 1.1.1997 της αυτοτελούς φορολόγησης των πιο πάνω παροχών με συντελεστή φόρου 15%, παύουν να ισχύουν όσα προαναφέρθηκαν για τη φορολογική μεταχείριση αυτών.

Με τη νέα παράγραφο 10 του άρθρου 13 του ν.2238/1994 φορολογούνται αυτοτελώς με συντελεστή φόρου 15% οι αμοιβές που καταβάλλονται από το Ελληνικό Δημόσιο, τους δήμους και τις κοινότητες του Κράτους, τον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού, το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, τον Οργανισμό Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, τον Οργανισμό Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης - Θεσσαλονίκη 1997 - και το σύλλογο "Οι φίλοι της Μουσικής", σε ξένα καλλιτεχνικά συγκροτήματα ή μεμονωμένους καλλιτέχνες ξένων χωρών, για τη συμμετοχή τους σε καλλιτεχνικές εκδηλώσεις.

Οι πιο πάνω αμοιβές μέχρι 31.12.1996 απαλλάσσονταν από το φόρο εισοδήματος, σύμφωνα με την περίπτωση α` της παραγράφου 6 του άρθρου 6 του ν. 2238/1994 η οποία καταργήθηκε με την περίπτωση 14 του άρθρου 1 του κοινοποιούμενου νόμου.

Τέλος, με τη νέα παράγραφο 11 του άρθρου 13 του ν. 2238/1994, φορολογούνται αυτοτελώς με συντελεστή φόρου 20% τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται σε αθλητές εθνικών ομάδων, ως επιβράβευση αυτών από το Δημόσιο, λόγω επίτευξης διεθνών στόχων ατομικώς ή ομαδικώς.

Ο φόρος που προκύπτει με την αυτοτελή φορολόγηση:

α) Των πάσης φύσεως παροχών που χορηγούνται στα πρόσωπα που εκλέγονται για τον πρώτο και δεύτερο βαθμό της τοπικής αυτοδιοίκησης, β) των αμοιβών που καταβάλλονται από το Ελληνικό Δημόσιο, Ο.Τ.Α. κτλ. σε ξένους καλλιτέχνες και γ) των χρηματικών ποσών που καταβάλλονται σε αθλητές, εθνικών ομάδων, παρακρατείται κατά την πληρωμή. Ο φόρος που παρακρατείται στις περιπτώσεις αυτές αποδίδεται με σχετική δήλωση που πρέπει να υποβάλλεται μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο του επόμενου από την παρακράτηση μήνα στη δημόσια οικονομική υπηρεσία στην περιφέρεια της οποίας έγινε η καταβολή των ποσών για τα οποία παρακρατήθηκε ο φόρος, ο οποίος αποδίδεται εφάπαξ με την υποβολή της οικείας δήλωσης.

Εξαιρετικά στην παραπάνω δήλωση απόδοσης του φόρου που παρακρατήθηκε για τις πάσης φύσεως παροχές που χορηγούνται στα πρόσωπα που εκλέγονται για τον πρώτο και δεύτερο βαθμό της τοπικής αυτοδιοίκησης, δύνανται να συμπεριλαμβάνουν και το φόρο που παρακρατήθηκε για τα ποσά των αποζημιώσεων που έλαβαν τα πρόσωπα αυτά για τις εκτός έδρας δαπάνες υπηρεσίες που τους έχουν ανατεθεί τα οποία ποσά αποζημιώσεων φορολογούνται και αυτά αυτοτελώς με συντελεστή φόρου 15%, για τα οποία ο φόρος αυτός σύμφωνα με τον κοινοποιούμενο νόμο αποδίδεται κατά τις διατάξεις της παραγρ.1 του άρθρου 59 του ν. 2238/1994. Η δυνατότητα αυτή παρέχεται προκειμένου να μην υποβάλλονται δύο δηλώσεις απόδοσης του φόρου από τον ίδιο υπόχρεο παρακράτησης που αφορούν τον ίδιο δικαιούχο.

Τέλος με την παρακράτηση αυτού του φόρου στις:

α) Πάσης φύσεως παροχές που χορηγούνται στα πρόσωπα που εκλέγονται για τον πρώτο και δεύτερο βαθμό της τοπικής αυτοδιοίκησης, β) αμοιβές που καταβάλλονται από το Ελληνικό Δημόσιο κτλ. σε ξένα καλλιτεχνικά συγκροτήματα και γ) τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται σε αθλητές εθνικών ομάδων, εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση από το φόρο εισοδήματος των δικαιούχων για τις παροχές, αμοιβές ή ποσά αυτά.

Οι διατάξεις αυτής της παραγράφου, σύμφωνα με την περίπτωση β` του άρθρου 40 του κοινοποιούμενου νόμου, ισχύουν για τα εισοδήματα που αποκτώνται από την 1η Ιανουαρίου 1997 και μετά.

3.- Με την παράγραφο 9 του άρθρου 10 του κοινοποιούμενου νόμου αντικαθίστανται τα τρία πρώτα εδάφια της παραγράφου 2 του άρθρου 14 του ν.2238/1994.

Με τις νέες διατάξεις αυξάνεται ο συντελεστής αυτοτελούς φορολόγησης των χρηματικών ποσών που καταβάλλονται στους ποδοσφαιριστές, καλαθοσφαιριστές, προπονητές και τους άλλους αμειβόμενους αθλητές από τις ποδοσφαιρικές ανώνυμες εταιρίες ή τα αναγνωρισμένα αθλητικά σωματεία κατά την υπογραφή του συμβολαίου μεταγραφής ή την ανανέωση του συμβολαίου συνεργασίας από 10% σε 20%.

Ο φόρος που προκύπτει παρακρατείται κατά την πληρωμή.

Ο φόρος που παρακρατείται στην περίπτωση αυτή αποδίδεται με εφάπαξ καταβολή στη δημόσια οικονομική υπηρεσία της περιφέρειας στην οποία έγινε η καταβολή των ποσών με δήλωση, μέσα στον επόμενο από την παρακράτηση μήνα, η οποία περιλαμβάνει το ονοματεπώνυμο, όνομα πατέρα ή συζύγου, τη διεύθυνση των δικαιούχων, τα καταβληθέντα ποσά και το φόρο που αναλογεί σε αυτά.

Με την πιο πάνω αυτοτελή φορολόγηση εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση από το φόρο εισοδήματος για τα ποσά αυτά.

Οι δικαιούχοι έχουν τη δυνατότητα να συναθροίζουν τα ποσά αυτά με τα άλλα εισοδήματά τους και να φορολογούνται με τις γενικές διατάξεις του ν.2238/1994.

Στην περίπτωση αυτή για το συμψηφισμό του φόρου που παρακρατήθηκε εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 9 του ν. 2238/1994.

Οι διατάξεις αυτής της παραγράφου, σύμφωνα με την περίπτωση β` του άρθρου 40 του κοινοποιούμενου νόμου, ισχύουν για τα εισοδήματα που αποκτώνται από την 1η Ιανουαρίου 1997 και μετά.

4.- Με την παράγραφο 10 του άρθρου 10 του κοινοποιούμενου νόμου προστίθενται νέοι παράγραφοι 4, 5, 6 και 7 στο άρθρο 14 του ν. 2238/1994.

Με τη νέα παράγραφο 4 του άρθρου 14 του ν. 2238/1994, φορολογείται αυτοτελώς με συντελεστή φόρου 15%, το καθαρό ποσό των αποδοχών που παίρνουν τα πρόσωπα που αναφέρονται στην παράγραφο 3 του άρθρου 47 του ν. 2238/1994 (δημόσιοι και λοιποί υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή) ως μισθωτοί από τους εργοδότες που αναφέρονται στην παράγραφο 3 του άρθρου 47 του ν. 2238/1994 (Υπουργείο Εξωτερικών, Λοιπές Δημόσιες πολιτικές υπηρεσίες κτλ.), πέρα από τις αποδοχές που θα έπαιρναν αν υπηρετούσαν στο εσωτερικό.

Στην έννοια των αποδοχών για την εφαρμογή αυτής της διάταξης περιλαμβάνονται οι κάθε είδους παροχές και επιδόματα που καταβάλλονται στα παραπάνω πρόσωπα.

Με τη νέα παράγραφο 5 του άρθρου 14 του ν. 2238/1994 ορίζεται ότι οι διατάξεις της περίπτωσης α` της παραγράφου 4 του άρθρου 45 του ν. 2238/1994 που αναφέρονται, στη φορολογική μεταχείριση των αποζημιώσεων που παρέχονται σε υπαλλήλους επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών για δαπάνες υπηρεσίας, που τους έχει ανατεθεί, εφόσον αποδεικνύεται η καταβολή τους από τα σχετικά παραστατικά στοιχεία που προβλέπονται από τις διατάξεις του Κ.Β.Σ., δεν εφαρμόζονται για τα ποσά των αποζημιώσεων που καταβάλλονται σύμφωνα με τις οικείες συλλογικές συμβάσεις εργασίας ή αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου ή από τον κανονισμό λειτουργίας στους υπαλλήλους των δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών (ΔΕΚΟ), καθώς και στα πρόσωπα που εκλέγονται για τον πρώτο και δεύτερο βαθμό της τοπικής αυτοδιοίκησης (νομάρχες, δήμαρχοι, πρόεδροι κοινοτήτων κτλ.) για τις εκτός έδρας δαπάνες υπηρεσίας που τους έχει ανατεθεί. Τα ποσά αυτά φορολογούνται αυτοτελώς με συντελεστή φόρου 15%.

Ειδικότερα, διευκρινίζεται ότι στην έννοια των αποζημιώσεων που παρέχονται σε υπαλλήλους επιχειρήσεων για δαπάνες υπηρεσίας νοούνται τα έξοδα διατροφής, διανυκτέρευσης και λοιπά έξοδα που καταβάλλονται για εκτός έδρας δαπάνες υπηρεσίας. Περαιτέρω σημειώνεται ότι στα ποσά των ανωτέρω αποζημιώσεων δεν συμπεριλαμβάνονται και κατά συνέπεια δεν φορολογούνται με το πιο πάνω τρόπο, τα ποσά που καταβάλλονται α) για αεροπορικά εισιτήρια και διανυκτερεύσεις σε ξενοδοχεία του εξωτερικού, β) για εισιτήρια στο εσωτερικό με οποιοδήποτε μέσο μαζικής μεταφοράς και γ) για κίνηση με επιβατικό ιδιωτικής χρήσης αυτοκίνητο του εργαζόμενου μέχρι το ύψος αντίστοιχου εισιτηρίου του λεωφορείου.

Επίσης, με την νέα παράγραφο 6 του άρθρου 14 του ν. 2238/1994 φορολογείται αυτοτελώς με συντελεστή φόρου 15%, το 50% του ποσού των αποζημιώσεων που καταβάλλονται στους δικαιούχους από τους λογαριασμούς Δ.Ε.Τ.Ε., Δ.Ε.Χ.Ε., ΔΙ.Β.Ε.Ε.Τ., καθώς και από τα ποσοστά που προβλέπονται από τις παραγράφους 7 και 38 του άρθρου 27 του ν. 2166/1993.

Ακόμα με τη νέα παράγραφο 7 του άρθρου 14 του ν. 2238/1994 φορολογούνται αυτοτελώς με συντελεστή φόρου 15% τα ειδικά επιδόματα επικίνδυνης εργασίας (πτητικό, καταδυτικό, ναρκαλιείας, αλεξιπτωτιστών, δυτών και υποβρύχιων καταστροφών, που καταβάλλονται σε αξιωματικούς, υπαξιωματικούς και οπλίτες των ενόπλων δυνάμεων της ελληνικής αστυνομίας, της πυροσβεστικής υπηρεσίας και του λιμενικού σώματος, το επίδομα ναρκαλιείας που καταβάλλεται σε ιδιώτες, καθώς και το επίδομα επικίνδυνης εργασίας που καταβάλλεται στους δικαιούχους με βάση την παράγραφο 5 του άρθρου 14 του ν. 1505/1984 και την περίπτωση α` της παραγράφου 1 του άρθρου 7 του ν. 1711/1987.

Τα επιδόματα αυτά μέχρι 31.12.1996 απαλλάσσονταν από το φόρο εισοδήματος σύμφωνα με την περίπτωση στ` της παραγράφου 5 του άρθρου 6 του ν. 2238/ 1994, η οποία απαλλαγή καταργήθηκε με την περίπτωση 12 του άρθρου 1 του κοινοποιούμενου νόμου.

Ο φόρος που προκύπτει από την αυτοτελή φορολόγηση, α) των επιπλέον ποσών που λαμβάνουν οι δημόσιοι κτλ. υπάλληλοι όταν υπηρετούν στην αλλοδαπή, β) των ποσών αποζημιώσεων που καταβάλλονται στους υπαλλήλους των Δ.Ε.Κ.Ο., για τις εκτός έδρας δαπάνες υπηρεσίας που τους έχει ανατεθεί, γ) του 50% του ποσού αποζημιώσεων που καταβάλλονται από τους ειδικούς λογαριασμούς Δ.Ε.Τ.Ε., Δ.Ε.Χ.Ε. κτλ. και δ) των ειδικών επιδομάτων επικίνδυνης εργασίας, παρακρατείται κατά την πληρωμή ή την καταβολή των αποζημιώσεων από τον υπόχρεο.

Ο φόρος που παρακρατείται στις περιπτώσεις αυτές αποδίδεται με εφάπαξ καταβολή στη δημόσια οικονομική υπηρεσία της περιφέρειας στην οποία έγινε η καταβολή των ποσών, για τα οποία έγινε η παρακράτηση, μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο των μηνών Απριλίου, Ιουλίου, Οκτωβρίου και Ιανουαρίου κάθε έτους με προσωρινή δήλωση, η οποία περιλαμβάνει τα ακαθάριστα ποσά που έχουν καταβληθεί στο προηγούμενο ημερολογιακό τρίμηνο και το φόρο που παρακρατήθηκε.

Με την παρακράτηση του φόρου που ενεργείται στις προηγούμενες περιπτώσεις, εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση των δικαιούχων από το φόρο εισοδήματος για τα ποσά αυτά των αποδοχών ή αμοιβών.

Οι διατάξεις αυτής της παραγράφου, σύμφωνα με την περίπτωση β` του άρθρου 40 του κοινοποιούμενου νόμου, ισχύουν για τα εισοδήματα που αποκτώνται από την 1η Ιανουαρίου 1997 και μετά.

5.- Με την παράγραφο 11 του άρθρου 10 του κοινοποιούμενου νόμου ορίζεται ότι, η προαναφερθείσα διάταξη της παραγράφου 5 του άρθρου 14 του ν. 2238/ 1994 που προστέθηκε με την παράγραφο 10 του άρθρου 10 του κοινοποιούμενου νόμου, εξαιρετικά για το προσωπικό της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού εφαρμόζεται για τα ποσά των αποζημιώσεων που καταβλήθηκαν σ`αυτό από την 1η Ιανουαρίου 1996 και μετά, για τις εκτός έδρας δαπάνες υπηρεσίας που τους έχουν ανατεθεί.

Η απόδοση του φόρου για τις αποζημιώσεις αυτής της περίπτωσης που καταβλήθηκαν μέσα στο έτος 1996, θα γίνει στην αρμόδια δημόσια οικονομική υπηρεσία μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Μαρτίου 1997.

6.- Τέλος, διευκρινίζεται ότι σε περίπτωση που από 1.1.1997 ημερομηνία έναρξης ισχύος των διατάξεων των παραγράφων 6, 8, 9 και 10 του άρθρου 10 του κοινοποιούμενου νόμου μέχρι 18.2.1997 ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου αυτού στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, έχουν καταβληθεί σχετικά ποσά αμοιβών, παροχών, αποδοχών, επιδομάτων ή χρηματικών ποσών από εκείνα που αναφέρονται στις πιο πάνω παραγράφους και αντιμετωπίσθηκαν φορολογικά με βάση το προηγούμενο φορολογικό καθεστώς, η επιπλέον συνολική διαφορά φόρου της περιόδου αυτής θα παρακρατηθεί μαζί με το φόρο της πρώτης μετά την 18-2-1997 καταβολής ποσών των παραπάνω περιπτώσεων και θα αποδοθεί στις προθεσμίες που ορίζεται για κάθε μία περίπτωση. Αν έχει διενεργηθεί η πρώτη καταβολή και δεν υπολογίστηκε η επιπλέον διαφορά φόρου της περιόδου (1.1 - 18.2.97) ο υπολογισμός θα γίνει με την αμέσως επόμενη καταβολή κτλ. και σε καμιά περίπτωση η απόδοση του επιπλέον φόρου αυτής της περιόδου, δεν θα γίνει εμπρόθεσμα μετά τις 30.4.1997 για φόρο που παρακρατήθηκε σε χρηματικά ποσά που καταβλήθηκαν σε ποδοσφαιριστές, καλαθοσφαιριστές, προπονητές, καθώς και σε άλλους αμειβόμενους αθλητές από τις Π.Α.Ε. ή τα αναγνωρισμένα αθλητικά σωματεία (παράγραφος 9 άρθρου 10 ν. 2459/1997) και τις 15.4.1997 για τις λοιπές περιπτώσεις (παράγραφοι 8 και 10 άρθρο 10 ν. 2459/1997).