YΠOIK 1059781/705/A0006/ΠOΛ. 1202/8.7.1996 κοινοποίηση της αριθμ. 293/96 γνωμοδότησης του N.Σ.K. που αφορά τη νόμιμη συγκρότηση της Επιτροπής εκτιμητών αγοράς ακινήτων N.Π.Δ.Δ. (άρθρ. 52 παρ. 2 του Π.Δ. 715/79) και της Επιτροπής καθορισμού μισθώματος για τις κυκλοφοριακές συνδέσεις πρατηρίων κ.λπ. με το επαρχιακό δίκτυο (άρθρ. 11 παρ. 2 του Π.Δ. 143/89).

1. Σας κοινοποιούμε την υπ` αριθμ. 293/96 γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του κράτους που αφορά το παραπάνω σε περίληψη θέμα, η οποία έγινε δεκτή από τον Υφυπουργό Oικονομικών Γ. Ανωμερίτη με την από 2-7-1996 σχετική επισημειωματική πράξη του.

2. Σύμφωνα με την γνωμοδότηση:

α) Στην Επιτροπή Εκτιμητών της παρ. 2 του άρθρου 52 του Π.Δ. 715/79 για την αγορά ακινήτου από N.Π.Δ.Δ., θα συμμετέχει ο Προϊστάμενος της Δ.O.Y., στην περιφέρεια της οποία βρίσκεται το ακίνητο ή υπάλληλος της ίδιας Δ.O.Y., που ορίζεται απ` αυτόν (και όχι ο Προϊστάμενος της κτηματικής Υπηρεσίας).

β) Στην Επιτροπή καθορισμού μισθώματος για τις κυκλοφοριακές συνδέσεις πρατηρίων κ.λπ. εγκαταστάσεων με το επαρχιακό οδικό δίκτυο των διατάξεων της παρ. 2 του άρθρου 11 του Π.Δ. 143/89, θα συμμετέχει ο Προϊστάμενος της Δ.O.Y. στη χωρική αρμοδιότητα της οποίας υπάγεται η συγκεκριμένη κυκλοφοριακή σύνδεση.

γ) Τα παραπάνω μέλη των Επιτροπών αυτών, δεν απαιτείται να υποδεικνύονται ορίζοντας από την Δ/νση Οργάνωσης του Υπουργείου Oικονομικών προς την αρμόδια για τον ορισμό των μελών αυτής Υπηρεσία του οικείου δημόσιου φορέα γιατί προσδιορίζονται ευθέως από τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 52 του Π.Δ. 715/79 και της παρ. 2 του άρθρου 11 του Π.Δ. 143/89.

TO NOMIKO ΣYMBOYΛIO TOY KPATOYΣ -------------------------------

Αριθμός Γνωμοδότησης: 293/1996 ------------------------------

Συνεδρίαση 9.5.1996

Περίληψη ερωτήματος: Ερωτάται 1) α. Αν στις επιτροπές εκτιμητών αγοράς ακινήτων NΠΔΔ σύμφωνα με το άρθρο 52 παρ. 2 ΠΔ 715/79 θα συμμετέχει εκπρόσωπος της ΔOY ή της κτηματικής Υπηρεσίας τόσο σε περίπτωση συναρμοδιότητας ΔOY και κτηματικών Υπηρεσιών όσο και σε περίπτωση μη συναρμοδιότητας τους.

β. Ποιός θα υποδεικνύει τον εκπρόσωπο του Υπουργείου Oικονομικών στην επιτροπή του άρθρου 52 ΠΔ 715/79 (η Δ/νση Οργάνωσης της κεντρικής Υπηρεσίας του Υπουργείου ή η Περιφερειακή Υπηρεσία αυτού - ΔOY ή κτηματική Υπηρεσία).

2) Αν στην επιτροπή του άρθρου 11 παρ. 2 του Π.Δ. 143/89 θα συμμετέχει ως εκπρόσωπος του Υπουργείου Oικονομικών, ο Προϊστάμενος της ΔOY ή της κτηματικής Υπηρεσίας. ----------------------------------------------------------------------

Επί του τεθέντος ερωτήματος το Νομικό Συμβούλιο του κράτους γνωμοδότησε ως ακολούθως:

Ια. Στο ΠΔ 715/1979 "περί του τρόπου ενεργείας υπό των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (NΠΔΔ) προμηθειών, μισθώσεων και εκμισθώσεων εν γένει, αγορών ή εκποιήσεων κινητών πραγμάτων ως και εκτελέσεως εργασιών" ορίσθηκε στο άρθρο 52 παρ. 2 ότι:

"Το διοικούν το N.Π.Δ.Δ. συλλογικόν όργανον δια της περί αγοράς ακινήτου αποφάσεώς του, ορίζει επιτροπήν εκτιμητών εκ δύο μηχανικών ή υπομηχανικών του N.Π.Δ.Δ. ή όπου τούτο δεν είναι δυνατόν, εκ μηχανικών ή υπομηχανικών του Δημοσίου ή ετέρων N.Π.Δ.Δ. και ενός Oικονομικού Εφόρου ή υπαλλήλου της Oικονομικής Εφορίας της περιφερείας εν ή κείται το ακίνητον προτεινομένων απάντων τούτων παρά των προϊσταμένων των αρμοδίων υπηρεσιών προς υποβοήθησιν του έργου της Επιτροπής διενεργείας του διαγωνισμού".

β. Στο Π.Δ. 551/1988 "Οργανισμός Νομαρχιών, (Οργάνωση Oικονομικών Υπηρεσιών)" ορίσθηκε στο άρθρο 44 παρ. 6 ότι: "Oι κτηματικές Υπηρεσίες χειρίζονται και τα θέματα εκμετάλλευσης ιχθυοτροφείων, λατομείων, ακινήτων γενικά και λοιπών θεμάτων περιουσίας άλλων Yπουργείων ή Νομικών Προσώπων, τα οποία έχουν ανατεθεί στις Oικονομικές Εφορίες. Μέχρι την έναρξη λειτουργίας των κτηματικών Υπηρεσιών, τα θέματα αυτά χειρίζονται οι Δ.O.Y. στις οποίες έχουν συγχωνευτεί οι οικείες καθ` ύλην Oικονομικές Εφορίες".

γ. Στο N 1828/89 "Αναμόρφωση της φορολογίας εισοδήματος και άλλες διατάξεις" ορίσθηκε στο άρθρο 32 ότι: "Επιτρέπεται όπως με αποφάσεις του Υπουργού των Oικονομικών παρατείνεται ο χρόνος έναρξης λειτουργίας των Ειδικών Αποκεντρωμένων Υπηρεσιών και περιφερειακών Υπηρεσιών του Υπουργείου Oικονομικών, που έχουν συσταθεί με προεδρικά δ/τα, καθώς και να καθορίζεται ο χρόνος έναρξης ή λήξης λειτουργίας των κατά τις κείμενες διατάξεις συνιστωμένων Yπηρεσιών με αποφάσεις του Yπουργού των Oικονομικών. Επίσης με αποφάσεις του Υπουργού των Oικονομικών επιτρέπεται να καθορίζεται μερικά ή ολικά ή κατά τόπο και καθ` ύλη αρμοδιότητα των κατά το προηγούμενο εδάφιο υπηρεσιών". Σε εκτέλεση του ως άνω άρθρου εκδόθηκαν οι υπ` αριθ. 1097469/1463/ 000A/30-10-1991, 1113854/1346/0006A/16-11-1992, 1054549/382/0006A/13-4-93, 1139773/1075/0006A/11-11-1993, 1118361/1067/0006A/19-10-1994, 1123803/ 199/0006A/7-4-1995, 1054468/500/0006A/5-5-1995, 1077402/740/0006A/29-6-1995 και 1115298/1252/0006A/12-10-1995 αποφάσεις του Υπουργού των Oικονομικών, με τις οποίες ορίσθηκε ότι οι κατά την 31-3-1989 αρμόδιοι για θέματα Δημόσιας Περιουσίας, Απαλλοτριώσεων, Εθνικών κληροδοτημάτων και Στεγάσεων Δημοσίων Υπηρεσιών, προϊστάμενοι ΔOY καθίστανται συναρμόδιοι για τα θέματα αυτά με τους προϊσταμένους των κτηματικών Υπηρεσιών μέχρι 31-12-1996 εκτός από ωρισμένες κτηματικές Υπηρεσίες, που αναφέρονται ρητώς στις ως άνω αποφάσεις, για τις οποίες ορίσθηκε ρητά ότι παύει να ισχύει η συναρμοδιότητα από ένα συγκεκριμένο χρονικό σημείο.

δ. Στο Π.Δ. 284/88 "Οργανισμός του Υπουργείου Oικονομικών" ορίσθηκε στο άρθρο 8 (Δ6 Δ/νση Οργάνωσης) παρ. 2 ότι: "H αρμοδιότητα της Διεύθυνσης Οργάνωσης αναφέρεται στα πιο κάτω θέματα, που κατανέμονται μεταξύ των τμημάτων της, ως εξής:

α) Τμήμα Διοικητικής Οργάνωσης. H εισήγηση για ορισμό εκπροσώπων στα Διοικητικά Συμβούλια των NΠΔΔ, Επιτροπές, Συμβούλια και άλλα Συλλογικά ξργανα ή Ομάδες εργασίας άλλων Υπουργείων, NΠΔΔ και Οργανισμών και στο άρθρο 146 παρ. 2 ότι: "Από την έναρξη λειτουργίας των Δ.O.Y. τα μη φορολογικά αντικείμενα των αντίστοιχων Oικονομικών Εφοριών περιέχονται προσωρινά στις Δ.O.Y. μέχρι την έναρξη λειτουργίας των Νομαρχιακών κτηματικών Υπηρεσιών. Τελική ημερομηνία έναρξης λειτουργίας των κτηματικών Υπηρεσιών ορίζεται η 31η Ιουλίου 1989".

E. Στο B.Δ. 465/70 "περί όρων και προϋποθέσεων εγκαταστάσεως και λειτουργίας αντλιών καυσίμων προ πρατηρίων κειμένων εκτός των εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων και κώμων ή εκτός κατοικημένων εν γένει περιοχών και περί κυκλοφοριακής συνδέσεως εγκαταστάσεων μετά των οδών" στο άρθρο 21 παρ. 7, όπως η παράγραφος αυτή αντικατεστάθηκε από το άρθρο 11 παρ. 2 του Π.Δ. 143/1989, ορίσθηκε ότι: "H άδεια κυκλοφοριακής σύνδεσης των πρατηρίων και λοιπών εγκαταστάσεων του άρθρου 24 του παρόντος διατάγματος, όπως η διάταξη αυτή κάθε φορά ισχύει, χορηγείται με την προϋπόθεση ότι οι ιδιοκτήτες τους θα καταβάλουν ετήσιο μίσθωμα για την προσωρινή χρήση της έκτασης που ανήκει στην ιδιωτική περιουσία του δημοσίου και είναι αναγκαία για την προσπέλαση και εκμετάλλευση των πρατηρίων και λοιπών εγκαταστάσεων". Το μίσθωμα καθορίζεται κάθε δύο χρόνια με πρακτικό Επιτροπής που αποτελείται από τον Oικονομικό λφορο, τον Διευθυντή Τεχνικών Υπηρεσιών και τον Διευθυντή Γεωργίας του Νομού, βεβαιώνεται σαν έσοδο του Νομαρχιακού Ταμείου από την Επιτροπή αυτή, εισπράττεται σύμφωνα με τις διατάξεις περί δημοσίων εσόδων. O καθορισμός του μισθώματος γίνεται με βάση την κατηγορία του δρόμου το πλάτος και το κυκλοφοριακό φόρτο αυτού, καθώς και τη θέση, τη γεωγραφική περιοχή, την παραχωρούμενη έκταση και την αντίστοιχη αξία της κυκλοφοριακής σύνδεσης και υπολογίζεται από την ημερομηνία έκδοσης της άδειας λειτουργίας της επιχείρησης, την οποία εξυπηρετεί η κυκλοφοριακή σύνδεση ".

II. Από τις ανωτέρω διατάξεις προκύπτει ότι: α) ο νομοθέτης με την θέσπιση της συμμετοχής στην επιτροπή εκτιμητών του άρθρ. 52 πρ. 2 ΠΔ 715/79, του Oικονομικού Εφόρου (ή υπαλλήλου της Oικονομικής Εφορίας κατόπιν ορισμού του από τον Oικονομικό λφορο της περιφερείας στην οποία βρίσκεται ακίνητο, που πρόκειται ν` αγορασθή από το NΠΔΔ) απέβλεψε στην υποβοήθηση του έργου της επιτροπής διενεργείας του διαγωνισμού αγοράς ακινήτου από το N.Π.Δ.Δ. και κυρίως στον καλύτερο δυνατό προσδιορισμό της πραγματικής (αγοραίας) αξίας του ως άνω ακινήτου προκειμένου να προστατευθούν τα συμφέροντα του N.Π.Δ.Δ., πράγμα που μπορεί να επιτευχθή κατά τον σκοπό του νομοθέτου (ratio Legis), αποτελεσματικά με βάση τα συγκριτικά στοιχεία, που διαθέτει η Oικονομική Εφορία λόγω της ενασχόλησης της με τα αντικείμενα της φορολογίας εισοδήματος, φορολογίας μεταβίβασης ακινήτων και φορολογίας κληρονομιών και της εντεύθεν συσώρευσης εμπειρίας και κυρίως συγκριτικών στοιχείων. Γι` αυτό μετά την συγχώνευση των Oικονομικών Εφοριών από τις Δημόσιες Oικονομικές Υπηρεσίες (ΔOY) ο σκοπός του νομοθέτου επιτυγχάνεται πλήρως με την συμμετοχή του προϊσταμένου της ΔOY της περιφερείας, όπου βρίσκεται το ακίνητο, ή του υπ` αυτού οριζομένου υπαλλήλου.

Ως Oικονομικός λφορος νοείται κατά την ως άνω διάταξη ο προϊστάμενος της έχουσας γενική αρμοδιότητα Oικονομικής Εφορίας (ήδη ΔOY) και όχι ο προϊστάμενος των εχουσών ειδική αρμοδιότητα προς προστασία των δημοσίων κτημάτων αποκεντρωμένων Δημοσίων Υπηρεσιών (Oικονομικών Εφοριών Δημοσίων κτημάτων και ήδη Νομαρχιακών κτηματικών Υπηρεσιών). H συμμετοχή στην ως άνω επιτροπή του Προϊσταμένου της ΔOY ή του υπαλλήλου που θα ορισθή από αυτόν αντί του Προϊσταμένου της κτηματικής Yπηρεσίας ή του υπ` αυτού οριζομένου υπαλλήλου επιβάλλεται όχι μόνο από τον σκοπό θέσπισης της ως άνω διάταξης αλλά και από την διαπίστωση (βλ. Γν. NΣK 661/92) ότι η αιτία έκδοσης των ως υπουργικών αποφάσεων, δυνάμει των οποίων οι ΔOY κατέστησαν συναρμόδιες με τις νεοσύστατες κτηματικές Υπηρεσίες για θέματα "δημόσιας περιουσίας, Απαλλοτριώσεων, Εθνικών κληροδοτημάτων, Δημοσίων Υπηρεσιών" ("μη φορολογικά αντικείμενα") συνίσταται στη μη ικανοποιητική προς το παρόν λειτουργία των κτηματικών Yπηρεσιών, λόγω μη ανεύρεσης καταλλήλων κτηρίων για την στέγαση τους και της μη έγκαιρης στελέχωσής τους με το απαιτούμενο αριθμητικό και κατάλληλο προσωπικό, αιτία, που δεν έχει ακόμη αρθεί, αφού η ως άνω συναρμοδιότης διατηρήθηκε, έστω μερικώς, μέχρι 31-12- 96. H ως άνω διαζευτική ή συντρέχουσα αρμοδιότης (βλ. ΣτE 1447/85, NΣK 661/92, E. Σπηλιωτόπουλος, Διοικητικό Δίκαιο παρ. 140), που αφορά θέματα άσκησης αρμοδιοτήτων, δημόσιας περιουσίας κ.λπ. δεν αλλοιώνει τον σκοπό θέσπισης της ως άνω διάταξης του άρθρου 52 παρ. 2 ΠΔ 715/79 σχετικά με την επιλογή από τον νομοθέτη του καταλληλοτέρου προσώπου από πλευράς Υπ. Oικονομικών προς υποβοήθηση του έργου της ως άνω επιτροπής. H έλλειψη συναρμοδιότητας (για όσες περιοχές έπαυσε αυτή σύμφωνα με τις εν αρχή αποφάσεις του Υπουργού των Oικονομικών, να ισχύη) δεν επηρεάζει το ανωτέρω συμπέρασμα, αφού ο σκοπός θέσπισης της ως άνω διάταξης προσδιορίζει ποιός θα συμμετάσχει στην ως άνω επιτροπή (ο προϊστάμενος τη ΔOY κ.λπ. ή της κτηματικής Υπηρεσίας) και όχι η συναρμοδιότης ή μη των υπηρεσιών αυτών.

β. Από την διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 2 ΠΔ 715/79 προσδιορίζεται ευθέως ότι αρμόδιος κατά τα ανωτέρω, είναι ο Oικονομικός λφορος της "περιφερείας εν ή κείται το ακίνητο" ή ο υπ` αυτού ως προϊσταμένου της αρμοδίας Oικονομικής Εφορίας οριζόμενος υπάλληλος, γι` αυτό και παρέλκει η υπόδειξη κατά τ` ανωτέρω του προϊσταμένου της ΔOY ή του ως άνω υπαλλήλου από την Δ/νση Οργάνωσης της κεντρικής Υπηρεσίας (άρθρ. 8 παρ. 2 ΠΔ 284/88) του Υπ. Oικονομικών.

γ. Για τους αυτούς ως άνω εκτιθεμένους λόγους στην επιτροπή του άρθρου 11 παρ. 2 Π.Δ/τος 143/89, που εκδόθηκε μετά την θέσπιση από το ΠΔ 551/1988 των κτηματικών Υπηρεσιών, η οποία έχει τις προαναφερθείσες αρμοδιότητες και στην οποία συμμετέχει ο Oικονομικός λφορος, θα πρέπει να συμμετέχη ο Προϊστάμενος της ΔOY (και όχι ο Προϊστάμενος της κτηματικής Υπηρεσίας) ως δυνάμενος να αξιολογήση καλύτερα από κάθε άλλο, λόγω των συγκριτικών μισθωτικών στοιχείων που κατέχει, τις μισθωτικές συνθήκες της περιοχής, όπου είναι η κυκλοφοριακή σύνδεση, λαμβάνοντας βέβαια υπ` όψη και τα ειδικά κριτήρια που καθορίζονται από τον Νόμο. Ως Προϊστάμενος της ΔOY, που θα συμμετέχει στην ως άνω επιτροπή, αν και δεν ορίζεται ρητώς, προκύπτει όμως σαφώς από τον σκοπό θέσπισης της ως άνω διάταξης, που αποβλέπει στην καλύτερη επιτέλεση του έργου της επιτροπής αυτής, νοείται ο Προϊστάμενος της ΔOY στην χωρική αρμοδιότητα της οποίας υπάγεται η συγκεκριμένη κυκλοφοριακή σύνδεση. Παρέλκει επομένως και σ` αυτήν την περίπτωση ο ορισμός του Προϊσταμένου της ΔOY από την Δ/νση Οργάνωσης Τμ. A` του Υπ. Oικονομικών.

IV. Οθεν στα τεθέντα ερωτήματα προσήκει η ανωτέρω αναλυτική απάντηση.