YΠOIK 1015344/235/Δ.T. & E.Φ./ΠOΛ. 1049/5.2.1997 κοινοποίηση ορισμένων άρθρων του Π.Δ.252/1996 σχετικά με την προσαρμογή της Ελληνικής νομοθεσίας περί ιδιωτικής επιχείρησης ασφάλισης προς το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης

Κοινοποιούμε κατωτέρω, τα άρθρα 1, 2, 3, 4, 5 και 25, 35 και 36 του Π.Δ. 252/1996 που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Kυβερνήσεως (ΦEK 186/19-8-1996 τεύχος A) και παρέχουμε τις ακόλουθες οδηγίες, για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή τους:

I. Με τις διατάξεις του ανωτέρω διατάγματος προσαρμόζεται η ελληνική ασφαλιστική νομοθεσία με τις αναφερόμενες στο άρθρο 1 αυτού κοινοτικές Οδηγίες.

Στα ασφαλιστήρια συμβόλαια βασικά και μετά την έναρξη ισχύος του διατάγματος αυτού, εξακολουθεί να εφαρμόζεται η εθνική μας νομοθεσία, όσον αφορά τους έμμεσους και οιονεί έμμεσους φόρους, καθόσον δεν υπάρχει εναρμονισμένη σε κοινοτικό επίπεδο φορολογική νομοθεσία που να διέπει τα συμβόλαια αυτά.

Επομένως στα ασφαλιστήρια συμβόλαια των ημεδαπών ασφαλιστικών επιχειρήσεων καθώς και των αλλοδαπών που έχουν αποκτήσει εγκατάσταση στην Ελλάδα, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, επιβάλλονται οι έμμεσοι φόροι, (Φ.K.E. Χαρτόσημο κ.λπ.) που επιβαλόταν και πριν από την έκδοση του διατάγματος αυτού χωρίς καμμία μεταβολή.

Επέρχονται μόνο οι μεταβολές που προβλέπονται από τις διατάξεις του έβδομου κεφαλαίου του ν.δ. 400/1970, όπως αντικαταστάθηκε με τις διατάξεις του άρθρου 25 του κοινοποιούμενου προεδρικού διατάγματος.

Ειδικότερα:

α. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 42β, ασφαλιστικές επιχειρήσεις ή πρακτορεία ή υποκαταστήματα αυτών που εδρεύουν σε κράτος - μέλος της Ευρωπαϊκής λνωσης (E.E.) και του Ευρωπαϊκού Oικονομικού Χώρου (EOX) δύνανται να ασφαλίζουν κάθε φύσεως κινδύνους ή να αναλαμβάνουν ασφαλιστικές υποχρεώσεις που βρίσκονται στην Ελλάδα με καθεστώς ελεύθερης παροχής υπηρεσιών δηλαδή χωρίς υποχρέωση ίδρυσης στην Ελλάδα υποκαταστήματος ή πρακτορείου που προέβλεπε η προϊσχύουσα νομοθεσία.

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού καθορίζεται η διαδικασία και οι υποχρεώσεις των ανωτέρω επιχειρήσεων που προτίθενται να ασκήσουν ασφαλιστικές εργασίες με καθεστώς ελεύθερης παροχής υπηρεσιών.

Επίσης με τις διατάξεις του ίδιου άρθρου 42β` σε συνδυασμό με τις διατάξεις της περίπτωσης α` του άρθρου 2α του ν.δ. 400/1970, όπως ισχύει, ελληνική ασφαλιστική επιχείρηση ή υποκατάστημα ή πρακτορείο στην Ελλάδα επιχείρησης με έδρα κράτος - μέλος της E.E. και του E.O.X., μπορεί να ασφαλίζει κινδύνους, που βρίσκονται σε άλλο κράτος - μέλος της E.E. και του E.O.X. με καθεστώς ελεύθερης παροχής υπηρεσιών. Τα ανωτέρω ασφαλιστήρια δεν υπάγονται στους έμμεσους φόρους (Φ.K.E., Χαρτόσημο κ.λπ.) που προβλέπει η ελληνική νομοθεσία.

β. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 42ζ παρ. 1 τα ασφαλιστήρια συμβόλαια των επιχειρήσεων που καταρτίζονται με το καθεστώς της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών και αφορούν κινδύνους ή ασφαλιστικές υποχρεώσεις που βρίσκονται στην Ελλάδα ανεξάρτητα από το δίκαιο που διέπει την ασφαλιστική σύμβαση, υπόκεινται αποκλειστικά για τα ασφάλιστρα και τις ασφαλιστικές αποζημιώσεις που τυχόν θα προκύψουν από τα ασφαλιστήρια αυτά, στους έμμεσους φόρους, Φ.K.E., τέλη Χαρτοσήμου, τέλη ή δικαιώματα υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου ή τρίτων και εισφορές υπέρ του οιουδήποτε οργανισμού ή ταμείου που προβλέπονται από τις διατάξεις της ελληνικής νομοθεσίας, κατά περίπτωση.

Επίσης στους ίδιους φόρους και λοιπές επιβαρύνσεις υπόκεινται και τα ασφαλιστήρια που αφορούν κινητά, που περιλαμβάνονται σε ακίνητο που βρίσκεται στην Ελλάδα, όταν το ακίνητο και το περιεχόμενό του δεν καλύπτονται με το ίδιο ασφαλιστήριο συμβόλαιο.

Σημειώνεται ότι τα ασφαλιστήρια συμβόλαια που καταρτίζονται με το καθεστώς της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών και αφορούν κινητά από εμπορική διαμετακόμιση τα οποία έχουν εναποτεθεί σε ακίνητο στην Ελλάδα δεν υπόκεινται στους έμμεσους κ.λπ., φόρους που επιβάλλονται από την Ελληνική φορολογική νομοθεσία.

Με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του ίδιου άρθρου, κάθε ασφαλιστική επιχείρηση που είναι εγκατεστημένη σε κράτος - μέλος της E.E. και του E.O.X. εφόσον συνάπτει ασφαλιστήρια συμβόλαια για τα οποία, όπως προβλέπεται από την προηγούμενη παράγραφο, εφαρμόζεται η ελληνική νομοθεσία υποχρεούται να διορίσει μοναδικό φορολογικό αντιπρόσωπο στην Ελλάδα σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 29 παρ. 4 περ. δ του ν. 1642/86, όπως ισχύει. O ορισμός γίνεται, πριν από την κατάρτιση οιουδήποτε ασφαλιστηρίου συμβολαίου, με την κατάθεση αντιγράφου του σχετικού πληρεξουσίου εγγράφου στον προϊστάμενο της ΔOY που είναι αρμόδιος για την φορολογία εισοδήματος του αντιπροσώπου. Το αντίγραφο αυτό πρέπει να είναι γραμμένο ή μεταφρασμένο στα ελληνικά και να έχει θεωρηθεί από την Ελληνική προξενική αρχή του τόπου που είναι εγκατεστημένη η ασφαλιστική επιχείρηση. O φορολογικός αντιπρόσωπος έχει όλες τις φορολογικές υποχρεώσεις και δικαιώματα που έχουν οι εγκατεστημένες στην Ελλάδα ασφαλιστικές επιχειρήσεις.

Για τη διαδικασία ορισμού φορολογικού αντιπροσώπου, υποχρεώσεις δικαιώματα κ.λπ. εφαρμόζεται η Υπουργική Απόφαση 1111374/9160/2152/0014/26-8-1993 ΠOΛ. 1281, προσαρμοζόμενη ανάλογα.

Ετσι, ως προς τη διαδικασία κ.λπ. ορισμού του φορολογικού αντιπροσώπου θα εφαρμόζονται τα εξής:

1. O ορισμός του φορολογικού αντιπροσώπου αφορά τα ασφαλιστήρια συμβόλαια επιχειρήσεων που εδρεύουν στην E.E. και στον EOX και καταρτίζονται με καθεστώς ελεύθερης παροχής υπηρεσιών.

