ΥΠΟΙΚ 1142775/1435/0015/ΠΟΛ.1321/21.12.1995 Κοινοποίηση της απόφασης 1136801/1351/0015/ ΠΟΛ.1308/5.12.1995 του Υπουργού Οικονομικών, σχετικά με την απαλλαγή ορισμένων επιτηδευματιών, που τηρούν βιβλία δεύτερης κατηγορίας, από την υποχρέωση τήρησης βιβλίου απογραφών και την κατάρτιση απογραφής των εμπορεύσιμων περιουσιακών στοιχείων (αποθεμάτων), κατά την 31 Δεκεμβρίου 1995, καθώς και παροχή ορισμένων διευκρινίσεων για τον τρόπο τήρησης του βιβλίου απογραφών εμπορευσίμων αγαθών, των επιτηδευματιών της δεύτερης κατηγορίας βιβλίων.

"Ι. Για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή της παραπάνω απόφασης παρέχουμε τις ακόλουθες οδηγίες και διευκρινίσεις

Α. ΓΕΝΙΚΑ:

Οπως είναι γνωστό σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγρ. 6 του άρθρου 6 του ΚΒΣ όπως προστέθηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου 43 του Ν.2214/1994, για τους επιτηδευματίες που τηρούν βιβλία δεύτερης κατηγορίας (εσόδων-εξόδων) δημιουργείται καθολική υποχρέωση, από τα αποθέματα της 31.12.1995 και στο εξής, να τηρούν βιβλία απογραφών εμπορεύσιμων αγαθών (αποθεμάτων), κατά τις διατάξεις των άρθρων 27 και 28 του ΚΒΣ.

Επειδή, όμως, υπάρχουν κατηγορίες επιτηδευματιών που είτε αντιμετωπίζουν αξεπέραστα προβλήματα για τη σύνταξη απογραφής, λόγω του αντικειμένου της εργασίας τους ή του μεγάλου αριθμού των ειδών τους, είτε δεν διαθέτουν από τη φύση των εργασιών τους αξιόλογα αποθέματα αγαθών, εκδόθηκε η παραπάνω απόφαση με τις οποίες απαλλάσσονται ορισμένοι από τους υπόχρεους επιτηδευματίες από την κατάρτιση απογραφής κατά την 31η Δεκεμβρίου 1995.

Β. ΑΠΑΛΛΑΣΣΟΜΕΝΟΙ ΤΗΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ-ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ

Οι επιτηδευματίες που τηρούν βιβλία δεύτερης κατηγορίας του ΚΒΣ και έχουν ως κύριο αντικείμενο εργασιών τους, δηλαδή ποσοστό πάνω από το 50% του συνόλου των ακαθάριστων εσόδων από πώληση αγαθών (όχι και από παροχή υπηρεσιών γιατί δεν υπόκεινται στην υποχρέωση απογραφής), μια από τις παρακάτω δραστηριότητες, απαλλάσσονται πλήρως από την υποχρέωση τήρησης βιβλίου απογραφών και την κατάρτιση απογραφής του εμπορευσίμων αγαθών (αποθεμάτων) μόνο κατά την 31η Δεκεμβρίου 1995.

1. Εκμετάλλευση λατομείου. Περιλαμβάνονται μόνο τα λατομεία που ενεργούν απλή εξόρυξη αργών λίθων και επεξεργασία λατομικών προϊόντων, παραγωγή δηλαδή αδρανών υλικών (άμμος, χαλίκι, γαρμπίλι κ.λπ.). Δεν περιλαμβάνεται η παραγωγή έτοιμου μπετόν. Επίσης δεν περιλαμβάνονται τα λατομεία εξόρυξης μαρμάρων.

2. Κατασκευή ή εμπορία σφραγίδων, επιγραφών, σημάτων.

3. Εκμετάλλευση τυπογραφείου γενικά και κάθε εκτυπωτική εργασία σε οποιαδήποτε υλικό (χαρτί, πλαστικό κ.λπ.). Στην έννοια του τυπογραφείου περιλαμβάνονται το κοινό τυπογραφείο, το καλλιτεχνικό τυπογραφείο, χρωματοτυπογραφείο ή λιθογραφείο, φωτοτσιγκογραφείο, εργαστήριο αναπαραγωγής φιλμς, λιθογραφείο κ.λπ.

4. Φωτογραφείο και εργαστήριο εμφανίσεως φιλμς-εκτυπώσεις φωτογραφιών γενικά. Περιλαμβάνεται και ο φωτορεπόρτερ.

5. Επιχειρήσεις εκδόσεως εφημερίδων και περιοδικών.

6. Βιβλιοδετείο.

7. Εργαστήριο φωτοτυπιών και πολυγραφήσεων.

8. Αρτοποιειο, πρατήριο άρτου, ειδών αρτοποιϊας και ζαχαροπλαστικής, εργαστήρια ζαχαροπλαστικής (πώληση λιανική ή κυρίως λιανική). Περιλαμβάνεται ο αρτοποιός (κατασκευαστής κάθε είδους αρτοποιίας), τα πρατήρια άρτου και κάθε είδους αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής, καθώς και τα εργαστήρια ζαχαροπλαστικής.

9. Γαλακτοζαχαροπλαστείο και γαλακτοπώλης γενικά (πώληση λιανική ή κυρίως λιανική). Περιλαμβάνονται γαλακτοζαχαροπλαστεία και γαλακτοπωλεία γενικά, όπως επίσης και τα καταστήματα τύπου "ΕΒΓΑ".

10. Εμπορία ειδών διατροφής (πώληση λιανική ή κυρίως λιανική). Περιλαμβάνονται μόνο τα παντοπωλεία, είτε λειτουργούν με αυτοεξυπηρέτηση (Self Service, είτε όχι). Δεν περιλαμβάνονται τα κρεοπωλεία, καταστήματα πώλησης κύρια κρεάτων, αλλαντικών, τυροκομικών προϊόντων κ.λπ. που δεν έχουν τη μορφή παντοπωλείου.

11. Εμπορία νωπών και κατεψυγμένων ιχθύων (πώληση λιανική ή κυρίως λιανική).

12. Οπωρολαχανοπώλης (πώληση λιανική ή κυρίως λιανική).

13. Ελαιοτριβείο. Με την ευκαιρία αυτή υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με την Εγκύκλιό μας 3/1992 παρ. 10.1.28 για τις ποσότητες ελαιολάδου, που είτε ανήκει σε παραγωγούς, είτε ανήκει σε εμπόρους, εφόσον τα ελαιοτριβεία δεν λαμβάνουν αμοιβή για τη φύλαξη αυτή, έχουν υποχρέωση καταχώρησης σε βιβλίο ή δελτίο ποσοτικής παραλαβής, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 10 του ΚΒΣ. Αν όμως αποθηκεύουν με αμοιβή ποσότητες ελαιολάδου στις εγκαταστάσεις του, έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παραγράφου 5 περίπτωση η` του άρθρου 10 του ίδιου κώδικα (τήρηση δηλαδή βιβλίου αποθήκευσης κ.λπ.). Δεν έχουν υποχρέωση τήρησης βιβλίου ποσοτικής παραλαβής για τον ελαιόκαρπο που παραλαμβάνουν από τους παραγωγούς για έκθλιψη.

14. Αλευρόμυλος. Επίσης υπενθυμίζεται ότι, εάν αλευρόμυλοι παραλαμβάνουν στην επαγγελματική τους εγκατάσταση προϊόντα για άμεση και περαιτέρω εμπορία τότε θα πρέπει να καταχωρούν αυτά στο Βιβλίο ποσοστικής παραλαβής, εφόσον δεν συνοδεύονται με δελτίο αποστολής. Για αγαθά που παραλαβαίνουν για επεξεργασία (άλεση) από αγρότες, μη επιτηδευματίες δεν έχουν υποχρέωση να τηρούν βιβλίο ποσοτικής παραλαβής για τα αγαθά αυτά. (Εγκ. 3/1992 παρ. 10.1.2γ).

15. Εμπορία σάκων απορριμμάτων.

16. Εμπορία ψιλικών (πώληση λιανική ή κυρίως λιανική). Στην περίπτωση αυτή στα είδη του λιανοπωλητή ή κυρίως λιανοπωλητή ψιλικών περιλαμβάνονται και τα τσιγάρα, γιατί αποτελούν αναπόσπαστη δραστηριότητα του καταστήματος ψιλικών.

17. Πρακτορείο εφημερίδων και περιοδικών γενικά.

18. Ανθοπωλείο. Δεν περιλαμβάνεται η πώληση μη φυσικών ανθέων και φυτών (πλαστικά, υφαντά, χάρτινα κ.λπ.) καθώς και η πώληση φυτών και δενδρυλλίων από φυτώρια (βλ. και δραστηριότητα αριθ. 38).

19. Περιλαμβάνονται όλες οι επιχειρήσεις που είχαν υπαχθεί παλαιότερα σε αγορανομική κατάταξη όπως αυτές προσδιορίζονται από τις διατάξεις του άρθρου 190 της Αγορανομικής Διάταξης 14/1989 (ΦΕΚ 343/11.5.1989 τ. Β`), δηλαδή τα εστιατόρια, ζαχαροπλαστεία, ζυθεστιατόρια, μπαρ, καφεμπάρ, κέντρα διασκέδασης, μεγειρεία γενικά, οινομαγειρεία, καφετέριες, πιτσαρίες, καφενεία, κυλικεία, αναψυκτήρια, και λοιπά συναφή. Επίσης περιλαμβάνονται οι παραπάνω επιχειρήσεις και όταν πωλούν τα είδη τους σε "πακέτο" π.χ. φαγητά, πίτσες κ.λπ.

20. Ξενοδοχειακές επιχειρήσεις. Περιλαμβάνονται και οι επιχειρήσεις εκμεταλλεύσεως Camping. Διευκρινίζεται ότι στην απαλλαγή εμπίπτουν τα είδη που σχετίζονται άμεσα με την άσκηση του ξενοδοχειακού επαγγέλματος ήτοι τρόφιμα, ποτά, αναψυκτικά, καρποστάλ, φάκελοι. Σε κάθε περίπτωση θα γίνει απογραφή για είδη που πωλούνται από τμήματα επιχειρήσεις αυτών που δεν σχετίζονται άμεσα με την άσκηση του επαγγέλματος, όπως ενδύματα, χρυσαφικά, είδη δώρων κ.λπ. Σημειώνεται επίσης αναλογικά προς τα παραπάνω, απαλλάσσονται από την τήρηση βιβλίου απογραφών και λοιπές επιχειρήσεις που παρέχουν υπηρεσίες περίθαλψης, νοσηλείας και άλλες συναφείς, όπως, οικοτροφεία, γηροκομεία, κλινικές κ.λπ. για τα αποθέματά τους σε τρόφιμα, φάρμακα κ.λπ.

21. Ο επιτηδευματίας που ασχολείται με την κατασκευή ιδιωτικών ή δημόσιων τεχνικών έργων γενικά (τεχνικές επιχειρήσεις). Περιλαμβάνονται όλες οι τεχνικές επιχειρήσεις που ασχολούνται με την κατασκευή δημοσίων ή ιδιωτικών τεχνικών έργων, και φορολογούνται με τις διατάξεις του άρθρου 34 ν.2238/1994 (άρθρο 36α του ν.δ. 3323/1955).

Οσοι δεν φορολογούνται ως τεχνικές επιχειρήσεις (για τις οποίες-τεχνικές επιχειρήσεις-προβλέπεται παρακράτηση φόρου 3% - άρθρο 55 παρ. 18 ν.2238/94), θα διενεργήσουν απογραφή, εφόσον διαθέτουν επαγγελματική εγκατάσταση (κατάστημα, υποκατάστημα, αποθήκη) και αποβλέπουν κυρίως στην πώληση των ειδών, ανεξάρτητα από την τυχόν προσαύξηση της αξίας αυτών και με αμοιβή για την τοποθέτηση και εγκατάστασή τους.

Συνεπώς επιχειρήσεις πώλησης, εγκατάστασης ειδών, όπως επίπλων κουζίνας, τεντών, κλιματιστικών συσκευών και συστημάτων κ.λπ., θα διενεργήσουν απογραφή.

Γίνεται όμως δεκτό, για διευκόλυνση των υπαγομένων στην υποχρέωση απογραφής, να μη διενεργήσουν αυτή, για τα τυχόν αποθέματά τους, που στις 31.12.1995, αποδεδειγμένα (βάσει σχετικών φορολογικών στοιχείων βρίσκονται εκτός εγκαταστάσεών του σε εργοτάξια ή χώρους πελατών προκειμένου να γίνει η εγκατάσταση ή η τοποθέτησή τους.

22. Εμπορία ειδών βιβλιοπωλείου (πώληση χονδρικώς ή λιανικώς). Περιλαμβάνεται η εμπορία (χονδρικώς και λιανικώς) κάθε είδους βιβλίου (ελληνικά, ξενόγλωσσα, επιστημονικά, παιδικά κ.λπ.).

23. Εμπορία ειδών χαρτοπωλείου (φάκελοι, γραφική ύλη κ.λπ.), ειδών σχεδιάσεως και συναφών οργάνων (πώληση χονδρικώς και λιανικώς). Περιλαμβάνεται η εμπορία όλων των ειδών χαρτοπωλείου (φάκελοι, μπλοκ, μολύβια, μαρκαδόροι, τετράδια, γραφική ύλη γενικά κ.λπ.). Επίσης, περιλαμβάνονται όλα τα είδη σχεδίασεως κ.λπ.).

24. Επιχειρήσεις εκδόσεως βιβλίων γενικά. Περιλαμβάνεται η έκδοση κάθε είδους βιβλίων (ελληνικά, ξενόγλωσσα, επιστημονικά, παιδικά κ.λπ.).

25. Ο επιτηδευματίας που ενεργεί επεξεργασία για λογαριασμούς τρίτων (φασόν). Απαλλάσσεται από την κατάρτιση απογραφής τόσο για αγαθά των τρίτων όσο και για τα δικά τους υλικά που χρησιμοποιεί.

Σε περίπτωση που τα χρησιμοποιούμενα δικά του υλικά ξεπερνούν το 1/3 της συνολικής αμοιβής σε ετήσια βάση τότε σύμφωνα με την περίπτ. δ` της παρ. 2 του άρθρου 3, του Κώδικα, θεωρείται ότι ασκείται μικτή δραστηριότητα πώλησης αγαθών και παροχής υπηρεσιών και έτσι υποχρεούνται στην τήρηση βιβλίου απογραφών. (βλ. και παρακάτω ΙΙ` περ. 4).

26. Ο επιτηδευματίας που πωλεί αγαθά για λογαριασμό τρίτων. Βλ. και παρακάτω ΙΙ περ. 4.

27. Εργαστήρια τυροπιτών και συναφών ειδών (πώληση χονδρική - λιανική).

28. Φαρμακείο.

29. Ο επιτηδευματίας που πωλεί ηλεκτρονικά ανταλλακτικά και εξαρτήματα, (χονδρική - λιανική). Περιλαμβάνονται μόνο τα αναλώσιμα ανταλλακτικά και εξαρτήματα των ηλεκτρονικών ειδών - συσκευών (όπως Η/Υ, ΗΙ-FΙ, τηλεοράσεων, βίντεο κ.λπ.). Δεν περιλαμβάνονται οι μπαταρίες όλων των ειδών.

30. Υλικά ραπτικής και υποδηματοποιίας (χονδρική - λιανική). Περιλαμβάνονται οι επιτηδευματίες που πωλούν υλικά ραπτών όπως κουμπιά, κλωστές, αυτοκόλλητα, βάτες, διακοσμητικά, φερμουάρ κ.λπ. (δεν περιλαμβάνονται υλικά υποδηματοποιίας όπως διακοσμητικά, εγγράφες κ.λπ. από οποιοδήποτε υλικό, όπως πλαστικό, μέταλλο, δέρμα, ύφασμα κ.λπ. (δεν περιλαμβάνονται δέρματα, σόλες, τακούνια κ.λπ.).

31. Εμπορος σιδηρικών εργαλείων χειρός και ειδών κιγκαλερίας (πώληση λιανική ή κυρίως λιανική). Περιλαμβάνονται παντός είδους καρφιά, βίδες, γωνίες, ταφ και λοιπά συναφή, παντός είδους εργαλεία χειρός όπως κλειδιά, τρυπάνια, κατσαβίδια, αγροτικά εργαλεία κ.λπ. καθώς και τα είδη κιγκαλερίας (πόμολα, χερούλια, μεντεσέδες κ.λπ.) από οποιοδήποτε υλικό, όπως μέταλλο, πλαστικό, ξύλο. Δεν περιλαμβάνονται εργαλεία ή μηχανήματα τα οποία κινούνται με ρεύμα, πετρέλαιο, βενζίνη κ.λπ. Επίσης δεν περιλαμβάνονται τα χρώματα, βερνίκια, στόκοι και λοιπά συναφή.

32. Είδη υγιεινής διατροφής (πώληση λιανική ή κυρίως λιανική).

33. Παλαιοσίδερα, σίδηρος και παλαιά μέταλλα (σκραπ). Περιλαμβάνονται ο παλαιός σίδηρος και όλα τα μέταλλα σκραπ, επίσης όλα τα παλαιοσίδερα με οποιοδήποτε τρόπο και αν αγοράζονται και όλα τα παλαιά υλικά κατεδαφίσεων (πόρτες, παράθυρα, κάγκελα, κ.λπ.), περιλαμβανομένων και των μη μεταλλικών, λόγω συναφείας.

34. Μεταχειρισμένα ανταλλακτικά αυτοκινήτων και λοιπών αυτοκινούμενων μηχανημάτων (που αγοράζονται με το βάρος). Περιλαμβάνονται τα μεταχειρισμένα ανταλλακτικά τα οποία αγοράζονται με το βάρος. Δεν περιλαμβάνεται η περίπτωση που αυτά αγοράζονται, ως ανταλλακτικά με άλλη μονάδα μέτρησης (κατ` είδος και τεμάχιο).

35. Εμπορία ψιλικών και ζαχαρωδών προϊόντων (πώληση χονδρική λιανική).

Οπως προαναφέρθηκε στη δραστηριότητα (16) γίνεται δεκτό ότι στην έννοια του λιανοπωλητή ψιλικών περιλαμβάνονται και τα τσιγάρα, επειδή αποτελούν αναπόσπαστη δραστηριότητα του καταστήματος ψιλικών. Αυτό όμως, δεν έχει εφαρμογή και στον χονδροπωλητή ή κατά κύριο λόγο χονδροπωλητή ψιλικών και ζαχαρωδών προϊόντων, έτσι, εάν στην περίπτωση αυτή τα ακαθάριστα έσοδα από τσιγάρα ξεπερνούν το 50%, τότε ενεργείται απογραφή, τόσο για τα τσιγάρα όσο και για τα ψιλικά και ζαχαρώδη.

36. Εμπορία παλαιών γραμματοσήμων και συναφών.

37. Εμπορος ψιλικών - κλωστικών ραφής και πλεξίματος, νημάτων, εργοχείρων, κεντημάτων και συναφών ειδών (πώληση λιανική ή κυρίως λιανική).

38. Αγρότες και αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Αφορά τους αγρότες που τηρούν βιβλία εσόδων - εξόδων, είτε γιατί δεν ανήκουν στο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ των αγροτών, είτε γιατί έχουν μεταταγεί με δήλωσή τους στο από ειδικό καθεστώς των αγροτών στο κανονικό (άρθρο 33 παρ. 5, 6 και 7 του ν.1642/1986).

Ως αγρότες θεωρούνται αυτοί, που ασκούν τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις που προβλέπουν οι διατάξεις της παρ. 3 και 4 του άρθρου 34 του ν.1642/1986 όπως γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία, ιχθυοτροφία, δασοκομία, μελισσοκομία κ.λπ.).

39. Παλαιοπώλης (πώληση λιανική ή κυρίως λιανική). Περιλαμβάνεται ο έμπορος παντός είδους παλαιών αντικειμένων όπως έπιπλα, αντίκες, διάφορα σκεύη, βιβλία, είδη οικιακής χρήσης, είδη ρουχισμού και λοιπά συναφή είδη εμπορίας του παλαιοπώλη. Δεν περιλαμβάνεται η πώληση μεταχειρισμένων μηχανημάτων, εργαλείων με κίνηση, ηλεκτρονικών ειδών κ.λπ.

40. Εμπορος μεταχειρισμένων ειδών ένδυσης και υφασμάτων λαϊκής κατανάλωσης (που αγοράζονται ή πωλούνται με το βάρος).

ΙΙ. Παροχή διευκρινίσεων για τον τρόπο τήρησης του βιβλίου απογραφών εμπορεύσιμων αγαθών. ----------------------------------------------------------------

Με αφορμή ερωτήματα γραπτά και προφορικά που τέθηκαν στην υπηρεσία μας διευκρινίζονται τα εξής.

1. Δυνατότητα μη θεώρησης βιβλίου απογραφών της απογραφής στο τηρούμενο βιβλίο απογραφών. ----------------------------------------------------------

Με την αριθ. πρωτ. 1137821/1388/ΠΟΛ. 1313/11.12.1995 τηλεγραφική εγκύκλιο μας, για τη διευκόλυνση των επιτηδευματιών, αλλά και την αποσυμφόρηση των ΔΟΥ έγινε δεκτό ότι, στις περιπτώσεις που είναι εφικτό (π.χ. μικρός αριθμός ειδών κ.λπ.), η απογραφή των εμπορευσίμων αγαθών μπορεί να καταχωρείται σε χωριστές σελίδες, στο τέλος του τηρούμενου βιβλίου εσόδων εξόδων (μηχανογραφικού ή μη) και ως εκ τούτου να μη θεωρηθεί και τηρηθεί ιδιαίτερο βιβλίο απογραφών.

Ακόμη διευκρινίζεται ότι, δεν απαγορεύεται η χειρόγραφη καταχώρηση της απογραφής σε τηρούμενο μηχανογραφικώς βιβλίο εσόδων - εξόδων.

2. Υποχρεώσεις Επιχειρήσεων που παρέχουν υπηρεσίες και χρησιμοποιούν και υλικά. -----------------------------------------------------------------

Με την εγκύκλιό μας 1076242/524/0015/ΠΟΛ. 1163/30.6.1994, υποχρεούται στην τήρηση βιβλίου απογραφών ο επιτηδευματίας που εμπορεύεται, αυτούσια αγαθά ή μετά από προηγούμενη επεξεργασία. Ετσι δεν δημιουργείται κατ` αρχήν υποχρέωση τήρησης βιβλίου απογραφών για τον επιτηδευματία της δεύτερης κατηγορίας, ο οποίος παρέχει υπηρεσίες και χρησιμοποιεί διάφορα υλικά για τη διεξαγωγή των εργασιών του (π.χ. συνεργείο αυτοκινήτων).

Διευκρινίζεται όμως ότι, εφόσον οι συνολικές αγορές (κόστος) των υλικών σε ετήσια βάση, ενόψει και της διάταξης της περ. δ` της παρ. 2 του άρθρου 3 του ΚΒΣ ξεπέρασαν το 1/3 του συνόλου των ακαθ. εσόδων (από εργασία και υλικά που χρησιμοποιήθηκαν) τότε πρόκειται και για κλάδο πώλησης αγαθών (υλικών) και τότε υφίσταται υποχρέωση τήρησης βιβλίου απογραφών. Θεωρείται αυτονόητο ότι στις περιπτώσεις πώλησης ανταλλακτικών (έξω από το πλαίσιο της παροχής υπηρεσίας), τότε πρόκειται καθαρά για κλάδο πώλησης ανταλλακτικών και τηρείται βιβλίο απογραφών (χωρίς να εξετάζεται το 1/3).

3. Εκταση εφαρμογής (καταχώρηση ημιτελών προϊόντων κ.λπ.) στις βιοτεχνικές επιχειρήσεις. -----------------------------------------------------------

Αναφορικά με το παραπάνω θέμα, διευκρινίζεται ότι στην έννοια του όρου εμπορεύσιμα περιουσιακά στοιχεία, ενόψει και των οριζομένων στην παρ. 2.2.200 περ. 3 του ΕΓΛΣ (π.δ. 1123/1980) και στην παρ. 27.3.1 της Εγκ. 3/1992 περιλαμβάνονται, τα εμπορεύματα, τα έτοιμα προϊόντα, τα ημιτελή προϊόντα, τα υποπροϊόντα και υπολείμματα, οι πρώτες και βοηθητικές ύλες και τα υλικά συσκευασίας.

Η παραπάνω θέση είχε διατυπωθεί στην εγκ. 1027928/ΠΟΛ. 1082/10.4.1990 με την οποία κοινοποιήθηκαν οι διατάξεις του άρθρου 17 του ν.1882/1990.

Σημειώνεται ότι η θέση που είχε διατυπωθεί στην Εγκ. 1076242/524/ΠΟΛ. 1163/30.6.1994 σύμφωνα με την οποία η υποχρέωση τήρησης βιβλίου απογραφών καταλάμβανε μόνο τα εμπορεύματα τις πρώτες και βοηθητικές ύλες, τα υλικά συσκευασίας και τα έτοιμα προϊόντα, παύει να ισχύει για την απογραφή στις 31.12.1995, και θα διενεργηθεί απογραφή και για τα ημιτελή προϊόντα, τα υποπροϊόντα και τα υπολείμματα (με εμπορευματική αξία).

4. Πώληση αγαθών για λογαριασμό τρίτων - επεξεργασία αγαθών για λογαριασμό τρίτων. ------------------------------------------------------------

Γίνεται δεκτό σε κάθε περίπτωση πώλησης αγαθών για λογαριασμό τρίτων ή επεξεργασία για λογαριασμό τρίτων να μη καταχωρούνται τα αγαθά των τρίτων. Τα δεδομένα αυτά προκύπτουν τόσο από τις εκκαθαρίσεις ή άλλα στοιχεία αλλά και γιατί η απογραφή προκύπτει από τα βιβλία του τρίτου (κύριου των αγαθών).

Εξαιρούνται οι εκμεταλλευτές γκαλερί κ.λπ. που εκθέτονται έργα γλυπτών, ζωγράφων, χαρακτών κ.λπ. και καταχωρούνται αυτά στο βιβλίο απογραφών, επειδή οι γλύπτες, ζωγράφοι δεν τηρούν βιβλία απογραφών.

Επίσης δεν έχουν υποχρέωση τήρησης βιβλίου απογραφών όσοι διατηρούν στις εγκαταστάσεις τους αγαθά τρίτων για φύλαξη, αποθήκευση κ.λπ. στις αποθήκες, ψυγεία κ.λπ.

5. Υποχρεώσεις επιχειρήσεων που διέκοψαν τη δραστηριότητά τους ή διαλύθηκαν κ.λπ. -------------------------------------------------------------

Διευκρινίζεται ότι η υποχρέωση κατάρτισης απογραφής καταλαμβάνει μόνο τις υφιστάμενες επιχειρήσεις στις 31.12. Αλλωστε οι επιχειρήσεις που διέκοψαν ή διαλύθηκαν, είτε εκποίησαν (επώλησαν) τα εμπορεύσιμα περιουσιακά τους στοιχεία ή περιήλθαν στα φυσικά πρόσωπα - φορείς των επιχειρήσεων, ως αντικείμενο της ιδιωτικής τους περιουσίας αυτοπαράδοση κ.λπ.).

Την υποχρέωση τήρησης βιβλίου απογραφών έχουν και οι επιχειρήσεις που τελούν σε αδράνεια.

6. Επιχειρήσεις με δραστηριότητες που απαλλάσσονται με την ΑΥΟ ΠΟΛ. 1308/5.12.95 και δραστηριότητες μη απαλλασσόμενες. ---------------------------------------------------------------

Σύμφωνα με την ΑΥΟ 1136801/1351/ΠΟΛ 1308/5.12.1995 οι επιτηδευματίες που τηρούν βιβλία δεύτερης κατηγορίας του ΚΒΣ, έχουν δε ως κύριο αντικείμενο των εργασιών τους (άνω του 540% του συνόλου των ακαθαρίστων εσόδων από πώληση αγαθών) μια από τις απαλλασσόμενες δραστηριότητες, απαλλάσσονται από την υποχρέωση τήρησης βιβλίου απογραφών και την κατάρτιση απογραφής εμπορευσίμων περιουσιακών στοιχείων (αποθεμάτων) μόνο κατά την 31η Δεκεμβρίου 1995, για το σύνολο της επιχείρησης.

Αντίθετα, αν τα ακαθάριστα έσοδα από την απαλλασσόμενη ή τις απαλλασσόμενες δραστηριότητες είναι κάτω του 50% του συνόλου των ακαθάριστων εσόδων, η επιχείρηση έχει υποχρέωση σύνταξης απογραφής, για το σύνολο των δραστηριοτήτων.

Π.χ. Επιχείρηση με αντικείμενο την εμπορία ειδών κιγκαλερίας και χρωμάτων στις 31.12.1995 πραγματοποίησε ακαθ. έσοδα ως εξής:

από είδη κιγκαλερίας 15.000.000, από χρώματα 25.000.000 Σύνολο 40.000.000.

Η παραπάνω επιχείρηση δεν απαλλάσσεται γιατί τα έσοδα της απαλλασσόμενης δραστηριότητας είναι κάτω του 50% του συνόλου της επιχείρησης (15.000.000 < 50% 40.000.000). Εχει δε υποχρέωση τήρησης βιβλίου απογραφής τόσο για τα χρώματα όσο και για είδη κιγκαλερίας.

7. Υποχρεώσεις επιτηδευματιών που το εισόδημά τους χαρακτηρίζεται εισόδημα Ζ` πηγής (από ελευθέρια επαγγέλματα). --------------------------------------------------------------

Επιτησευματίες που ασκούν ελευθέριο επάγγελμα, εφόσον κατασκευάζουν έργα πνευματικής εργασίας, από τη διάθεση αποκτούν εισόδημα φορολογούμενο στη Ζ` πηγή (άρθρου 40 παρ. 1 ν.2238/94) π.χ. γλύπτες, ζωγράφοι, κ.λπ. δεν υποχρεούνται να συντάσσουν απογραφή αποθεμάτων.

Σημειώνεται όμως ότι οι τρίτοι (π.χ. εκμεταλλευτές γκαλερί κ.λπ.) στους οποίους έχουν παραδοθεί έργα για έκθεση, πώληση για λογ/σμό των καλλιτεχνών, υποχρεούνται να απογράφουν κατ` είδος και ποσότητα (όχι κατ` αξία) τα ευρισκόμενα στις εγκαταστάσεις του έργα, κατά την 31.12.1995.

8. Επιχειρήσεις με βιβλία δεύτερης κατηγορίας που θα τηρήσουν από 1.1.1996 υποχρεωτικά ή προαιρετικά βιβλία τρίτης κατηγορίας.

Στην περίπτωση αυτή, δεδομένου ότι σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 27 του ΚΒΣ συντάσσεται απογραφή έναρξης στις προθεσμίες του άρθρου 17 παρ. 7 και 6 του κώδικα παρέλκει η σύνταξη απογραφής λήξης κατά τα οριζόμενα στις διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 6 του ΚΒΣ όπως ισχύει.

9. Επιχειρήσεις εκμισθώσεις κινητών πραγμάτων με έσοδα και από την πώληση παγίων.

Ως γνωστόν οι επιτηδευματίες με βιβλία Β` κατηγορίας δεν έχουν υποχρέωση απογραφής των παγίων στοιχείων, δεδομένου ότι η υποχρέωση κατάρτισης απογραφής αφορά μόνο τα αποθέματα (εμπορεύσιμα περιουσιακά στοιχεία).

Διευκρινίζεται ότι οι επιχειρήσεις εκμίσθωσης κινητών πραγμάτων τα οποία αποτελούν πάγια στοιχεία της επιχείρησης (π.χ. ενοικιάσεις κασετών "βιντεοκλαμπ", ενοικιάσεις νυφικών, ενοικιάσεις αυτοκινήτων κ.λπ.), εφόσον αποκτούν και έσοδα, από την πώληση των παγίων αυτών (πριν ή μετά το χρόνο απόσβεσης), δεν αποκτούν υποχρέωση σύνταξης απογραφής από το λόγο αυτό.

10. Τρόπος αποτίμησης απαξιωμένων αγαθών.

Στις περιπτώσεις που την 31 Δεκεμβρίου 1995 απογραφούν από τους επιτηδευματίες της Β` κατηγορίας απαξιωμένα αποθέματα (λόγω τεχνολογικής απαξίωσης ή παρέλευσης μόδας κ.λπ.) αυτά μπορούν να αποτιμηθούν με την πιθανή τιμή πώλησής τους (καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία), δεδομένου ότι στις περιπτώσεις αυτές ουσιαστικά δεν υπάρχει τρέχουσα τιμή αγοράς.

11. Εννοια του είδους. Ομαδοποίηση των εμπορεύσιμων ειδών.

Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 3 του Κώδικα "Ως είδος για την εφαρμογή του Κώδικα, θεωρείται η ουσιώδης ποιοτική διάκριση, των αγαθών, που επηρεάζει σημαντικά τουλάχιστον την απόδοση ή το κόστος ή την τιμή πώλησης διαζευτικά ή αθροιστικά. Ετσι, από τη διάταξη αυτή απαιτείται τα αγαθά να αναγράφονται κατά την ουσιώδη ποιοτική διάκρισή τους, δηλαδή ούτε κατά τη γενική τους κατηγορία ούτε κατά την τελευταία ποιοτική διάκρισή τους. Κριτήρια που λαμβάνονται υπόψη, για την ουσιώδη ποιοτική διάκριση των αγαθών, είναι τα οικονομικά και τεχνικά στοιχεία του είδους που επηρεάζουν σημαντικά τουλάχιστον την ποσοτική απόδοση ή τη διαμόρφωση του κόστους ή την τιμή πώλησης, μεμονωμένα ή αθροιστικά.

Η ποσοτική καταμέτρηση των αποθεμάτων και η καταγραφή τους στο βιβλίο απογραφών περιλαμβάνει το είδος, τη μονάδα μέτρησης και την ποσότητα, με μία εγγραφή για ολόκληρη την ποσότητα κάθε είδους αγαθού, για κάθε αποθηκευτικό χώρο. Εχοντας υπόψη τα ανωτέρω, για τη διευκόλυνση των επιτηδευματιών της δεύτερης κατηγορίας βιβλίων στην αποτίμηση της απογραφής και κυρίως αυτών που έχουν μεγάλο αριθμό ομοίων ειδών, την αποφυγή αμφισβητήσεων με τις φορολογικές αρχές, σε ότι αφορά την έννοια του είδους, γίνεται δεκτή η καταγραφή τους στο βιβλίο απογραφών κατά ομάδες όμοιων ειδών. Στην κάθε ομάδα μπορεί να περιλαμβάνονται όμοια είδη, των οποίων η διαφορά μεταξύ της μεγαλύτερης και της χαμηλότερης τιμής κτήσης των ειδών της κάθε ομάδας δεν θα υπερβαίνει το 10% της χαμηλότερης τιμής κτήσης του είδους της κάθε ομάδας.

Τα είδη της κάθε ομάδας για την αποτίμηση θα θεωρούνται ως ένα είδος. --------------------------------------------------------------------

Για καλύτερη κατανόηση των προαναφερόμενων παρατίθεται το εξής παράδειγμα:

Εστω, επιχείρηση Α` με αντικείμενο εργασιών την πώληση γραβατών.

Κατά την 31 Δεκεμβρίου 1995 καταμέτρησε:

Ποσότητα Μον. μετρ. Περιγραφή.

α. 5 τεμ. γραβάτες βαμβακερές 100% τιμή κτίσης 9.000 δρχ. β. 4 τεμ. γραβάτες βαμβακερές 100% τιμή κτήσης 9.700 δρχ. γ. 10 τεμ. γραβάτες βαμβακερές 100% τιμή κτήσης 9.900 δρχ. δ. 3 τεμ. γραβάτες βαμβ. 60% ακρ.40% τιμή κτήσης 8.600 δρχ. ε. 1 τεμ. γραβάτες βαμβακερές 100% τιμή κτήσης 8.000 δρχ. στ. 3 τεμ. γραβάτες βαμβακερές 100% τιμή κτήσης 8.700 δρχ.

Η επιχείρηση αυτή μπορεί να καταγράψει στο βιβλίο απογραφών:

α. Γραβάτες βαμβακερές 100% (από 9.000 -9.900) τεμ. 19 β. Γραβάτες βαμβακερές 100% (από 8.000 -8.700) τεμ. 14 γ. Γραβάτες βαμβακερές 60% ακρυλικό 40% τεμ. 3".