ΘΕΜΑ: "Φορολογική μεταχείρηση της ανάληψης από το Δημόσιο οφειλών επιχειρήσεων από τόκους υπερημερίας"

Σχετικά με το θέμα, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Από τις διατάξεις του άρθρου 31 παρ. 1 περ. δ' του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος ορίζεται ότι από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων που τηρούν επαρκή και ακριβή βιβλία και στοιχεία τρίτης κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων καθώς και των επιχειρήσεων που τηρούν επαρκή και ακριβή βιβλία και στοιχεία δεύτερης κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, εφόσον αυτές παρέχουν αποκλειστικά υπηρεσίες και στερούνται αξιόλογων αποθεμάτων κατά τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου, των οποίων το καθαρό εισόδημα εξευρίσκεται λογιστικώς, εκπίπτουν οι δεδουλευμένοι κάθε είδους τόκοι δανείων ή πιστώσεων, γενικά, των επιχειρήσεων αυτών, με εξαίρεση τους τόκους υπερημερίας λόγω οφειλής φόρων, τελών, εισφορών και προστίμων προς το Δημόσιο ή άλλα νομικά πρόσωπα δημόσιου δικαίου.

2. Με την αριθμ. 1648/ΓΓ54/Β22/13.1.1994 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε μεταγενέστερα, ορίζεται μεταξύ των άλλων η ρύθμιση οφειλών επιχειρήσεων (βιοτεχνικών, βιομηχανικών, μεταλλευτικών κτλ) της περιφέρειας Θράκης από δάνεια για πάγιες εγκαταστάσεις και κεφάλαια κίνησης, καθώς και ότι οι τόκοι υπερημερίας μέχρι 31.12.1993 γι' αυτά τα δάνεια, που ρυθμίζονται με αυτή την απόφαση, θα καλυφθούν από το Δημόσιο με χρέωση του κοινού λογαριασμού του ν.128/1975. Ο δικαιολογητικός λόγος έκδοσης αυτής της υπουργικής απόφασης, κατά τα αναφερόμενα στο προοίμιο αυτής, είναι η ανάγκη ενίσχυσης των υπόψη επιχειρήσεων με στόχο τη μείωση της ανεργίας και τη γενικότερη ανάπτυξη της περιοχής της Θράκης. Η προαναφερθείσα υπουργική απόφαση αντικατέστησε την αριθμ.
18226/ΓΔ433//Β434/9.4.1993 κοινή απόφαση των ίδιων Υπουργών, όπως ίσχυε μετά την τροποποίηση και συμπλήρωσή της, με την οποία ορίζετο μεταξύ των άλλων η ρύθμιση, για τις ίδιες επιχειρήσεις, των οφειλών τους από τα ίδια δάνεια, καθώς και ότι οι τόκοι υπερημερίας μέχρι 31.12.1991 γι' αυτά τα δάνεια, που ρυθμίζονται με αυτή την απόφαση, θα καλυφθούν από το Δημόσιο με χρέωση του κοινού λογαριασμού του ν.128/1975.
Και αυτής της υπουργικής απόφασης ο δικαιολογητικός λόγος της έκδοσής της ήταν ο ίδιος με εκείνης η οποία την αντικατέστησε.

3. Επίσης, με την αριθ. 66336/Β/398/14.9.1993 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ορίζεται μεταξύ των άλλων η ρύθμιση οφειλών επιχειρήσεων (βιομηχανικών και βιοτεχνικών) των Νομών Φλώρινας και Κιλκίς από δάνεια για κεφάλαια κίνησης και πάγιες εγκαταστάσεις, καθώς και ότι οι τόκοι
υπερημερίας μέχρι 31.12.1992 γι' αυτά τα δάνεια θα καλυφθούν από το Δημόσιο μέσω του κοινού λογαριασμού του ν.128/1975. Ο δικαιολογητικός λόγος της έκδοσης αυτής της υπουργικής απόφασης, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο προοίμιό της, είναι η ανάγκη ενίσχυσης αυτών των επιχειρήσεων με στόχο τη μείωση της ανεργίας και τη γενικότερη ανάπτυξη των υπόψη Νομών.

4. Εξάλλου, με την αριθ. 33272/Β1276/4.8.1994 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονοίας και Οικονομικών ορίζεται η ρύθμιση οφειλών ξενοδοχειακών επιχειρήσεων της περιφέρειας Μακεδονίας (Νομοί Γρεβενών, Δράμας, Ημαθίας, Θεσσαλονίκης, Καβάλας, Καστοριάς, Κιλκίς, Κοζάνης, Πέλλης, Πιερίας, Σερρών,
Φλωρίνης, Χαλκιδικής) από δάνεια για κεφάλαια κίνησης και πάγιες εγκαταστάσεις και από καταπτώσεις εγγυητικών επιστολών, καθώς και ότι από το σύνολο των οφειλών αυτών αφαιρούνται οι υφιστάμενοι την 31.12.1993 τόκοι υπερημερίας και κατ' ανώτατο όριο μέχρι του ποσού των 200 εκατομμυρίων δραχμών κατά επιχείρηση, τους οποίους αναλαμβάνει να καλύψει το Δημόσιο με χρέωση του λογαριασμού του Ν.128/1975, με επιμερισμό του ποσού κατά τράπεζα ανάλογα με το ύψος των οφειλών. Κατά τα αναφερόμενα στο προοίμιο αυτής της υπουργικής απόφασης, ο δικαιολογητικός λόγος της έκδοσής της είναι η ανάγκη ενίσχυσης των παραπάνω
επιχειρήσεων λόγω του πλήγματος που έχουν υποστεί από τη Γιουγκοσλαβική κρίση.

5. Τέλος, με την αριθ. 36397/Β808/3.5.1995 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ορίζεται η ρύθμιση οφειλών επιχειρήσεων CAMPING του Νομού Λάρισας από δάνεια για κεφάλαια κίνησης και πάγιες εγκαταστάσεις και από καταπτώσεις εγγυητικών επιστολών, καθώς και ότι από το σύνολο των οφειλών αυτών
αφαιρούνται οι υφιστάμενοι την 31.12.1993 τόκοι υπερημερίας και κατ' ανώτατο όριο μέχρι του ποσού των 50 εκατομμυρίων δραχμών κατά επιχείρηση, τους οποίους αναλαμβάνει να καλύψει το Δημόσιο με χρέωση του λογαριασμού του ν.128/1975, με επιμερισμό του ποσού κατά τράπεζα ανάλογα με το ύψος των οφειλών. Και αυτής της υπουργικής απόφασης η έκδοση, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο προοίμιο αυτής, στηρίχθηκε στην ανάγκη ενίσχυσης των πιο πάνω επιχειρήσεων λόγω του πλήγματος που έχουν υποστεί από τη Γιουγκοσλαβική κρίση.

6. Είναι αυτονόητο ότι με τη διαγραφή του οικείου, κατά περίπτωση, ποσού των οφειλών από τόκους υπερημερίας των επιχειρήσεων που τηρούν βιβλία τρίτης κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, η οποία οφείλεται στην ανάληψη από το Δημόσιο, κατ' εφαρμογή των προαναφερθεισών υπουργικών αποφάσεων, της υποχρέωσης καταβολής αυτού του ποσού των οφειλών στους δικαιούχους, προκύπτει για τις επιχειρήσεις ισόποση ωφέλεια. Τούτο, γιατί σύμφωνα με τις προαναφερθείσες διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, το διαγραφέν ποσό
των οφειλών έχει εκπέσει από τα ακαθάριστα έσοδα που πραγματοποίησαν οι επιχειρήσεις κατά τις διαχειριστικές περιόδους που καταλογίσθηκαν αυτές οι οφειλές και, επομένως, έχουν επηρεαστεί αρνητικά και ισόποσα τα αποτελέσματα αυτών των διαχειριστικών περιόδων. Υπό την έννοια λοιπόν αυτή, το διαγραφέν ποσό των οφειλών συνιστά ακαθάριστο έσοδο για τις επιχειρήσεις, το οποίο προκύπτει και αποκτάται κατά τη διαχειριστική περίοδο εντός της οποίας πραγματοποιήθηκε η διαγραφή. Τα παραπάνω, για την ταυτότητα του λόγου, ισχύουν αναλόγως και για τις επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία δεύτερης κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, εφόσον αυτές παρέχουν αποκλειστικά υπηρεσίες και στερούνται αξιόλογων αποθεμάτων κατά τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου.

7. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η φορολόγηση του υπόψη ακαθάριστου εσόδου σε ένα έτος θα δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα στις επιχειρήσεις που ρύθμισαν ή θα ρυθμίσουν τις οφειλές τους, καθόσον θα προκαλέσει σ' αυτές σημαντικότατη οικονομική επιβάρυνση, η οποία, σημειωτέον, αντιστρατεύεται το σκοπό που επιδιώκει η Διοίκηση με την έκδοση των προαναφερθεισών υπουργικών αποφάσεων.
Ακριβώς δε εξαιτίας αυτών των συνεπειών ορισμένοι Σύνδεσμοι των υπόψη επιχειρήσεων έχουν υποβάλει υπομνήματα και ζητούν από τη Διοίκηση τη λήψη μέτρων για την εξάλειψή τους. Με αφορμή τα πιο πάνω γίνεται δεκτό, όπως το υπόψη ακαθάριστο έσοδο (διαγραφέν ποσό των οφειλών από τόκους υπερημερίας) των επιχειρήσεων που ρύθμισαν ή θα ρυθμίσουν οφειλές τους, σύμφωνα με τις προαναφερθείσες υπουργικές αποφάσεις, κατανεμηθεί ισόποσα και φορολογηθεί, στη διαχειριστική περίοδο κατά την οποία αποκτήθηκε και στις επόμενες τέσσερεις (4) αυτής