2. O ορισμός του μοναδικού φορολογικού αντιπροσώπου γίνεται με σχετικό πληρεξούσιο έγγραφο, στο οποίο θα γίνεται ρητή μνεία για τη μοναδικότητα του οριζόμενου φορολογικού αντιπροσώπου. Το έγγραφο αυτό, εφόσον καταρτίζεται εκτός Ελλάδος, θεωρείται από την ελληνική προξενική αρχή του τόπου όπου είναι εγκατεστημένος ο υποκείμενος στο φόρο εντολέας.

Στην περίπτωση, που το έγγραφο αυτό καταρτίζεται εντός Ελλάδος, θεωρείται από το Προξενείο της χώρας της οποίας έχει την υπηκοότητα ή εφόσον η δραστηριότητα η σχετική με την πληρεξουσιότητα αναπτύσσεται σε άλλη χώρα από το Προξενείο της χώρας αυτής.

Με τη θεώρηση βεβαιώνεται ότι, κατά τύπο το πληρεξούσιο δεσμεύει τον εντολέα που είναι υπήκοος ή ασκεί τη δραστηριότητά του κατά περίπτωση ο εντολέας.

3. Ως φορολογικός αντιπρόσωπος ορίζεται πρόσωπο, φυσικό ή νομικό, το οποίο έχει την έδρα της επαγγελματικής του δραστηριότητας ή τη μόνιμη εγκατάστασή του ή ελλείψει αυτών την κατοικία του ή τη συνήθη διαμονή του σε μία από τις περιοχές που ορίζονται στην παράγραφο 3 του άρθρου 2 του ν.δ. 400/70 όπως αυτό αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 3 του άρθρου 3 του κοινοποιούμενου π.δ. 252/96 δηλαδή, στην περιφέρεια πρώην Διοίκησης πρωτεύουσας, στη Θεσσαλονίκη, στην Πάτρα, στη Λάρισα, στην καβάλα και στο Hράκλειο κρήτης. Το πρόσωπο αυτό πρέπει να είναι φερέγγυο, πλήρως ικανό για δικαιοπραξία, εφόσον πρόκειται για φυσικό πρόσωπο ή να λειτουργεί νόμιμα εφόσον πρόκειται για νομικό πρόσωπο, να αποδεχθεί το διορισμό του και να μην έχει υποπέσει στις παραβάσεις:

α) των διατάξεων του άρθρου 30 του K.B.Σ. (Π.Δ. 186/1992 ΦEK 84 A`) που επισύρουν ανακρίβεια των βιβλίων,

β) της παραγράφου 3 του άρθρου 48 του ν. 1642/86, όπως ισχύει.

4. O φορολογικός αντιπρόσωπος που αποδέχεται το διορισμό του, υποχρεούται να υποβάλλει δήλωση έναρξης εργασιών για τη συγκεκριμένη αντιπροσώπευση στην αρμόδια για τη φορολογία του εισοδήματος του ΔOY ή στη ΔOY που έχει την έδρα της επιχείρησής του. Με τη δήλωση αυτή συνυποβάλλει αντίγραφο του πληρεξούσιου εγγράφου που προβλέπεται από τις διατάξεις της παραγράφου 2 του προηγούμενου άρθρου, καθώς και υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/86, περί αποδοχής του διορισμού του, ως φορολογικού αντιπροσώπου, εφόσον αυτή δεν προκύπτει από το πληρεξούσιο έγγραφο.

5. Με την υποβολή της δήλωσης έναρξης από τον αντιπρόσωπο χορηγείται στον εντολέα Αριθμός Φορολογικού Μητρώου.

O αριθμός αυτός αρχίζει από 98 εφόσον πρόκειται για εντολέα - νομικό πρόσωπο ή από τη σειρά των AΦM των φυσικών προσώπων, εφόσον για εντολέα φυσικό πρόσωπο.

Σε περίπτωση μεταβολής του αντιπροσώπου ο AΦM του εντολέα παραμένει ο ίδιος, όπως και σε περίπτωση υποβολής δήλωσης παύσης και εκ νέου έναρξης εργασιών του ίδιου εντολέα, έστω και με διαφορετικό αντιπρόσωπο.

Στα στοιχεία του αντιπροσώπου στη δήλωση έναρξης του εντολέα, ως AΦM αναγράφεται ο μοναδικός AΦM (φυσικού ή νομικού προσώπου) που του έχει χορηγηθεί για τις δικές του φορολογικές υποχρεώσεις.

O φορολογικός αντιπρόσωπος έχει όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που έχουν οι εγκατεστημένες στην Ελλάδα ασφαλιστικές επιχειρήσεις. Ειδικά ως προς τις διατάξεις του K.B.Σ. έχει υποχρέωση τήρησης βιβλίων και έκδοσης στοιχείων, της υποβολής συγκεντρωτικών καταστάσεων, για τις δικαιούμενες αμοιβές του και όλες τις συναφείς υποχρεώσεις των επιτηδευματιών.

6. Σε περίπτωση που έπαυσε να ισχύει η εντολή αντιπροσώπευσης, λόγω ανάκλησης αυτής ή από οποιαδήποτε άλλη αιτία, ο φορολογικός αντιπρόσωπος υποχρεούται να υποβάλλει δήλωση παύσης εργασιών, κατά τις διατάξεις της περίπτωσης γ` της παραγράφου 1 του άρθρου 29, του ν. 1642/86, όπως ισχύει. Σε περίπτωση αλλαγής του φορολογικού αντιπροσώπου υποβάλλεται σχετική δήλωση μεταβολών από τον προηγούμενο φορολογικό αντιπρόσωπο στην αρμόδια ΔOY.

7. Για τον προσδιορισμό του τέλους έναρξης κατ` εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου 6 του άρθρου 19 του ν. 1882/90, όπως ισχύει:

_ η νομική μορφή και τα μέλη προσδιορίζονται με υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/86 του φορολογικού αντιπροσώπου, εφόσον αυτά δεν προκύπτουν από το πληρεξούσιο έγγραφο και

_ ως τόπος άσκησης δραστηριότητας θεωρείται ο τόπος της έδρας ή του κεντρικού του φορολογικού αντιπροσώπου.

_ O εντολέας ευθύνεται αλληλεγγύως με τον φορολογικό αντιπρόσωπό του για την εφαρμογή των διατάξεων που αφορούν την επιβολή του φόρου κύκλου εργασιών και των τελών χαρτοσήμου.

II. Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι η ύπαρξη του φορολογικού αντιπροσώπου δεν αποτελεί εγκατάσταση στην Ελλάδα της ασφαλιστικής επιχείρησης με την επιφύλαξη των οριζόμενων στα άρθρα 2α περιπτώσεις β και γ και 42α του ν.δ. 400/70 τα οποία προβλέπουν εγκατάσταση στην Ελλάδα με ίδρυση υποκαταστήματος ή πρακτορείου.

_ Με τις διατάξεις της παρ. 3 οι έμμεσοι φόροι και λοιπές επιβαρύνσεις υπολογίζονται στο νόμισμα στο οποίο έχουν συμφωνηθεί τα ασφάλιστρα και καταβάλλονται σε δραχμές με βάση την ισοτιμία δραχμής και ξένου νομίσματος κατά την ημέρα της καταβολής. Ως τιμή του ξένου νομίσματος θα λαμβάνεται η τιμή πώλησης αυτού στις τράπεζες κατά το χρόνο της καταβολής στη Δ.O.Y. Το ίδιο ισχύει και για τις πράξεις καταλογισμού, προσαυξήσεις, πρόστιμα κ.λπ. δηλαδή και ο υπολογισμός και των ανωτέρω ποσών θα γίνεται στο ίδιο νόμισμα που έχουν συμφωνηθεί τα ασφάλιστρα. κατά το χρόνο όμως της εξόφλησης των οφειλών από πράξεις καταλογισμού θα γίνεται μετατροπή αυτών σε δραχμές του ξένου νομίσματος.

_ Με τις διατάξεις της παραγράφου 4 ο φορολογικός αντιπρόσωπος μαζί με τις δηλώσεις Φ.K.E. και Τελών Χαρτοσήμου του τελευταίου τριμήνου του προηγούμενου έτους, υποχρεούται να υποβάλλει στην αρμόδια Δ.O.Y. πλήρη κατάλογο στα ελληνικά των ασφαλιστηρίων συμβολαίων της επιχείρησης που αντιπροσωπεύει για τα οποία συμβόλαια οφείλονται να καταβληθούν στην Ελλάδα έμμεσοι φόροι και λοιπές επιβαρύνσεις.

O κατάλογος αυτός εκτός από τα στοιχεία της αντιπροσωπευομένης επιχείρησης θα περιέχει τα στοιχεία των ασφαλισμένων και το ποσό των ασφαλίστρων που κατέστησαν απαιτητά μέχρι το τέλος του προηγούμενου έτους.

III. Επειδή από τις οδηγίες 88/357 και 92/49 EOK προβλεπόταν η δυνατότητα κατάρτισης ασφαλιστηρίων συμβολαίων με το καθεστώς της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών από 1-7-1994 ανεξάρτητα από το χρόνο ενσωμάτωσης των οδηγιών αυτών στο εσωτερικό μας δίκαιο μπορεί να υπάρξουν περιπτώσεις ασφαλιστικών επιχειρήσεων εγκατεστημένων στην E.E. και στον E.O.X. οι οποίες δικαιολογημένα να μην έχουν ορίσει φορολογικό αντιπρόσωπο και να μην έχουν αποδώσει το Φ.K.E. στα ασφάλιστρα και τα τέλη χαρτοσήμου των ασφαλίστρων και των ασφαλιστικών αποζημιώσεων καθόσον η χώρα μας καθυστέρησε να εναρμονισθεί με τις ανωτέρω οδηγίες.

Για να μην υπάρξουν εύλογα παράπονα από τις ενδιαφερόμενες ασφαλιστικές επιχειρήσεις, κρίνεται δίκαιο και αναγκαίο να δοθεί η ευχέρεια στις επιχειρήσεις αυτές να ορίσουν φορολογικό αντιπρόσωπο και να εκπληρώσουν τις ανωτέρω υποχρεώσεις χωρίς προσαυξήσεις πρόστιμα ή άλλες κυρώσεις.

Ετσι παρέχεται η δυνατότητα στις προαναφερθείσες επιχειρήσεις να ορίσουν φορολογικό αντιπρόσωπο κατά τα οριζόμενα ανωτέρω και να αποδώσουν το Φ.K.E. και τα τέλη χαρτοσήμου ως εξής:

α) το φόρο κύκλου εργασιών με μία δήλωση χωριστά για κάθε έτος μέχρι τέλος Μαρτίου 1997 που λήγει και η προθεσμία καταβολής του φόρου αυτού για το Δ` τρίμηνο 1996. Δηλαδή, θα υποβληθούν τρείς δηλώσεις η πρώτη θα αφορά τα ασφάλιστρα από 1-7-1994 μέχρι 31-12-1994, η δεύτερη τα ασφάλιστρα ολόκληρου του έτους 1995 και η τρίτη τα ασφάλιστρα από 1-1-1996 μέχρι 30-9-1996.

β) τα τέλη χαρτοσήμου με μία δήλωση χωριστά για κάθε έτος μέχρι 20 Μαρτίου 1997 που λήγει και η προθεσμία καταβολής των τελών χαρτοσήμου των ασφαλίστρων και ασφαλιστικών αποζημιώσεων του Δ` τριμήνου 1996. Oι δηλώσεις των τελών χαρτοσήμου θα αφορούν τα ίδια χρονικά διαστήματα που αναφέρονται και στις δηλώσεις του φόρου κύκλου εργασιών.

Επίσης οι ανωτέρω επιχειρήσεις πρέπει να υποβάλλουν μαζί με τις ανωτέρω δηλώσεις και πλήρεις καταλόγους των ετών 1994 και 1995 οι οποίοι θα περιλαμβάνουν τα ασφαλιστήρια συμβόλαια, το ονοματεπώνυμο ή την επωνυμία των ασφαλισμένων και το ποσό των απαιτητών κατά το διάστημα αυτό ασφαλίστρων.

(Σημείωση: Το προεδρικό διάταγμα 252/96 δημοσιεύθηκε στο τεύχος 576 "Νοέμβριος `96" σελίδα 1498)