ΘΕΜΑ : «Οδηγίες για την εφαρμογή της αριθμ. ΠΟΛ 1194/2015 (ΦΕΚ 1968/Β) Απόφασης Γ.Γ.Δ.Ε.» 

ΣΧΕΤ. : α.Η αριθμ.πρωτ. ΔΕΦΚΦ Δ 5019849 ΕΞ2015/21.09.2015 Ε.Δ.Υ.Ο.
β.Η αριθμ.ΠΟΛ 1194/2015 (ΦΕΚ 1968/Β) Απόφαση Γ.Γ.Δ.Ε. 
γ.Η αριθμ.πρωτ. Δ.1163/678/Ε0017/30.08.2001 (ΦΕΚ 1173/Β) Α.Υ.Ο 

Σε συνέχεια της ανωτέρω (α) σχετικής, με την οποία κοινοποιήθηκε προς ενημέρωση και εφαρμογή η αριθμ. ΠΟΛ 1194/27.08.2015 (ΦΕΚ 1968/Β/11.09.2015), με την οποία επανακαθορίζεται η διαδικασία απαλλαγής από το Φ.Π.Α. εισαγωγής αγαθών που προορίζονται να εξαχθούν ή να παραδοθούν σε υποκείμενο στο Φ.Π.Α. πρόσωπο εγκατεστημένο σε άλλο Κράτος-Μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρέχονται οι ακόλουθες διευκρινίσεις: 

Με την ανωτέρω (β) σχετική Απόφαση Γ.Γ.Δ.Ε., επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις σε σχέση με την μέχρι πρότινος ισχύουσα (γ) σχετική Α.Υ.Ο., οι οποίες συνοπτικά είναι: 

α. η αύξηση του χρονικού περιθωρίου εξαγωγής ή ενδοκοινοτικής παράδοσης των εισαγομένων αγαθών 

β. η θέσπιση νέας διαδικασίας για την οριστικοποίηση της απαλλαγής από το Φ.Π.Α. με την τήρηση των προβλεπόμενων δικαιολογητικών, στην έδρα της επιχείρησης και 

γ. ο ορισμός του τελωνείου στη χωρική αρμοδιότητα του οποίου, έχει την έδρα της η εισαγωγική επιχείρηση, ως Τελωνείο Ελέγχου.

Ειδικότερα, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα: 

Άρθρο 1 

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού, δίδονται οι απαιτούμενοι ορισμοί και συγκεκριμένα, ορίζεται το τελωνείο στο οποίο υποβάλλεται το τελωνειακό παραστατικό εισαγωγής ως Τελωνείο Εισαγωγής, ενώ ως Τελωνείο Ελέγχου ορίζεται το τελωνείο στη χωρική αρμοδιότητα του οποίου βρίσκεται η έδρα της επιχείρησης. 

Άρθρο 2 

Α. 1. Με τις διατάξεις της Ενότητας Α του άρθρου αυτού, καθορίζεται η διαδικασία απαλλαγής από Φ.Π.Α. κατά την εισαγωγή αγαθών που προορίζονται για εξαγωγή ή ενδοκοινοτική παράδοση καθώς και οι προθεσμίες πραγματοποίησης αυτών. Η θέσπιση της εν λόγω διαδικασίας κρίθηκε σκόπιμη για λόγους μείωσης του διοικητικού κόστους, διευκόλυνσης της μετάβασης των τελωνειακών αρχών για έλεγχο (συχνά η έδρα της επιχείρησης βρίσκεται σε διαφορετική πόλη από το Τελωνείο Εισαγωγής) και μείωσης του χρόνου οριστικοποίησης της απαλλαγής. 

• Σύμφωνα με τη νέα ορισθείσα διαδικασία, ο εισαγωγέας υποβάλλει στο Τελωνείο Εισαγωγής, παραστατικό εισαγωγής σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις καθώς και τα προβλεπόμενα επισυναπτόμενα, προσκομίζοντας επιπλέον και το πρωτότυπο «Ειδικό Διπλότυπο Δελτίο Απαλλαγής από το Φ.Π.Α.». Επιπρόσθετα, δηλώνει στο Πεδίο «Τελωνείο Παρακολούθησης» το τελωνείο στη χωρική αρμοδιότητα του οποίου έχει την έδρα της η εισαγωγική επιχείρηση, δηλαδή το Τελωνείο Ελέγχου. Στη συνέχεια, το Τελωνείο Εισαγωγής βεβαιώνει τον αναλογούντα Φ.Π.Α χωρίς να τον εισπράττει και αποστέλλει υπηρεσιακά εκτύπωση του τελωνειακού παραστατικού εισαγωγής, με συνημμένα μόνο τα δικαιολογητικά για τα οποία προβλέπεται η πρωτότυπη υποβολή τους, όπως π.χ. το «Ειδικό Διπλότυπο Δελτίο Απαλλαγής από Φ.Π.Α.». Στην περίπτωση όμως που στο μέλλον, τα εν λόγω δικαιολογητικά δύναται να υποβάλλονται ηλεκτρονικά και εφόσον διασφαλίζεται βεβαίως η γνησιότητα αυτών, παρέλκει η αποστολή αυτών υπηρεσιακά. 
• Μετά την αποστολή, το τελωνειακό παραστατικό στο Τελωνείο Εισαγωγής βρίσκεται στην κατάσταση «Απεσταλθέν» και όταν το παραλάβει το Τελωνείο Ελέγχου, τότε βρίσκεται στην κατάσταση «Τακτοποιημένο». 
  
  Στο Τελωνείο Ελέγχου, το τελωνειακό παραστατικό αποκτά νέο MRN και παραμένει στην κατάσταση «Παραληφθέν» μέχρι την υποβολή από τον εισαγωγέα του εκκαθαριστικού λογαριασμού, όπου το τελωνειακό παραστατικό τακτοποιείται από το σύστημα χειροκίνητα από τον αρμόδιο υπάλληλο (Διασάφηση → Ενέργειες →Τακτοποίηση) και η κατάστασή του γίνεται «Τακτοποιημένο». 

2. Επειδή, όμως η ως άνω διαδικασία δεν έχει επί του παρόντος υλοποιηθεί στο ηλεκτρονικό σύστημα τελωνείων ICISnet, μέχρι υλοποίησής της θα εφαρμόζεται ως ακολούθως: 

• Το τελωνειακό παραστατικό εισαγωγής, υποβάλλεται κατά τα ανωτέρω στο Τελωνείο Εισαγωγής και παρέχεται απαλλαγή από Φ.Π.Α.. Καταβάλλονται κατά τα προβλεπόμενα οι δασμολογικές και λοιπές επιβαρύνσεις και εκδίδεται η Άδεια Παράδοσης. Ο εισαγωγέας δηλώνει στο Πεδίο «Τελωνείο Παρακολούθησης» το τελωνείο στη χωρική αρμοδιότητα του οποίου, έχει την έδρα της η εισαγωγική επιχείρηση, δηλαδή το Τελωνείο Ελέγχου. 
  
  Στη συνέχεια το Τελωνείο Εισαγωγής, εκτυπώνει το παραστατικό σε δύο (2) αντίτυπα και αποστέλλει άμεσα υπηρεσιακά στο Τελωνείο Ελέγχου, το ένα αντίτυπο με την πράξη απαλλαγής και τα υποστηρικτικά έγγραφα, ενώ το δεύτερο αντίτυπο παραμένει σε εκκρεμότητα μέχρι να λάβει το απαντητικό με το νέο MRN. Παράλληλα, εντός της ημέρας υποβολής το Τελωνείο Εισαγωγής, αποστέλλει με τηλεμοιοτυπία (FAX) εκτύπωση του παραστατικού αυτού (με την πράξη απαλλαγής), στο Τελωνείο Ελέγχου, προκειμένου να γίνει άμεσα καταχώρηση των στοιχείων του παραστατικού στο ICISnet. 
   
• Το Τελωνείο Ελέγχου, καταχωρεί στο ICISnet το τελωνειακό παραστατικό, με ημερομηνία αποδοχής την ημερομηνία του αρχικού παραστατικού. 
  
  Κατά την καταχώρηση, συμπληρώνεται το Πεδίο «Χειρόγραφη Καταχώρηση» με την τιμή «Δ1194» και όλα τα πεδία που έχουν συμπληρωθεί και στο αρχικό παραστατικό. Επιπλέον, κατά τη διαδικασία καταχώρησης στη Θέση 47 «Υπολογισμός Δασμών και Φόρων» δεν επιλέγεται η ενέργεια του αυτόματου υπολογισμού αλλά ο αρμόδιος υπάλληλος προβαίνει σε χειρόγραφη χρέωση προκειμένου να μην υπολογιστεί δασμός και λοιπές επιβαρύνσεις που έχουν ήδη εισπραχθεί από το Τελωνείο Εισαγωγής.
  
  Παράλληλα, ο αρμόδιος υπάλληλος τελωνισμού, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της ανάλυσης κινδύνου δεν δρομολογεί για έλεγχο το τελωνειακό παραστατικό, καθόσον έχει προηγηθεί στο Τελωνείο Εισαγωγής. 
  
  Η κατάσταση του παραστατικού μεταβαίνει σε οριστικοποιημένο και δεν εκδίδεται Άδεια Παράδοσης. Μετά την ολοκλήρωση της ανωτέρω διαδικασίας, το Τελωνείο Ελέγχου ενημερώνει εγγράφως το Τελωνείο Εισαγωγής ώστε να τακτοποιήσει το τελωνειακό παραστατικό εισαγωγής και τηρεί σε ξεχωριστό αρχείο το παραστατικό που έχει λάβει νέο ΜRN, προκειμένου να παρακολουθείται για το χρονικό διάστημα (προθεσμία) που απαιτείται για την προσκόμιση του εκκαθαριστικού πίνακα, όπως προβλέπεται από τις διατάξεις της ανωτέρω (β) σχετικής Απόφασης Γ.Γ.Δ.Ε. 
  
  Επισημαίνεται ότι, το Τελωνείο Ελέγχου θα ενημερώνει εγγράφως τη ΔΗΛΕΔ προκειμένου να μην αποστέλλονται τα στοιχεία από τα εν λόγω τελωνειακά παραστατικά (για την αποφυγή διπλής καταχώρησης) στην ΕΛΣΤΑΤ, καθόσον αυτά ήδη έχουν ληφθεί υπόψη κατά την υποβολή των αρχικών τελωνειακών παραστατικών στο τελωνείο εισαγωγής. 

B. Με τις διατάξεις της Ενότητας Β, ορίζεται η προθεσμία πραγματοποίησης της εξαγωγής ή της ενδοκοινοτικής παράδοσης. Ειδικότερα, με τις εν λόγω διατάξεις ορίζονται νέες μεγαλύτερες προθεσμίες και για τους κατόχους Πιστοποιητικού Α.Ε.Ο περαιτέρω μεγαλύτερη αύξηση αυτών. Η θέσπιση της εν λόγω διάταξης κρίθηκε σκόπιμη, για λόγους ελάφρυνσης των επιχειρήσεων, βελτίωσης της επιχειρηματικότητας και γενικότερα διευκόλυνσης του εμπορίου. Συγκεκριμένα: 

• Για τα αυτούσια αγαθά απαιτείται η εξαγωγή ή η ενδοκοινοτική παράδοση να πραγματοποιηθεί εντός εννέα (9) μηνών από την αποδοχή του τελωνειακού παραστατικού εισαγωγής με δυνατότητα, κατόπιν σχετικής έγκρισης από τον Προϊστάμενο της Τελωνειακής Περιφέρειας, παράτασης κατ’ ανώτερο όριο κατά τέσσερεις (4) ακόμη μήνες. Για τον κάτοχο Πιστοποιητικού Α.Ε.Ο., οι προθεσμίες αυτές ορίζονται σε είκοσι (20) και τέσσερις (4) μήνες, αντίστοιχα. Επιπλέον, έχει την υποχρέωση συμπλήρωσης του Πεδίου 44.1 με τον προβλεπόμενο τετραψήφιο κωδικό στον οποίο θα αναγράφει τον αριθμό αδείας πιστοποιητικού Α.Ε.Ο. 
   
• Για τα μεταποιημένα αγαθά, απαιτείται η εξαγωγή ή η ενδοκοινοτική παράδοση να πραγματοποιηθεί εντός δεκαοκτώ (18) μηνών από την αποδοχή του τελωνειακού παραστατικού εισαγωγής με δυνατότητα, κατόπιν σχετικής έγκρισης από τον Προϊστάμενο της Τελωνειακής Περιφέρειας, παράτασης κατ’ ανώτερο όριο κατά έξι (6) ακόμη μήνες. 
  Για τον κάτοχο Πιστοποιητικού Α.Ε.Ο., οι προθεσμίες ορίζονται σε τριάντα δύο (32) μήνες με δυνατότητα παράτασης οκτώ (8) μηνών. 
   
• Το Τελωνείο Ελέγχου, θα διασταυρώνει το εν λόγω στοιχείο είτε από το Υποσύστημα Αδειών-Εγκρίσεων είτε από τη Ιστοσελίδα του Υπουργείου Οικονομικών (icisnet.gr/Υπηρεσίες για Οικονομικούς Φορείς/ΑΕΟ-Εγκεκριμένοι Οικονομικοί Φορείς. 
   
• Επισημαίνεται ότι, εάν έχει υποβληθεί το τελωνειακό παραστατικό και το πιστοποιητικό ΑΕΟ εκδοθεί μετά την ημερομηνία αυτή, δεν λαμβάνεται υπόψη για τον προσδιορισμό της προθεσμίας εξαγωγής ή ενδοκοινοτικής παράδοσης. Θα ληφθεί όμως υπόψη σε μεταγενέστερα παραστατικά. 
   
• Εάν εντός της χορηγούμενης προθεσμίας το Πιστοποιητικό ΑΕΟ ανακληθεί, ορίζεται νέα προθεσμία, ως μη κατόχου Πιστοποιητικού ΑΕΟ. 
   
• Αρμόδια Περιφέρεια, για τη χορήγηση της έγκρισης παράτασης, είναι η Περιφέρεια στην οποία ανήκει το Τελωνείο Ελέγχου. 
   
• Εξυπακούεται ότι, στις περιπτώσεις που η έδρα της επιχείρησης ανήκει στη χωρική αρμοδιότητα του Τελωνείου Εισαγωγής, τότε το Τελωνείο Εισαγωγής είναι και Τελωνείο Ελέγχου και τηρείται σε αυτό η προβλεπόμενη διαδικασία, με βάση το αρχικά υποβληθέν παραστατικό. 

Άρθρο 3 

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού, με τις οποίες καθορίζεται ο τρόπος οριστικοποίησης της απαλλαγής από το Φ.Π.Α., επέρχεται μια ιδιαίτερα σημαντική αλλαγή στη διαδικασία οριστικοποίησης της απαλλαγής καθόσον ο εισαγωγέας δεν είναι πλέον υποχρεωμένος να προσκομίζει στην τελωνειακή αρχή τα προβλεπόμενα από την προϊσχύουσα με αρ. πρωτ. Δ.1163/678/Ε0017/30.08.2001 (ΦΕΚ 1173/Β) Α.Υ.Ο αλλά με αίτησή του προς την τελωνειακή αρχή ελέγχου, εκκαθαριστικό λογαριασμό και με την παραλαβή του εκκαθαριστικού αυτού λογαριασμού, οριστικοποιείται η χορηγηθείσα απαλλαγή. 

• Ειδικότερα, στον εκκαθαριστικό λογαριασμό θα αναγράφονται οι εξαγωγές/ενδοκοινοτικές παραδόσεις για κάθε εισαγωγή, τα στοιχεία των απαιτούμενων δικαιολογητικών εγγράφων όπως π.χ. αρ. τιμολογίου πώλησης, αρ. διασάφησης εξαγωγής, αρ. ανακεφαλαιωτικού πίνακα ενδοκοινοτικών παραδόσεων κ.λ.π., ενώ τα ίδια τα πρωτότυπα δικαιολογητικά έγγραφα είναι πλέον υποχρεωμένος να τα τηρεί στο αρχείο της επιχείρησής του. 
   
• Η προθεσμία υποβολής εκκαθαριστικού λογαριασμού ορίζεται, το αργότερο εντός (2) μηνών μετά τη λήξη της προθεσμίας εξαγωγής ή ενδοκοινοτικής παράδοσης. 
  Επισημαίνεται ότι, για κάθε παραστατικό εισαγωγής υποβάλλεται ένας εκκαθαριστικός λογαριασμός. 
   
• Στην περίπτωση δε που αγαθά του ίδιου τελωνειακού παραστατικού εξήχθησαν αλλά και παραδόθηκαν σε άλλο κ-μ της Ε.Ε., υποβάλλεται ένας ενιαίος εκκαθαριστικός λογαριασμός στο τέλος της προθεσμίας. 
   
• Σημειώνεται επίσης ότι, η πληρωμή του τιμολογίου διενεργείται υποχρεωτικά μέσω τραπέζης. Όσον αφορά την απόδειξη του συμψηφισμού υποχρεώσεων ή απαιτήσεων μεταξύ των εμπλεκόμενων επιχειρήσεων κατά τον έλεγχο των τελωνειακών αρχών, πρέπει να διαπιστώνεται τόσο από τις συμβάσεις μεταξύ των συναλλασσόμενων προσώπων όσο και από τις λογιστικές εγγραφές που καταχωρούνται στα βιβλία της επιχείρησης. 
  
  Ως εκ τούτου, οι επιχειρήσεις δεν έχουν πλέον την υποχρέωση να προσκομίζουν μετά από κάθε εξαγωγή ή ενδοκοινοτική παράδοση τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και κατά συνέπεια αποφεύγεται η καθημερινή, σε πολλές περιπτώσεις μετάβαση, στην τελωνειακή αρχή. 
  
  Με τη θέσπιση της διάταξης αυτής. επιτυγχάνεται μείωση χρόνου και κόστους των επιχειρήσεων, αποφεύγεται η συσσώρευση δικαιολογητικών εγγράφων και αποφορτίζονται οι τελωνειακές αρχές, διευκολύνεται επιπλέον η διενέργεια ελέγχων και γενικότερα ελαφρύνονται οι επιχειρήσεις και βελτιώνεται το επιχειρηματικό περιβάλλον. 

Άρθρο 4 

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού, αντιμετωπίζονται οι περιπτώσεις παραβάσεων λόγω μη άμεσης καταβολής του οφειλόμενου Φ.Π.Α. όταν δεν πραγματοποιείται εντός της οριζόμενης προθεσμίας η εξαγωγή ή η παράδοση σε άλλο Κ-Μ της Ε.Ε., καθώς και οι περιπτώσεις παραβάσεων λόγω παρέλευσης της οριζόμενης για την υποβολή στο Τελωνείο Ελέγχου των προβλεπόμενων δικαιολογητικών εγγράφων (εκκαθαριστικού λογαριασμού). 

Άρθρο 5 

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού, προβλέπεται η στέρηση του δικαιώματος απαλλαγής από το Φ.Π.Α., στις περιπτώσεις που ο εισαγωγέας έχει υποπέσει σε παραβάσεις λαθρεμπορίας κατά την έννοια των διατάξεων των ν.2960/2001 (ΦΕΚ 265/Α) «Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας». 

Άρθρο 6 

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού, προβλέπεται η διενέργεια ελέγχων των συγκεκριμένων περιπτώσεων τόσο από το Τελωνείο Ελέγχου όσο και από τις ΕΛ.Υ.Τ. Ως εκ τούτου, με την παραλαβή του εκκαθαριστικού λογαριασμού, με την οποία οριστικοποιείται η απαλλαγή, το παραστατικό εισαγωγής παραμένει στο αρχείο του Τελωνείου Ελέγχου, προκειμένου να προβαίνει σε στοχευμένους δειγματοληπτικούς ελέγχους. 

Οι διατάξεις της αριθμ. ΠΟΛ 1194/2015 (ΦΕΚ 1968/Β) Απόφαση Γ.Γ.Δ.Ε., εφαρμόζονται για τα παραστατικά που κατατίθενται μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος αυτής, 11.09.2015. Όσον αφορά στα παραστατικά που έχουν υποβληθεί πριν από την ημερομηνία αυτή, ισχύουν οι διατάξεις της αριθμ. πρωτ. Δ.1163/678/Ε0017/30.08.2001 (ΦΕΚ 1173/Β) Α.Υ.Ο, τόσο για τις αρχικές προθεσμίες εξαγωγής ή ενδοκοινοτικής παράδοσης όσο και για τις χορηγούμενες από την Τελωνειακή Περιφέρεια παρατάσεις. 

Τέλος, επειδή η διαδικασία απαλλαγής ολοκληρώνεται με την προσκόμιση του εκκαθαριστικού πίνακα και οι τελωνειακές αρχές δεν προβαίνουν σε έλεγχο κατά το χρόνο προσκόμισης αλλά σε εκ των υστέρων έλεγχο, παρακαλείται η Δ/νση Ελέγχων, να περιλαμβάνει κατά προτεραιότητα την εν λόγω διαδικασία κατά την στοχοθεσία που θέτει στις τελωνειακές αρχές για την διενέργεια ελέγχων.