ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

Νίκης 5-7

10180 Αθήνα

ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ                                                                           Tηλ.:  210-3332553/4

Fax: 210-3332559
e-mail: press@minfin.gr

Τρίτη, 04 Φεβρουαρίου 2014

Δελτίο Τύπου

Σημεία Ομιλίας τουΑναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, κ. Χρήστου Σταϊκούρα,σε εκδήλωση της Ελληνικής Κίνησης Ευρωπαίων Φεντεραλιστών «Η πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την Οικονομική Κρίση στην Τραπεζική Ένωση»

«Σήμερα, το ζητούμενο είναι η ενδυνάμωση της διαδικασίας ευρωπαϊκής ενοποίησης ώστε το ευρωπαϊκό οικοδόμημα να βγει πιο δυνατό από την κρίση. Η Ευρώπη οφείλει να ανταποκριθεί στις προκλήσεις, προωθώντας, παράλληλα με την εμβάθυνση της ΟΝΕ και τη βιώσιμη αποκατάσταση των δημόσιων οικονομικών, την αντιμετώπιση των υφεσιακών τάσεων και της δυναμικής της ανεργίας, μέσω της υιοθέτησης και υλοποίησης αναπτυξιακών πολιτικών. Και αυτό γιατί η δημοσιονομική εξυγίανση, προσαρμογή και πειθαρχία, αν και αναγκαία, δεν αποτελεί από μόνη της ικανή συνθήκη για την έξοδο από την κρίση και για τη διασφάλιση της ευημερίας για όλους τους πολίτες.

Και σ’ αυτό το σημείο θεωρώ πως είναι σημαντική η συμβολή της Ελλάδας, ως προεδρεύουσας χώρας του Συμβουλίου, της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και αυτό γιατί, στο πεδίο της οικονομίας, βασικοί στόχοι είναι:

1^ον. Η επίτευξη και διασφάλιση μιας «ισορροπίας» μεταξύ των πολιτικών δημοσιονομικής σταθερότητας και των πολιτικών ανάπτυξης ώστε να ενισχυθεί καθοριστικά η απασχόληση και να τονωθεί η συνοχή, σε ευρωπαϊκό και περιφερειακό επίπεδο.

2^ον. Η εμβάθυνση της οικονομικής, και ιδιαίτερα της δημοσιονομικής και τραπεζικής ενοποίησης, ώστε να διαμορφωθεί ένα θεσμικό πλαίσιο επαρκές και ικανό να αντιμετωπίσει, αλλά και να αποτρέψει στο μέλλον, περιπτώσεις αντίστοιχες με τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007/2008 και τις επιπτώσεις αυτής στις οικονομίες των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

«Συγκεκριμένα, οι προτεραιότητες του Υπουργείου Οικονομικών είναι:

1^ον. Η περαιτέρω εμβάθυνση της οικονομικής διάστασης της ΟΝΕ μέσω της ενδυνάμωσης του συντονισμού των δημοσιονομικών και οικονομικών πολιτικών των κρατών-μελών, εστιάζοντας, μεταξύ άλλων στην ευρύτερη διασφάλιση της σταθερότητας του ευρωπαϊκού νομίσματος, στην προώθηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων, στη δημιουργία ενός εργαλείου σύγκλισης και ανταγωνιστικότητας, και στην ανάδειξη της κοινωνικής διάστασης της οικονομικής πολιτικής.

2^ον. Η αποτελεσματική διαχείριση, στο πλαίσιο της πρόσφατης εισαγωγής των κανόνων και των διαδικασιών του δίπτυχου για την οικονομική διακυβέρνηση, του 4^ου Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, εστιάζοντας στη διασφάλιση της αξιοπιστίας της διαδικασίας και στη συστηματική αξιολόγηση των προωθούμενων, από τα κράτη-μέλη, μεταρρυθμίσεων.

3^ον. Η συνέχιση των πρωτοβουλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενδυνάμωση της δικαιοσύνης στα φορολογικά συστήματα των κρατών-μελών της και την ενίσχυση της προσπάθειας για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, εστιάζοντας, μεταξύ άλλων, στην περαιτέρω προώθηση της ανταλλαγής αποτελεσματικών πολιτικών.

4^ον. Η χρηστή και ορθολογική δημοσιονομική διαχείριση του Προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εστιάζοντας, μεταξύ άλλων στη διασφάλιση, με βάση την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, της ομαλής εκτέλεσης του Προϋπολογισμού του 2014, στον καθορισμό των κατευθυντήριων γραμμών για τον Προϋπολογισμό του 2015, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη για ρεαλιστικές προβλέψεις ώστε να αποφευχθεί το φαινόμενο πολλών διαδοχικών διορθωτικών προϋπολογισμών, στην περαιτέρω επεξεργασία, αξιολόγηση και μελλοντική αναθεώρηση του συστήματος Ιδίων Πόρων, με στόχο την εξασφάλιση της συνέχειας στην έγκαιρη και ομαλή χρηματοδότηση των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

5^ον. Η αναθεώρηση του ρυθμιστικού πλαισίου που διέπει την κεφαλαιαγορά και την αγορά ιδιωτικής ασφάλισης, εστιάζοντας, μεταξύ άλλων στην αναμόρφωση των εποπτικών κανόνων που διέπουν την αγορά κεφαλαίων, στην επικαιροποίηση του πλαισίου για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, και στην ολοκλήρωση και υλοποίηση του πλαισίου που αφορά στη διαφάνεια και στην εποπτεία της αγοράς ιδιωτικής ασφάλισης.

6^ον. Η ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης, μέσω της διαμόρφωσης ενός νέου ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου που θα αποτελείται από τον ενιαίο μηχανισμό εξυγίανσης, τον ενιαίο εποπτικό μηχανισμό και τις θεσμικές και νομικές προβλέψεις για την εξυγίανση και ανάκαμψη των τραπεζών και για την εγγύηση των καταθέσεων».

«Αναμφίβολα, η ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης συνιστά το περισσότερο πολύπλοκο και φιλόδοξο εγχείρημα της Ευρώπης κατά την τρέχουσα περίοδο.

Και αυτό διότι, μετά από μια μακρά περίοδο αδράνειας του εποπτικού πλαισίου που διέπει τις ευρωπαϊκές χρηματοπιστωτικές αγορές, η Ευρώπη προχωρά, στον απόηχο της κρίσης, για να διορθώσει τις θεσμικές της αδυναμίες.

Αδυναμίες, που η χρηματοπιστωτική κρίση και η επέκταση στην πραγματική οικονομία κατέδειξαν με τον πλέον επώδυνο τρόπο.

Αδυναμίες, όπως είναι:

1^ον. Το έλλειμμα εποπτικής συνεργασίας μεταξύ των εθνικών εποπτικών αρχών, διότι, παρά τις πρωτοβουλίες για ρυθμιστική σύγκλιση, διατηρήθηκε η εθελοντική διάσταση στη συνεργασία, η «κυριαρχία» του εθνικού επόπτη και η διαφοροποίηση σε αρκετά πεδία.

Το έλλειμμα αυτό φάνηκε από την αρχή της κρίσης, όταν η εκάστοτε εποπτική αρχή είχε ως κύρια μέριμνα τη διασφάλιση των εγχώριων καταθετών και σε αρκετές περιπτώσεις εφαρμόστηκαν μέτρα που τελικά επιδείνωσαν τη θέση πιστωτικών ιδρυμάτων με διασυνοριακή παρουσία και επέδρασαν αρνητικά στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

2^ον. Η περιορισμένη ευχέρεια κοινοτικής δράσης και η αναποτελεσματικότητα των υπαρχόντων θεσμών συνεργασίας.

Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί κατέληγαν σε αποφάσεις με όρους ελάχιστου κοινού παρονομαστή, αδυνατώντας να συγκλίνουν ουσιαστικά σε ζητήματα διασυνοριακής δραστηριότητας, κατανομής βάρους μεταξύ κρατών-μελών και κοινής δράσης.

3^ον. Η αδυναμία των εθνικών εποπτικών αρχών να ελέγξουν επαρκώς την εγχώρια αγορά, λόγω της διεθνοποιημένης δραστηριότητας αρκετών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και ειδικότερα στις περιπτώσεις των υποκαταστημάτων ή θυγατρικών ξένων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.

Εν μέρει αυτό οφειλόταν και σε μια σειρά από διακριτικές ευχέρειες που είχαν δοθεί στην εκάστοτε εποπτική αρχή, με αποτέλεσμα να μην διασφαλίζεται το level playing field μεταξύ των πιστωτικών ιδρυμάτων και οι τράπεζες να κυνηγούν το regulatory arbitrage, τη χώρα με το πιο ευνοϊκό για αυτές εποπτικό πλαίσιο.

4^ον. Η απουσία αποτελεσματικών θεσμών που να είναι σε θέση, αναλύοντας τις μακρο-χρηματοπιστωτικές και μακροοικονομικές διασυνδέσεις, αφενός να εφαρμόσει μια προληπτική πολιτική και αφετέρου να επιτύχει μια συντονισμένη αντίδραση για την επέκταση της κρίσης.

5^ον. Το γεγονός ότι οι τράπεζες λειτουργούσαν μεν σε ένα ενιαία νομισματικό χώρο, αλλά επί της ουσίας οι χώρες προέλευσης ήταν αυτές που θα έπρεπε να επωμισθούν το κύριο βάρος της διάσωσης τραπεζών που καταρρέουν.

Όπως διατύπωσε και ο πρώην Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Αγγλίας “οι τράπεζες είναι διεθνείς κατά τη διάρκεια της ζωής τους και εθνικές όταν πεθαίνουν”».

«Το αποτέλεσμα αυτών των θεσμικών αδυναμιών είναι σε όλους γνωστό. Είναι η δημιουργία, κατά την εξέλιξη της κρίσης, ενός φαύλου κύκλου μεταξύ κρατών και πιστωτικών ιδρυμάτων, όπου τα κράτη-μέλη αναγκάστηκαν να στηρίξουν τα τραπεζικά τους συστήματα με «γενναία» πακέτα στήριξης, επιβαρύνοντας σημαντικά τα δημοσιονομικά τους μεγέθη και, κατ’ επέκταση, δυσχεραίνοντας, μέσω πολλαπλών διαύλων, όπως είναι η μείωση της αξίας των κρατικών χρεογράφων στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών, τη θέση των πιστωτικών ιδρυμάτων.

Το ζητούμενο είναι, συνεπώς, να σπάσει αυτός ο φαύλος κύκλος στην Ευρωζώνη μέσα από τη βελτίωση του εποπτικού και ρυθμιστικού πλαισίου και τη δημιουργία μιας Ενιαίας Τραπεζικής Ένωσης.

Πρόκειται για ένα ενοποιητικό εγχείρημα που επιδιώκει αφενός τη σταδιακή αποκατάσταση και ενίσχυση της επενδυτικής εμπιστοσύνης και ρευστότητας στο σύνολο της Ευρωπαϊκής οικονομίας, και αφετέρου, τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στην Ευρώπη, δημιουργώντας μηχανισμούς πρόληψης καταστάσεων αντιστοίχων αυτών που εντοπίζονται στη χρηματοπιστωτική κρίση».

«Η Τραπεζική Ένωση, σύμφωνα και με την τελευταία Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής της Τράπεζας της Ελλάδος, αναμένεται να ενισχύσει την εμπιστοσύνη των διεθνών αγορών στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα και, στο μέτρο τούτο, να συμβάλει στη βελτίωση των συνθηκών χρηματοδότησης των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων. Οι δυνατότητες των ελληνικών τραπεζών να αντλήσουν πόρους από τις διεθνείς αγορές χρήματος και κεφαλαίων θα διευρυνθούν, εξέλιξη που θα μεταφρασθεί σε αύξηση της διαθεσιμότητας και υποχώρηση του κόστους χρηματοδότησης των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών στη χώρα μας.

Τα βασικά θεσμικά συστατικά αυτής της Τραπεζικής Ένωσης, όταν ολοκληρωθεί, θα είναι:

1^ον. Ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός των συστημικών πιστωτικών ιδρυμάτων υπό τη σκέπη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Εκτιμάται ότι αυτός θα τεθεί σε λειτουργία το Νοέμβριο του 2014. Η ενεργοποίησή του θα επιτρέψει την, υπό προϋποθέσεις, απευθείας ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ).

2^ον. Το ενιαίο πλαίσιο εξυγίανσης/εκκαθάρισης των πιστωτικών ιδρυμάτων, με τη θέσπιση αντίστοιχου φορέα και Ταμείου. Ο θεσμός αυτός θα συμπληρώσει τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό, καθώς θα διασφαλίζει ότι αν, παρά την αυστηρότερη εποπτεία, μια τράπεζα αντιμετωπίσει σοβαρές δυσχέρειες, η εξυγίανσή της θα αντιμετωπιστεί με αποτελεσματικό τρόπο και με το χαμηλότερο δυνατό κόστος για τους φορολογουμένους.

3^ον. Το Ενιαίο Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων. Και αυτό ώστε οι καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα, σε διαφορετικά κράτη-μέλη, να χαρακτηρίζονται ως χρηματοοικονομικά στοιχεία, με τον ίδιο βαθμό ασφαλείας».

«Ήδη έχουν γίνει σημαντικά θεσμικά βήματα ως προς τα δύο πρώτα συστατικά, εστιάζοντας, ως Ελληνική Προεδρία, στην ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων με συμφωνία από όλα τα εμπλεκόμενα μέλη για τη θέσπιση του δεύτερου συστατικού, του ενιαίου μηχανισμού εξυγίανσης των πιστωτικών ιδρυμάτων. Στόχος είναι ο συγκερασμός των όποιων διαφορετικών προσεγγίσεων επί του θέματος, επιδιώκοντας να επικρατήσει η ευρωπαϊκή δημιουργική αλληλεγγύη έναντι των όποιων εθνικών επιδιώξεων, ανοίγοντας το δρόμο για περαιτέρω ενοποιητικές πρωτοβουλίες».

«Προσωπικά πιστεύω, ότι η έννοια της δημιουργικής αλληλεγγύης αποτέλεσε τον πυρήνα τόσο του οράματος των μεγάλων Ευρωπαϊστών, όσο και της διαδικασίας ολοκλήρωσης του ευρωπαϊκού οικοδομήματος σε κρίσιμες, δύσκολες στιγμές. Σε μία τέτοια κρίσιμη φάση βρισκόμαστε σήμερα, όπου πρέπει να προσπαθήσουμε οι αποφάσεις για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα να ανταποκρίνονται στις προσδοκίες της κοινωνίας των πολιτών για μια Ευρώπη της ισορροπίας και της αλληλεγγύης. Θα κλείσω την ομιλία μου με μία φράση του Κέϋνς: “Οι δυσκολίες δεν έγκειται τόσο στην ανάπτυξη νέων ιδεών όσο στην αποκόλληση από τις παλιές”.

Η Ευρώπη οφείλει να κάνει βήματα προς τα εμπρός. Βήματα προς την ολοκλήρωση που θα της επιτρέψουν να ανακτήσει την ανταγωνιστικότητά της και να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην παγκόσμια οικονομία του 21^ου αιώνα. Και η Τραπεζική Ένωση είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση».