Θέμα: « ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΜΕ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ »

Κύριε Υπουργέ,

σε συνέχεια επιστολών – ερωτημάτων, τόσο από κατά τόπους Δ.Ο.Υ. της επικράτειας, όσο και από επαγγελματικούς φορείς, σας καλούμε όπως προβείτε άμεσα σε αποσαφήνιση του θέματος που αφορά στον τόπο της φορολογικής κατοικίας και της φορολόγησης του παγκοσμίου εισοδήματος φυσικών προσώπων  (κυρίως αλλοδαπών) που κάνουν έναρξη ατομικής επιχείρησης στην Ελλάδα.

Ειδικότερα: 

Αλλοδαπά κυρίως φυσικά πρόσωπα, κάτοικοι κρατών που έχουν συνάψει Σ.Α.Δ.Φ με την Ελλάδα, έχοντας ήδη φορολογική κατοικία εκτός Ελλάδος και τα οποία ουδέποτε είχαν σχέση ή οικονομικό δεσμό με τη  χώρα μας, προχωρούν σε έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας ως ατομική επιχείρηση (πχ εκμετάλλευση ιδιόκτητης κατοικίας ως τουριστικό κατάλυμα, εκμετάλλευση ενοικιαζομένων δωματίων, εκμετάλλευση μισθωμένου εστιατορίου, ενοικίαση σκαφών, κλπ), πληρώντας όλα τα κριτήρια και προϋποθέσεις που ορίζει η σχετική νομοθεσία.

Τα παραπάνω φυσικά πρόσωπα, παρά το γεγονός ότι ουδέποτε στο παρελθόν απώλεσαν ή μετέφεραν αλλού ή στην Ελλάδα την φορολογική τους κατοικία  ή ουδέποτε διέμειναν στην Ελλάδα και ενώ συνεχίζουν να διατηρούν αποδεδειγμένα τη μόνιμη ή κύρια κατοικία και το κέντρο των ζωτικών τους συμφερόντων στο εξωτερικό (οικογένεια, μόνιμη εργασία, αποδεδειγμένη κοινωνική ασφάλιση, διαμονή μεγαλύτερη των 183 ημερών εκεί κλπ), η φορολογική διοίκηση τους θεωρεί de facto κατοίκους Ελλάδος, εκ του λόγου και μόνο ότι έχουν ατομική επιχείρηση στη χώρα μας.

Η κατάσταση αυτή συνεπικουρείται και από τεχνικό κώλυμα, και ειδικότερα από το γεγονός ότι στο υποσύστημα του μητρώου είναι ανέφικτο να δηλωθεί διεύθυνση κατοικίας υπόχρεου, διαφορετική από τη διεύθυνση άσκησης της ατομικής επιχειρηματικής του δραστηριότητας.  

Είναι πασιφανές ότι η συγκεκριμένη, διαδικασία επισύρει σοβαρότατες συνέπειες στο θέμα του τόπου φορολόγησης του παγκοσμίου εισοδήματος των εν λόγω φορολογουμένων, οι οποίοι εν μέσω απαράδεκτων στρεβλώσεων του αντιαναπτυξιακού και αντιεπενδυτικού φορολογικού μας συστήματος και προκειμένου να προστατευτούν από αυτό, προχωρούν σε λύσεις ανάγκης ή αντίδρασης, από τις οποίες πλήττονται σοβαρά τα Δημόσια Έσοδα και το τραπεζικό σύστημα της χώρας μας.

Περαιτέρω, εξετάζοντας τις σχετικές διατάξεις, και συγκεκριμένα:

• Τις παρ.1 & 2, Άρθρο 4, Ν.4172/2013,
• Το άρθρο 4 Αιτιολογικής έκθεσης του ανωτέρω νόμου,
• Τις ΠΟΛ.1142/2012, ΠΟΛ.1136/2013, ΠΟΛ.1228/2014, ΠΟΛ.1058/2015 & ΠΟΛ.1260/2015,

διαπιστώνουμε ότι δεν προκύπτει από πουθενά ο υπηρεσιακός χειρισμός της εκκαθάρισης των δηλώσεων των ανωτέρω προσώπων ως φορολογικών κατοίκων Ελλάδος.

Στο σημείο αυτό τονίζουμε το γεγονός ότι τα ανωτέρω πρόσωπα δεν κρίνονται / εξετάζονται για την μεταφορά της φορολογικής τους κατοικίας εκτός Ελλάδος, καθόσον ήταν ήδη φορολογικοί κάτοικοι αλλοδαπής πριν την έναρξη της επαγγελματικής τους δραστηριότητας στη χώρα μας.  Ως εκ τούτου, η εκ των ανωτέρω διατάξεων νομολογία που αφορά στη μεταφορά της φορολογικής κατοικίας από την Ελλάδα στο εξωτερικό, εκτιμούμε ότι δεν έχει εν προκειμένω εφαρμογή.

Επιπλέον, όπως έχει ήδη δεχθεί και επισημάνει η φορολογική διοίκηση, στο τέταρτο εδάφιο της παραγράφου 1, της ΠΟΛ.1142/2012: «…για την απόκτηση κατοικίας απαιτείται πραγματική εγκατάσταση σε ορισμένο τόπο (corpus) και βούληση του ατόμου (animus) να καταστήσει τον εν λόγω τόπο κέντρο της ύπαρξης του, των βιοτικών του σχέσεων, των υλικών του συμφερόντων, του υλικού του βίου και της επαγγελματικής του εγκατάστασης. Η επαγγελματική εγκατάσταση χωρίς τον οικιακό βίο και την κατοικία της οικογένειας του ατόμου, δεν έχει κρίσιμη σημασία ως προς την κατοικία » (σχετ.Ν.5772/ΠΟΛ. 175/24.08.1982), αποδέχεται οιονεί το βάσιμο των ανωτέρω ισχυρισμών, ότι δηλαδή η μη εκκαθάριση των δηλώσεων των ανωτέρω φυσικών προσώπων ως κάτοικων εξωτερικού, δεν απορρέει από τις κείμενες διατάξεις.

Χαρακτηριστικό δε είναι το παράδειγμα πολιτών  Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου εκτός της χώρας καταγωγής και μόνιμης κατοικίας τους, έχουν ατομικές επιχειρήσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και σε άλλη χώρα της Ευρώπης. Τους εν λόγω όμως πολίτες, η φορολογική μας αρχή, κατά την προαναφερθείσα πρακτική, τους καλεί να πληρώσουν φόρο για το παγκόσμιο εισόδημά τους (;) στην Ελλάδα.

Κύριε Υπουργέ,

επειδή, αφ’ ενός υπάρχουν σοβαρές εκκρεμότητες στις κατά τόπους Δ.Ο.Υ, για την εκκαθάριση των εν λόγω δηλώσεων και αφ’ ετέρου δεχόμαστε αναίτιες απειλές ένδικων μέσων σε βάρος μας από νομικούς κύκλους του εξωτερικού, καθώς οι δικηγόροι των Ευρωπαίων πολιτών θεωρούν εμάς, τους λογιστές -φοροτεχνικούς, κύριους υπεύθυνους για την επαπειλούμενη μεταφορά φορολογικής κατοικίας των πελατών τους, το θέμα αποκτά τον χαρακτήρα του κατεπείγοντος, με διεθνείς μάλιστα διαστάσεις.

Σας παρακαλούμε λοιπόν για την άμεση έκδοση πλήρους και σαφέστατης εγκυκλίου που να αποσαφηνίζει πλήρως το ζήτημα της φορολογικής κατοικίας και της φορολόγησης του παγκόσμιου εισοδήματος των ανωτέρω προσώπων.

Εκ μέρους των Ενώσεων Λογιστών-Φοροτεχνικών του νησιωτικού χώρου: