ΘΕΜΑ: Διάφορα Θέματα 

Σε απάντηση των ερωτημάτων που μας υπέβαλλε με το με το Α. Π. 14738/13-122013 έγγραφο του το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης (Υπηρεσία Γ.Ε.ΜΗ.) και λόγω του γενικότερου ενδιαφέροντος που αυτά παρουσιάζουν, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα: 

1) ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΕΠΕ ΣΕ ΟΕ. Παρακαλούμε ενημερώστε μας αν για την μετατροπή ΕΠΕ σε ΟΕ απαιτείται συμβολαιογραφικό έγγραφο, δεδομένου ότι σύμφωνα με το άρ. 283 του Ν. 4072/2012 για την μετατροπή απαιτείται μόνο ομόφωνη απόφαση των εταίρων, με την προϋπόθεση ότι θα λάβουν χώρα οι διατυπώσεις δημοσιότητας, ενώ σύμφωνα με το άρ. 38 του Ν. 3190/1955 απαιτείται συμβολαιογραφικό έγγραφο για κάθε τροποποίηση του καταστατικού ΕΠΕ. 

Με τη θέση σε ισχύ του Ν.4072/2012 (ΦΕΚ 86/Α/2012), από τις 11-04-2012 επιτρέπεται η μετατροπή Εταιρείας Περιορισμένης Ευθύνης (ΕΠΕ) σε ομόρρυθμη (Ο.Ε.) ή ετερόρρυθμη εταιρεία (Ε.Ε.) υπό τις προϋποθέσεις των διατάξεων του άρθρου 283 (γνήσια μετατροπή) με αποτέλεσμα να συνεχίζεται η νομική προσωπικότητα της ΕΠΕ με νέα νομική μορφή της ΟΕ ή ΕΕ, χωρίς να επέρχεται διάλυση της ΕΠΕ. Δεδομένου ότι για οποιαδήποτε μετατροπή ΕΠΕ απαιτείται τροποποίηση του καταστατικού της, τίθεται σε εφαρμογή το άρθρο 382 του ν. 3190/1955, σύμφωνα με το οποίο οι τροποποιητικές αποφάσεις πρέπει (με ποινή ακυρότητας) να περιβληθούν τον τύπο του συμβολαιογραφικού εγγράφου. 

Όσον αφορά το ερώτημά σας για το αν αρκεί η ομόφωνη απόφαση των εταίρων για την εν λόγω μετατροπή, σας διευκρινίζουμε ότι η συγκεκριμένη αναφορά που γίνεται στο άρθρο 283 του Ν. 4072/2012, σημαίνει πως η ομοφωνία αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για να λάβει χώρα η μετατροπή και όχι πως αντικαθιστά το συμβολαιογραφικό έγγραφο. 

2) ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟΥ ΙΚΕ. ΙΚΕ που έχει συσταθεί με συμβολαιογραφικό έγγραφο μπορεί να τροποποιηθεί με ιδιωτικό συμφωνητικό; 

Σύμφωνα με το άρθρο 494 του Ν. 4072/2012 η ΙΚΕ καταρτίζεται με ιδιωτικό έγγραφο το οποίο όμως είναι συστατικό5. Σύμφωνα με το ίδιο άρθρο, όπως διευκρινίζουμε στην με Α.Π. Κ2-4113/8-6-2013 εγκύκλιό μας, το καταστατικό της εταιρείας, που εμπεριέχεται στην πράξη σύστασης καταρτίζεται κατά κανόνα με ιδιωτικό έγγραφο. Ωστόσο η εταιρική σύμβαση και το καταστατικό περιβάλλονται τον τύπο του συμβολαιογραφικού εγγράφου στις περιπτώσεις εκείνες που το επιβάλλει ειδική διάταξη νόμου ή που εισφέρονται στην εταιρεία περιουσιακά στοιχεία για την μεταβίβαση των οποίων απαιτείται ο τύπος αυτός ή αν επιλέγεται από τα συμβαλλόμενα μέρη ο τύπος του συμβολαιογραφικού εγγράφου. Ωστόσο, σύμφωνα με το άρθρο 1646 ΑΚ, μόνο στις περιπτώσεις που ειδική διάταξη νόμου επέβαλλε την τήρηση του συμβολαιογραφικού τύπου για την σύσταση της ΙΚΕ απαιτείται η τήρησή του και για τις τροποποιήσεις. Στις περιπτώσεις που κατά τη σύναψη της αρχικής σύμβασης ο συμβολαιογραφικός τύπος επελέγη ελεύθερα από τα μέρη ή ήταν απαραίτητος για την μεταβίβαση των περιουσιακών στοιχείων, το καταστατικό μπορεί να τροποποιηθεί και με ιδιωτικό έγγραφο. 

3) ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ ΠΕΡΙ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΠΤΩΧΕΥΣΗΣ ΕΜΠΟΡΟΥ Ή ΕΤΑΙΡΙΑΣ. Ποιο θα πρέπει να είναι το περιεχόμενο ανακοίνωσης που αφορά σε δικαστική απόφαση που κηρύσσει εταιρία/έμπορο σε πτώχευση. Θα πρέπει να αναφέρουμε ημερομηνία παύσης πληρωμών και όνομα συνδίκου, ή τα στοιχεία αυτά θα πρέπει να παραλείπονται; Γενικά ενημερώστε μας ποια στοιχεία της δικαστικής απόφασης πρέπει να αναφέρονται υποχρεωτικά στην ανακοίνωση, δεδομένου ότι η ανακοίνωση αυτή θα βγει στη δημοσιότητα. 

Στην παρ. 2 του άρθρου 67 του ν. 3419/2005 αναφέρονται τα στοιχεία που θα πρέπει να καταχωρίζονται, σε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα από το πρόσωπο του υπόχρεου. Ειδικότερα, αναφορικά με το περιεχόμενο των ανακοινώσεων που σχετίζονται με δικαστικές αποφάσεις που κηρύσσουν εταιρία/έμπορο σε πτώχευση, σας γνωρίζουμε ότι αυτές θα πρέπει να περιλαμβάνουν περιληπτικά τα ουσιαστικά στοιχεία που αναγράφονται στο διατακτικό της δικαστικής απόφασης. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα εξής: ημερομηνία παύσης πληρωμών, προσωπικά στοιχεία σύνδικου, σφράγιση καταστήματος, ημερομηνία έκδοσης της δικαστικής απόφασης, δικαστήριο που την εξέδωσε κλπ. 

4)ΤΡΟΠΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΕΚΟΥΣΙΑΣ ΕΞΟΔΟΥ ΕΤΑΙΡΟΥ (ΑΡ. 261 ΤΟΥ Ν. 4072/2012). Για την άσκηση του δικαιώματος εξόδου του αρ. 261 του Ν. 4072/2012, σε περίπτωση που το καταστατικό δεν περιέχει σχετική διάταξη, απαιτείται υποχρεωτικά η σύνταξη εξώδικης δήλωσης και η επίδοση της με δικαστικό επιμελητή στην εταιρία και τους υπόλοιπους εταίρους ή είναι δυνατόν η δήλωση αυτή να πραγματοποιηθεί και με άλλους τρόπους; Αν ισχύει το τελευταίο, με ποιους άλλους τρόπους μπορεί να ασκηθεί, με ποιον τρόπο αποδεικνύεται ότι η εταιρία και οι εταίροι έλαβαν γνώση της εξόδου του εταίρου και με ποιες προϋποθέσεις θα πρέπει να δεχόμαστε να καταχωρήσουμε την ανωτέρω δήλωση; 

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, στο άρθρο 2617 του Ν. 4072/2012 «προβλέπεται, για πρώτη φορά, δικαίωμα εξόδου του εταίρου από την εταιρία. Το δικαίωμα εξόδου αντικαθιστά έτσι -χωρίς όμως να καταργεί, καθόσον μπορεί να εισαχθεί με την εταιρική σύμβαση- το δικαίωμα καταγγελίας. Η άσκηση του δικαιώματος επιφέρει, τόσο στην εταιρία αορίστου όσο και ορισμένου χρόνου, την άμεση έξοδο του εταίρου από την εταιρία.» Επειδή η δήλωση για εκούσια έξοδο ενός εταίρου απευθύνεται προς την εταιρία και τους λοιπούς εταίρους και επιφέρει αμέσως τα αποτελέσματά της, χωρίς περαιτέρω ενέργειες και χωρίς να απαιτείται δικαστική επικύρωση αυτής, προκειμένου αυτή να καταχωριστεί στο Γ.Ε.ΜΗ. στην περίπτωση κατά την οποία ο ίδιος ο εξερχόμενος εταίρος επικαλείται ότι έχει πράγματι περιέλθει στην εταιρία και τους λοιπούς εταίρους θα πρέπει να αποδεικνύει εγγράφως τόσο το γεγονός όσο και το χρόνο που έλαβαν γνώση η εταιρία και οι εταίροι. Ασφαλέστερος τρόπος, αν και προφανώς όχι αποκλειστικός, είναι η επίδοση προς την εταιρεία και τους λοιπούς εταίρους με δικαστικό επιμελητή, έτσι ώστε να διασφαλιστεί με έγγραφη απόδειξη η απόφαση του εταίρου που εξέρχεται εκουσίως από την εταιρεία, καθώς και ο χρόνος έναρξης ισχύος της. Εφόσον η ανωτέρω δήλωση, αποτελεί μια πράξη που επιφέρει μεταβολή των στοιχείων που είναι ήδη καταχωρισμένα στο Γ.Ε.ΜΗ., από τον συνδυασμό του άρθρου 2518 του Ν. 4072/2012 και του άρθρου 11 (παρ. γ)9 του ν. 3419/2005, προκύπτει ότι η εν λόγω δήλωση θα πρέπει να καταχωριστεί στο Γ.Ε.ΜΗ., με την προϋπόθεση ότι η δήλωση έχει κοινοποιηθεί με τον τρόπο που προαναφέρθηκε. Φυσικά, στις περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει εταιρική διένεξη, η δήλωση εξόδου του εταίρου προς την εταιρία δημιουργεί στους εναπομένοντες εταίρους την υποχρέωση τροποποίησης του καταστατικού και την υποχρέωση καταχώρισης αυτού στο Γ.Ε.ΜΗ. (βλ. άρθρο 251 του ν. 4072/12). 

Εφιστούμε επίσης την προσοχή σας στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η έξοδος ομορρύθμου εταίρου επιφέρει για την εταιρία τα αποτελέσματα είτε του άρθρου 267 (μονοπρόσωπη εταιρία) είτε του άρθρου 281 (έξοδος μοναδικού ομορρύθμου εταίρου). Το γεγονός θα πρέπει να περιλαμβάνεται στη σχετική ανακοίνωση της υπηρεσίας σας αναφορικά με την έξοδο του εταίρου και θα πρέπει να ακολουθηθούν όλα όσα προβλέπονται στη σχετική εγκύκλιο του Εποπτικού Συμβουλίου του Γ.Ε.ΜΗ. υπ'αρ. 118/84-13 (ΑΔΑ: ΒΕ54469ΗΚ5-17Α). 

5) ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥΣ ΕΠΕ. Δεδομένου ότι οι ΕΠΕ οφείλουν να δημοσιεύσουν τον ισολογισμό τους 20 ημέρες πριν την Γενική τους Συνέλευση, η οποία πρέπει να συγκληθεί εντός τριμήνου από τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου, παρακαλούμε ενημερώστε μας τι πρέπει να προσκομίζει η εταιρία και ποια στοιχεία πρέπει να ελέγχουμε προκειμένου να προβούμε στην καταχώρηση του ισολογισμού; 

Σύμφωνα με το άρθρο 2210 του Ν. 3190/1955 οι ετήσιοι λογαριασμοί (ετήσιες οικονομικές καταστάσεις) μιας ΕΠΕ καταρτίζονται από τους διαχειριστές στο τέλος κάθε εταιρικής χρήσης βάσει απογραφής όλων των στοιχείων του ενεργητικού και του παθητικού, τα οποία πρέπει να περιγράφονται λεπτομερώς. Στη συνέχεια, οι ετήσιοι λογαριασμοί ελέγχονται από τους ελεγκτές (εφόσον πρόκειται για ΕΠΕ που έχει ελεγκτές). Προκειμένου οι ετήσιες οικονομικές καταστάσεις να υποβληθούν στις διατυπώσεις δημοσιότητας του άρθρου 8 του Ν. 3190/1955, θα πρέπει να προσκομιστούν, με επιμέλεια του διαχειριστή, στην αρμόδια υπηρεσία Γ.Ε.ΜΗ., τα ακόλουθα: 

1.    Οι ετήσιες οικονομικές καταστάσεις (οι οποίες καταρτίζονται ως ανωτέρω) 

2.    Η έκθεση διαχειρίσεως των διαχειριστών 

3.    Η έκθεση των ελεγκτών, εφόσον υπάρχει 

4.    Αντίτυπο της οικονομικής εφημερίδας ή γνωστοποίηση της ανάρτησης στην ιστοσελίδα 

5.    Διπλότυπο από τη ΔΟΥ για την πληρωμή τελών δημοσίευσης ποσού 271,80 ευρώ 

Ο έλεγχος που γίνεται από τον αρμόδιο υπάλληλο, αφορά στην πληρότητα, την σαφήνεια την ακρίβεια και τη νομιμότητα των εγγράφων που συνοδεύουν την αίτηση καταχώρισης (βλ. άρθρο 7 παρ. 4 ν. 3419/2005), 

6. α) Πως πρέπει να αντιμετωπίσουμε Εταιρία Περιορισμένης Ευθύνης που κατά τον έλεγχο διαπιστώνουμε ότι έχει παρέλθει ο χρόνος διάρκειας της. Θα πρέπει να κλείσουμε την απογραφή θέτοντας την εταιρία σε εκκαθάριση; 

Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 6 του Ν. 3190/1955 η διάρκεια της εταιρείας ανήκει στο ελάχιστο περιεχόμενο του καταστατικού.11 Επίσης, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 1412 του ίδιου νόμου η παράταση της διάρκειας της εταιρείας μπορεί να πραγματοποιηθεί από τη συνέλευση με τροποποίηση καταστατικού. Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι στην περίπτωση που έχει παρέλθει ο χρόνος διάρκειας μιας ΕΠΕ, αν δεν έχει ακολουθηθεί η ανωτέρω διαδικασία, επέρχεται η λύση της εταιρείας και η θέση της σε εκκαθάριση. Συνεπώς, στην προκειμένη περίπτωση, όπου κατά τον έλεγχο της απογραφής διαπιστώνεται η πάροδος του χρόνου διάρκειας της εταιρίας χωρίς να έχει προσκομιστεί (ή να προσκομιστεί εκ των υστέρων) συμβολαιογραφική πράξη τροποποίησης του καταστατικού καθώς και ΦΕΚ δημοσίευσης αυτής (βλ. άρθρο 38 ν. 3190/1955), τότε η εταιρία πρέπει να απογραφεί σε καθεστώς λύσης και εκκαθάρισης. 

β) Σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, με ποιον τρόπο μπορεί η εταιρία να συνεχίσει να λειτουργεί; 

Εταιρία περιορισμένης ευθύνης, της οποίας έχει παρέλθει ο χρόνος διάρκειας, λύεται, τίθεται σε εκκαθάριση και λειτουργεί αποκλειστικά για τους σκοπούς της εκκαθάρισης. Μόνο με αναλογική εφαρμογή του άρθρου 47α παρ. 4 του κ.ν. 2190/1920 (αναβίωση) θα μπορούσε να συνεχίσει τη λειτουργία της, υπό την προϋπόθεση φυσικά ότι δεν έχει αρχίσει η διανομή της εταιρικής περιουσίας.. Επισημαίνουμε ότι ειδική διάταξη για αναβίωση Ε.Π.Ε. δεν υπάρχει στο ν. 3190/1955, ωστόσο έχει γίνει δεκτό από τη θεωρία και τη νομολογία ότι επιτρέπεται αναλογική εφαρμογή του άρθρου 47α παρ. 4 του κν 2190/1920. Περαιτέρω, εάν η λύση της επήλθε λόγω παρόδου του χρόνου διάρκειας απαιτείται ανάλογη τροποποίηση του καταστατικού αυτής, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 38 του ν. 3190/1955. 

γ) Μπορούμε να δεχθούμε να καταχωρήσουμε τροποποίηση η οποία πραγματοποιείται μετά την πάροδο ορισμένου χρόνου διάρκειας της εταιρίας, με την οποία γίνεται παράταση της διάρκειας της εταιρίας ή θα πρέπει να ζητάμε να διορθωθεί το συμβόλαιο και να αναφέρει ότι γίνεται αναβίωση της εταιρίας; Αν ισχύει το τελευταίο σε ποιες ειδικότερες ενέργειες οφείλει να προβεί η εταιρία; 

Δεν μπορεί να γίνει δεκτή τροποποίηση καταστατικού που πραγματοποιείται μετά τη λήξη διάρκειας στην εταιρεία και αφορά στην παράταση του χρόνου διάρκειάς της. 

Αναφορικά με τη δυνατότητα αναβίωσης της εταιρείας και τον τρόπο πραγματοποίησης αυτής, αν και δεν προβλέπεται στον ν.3190/1955 η επαναλειτουργία εταιρείας που λύθηκε, θα μπορούσε να εφαρμοστεί αναλογικά η παρ. 4 του άρθρου 47α του ν.2190/1920. Σημειώνουμε ότι σύμφωνα με την περ. στ, παρ. 1 του άρθρου 15 του ν. 3419/2005 η καταχώριση της αναβίωσης στο Γ.Ε.ΜΗ. είναι συστατική. 

δ) Υπάρχει διαφορετική αντιμετώπιση, αν πριν την παρέλευση του χρόνου διάρκειας της εταιρίας η συνέλευση των εταίρων αποφασίσει την παράταση της διάρκειας της εταιρίας, η συμβολαιογραφική όμως πράξη λάβει χώρα μετά την πάροδο του χρόνου αυτού; 

Εφόσον, όπως ήδη προαναφέρθηκε, σύμφωνα με την παρ. 1 του Αρθρ. 6. του Ν. 3190/1955 «Η εταιρική σύμβασις καταρτίζεται μόνον διά συμβολαιογραφικού εγγράφου», δεν θα μπορούσε να γίνει καμία τροποποίηση του καταστατικού, χωρίς συμβολαιογραφική πράξη. Ωστόσο το σύνολο των διατυπώσεων δημοσιότητας, τόσο πριν την λειτουργία του Γ.Ε.ΜΗ. όσο και μετά θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί πριν την λήξη της διάρκειας της εταιρίας.(βλ. άρθρο 38 ν. 3190/1955 ως και άρθρο 15 ν. 3419/2005) 

ε) Αλλάζει κάτι αν τόσο η απόφαση της συνέλευσης των εταίρων όσο και η συμβολαιογραφική πράξη λάβουν χώρα πριν από την πάροδο του χρόνου διάρκειας της εταιρίας αλλά η δημοσίευση στο ΓΕΜΗ και στο ΦΕΚ λάβει χώρα μετά από τον κατά τον καταστατικό της εταιρίας ορισμένο χρόνο; 

Όχι. Σύμφωνα με τα άρθρα 38 και 8 του ν. 3190/1955 η τροποποίηση καταστατικού της ΕΠΕ υποβάλλεται στις διατυπώσεις δημοσιότητας. Από την έναρξη ισχύος του ν. 3419/2005 και τη λειτουργία του Γ.Ε.ΜΗ., το οποίο αντικατέστησε το Μητρώο Εταιρειών, και συγκεκριμένα σύμφωνα με το άρθρο 1513, μόνο με την καταχώρηση στο Γ.Ε.ΜΗ. των νομικών γεγονότων, δηλώσεων, εγγράφων και λοιπών στοιχείων επέρχονται ως προς τις ΕΠΕ τα έννομα αποτελέσματα της τροποποίησης καταστατικού (παρ. 1 περ. γ'). 

7) Εταιρία κατέθεσε στην Υπηρεσία μας πρακτικό της Έκτακτης Γενικής Συνέλευσης, στην οποία ελήφθησαν αποφάσεις που δεν περιλαμβάνονται σε αυτές για τις οποίες απαιτείται η τήρηση των διατυπώσεων δημοσιότητας του άρθρου 7β του κ.ν. 2190/1920. Με ποιον τρόπο θα καταχωρήσουμε το πρακτικό αυτό; Θα πρέπει να πάρουμε ΚΑΚ και να συντάξουμε σχετική ανακοίνωση ή θα πρέπει να κάνουμε απλή ανάρτηση στο πεδίο «έγγραφα»; 

Με την ΥΑ Κ1-884 (1420/Β/2012) καθορίστηκαν τα απαιτούμενα στοιχεία που καταχωρίζονται στη Μερίδα στο Γ.Ε.ΜΗ. των υπόχρεων προσώπων. Στο άρθρο 5 αναφέρονται τα στοιχεία που αφορούν στις Ανώνυμες Εταιρείες, για τις οποίες, σύμφωνα με τον συνδυασμό της παρ. 4 του άρθρου 7β και του άρθρου 26 α του Κ. Ν. 2190/1920, θα πρέπει να καταχωρίζεται κάθε στοιχείο που είναι αναγκαίο για την άσκηση της κρατικής εποπτείας. Ως εκ τούτου θα πρέπει να καταχωρίζονται και τα πρακτικά Γενικών Συνελεύσεων για τις αποφάσεις των οποίων δεν απαιτείται δημοσιότητα. Σε αυτή τη περίπτωση η διαδικασία καταχώρησης που ακολουθείται είναι η εξής: 

-    Στην οθόνη καταχώριση αίτησης: 

Ψηφιοποιούμε και αναρτούμε το πρακτικό και σημειώνουμε τα θέματα για τα οποία ελήφθη απόφαση (αν πρόκειται για μη λήψη απόφασης ελλείψει απαρτίας ή για αναβολή συζήτησης γράφουμε αυτό το θέμα και όχι τα θέματα της ημερήσιας διάταξης) 

-    Προχωρούμε στην οθόνη καταχώριση αποφάσεων και, χωρίς να επιλέξουμε θέμα ανακοίνωσης, αναρτούμε το έγγραφο της Περιφερειακής Ενότητας με το οποίο πιστοποιείται ο έλεγχος και η συμφωνία με τις διατάξεις του κ.ν. 2190/1920 και πατάμε καταχώρηση. Επίσης αποεπιλέγουμε το Δημόσιο Έγγραφο στο πεδίο ανακοίνωση, δεδομένου ότι τα σχετικά πρακτικά δεν υποβάλλονται σε δημοσιότητα αλλά σε καταχώριση. 

Το παρόν κοινοποιείται στο Εποπτικό Συμβούλιο του Γ.Ε.ΜΗ. 

Παρακαλείται η Κεντρική Υπηρεσία Γ.Ε.ΜΗ. για αποστολή στις Υπηρεσίες Γ.Ε.ΜΗ. των Επιμελητηρίων με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και για ανάρτησή του στην ιστοσελίδα του Γ.Ε.ΜΗ. (www.businessportal.gr) 

Ο ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ 
ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΜΑΣΓΑΝΑΣ