Θέμα: «Παροχή οδηγιών για τις Άδειες Διέλευσης στις διεθνείς οδικές εμπορευματικές μεταφορές»

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Με το άρθρο 2 «Αρχές ελέγχου φορτηγών οχημάτων» του ν. 3446/2006 (Α' 49), οι Τελωνειακές αρχές είναι μεταξύ των αρχών, στις οποίες έχει ανατεθεί ο έλεγχος της εφαρμογής της κείμενης νομοθεσίας για την κυκλοφορία των ελληνικών και αλλοδαπών φορτηγών οχημάτων ιδιωτικής και δημόσιας χρήσης και τις διενεργούμενες με αυτά μεταφορές, καθώς και η επιβολή των διοικητικών κυρώσεων για τις παραβάσεις των υποχρεώσεων που προβλέπονται στις υπουργικές αποφάσεις που εκδίδονται, σύμφωνα με το άρθρο 4Β, όπως ορίζεται στο άρθρο 4 του ιδίου νόμου.

Στο άρθρο 3 παρ. 2 του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα (ν.2960/2001, Α'265) ορίζεται ότι «Η Τελωνειακή Υπηρεσία είναι επίσης αρμόδια, διά των οργάνων της στα σημεία εισόδου – εξόδου, σε τελωνειακούς περιβόλους και στο εν γένει τελωνειακό έδαφος, για την προάσπιση της δημόσιας υγείας και την προστασία του κοινωνικού συνόλου, να ελέγχει πρόσωπα, αποσκευές, εμπορεύματα και μεταφορικά μέσα, για τον εντοπισμό αφενός … και αφετέρου παρατυπιών που αφορούν μεταφορές …».

2. ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

Διεθνείς οδικές εμπορευματικές μεταφορές είναι οι μεταφορές που διενεργούνται από την Ελλάδα προς άλλη χώρα και αντίστροφα, αλλά και οι μεταφορές που διενεργούνται μεταξύ ξένων χωρών και διέρχονται από το έδαφος της χώρας.

Φορτηγό Δημοσίας Χρήσης (Φ.Δ.Χ.) είναι ένα όχημα, το οποίο είναι εφοδιασμένο με άδεια που του επιτρέπει να εκτελεί δημόσιες οδικές εμπορευματικές μεταφορές [παρ. 1 του άρθρου 2 του ν. 3887/2010 (Α'174)].

Φορτηγό Ιδιωτικής Χρήσης (Φ.Ι.Χ.) θεωρείται το μεταφορικό μέσο που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση των μεταφορικών αναγκών της επιχείρησης ή του επαγγέλματος του ιδιοκτήτη του, απαγορευόμενης σε κάθε περίπτωση της άμεσης ή έμμεσης είσπραξης κομίστρου με οποιονδήποτε τρόπο για τις μεταφορές που διενεργούνται με αυτό. [άρθρο 1 β.δ. 281/1973 (Α'84)].

Τελωνείο εισόδου/εξόδου είναι το τελωνείο που λειτουργεί σε νομοθετημένο σημείο εισόδου/εξόδου (χερσαίο – θαλάσσιο εναέριο) [παρ. 4 του άρθρου 2 του ν.2960/2001(Α’ 265)].

Τρίτες χώρες ορίζονται οι χώρες εκτός Ε.Ε.

Άδεια διέλευσης: έντυπο εκδόσεως του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών με βάση διμερή συμφωνία ή/και εκδόσεως της Ευρωπαϊκής Διάσκεψης Υπουργών Μεταφορών (για μεταφορές στο πλαίσιο της ΕΔΥΜ).

Η κάθε άδεια διέλευσης αφορά σε συγκεκριμένο όχημα και η χορήγησή της γίνεται πάντα, σύμφωνα με τον προορισμό, το είδος και την προβλεπόμενη ισχύ.

Διμερής μεταφορά είναι η μεταφορά την οποία διενεργεί φορτηγό όχημα, όταν αυτό παραλαμβάνει φορτίο από ένα σημείο της χώρας ταξινόμησής του, με προορισμό μια άλλη χώρα, με την οποία υπάρχει σχετική Συμφωνία διεθνών οδικών εμπορευματικών μεταφορών και το αντίστροφο π.χ. Ελληνικό φορτηγό όχημα παραλαμβάνει φορτίο από τη χώρα μας με προορισμό την Τουρκία και αντίστροφα.

Στην περίπτωση κατά την οποία ένα φορτηγό όχημα τρίτης χώρας με την οποία υπάρχει σχετική Συμφωνία, φορτώνει από ένα σημείο της χώρας μας με προορισμό τη χώρα στην οποία είναι ταξινομημένο, θεωρείται διμερής μεταφορά π.χ. Αλβανικό φορτηγό φορτώνει εμπόρευμα στην Ελλάδα με προορισμό την Αλβανία.

Τράνζιτ (transit) μεταφορά [1] είναι η μεταφορά κατά την οποία ένα έμφορτο ή κενό φορτηγό όχημα διέρχεται μία ή περισσότερες χώρες, έως ότου φθάσει στον προορισμό του. Χρησιμοποιεί δηλαδή το έδαφος μιας ή περισσότερων χωρών, για να φθάσει στον προορισμό του (χωρίς να πραγματοποιεί φόρτωση/εκφόρτωση στο έδαφος χώρας/χωρών διέλευσης).

Τριγωνική μεταφορά είναι η μεταφορά που πραγματοποιείται από όχημα ταξινομημένο σε μια χώρα, το οποίο πραγματοποιεί φόρτωση από άλλη χώρα, πλην της χώρας ταξινόμησης, με προορισμό μια διαφορετική χώρα (π.χ. ελληνικό φορτηγό φορτώνει εμπορεύματα από Μολδαβία για να τα παραδώσει στη Σερβία).

Η τριγωνική μεταφορά μπορεί να διενεργηθεί:

α) Με τη χρήση άδειας τρίτων χωρών (αποτέλεσμα διμερούς συμφωνίας)

β) με τη χρήση άδειας ΕΔΥΜ [με την προϋπόθεση ότι και οι τρεις χώρες (χώρες φόρτωσης, χώρα προορισμού και χώρα ταξινόμησης του οχήματος) είναι κράτη μέλη της ΕΔΥΜ].

ΕΔΥΜ – CEMT - ECMT: Ευρωπαϊκή Διάσκεψη Υπουργών Μεταφορών

Άδεια ΕΔΥΜ: άδεια για διεθνείς οδικές εμπορευματικές μεταφορές που δίνεται, κατόπιν εγκρίσεως της Ευρωπαϊκής Διάσκεψης Υπουργών Μεταφορών. Η άδεια ΕΔΥΜ ισχύει για ορισμένο αριθμό ταξιδιών μεταξύ των κρατών – μελών ΕΔΥΜ, όπως ορίζεται στην παρ. 3.16 του οδηγού ΕΔΥΜ, μέσα σε ορισμένο χρονικό διάστημα και συνοδεύεται από νόμιμα συμπληρωμένο ημερολόγιο (Βιβλίο Δρομολογίων).

3. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Το νομικό πλαίσιο που διέπει τις διεθνείς οδικές εμπορευματικές μεταφορές, ως προς το δικαίωμα έργου του μεταφορέα, συνίσταται:

• στην Ευρωπαϊκή Νομοθεσία (Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1072/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21ης Οκτωβρίου 2009)
• στις Διεθνείς Συμφωνίες (Διμερείς Συμφωνίες με τρίτες χώρες π.χ. Συμφωνία οδικών Εμπορευματικών Μεταφορών Ελλάδας – Τουρκίας)
• στις κατευθυντήριες οδηγίες για τις διεθνείς οδικές εμπορευματικές μεταφορές, όπως αυτές προκύπτουν από την Ευρωπαϊκή Διάσκεψη Υπουργών Μεταφορών (ΕΔΥΜ-ECMT- CEMT)
• στη Συμφωνία Ε.Ε. – Ελβετίας (Απόφαση 2002/309/ΕΚ, Ευρατόμ) για την έγκριση της Συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας σχετικά με τις σιδηροδρομικές και οδικές μεταφορές εμπορευμάτων και επιβατών
• στη Συμφωνία για τον ΕΟΧ/ Παράρτημα 13ο /25-2014 (ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΜΕΙΚΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΟΥ ΕΟΧ αριθ. 88/2014 της 16ης Μαΐου 2014 για την τροποποίηση του παραρτήματος XIII (Μεταφορές) της συμφωνίας για τον ΕΟΧ, L310/30.10.2014)
• στη BREXIT – Συμφωνία Εμπορίου και Συνεργασίας μεταξύ Ε.Ε. – Η.Β. – Θέματα οδικών εμπορευματικών μεταφορών (L 444/2020)
• στις Συμφωνίες μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Δημοκρατίας της Ουκρανίας (L179/4/2022) και της Δημοκρατίας της Μολδαβίας (L181/4/2022) για τις οδικές εμπορευματικές μεταφορές
• στην Ενδιάμεση Συμφωνία Ε.Ε. – Σερβίας (L28/2/2010)
• στη Συμφωνία Σταθεροποίησης – Σύνδεσης Ε.Ε.- Αλβανίας (L107/166/2009)

Α. ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ 1072/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21ης Οκτωβρίου 2009, (όπως τροποποιήθηκε με τον Καν. (ΕΕ) 2020/1055 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου)

Με τον Κανονισμό (ΕΚ) 1072/2009 ρυθμίζονται οι διεθνείς μεταφορές που διενεργούνται στο έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Οι προϋποθέσεις διενέργειας των εν λόγω μεταφορών είναι οι ακόλουθες:

• Το όχημα θα πρέπει να είναι ταξινομημένο σε κράτος μέλος της Ε.Ε.
• Το όχημα θα πρέπει να διαθέτει κοινοτική άδεια
• Το όχημα μετακινείται (α) με φορτίο με σημείο αφετηρίας και σημείο άφιξης σε δύο διαφορετικά κράτη μέλη, με ή χωρίς διέλευση υπό καθεστώς διαμετακόμισης από ένα ή περισσότερα κράτη μέλη ή τρίτες χώρες, (β) με φορτίο από κράτη μέλη προς τρίτη χώρα και αντίστροφα, με ή χωρίς διέλευση υπό καθεστώς διαμετακόμισης από ένα ή περισσότερα κράτη μέλη ή τρίτες χώρες (γ) με φορτίο μεταξύ τρίτων χωρών, με διέλευση υπό καθεστώς διαμετακόμισης από το έδαφος ενός ή περισσότερων κρατών μελών ή (δ) χωρίς φορτίο σε συνδυασμό με τις μεταφορές στις οποίες αναφέρονται τα στοιχεία (α), (β) και (γ).

Παράδειγμα: Όχημα ταξινομημένο π.χ. στη Γαλλία, εφοδιασμένο με κοινοτική άδεια, όπως προβλέπεται στον Κανονισμό, πραγματοποιεί μεταφορά από Γερμανία με προορισμό την Ελλάδα.

Κοινοτική άδεια

Η κοινοτική άδεια εκδίδεται από τις αρμόδιες αρχές του κράτους μέλους εγκατάστασης του μεταφορέα, σε κάθε μεταφορέα που εκτελεί οδικές εμπορευματικές μεταφορές για λογαριασμό τρίτου και ο οποίος:

α) είναι εγκατεστημένος σε αυτό το κράτος μέλος, σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία και την εθνική νομοθεσία του συγκεκριμένου κράτους μέλους και

β) έχει το δικαίωμα στο κράτος μέλος εγκατάστασης, σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία και την εθνική νομοθεσία του συγκεκριμένου κράτους μέλους όσον αφορά την πρόσβαση στο επάγγελμα του οδικού μεταφορέα να εκτελεί διεθνείς οδικές εμπορευματικές μεταφορές.

Το κράτος μέλος εγκατάστασης χορηγεί στον δικαιούχο το πρωτότυπο της κοινοτικής άδειας, το οποίο φυλάσσεται από τον μεταφορέα και αριθμό επικυρωμένων αντιγράφων αντίστοιχο με τον αριθμό των οχημάτων που διαθέτει ο κάτοχος της κοινοτικής άδειας, είτε κατά πλήρη κυριότητα είτε για παράδειγμα, με σύμβαση αγοράς με δόσεις, σύμβαση μίσθωσης ή σύμβαση χρηματοδοτικής μίσθωσης.

Η κοινοτική άδεια και τα επικυρωμένα γνήσια αντίγραφα φέρουν τη σφραγίδα της εκδούσας αρχής, καθώς και υπογραφή και αύξοντα αριθμό. Οι αύξοντες αριθμοί της κοινοτικής άδειας και των επικυρωμένων γνήσιων αντιγράφων καταχωρίζονται στο εθνικό ηλεκτρονικό μητρώο επιχειρήσεων οδικών μεταφορών και συμπεριλαμβάνεται στο τμήμα που αφορά τα στοιχεία του μεταφορέα. Υπόδειγμα κοινοτικής άδειας παρατίθεται στο Παράρτημα ΙΙ του Κανονισμού, το οποίο καθορίζει επίσης τους σχετικούς όρους χρήσης. Σημειώνεται ότι περιέχουν τουλάχιστον δύο από τα χαρακτηριστικά ασφαλείας που απαριθμούνται στο Παράρτημα Ι του Κανονισμού.

Στην περίπτωση συνδυασμού συζευγμένων οχημάτων, το επικυρωμένο γνήσιο αντίγραφο συνοδεύει το μηχανοκίνητο όχημα. Το εν λόγω αντίγραφο καλύπτει το σύνολο των συζευγμένων οχημάτων ακόμα και αν το ρυμουλκούμενο ή το ημιρυμουλκούμενο δεν είναι εγγεγραμμένα ούτε έχουν τεθεί σε κυκλοφορία στο όνομα του δικαιούχου της άδειας ή είναι εγγεγραμμένα και έχουν τεθεί σε κυκλοφορία σε άλλο κράτος μέλος.

Στο πλαίσιο εφαρμογής του ως άνω Κανονισμού επιτρέπεται σε όχημα ταξινομημένο σε κράτος μέλος της Ε.Ε. μετά από διεθνή μεταφορά να πραγματοποιήσει εσωτερική μεταφορά (ενδομεταφορά καμποτάζ), ως εξής:

Αφού παραδώσουν τα εμπορεύματα που μεταφέρθηκαν στο πλαίσιο της εισερχόμενης διεθνούς μεταφοράς, οι μεταφορείς επιτρέπεται να εκτελούν, με το ίδιο όχημα, ή αν πρόκειται για συνδυασμούς συζευγμένων οχημάτων το μηχανοκίνητο όχημα του ίδιου οχήματος, έως και τρεις (3) ενδομεταφορές. Η τελευταία εκφόρτωση στο πλαίσιο της ενδομεταφοράς πριν από την αναχώρηση από το κράτος μέλος υποδοχής πραγματοποιείται εντός επτά (7) ημερών από την τελευταία εκφόρτωση στο κράτος μέλος υποδοχής στο πλαίσιο της διεθνούς μεταφοράς εισόδου.

Εντός του χρονικού διαστήματος που αναφέρεται στο ως άνω εδάφιο, οι μεταφορείς μπορούν να εκτελούν ορισμένες ή όλες τις ενδομεταφορές που επιτρέπονται στο πλαίσιο του εν λόγω εδαφίου σε οποιοδήποτε κράτος μέλος εφόσον περιορίζονται σε μία πράξη ενδομεταφοράς ανά κράτος μέλος διέλευσης εντός τριημέρου από την είσοδο άνευ φορτίου στο έδαφος του εν λόγω κράτους μέλους.

Οι μεταφορείς δεν επιτρέπεται να εκτελούν ενδομεταφορές με το ίδιο όχημα ή, αν πρόκειται για συνδυασμούς συζευγμένων οχημάτων, με το μηχανοκίνητο όχημα του ίδιου οχήματος στο ίδιο κράτος μέλος εντός τεσσάρων (4) ημερών μετά το πέρας της ενδομεταφοράς στο εν λόγω κράτος μέλος.

Επίσης οχήματα ταξινομημένα σε κράτος μέλος της Ε.Ε. εφοδιασμένα με την κοινοτική άδεια που προβλέπεται στον Κανονισμό (ΕΚ) 1072/2009 επιτρέπεται να πραγματοποιούν μεταφορές από κράτος μέλος της Ε.Ε. προς Ελβετία και αντίστροφα, βάσει της Συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας σχετικά με τις σιδηροδρομικές και οδικές μεταφορές εμπορευμάτων και επιβατών (L 114/2002).

Με την τροποποίηση του Κανονισμού (ΕΚ) 1072/2009 από την 21η Φεβρουαρίου 2022 άλλαξαν οι κατηγορίες μεταφορών για τις οποίες δεν απαιτείται κοινοτική άδεια και που απαλλάσσονται από οποιαδήποτε άδεια μεταφοράς. Συγκεκριμένα, πλέον, δεν απαιτείται άδεια για τα οχήματα των οποίων η Μέγιστη Αποδεκτή Μάζα Φορτωμένου Οχήματος (ΜΑΜΦΟ) δεν υπερβαίνει τους 2,5 τόνους (άρθρο 2, στοιχείο 1 του Κανονισμού (ΕΕ) 2020/1055, με το οποίο τροποποιήθηκε η παρ. 5 του άρθρου 1 του Κανονισμού (ΕΚ) 1072/2009).

Το κράτος μέλος εκδίδει βεβαίωση οδηγού στην περίπτωση κατά την οποία ο μεταφορέας:

α) Είναι κάτοχος κοινοτικής άδειας και

β) απασχολεί νόμιμα στο κράτος μέλος αυτό οδηγό που δεν είναι υπήκοος κράτους μέλους, ούτε επί μακρόν διαμένων κατά την έννοια της οδηγίας 2003/109/ΕΚ

Η βεβαίωση οδηγού εκδίδεται στο όνομα του κατόχου της κοινοτικής άδειας και πιστοποιεί ότι ο οδηγός που αναγράφεται σε αυτή απασχολείται νόμιμα.

Υπόδειγμα κοινοτικής άδειας παρατίθεται στο Παράρτημα ΙΙ της παρούσας και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής.

Υπόδειγμα βεβαίωσης οδηγού παρατίθεται στο Παράρτημα ΙΙΙ της παρούσας [βλ. παράρτημα ΙΙΙ Κανονισμού 1072/2009] και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής.

Β. ΔΙΜΕΡΕΙΣ ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ ΜΕ ΤΡΙΤΕΣ ΧΩΡΕΣ

Οι Διμερείς Συμφωνίες αφορούν τις διεθνείς οδικές εμπορευματικές μεταφορές με χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Οι διεθνείς οδικές εμπορευματικές μεταφορές με οχήματα Φ.Δ.Χ. της Ελλάδος με τις τρίτες χώρες, είτε προς τις τρίτες αυτές χώρες (διμερείς μεταφορές), είτε μέσω αυτών (transit), είτε τριγωνικές, καθορίζονται από Διμερείς Συμφωνίες και διενεργούνται στο πλαίσιο αυτών των Διμερών Συμφωνιών. Στο Παράρτημα Ι που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παρούσας παρατίθεται πίνακας με τις διμερείς Συμφωνίες που είναι σε ισχύ.

Οι μεταφορές αυτές διενεργούνται με έντυπο ΑΔΕΙΑΣ ΔΙΕΛΕΥΣΗΣ (είτε, ως ατελής άδεια, είτε με καταβολή τελών) για διμερή, transit ή τριγωνική μεταφορά, όταν αυτό απαιτείται από την Διμερή Συμφωνία. Στο Παράρτημα VII που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παρούσας παρατίθεται υπόδειγμα διμερούς άδειας που εκδίδεται από το ελληνικό Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.

Η άδεια διέλευσης:

• Είναι προσωπική, εκδίδεται στο όνομα της επιχείρησης που διενεργεί μεταφορές ή στο όνομα του μεμονωμένου μεταφορέα
• Δεν μεταβιβάζεται σε τρίτους
• Ισχύει για ένα πλήρες ταξίδι μετ’ επιστροφής, δηλαδή η χρονική διάρκεια ισχύος της άδειας είναι τόση όση χρειάζεται για την πραγματοποίηση μίας μετ’ επιστροφής μεταφοράς εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στην άδεια και
• Ένα επικυρωμένο γνήσιο αντίγραφο αυτής πρέπει να φυλάσσεται μέσα σε κάθε όχημα του μεταφορέα και να επιδεικνύεται όταν ζητηθεί από τους αρμόδιους για τον έλεγχο υπαλλήλους.

Ο Έλληνας μεταφορέας, για να διενεργήσει μια διεθνή εμπορευματική μεταφορά σε μια άλλη χώρα, στο πλαίσιο διμερούς συμφωνίας, εφοδιάζεται με την σχετική άδεια από τα Τελωνεία εξόδου της χώρας μας.

Η χώρα μας έχει υπογράψει Συμφωνίες και Πρωτόκολλα οδικών μεταφορών και ανταλλάσσει άδειες με τις παρακάτω εκτός Ε.Ε. χώρες: Αζερμπαϊτζάν, Αλβανία, Αρμενία, Βοσνία – Ερζεγοβίνη, Σερβία, Γεωργία, Καζακστάν, Λίβανο, Μολδαβία, Μαυροβούνιο, Ουκρανία, Λευκορωσία, Ρωσία, Συρία, Τουρκία, Τυνησία, Αίγυπτο, Ουζμπεκιστάν, Κιργιζία, όπως φαίνεται και στο Παράρτημα Ι που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παρούσας.

Είδη Αδειών

α) Διμερείς Άδειες

Τα Ελληνικά φορτηγά προκειμένου να φορτώσουν εμπορεύματα από την Ελλάδα και να τα παραδώσουν σε τρίτη χώρα ή αντίστροφα, πρέπει να είναι εφοδιασμένα με έντυπο ΑΔΕΙΑΣ ΔΙΕΛΕΥΣΗΣ για διμερή μεταφορά, όταν για αυτό το σκοπό υπάρχει συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και της τρίτης χώρας και όταν η συμφωνία το απαιτεί. Αντίστοιχα ισχύει και για τα φορτηγά που είναι ταξινομημένα στην χώρα, με την οποία η Ελλάδα έχει την εκάστοτε Συμφωνία (π.χ. Ελλάδα με Τουρκία ή Ελλάδα με Αλβανία).

β) Τριγωνικές Άδειες

Τα ελληνικά φορτηγά προκειμένου να φορτώσουν εμπορεύματα από μια τρίτη χώρα και να τα παραδώσουν σε άλλη τρίτη χώρα, πρέπει να είναι εφοδιασμένα με έντυπο ΑΔΕΙΑΣ ΔΙΕΛΕΥΣΗΣ για τριγωνική μεταφορά όταν για αυτό το σκοπό υπάρχει συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και της εκάστοτε τρίτης χώρας [2] και όταν η συμφωνία το απαιτεί. Αντίστοιχα ισχύει και για τα φορτηγά που είναι ταξινομημένα στην τρίτη χώρα, με την οποία η Ελλάδα έχει την εκάστοτε Συμφωνία (π.χ. Ελλάδα με Σερβία).

γ) Άδειες Transit

Τα ελληνικά φορτηγά. προκειμένου να φορτώσουν εμπορεύματα από μια τρίτη χώρα και να τα παραδώσουν σε άλλη τρίτη χώρα, πρέπει να είναι εφοδιασμένα με έντυπο ΑΔΕΙΑΣ ΔΙΕΛΕΥΣΗΣ για transit μεταφορά ΓΙΑ ΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΟΥΝ ΜΟΝΟ ΔΙΕΛΕΥΣΗ (δηλαδή στο έδαφος των οποίων ούτε φορτώνουν ούτε εκφορτώνουν), όταν για αυτό το σκοπό υπάρχει συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και της εκάστοτε τρίτης χώρας και όταν η συμφωνία το απαιτεί. Αντίστοιχα ισχύει και για τα φορτηγά που είναι ταξινομημένα στην χώρα, με την οποία η Ελλάδα έχει την εκάστοτε Συμφωνία.

Ειδικότερα επισημαίνονται τα κάτωθι:

α) Με τη Βόρεια Μακεδονία δεν έχει υπογραφεί Συμφωνία. Οι διμερείς και transit μεταφορές διενεργούνται χωρίς έντυπο αδείας. Οι τριγωνικές μεταφορές απαγορεύονται, εκτός εάν το φορτηγό Δημόσιας Χρήσης διαθέτει άδεια ΕΔΥΜ, χωρίς το σχετικό περιορισμό για την Ελλάδα (κόκκινη σφραγίδα GR).

β) Με το Ιράκ και την Ιορδανία έχουν υπογραφεί Συμφωνίες, αλλά δεν έχουν υπογραφεί Πρωτόκολλα μεταφορών και οι μεταφορές διενεργούνται χωρίς έντυπο άδειας. Οι τριγωνικές μεταφορές απαγορεύονται.

γ) Με το Ιράν έχει υπογραφεί Συμφωνία οδικών μεταφορών αλλά ο καθορισμός του εντύπου και ο αριθμός των αδειών που θα ανταλλάσσονται δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί. Προς το παρόν οι διμερείς και τράνζιτ μεταφορές διενεργούνται με τα οχήματα των δύο χωρών χωρίς έντυπο αδείας. Οι τριγωνικές μεταφορές απαγορεύονται.

δ) Οι μεταφορές από και προς το Κοσσυφοπέδιο (έδαφος της Σερβίας) μπορούν να πραγματοποιηθούν μόνο με:

• Φορτηγά, που φέρουν Ελληνικές πινακίδες, χωρίς έντυπο άδειας.
• Φορτηγά, που φέρουν πινακίδες Κοσσυφοπεδίου, χωρίς έντυπο άδειας.
• Φορτηγά με πινακίδες Σερβίας, εφόσον διαθέτουν διμερή άδεια.

ε) Οι μεταφορές για τις οποίες δεν απαιτείται άδεια αναφέρονται σε κάθε διμερή συμφωνία. Ομοίως και στον Κανονισμό (ΕΚ) 1072/2009, καθώς και στον οδηγό ΕΔΥΜ.

Γ. ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΜΕ ΧΩΡΕΣ ΕΚΤΟΣ Ε.Ε (ΤΡΙΤΕΣ ΧΩΡΕΣ) ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΦΟΡΟΥΜ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ (INTERNATIONAL TRANSPORT FORUM ITF) ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΔΙΑΣΚΕΨΗΣ ΥΠΟΥΡΓΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ (ΕΔΥΜ-CEMT-ECMT) Η Ευρωπαϊκή Διάσκεψη Υπουργών Μεταφορών (ΕΔΥΜ) είναι διεθνής διακυβερνητικός οργανισμός κρατών μελών της ΕΔΥΜ (ECMT - CEMT).

Η Ευρωπαϊκή Διάσκεψη Υπουργών Μεταφορών μετονομάστηκε σε Διεθνές Φόρουμ Μεταφορών (International Transport Forum), βάσει διακήρυξης που ψηφίστηκε από το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΔΥΜ στην Υπουργική Διάσκεψη που συνήλθε στις 17 και 18 Μαΐου 2006 στο Δουβλίνο.

Κράτη-Μέλη της ΕΔΥΜ είναι οι χώρες:

Αλβανία, Αρμενία, Αυστρία, Αζερμπαϊτζάν, Λευκορωσία, Βέλγιο, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Κροατία, Τσεχία, Γερμανία, Εσθονία, Φιλανδία, Γαλλία, Γεωργία, Δανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λετονία, Λιχτενστάιν, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Βόρεια Μακεδονία, Μάλτα, Μολδαβία, Μαυροβούνιο, Ολλανδία, Νορβηγία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Ρωσία, Σερβία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ισπανία, Σουηδία, Ελβετία, Τουρκία, Ουκρανία, Ηνωμένο Βασίλειο.

Για τη διενέργεια διεθνών οδικών εμπορευματικών μεταφορών σε τρίτες χώρες δίνεται η δυνατότητα σε μεταφορείς χωρών που είναι ενταγμένες στην Ευρωπαϊκή Διάσκεψη Υπουργών Μεταφορών (ΕΔΥΜ) να διενεργούν μεταφορές βάσει αυτής.

Η διενέργεια διεθνούς οδικής εμπορευματικής μεταφοράς με ΑΔΕΙΑ ΕΔΥΜ προϋποθέτει την ύπαρξη επί του φορτηγού αυτοκινήτου, κατά την διάρκεια του ταξιδιού, εντύπου της ΑΔΕΙΑΣ ΕΔΥΜ και του ΒΙΒΛΙΟΥ ΔΡΟΜΟΛΟΓΙΩΝ, τα οποία να έχουν χορηγηθεί στον ίδιο μεταφορέα, ώστε να προσκοίζονται όταν ζητούνται από τις αρμόδιες αρχές ελέγχου, εφόσον έχουν συμπληρωθεί ανάλογα από τον μεταφορέα. Τα βιβλία δρομολογίων θα πρέπει να έχουν τον ίδιο αριθμό με την άδεια στην οποία αντιστοιχούν.

Οι άδειες ΕΔΥΜ χορηγούνται στις επιχειρήσεις που διενεργούν μεταφορές από τις αρμόδιες Αρχές. Στην Ελλάδα χορηγούνται από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, κατόπιν αξιολόγησης ως προς την πλήρωση των κανόνων συμμόρφωσης μηχανοκίνητων οχημάτων με τις τεχνικές απαιτήσεις και απαιτήσεις ασφαλείας της ΕΔΥΜ, όπως ορίζονται στον οδηγό χρήσης ΕΔΥΜ (π.χ. εάν πληρούν τους τεχνικούς όρους, την αντιρρυπαντική τεχνολογία κ.λπ.).

Οι Άδειες ΕΔΥΜ είναι προσωπικές (εκδίδονται στο όνομα του δικαιούχου μεταφορέα), αμεταβίβαστες και μπορούν να χρησιμοποιηθούν από όλα τα οχήματα της επιχείρησης που διενεργεί μεταφορές με διαδοχικό τρόπο.

Οι Άδειες ΕΔΥΜ παρέχουν το δικαίωμα για τη διενέργεια οδικών εμπορευματικών μεταφορών:

• από την Ελλάδα προς τα άλλα κράτη μέλη της ΕΔΥΜ και αντίστροφα,
• διαμέσου κράτη μέλη της ΕΔΥΜ (transit),
• από οποιοδήποτε κράτος μέλος της ΕΔΥΜ προς οποιοδήποτε άλλο και αντίστροφα.

Οι Άδειες ΕΔΥΜ δεν παρέχουν το δικαίωμα για τη διενέργεια οδικών εμπορευματικών μεταφορών:

• μέσα στην επικράτεια των κρατών-μελών της ΕΔΥΜ, δηλαδή μεταφορών στις οποίες τα σημεία φόρτωσης και εκφόρτωσης βρίσκονται μέσα στο ίδιο Κράτος (ενδομεταφορές) και
• μεταξύ κρατών μελών της ΕΔΥΜ και τρίτης χώρας (μη μέλους της ΕΔΥΜ) (π.χ. οδική μεταφορά από τη Νορβηγία με τελικό προορισμό το Ιράν)

Εδαφικοί περιορισμοί

Οι άδειες ΕΔΥΜ, με περιορισμό σε συγκεκριμένα κράτη μέλη, όπως Αυστρία, Ελλάδα, Ιταλία, Ρωσία, Ουγγαρία, φέρουν κόκκινο αποτύπωμα σφραγίδας, στο οποίο σημειώνεται η χώρα στην οποία δεν επιτρέπεται η διενέργεια μεταφοράς (φόρτωση/εκφόρτωση/διέλευση).

Τύποι αδειών ΕΔΥΜ

Οι άδειες ΕΔΥΜ διακρίνονται σε:

• Ετήσιες (έντυπο πράσινου χρώματος),
• Βραχυπρόθεσμες (έντυπο κίτρινου χρώματος) και σε
• Διεθνών μετοικήσεων (μεταφορά οικοσκευών).

Στα Παραρτήματα IV, V και VI που αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της παρούσας παρατίθενται αντίστοιχα υποδείγματα των ως άνω αδειών.

Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με την παρ. 3.16 του Οδηγού Χρήσης ΕΔΥΜ, ο μεταφορέας κάτοχος Άδειας ΕΔΥΜ, μετά από το πρώτο έμφορτο ταξίδι, μεταξύ της χώρας ταξινόμησης και άλλου κράτους μέλους της ΕΔΥΜ, μπορεί να πραγματοποιήσει μέχρι τρία (3) έμφορτα ταξίδια, στα οποία δεν συμπεριλαμβάνεται η χώρα ταξινόμησης του οχήματος. Μετά την ολοκλήρωση των τριών (3) αυτών έμφορτων διαδρομών, το όχημα, έμφορτο ή άφορτο, οφείλει να επιστρέψει στην χώρα ταξινόμησης. Οι διαδρομές χωρίς φορτίο εκτός της χώρας ταξινόμησης δεν λαμβάνονται υπόψη.

Ο Οδηγός της ΕΔΥΜ βρίσκεται αναρτημένος στην ιστοσελίδα του Διεθνούς Φόρουμ Μεταφορών της ΕΔΥΜ (www.itf-oecd.org/user-guide-certificates).

Δ. ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ

Ειδικότερες περιπτώσεις αποτελούν οι συμφωνίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με χώρες ΕΖΕΣ και τρίτες χώρες.

Αναλυτικότερα:

• Συμφωνία Ε.Ε. – Ελβετίας (Απόφαση 2002/309/ΕΚ, Ευρατόμ) για την έγκριση της Συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας, σχετικά με τις σιδηροδρομικές και οδικές μεταφορές εμπορευμάτων και επιβατών

Οχήματα ταξινομημένα σε κράτος μέλος της Ε.Ε. εφοδιασμένα με την κοινοτική άδεια που προβλέπεται στον Κανονισμό (ΕΚ) 1072/2009, επιτρέπεται να πραγματοποιούν μεταφορές από κράτος μέλος της Ε.Ε. προς Ελβετία και αντίστροφα βάσει της Συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας σχετικά με τις σιδηροδρομικές και οδικές μεταφορές εμπορευμάτων και επιβατών (L 114/2002).

• Παράρτημα 13ο της Συμφωνίας ΕΟΧ/25-2024

https://www.efta.int/about-efta/legal-documents/eea-legal-texts/annexes-agreement

Με την ως άνω συμφωνία συμπληρώνονται οι διατάξεις του Κανονισμού (ΕΚ)1072/2009 και ειδικότερα η παρ.3 του άρθρου 1 αυτού, ως εξής:

«Τα κράτη της ΕΖΕΣ αναγνωρίζουν τις κοινοτικές άδειες και τις βεβαιώσεις οδηγού που εκδίδονται από τα κράτη μέλη της Ε.Ε. σύμφωνα με τον κανονισμό. Για τους σκοπούς της αναγνώρισης αυτής, στις γενικές διατάξεις της κοινοτικής άδειας, που περιέχονται στο παράρτημα II του παρόντος κανονισμού, και της βεβαίωσης οδηγού, που περιέχονται στο παράρτημα III του παρόντος κανονισμού, η αναφορά στην “Κοινότητα” αντικαθίσταται από την αναφορά σε “Κοινότητα και Ισλανδία, Λιχτενστάιν και Νορβηγία” και η αναφορά σε “κράτη μέλη” αντικαθίσταται από την αναφορά σε “κράτος(-η) μέλος(-η) Ε.Ε. και/ή Ισλανδία, Λιχτενστάιν και Νορβηγία”».

Συνεπώς, οχήματα ταξινομημένα σε κράτη μέλη της Ε.Ε. εφοδιασμένα με την κοινοτική άδεια του Κανονισμού (ΕΚ)1072/2009 δύνανται να διενεργούν μεταφορές από κράτος μέλος της Ε.Ε. σε Ισλανδία, Λιχτενστάιν και Νορβηγία και αντίστροφα, καθώς και οχήματα ταξινομημένα στις προαναφερόμενες χώρες μπορούν να διενεργούν μεταφορές από τη χώρα τους σε κράτος μέλος της Ε.Ε. με την κοινοτική άδεια.

• BREXIT – Συμφωνία Εμπορίου και Συνεργασίας μεταξύ Ε.Ε. – Η.Β. – Θέματα οδικών εμπορευματικών μεταφορών (L444/2020)

Θέματα που αφορούν οδικές εμπορευματικές μεταφορές από και προς το Ηνωμένο Βασίλειο ρυθμίζονται στην «Brexit – Συμφωνία Εμπορίου και Συνεργασίας μεταξύ Ε.Ε. – Η.Β. – Θέματα οδικών εμπορευματικών μεταφορών».

Ειδικότερα από 01/01/2021:

1) Οδικοί μεταφορείς που είναι εγκατεστημένοι στην Ε.Ε. και διαθέτουν την κοινοτική άδεια του Kανονισμού (ΕΚ) 1072/2009, πραγματοποιούν:

α) Εμπορευματικές μεταφορές από το έδαφος της Ε.Ε. προς το έδαφος του Η.Β. (Αγγλία, Σκωτία, Ουαλία, Βόρεια Ιρλανδία) και αντίστροφα, με ή χωρίς διέλευση από το έδαφος τρίτης χώρας, χωρίς καθεστώς ποσοστώσεων και αδειών διέλευσης,

β) Διελεύσεις (transit) από το έδαφος του Η.Β., χωρίς καθεστώς ποσοστώσεων και αδειών διέλευσης.

γ) Ενδομεταφορές: μέχρι δύο (2) μεταφορές με σημείο φόρτωσης και εκφόρτωσης εντός του εδάφους Η.Β., εφ’ όσον οι ενδομεταφορές ακολουθούν μια μεταφορά από την Ε.Ε. προς το Η.Β. και πραγματοποιούνται εντός επτά (7) ημερών από την εκφόρτωση στο Η.Β.

Επισημαίνεται ότι το γνήσιο αντίγραφο της κοινοτικής άδειας του Κανονισμού (ΕΚ)1072/2009, πρέπει να βρίσκεται επί του οχήματος και να επιδεικνύεται εφόσον ζητηθεί από τις αρχές ελέγχου.

2) Οδικοί μεταφορείς που είναι εγκατεστημένοι στο Ηνωμένο Βασίλειο μπορούν να πραγματοποιούν:

α) Εμπορευματικές μεταφορές από το έδαφος του Η.Β. προς το έδαφος της Ε.Ε. και αντίστροφα, με ή χωρίς διέλευση από το έδαφος τρίτης χώρας, χωρίς ποσοστώσεις και καθεστώς αδειών,

β) Διελεύσεις (transit) από το έδαφος της Ε.Ε., χωρίς ποσοστώσεις και καθεστώς αδειών,

γ) Ενδομεταφορές (καμποτάζ) εντός Ε.Ε.:

• Μέχρι δύο (2) μεταφορές από ένα κράτος μέλος σε άλλο κράτος μέλος χωρίς επιστροφή στο έδαφος του Η.Β., εφόσον έχει προηγηθεί ένα επιτρεπόμενο δρομολόγιο από το Η.Β.,
• Μία (1) μεταφορά στο έδαφος κράτους μέλους, εφόσον έχει προηγηθεί δρομολόγιο από το Η.Β. και η ενδομεταφορά πραγματοποιείται εντός επτά (7) ημερών από την εκφόρτωση της εισερχόμενης διεθνούς μεταφοράς

Μετά από δύο (2) ενδομεταφορές των ανωτέρω δύο περιπτώσεων στο έδαφος της Ε.Ε., οι οδικοί μεταφορείς είναι υποχρεωμένοι να επιστρέψουν στο Η.Β.

Οι μεταφορείς του Η.Β. πρέπει να διαθέτουν την ειδική άδεια που εκδίδει το Η.Β. για μεταφορές στην Ε.Ε. («UK License for the Community»).

Επικυρωμένο αντίγραφο θα πρέπει να βρίσκεται επί του οχήματος και να επιδεικνύεται στις αρχές ελέγχου.

Υπόδειγμα άδειας Ηνωμένου Βασιλείου επισυνάπτεται στο παράρτημα VIΙΙ της παρούσας και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής.

Δεν απαιτείται κοινοτική άδεια ή «Άδεια του Η.Β. για την Ε.Ε.» για τις μεταφορές που διενεργούνται με φορτηγά ιδιωτικής χρήσης και ορισμένες άλλες εξαιρούμενες μεταφορές, ιδίως μεταφορές ταχυδρομείου, ως καθολικής υπηρεσίας, μεταφορές οχημάτων που έχουν υποστεί ζημία ή βλάβη, και από τις 21 Φεβρουαρίου 2022, οι μεταφορές εμπορευμάτων με μηχανοκίνητα οχήματα των οποίων η επιτρεπόμενη μεικτή μάζα, συμπεριλαμβανομένης εκείνης των ρυμουλκουμένων, δεν υπερβαίνει τους 2,5 τόνους ( έως 20 Φεβρουαρίου 2022 η εξαίρεση ίσχυε για οχήματα των οποίων η επιτρεπόμενη μεικτή μάζα, δεν υπερέβαινε τους 3,5 τόνους) .

Η ως άνω συμφωνία έχει δημοσιευθεί στο φύλλο της επίσημης εφημερίδας της Ε.Ε. (L444/2020).

Επισημαίνεται ότι με το ΔΤΔ Β 1002954 ΕΞ2021/15-1-2021 έγγραφο κοινοποιήθηκε στα τελωνεία η σχετική Α.Π. 3882/8-1-2021 (Φ. 401) εγκύκλιος (ΑΔΑ: 9Ζ7Φ465ΧΘΞ-8ΤΤ) του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και δόθηκαν οδηγίες για την εφαρμογή της.

• Συμφωνίες μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Δημοκρατίας της Ουκρανίας και της Δημοκρατίας της Μολδαβίας για τις οδικές εμπορευματικές μεταφορές

Από 29 Ιουνίου 2022 εφαρμόζονται οι δύο συμφωνίες που συνήφθησαν μεταξύ της Ε.Ε. και των Δημοκρατιών Ουκρανίας και Μολδαβίας αντίστοιχα, για τις οδικές εμπορευματικές μεταφορές.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις συμφωνίες αυτές, οι μεταφορείς που είναι εγκατεστημένοι σε κράτος μέλος της Ε.Ε. και Ουκρανία ή Μολδαβία, μπορούν να διενεργούν μεταφορές χωρίς τη χρήση Αδειών Διέλευσης ή Αδειών ΕΔΥΜ στις εξής περιπτώσεις:

α) Μετακινήσεις οχήματος με φορτίο, με σημείο αφετηρίας και σημείο άφιξης στην επικράτεια δύο διαφορετικών Μερών, με ή χωρίς διέλευση υπό καθεστώς διαμετακόμισης από την επικράτεια τρίτης χώρας,

β) μετακινήσεις οχήματος με φορτίο από την επικράτεια του Μέρους της εγκατάστασης στην επικράτεια του ίδιου Μέρους, με διέλευση υπό καθεστώς διαμετακόμισης από την επικράτεια του άλλου Μέρους,

γ) μετακινήσεις οχήματος με φορτίο προς ή από την επικράτεια του Μέρους εγκατάστασης προς τρίτη χώρα, με διέλευση υπό καθεστώς διαμετακόμισης από την επικράτεια του άλλου Μέρους,

δ) μετακινήσεις οχήματος χωρίς φορτίο σε συνδυασμό με τις μεταφορές, οι οποίες αναφέρονται στις περιπτώσεις (α), (β) και (γ).

Το κείμενο των συμφωνιών είναι διαθέσιμο στο σύνδεσμο:

Supporting Ukrainian exports and improving connections to the EU: EU strengthens cooperation with Ukraine and Moldova - European Commission

Με το ΔΤΔ Β 1062132 ΕΞ2022/13-7-2022 έγγραφο κοινοποιήθηκε στα τελωνεία η σχετική με τις εν λόγω συμφωνίες Α.Π. 213706/6-7-2022 (Φ. 427) εγκύκλιος (ΑΔΑ: Ψ8ΔΖ465ΧΘΞ-ΖΝΩ) του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και με τα ΔΤΔ Β 1049237 ΕΞ 2023/10-4-2023, ΔΤΔ Β 1080149 ΕΞ 2023/20-6-2023, ΔΤΔ Β 1114654 ΕΞ 2023/20-09-2023, ΔΤΔ Β 1085421 ΕΞ 2024/17-07-2024 και ΔΤΔ Β 1092673 ΕΞ 2024/13-08-2024 έγγραφα κοινοποιήθηκαν οι παρατάσεις ισχύος των ως άνω συμφωνιών.

Επισημαίνεται ότι, η συμφωνία Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Ουκρανία παρατείνεται μέχρι 30 Ιουνίου 2025 και ανανεώνεται σιωπηρά για μια περίοδο 6 (έξι) μηνών, με την επιφύλαξη της παρ.3, του άρθρου 6 αυτής και η συμφωνία με τη Μολδαβία μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2025.

• Ενδιάμεση Συμφωνία Ε.Ε. - Σερβίας

Σύμφωνα με το άρθρο 34 της «Ενδιάμεσης συμφωνίας για το εμπόριο και τα εμπορικά θέματα μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας αφενός, και της Δημοκρατίας της Σερβίας, αφετέρου- Πρωτόκολλα-Τελική πράξη - Δηλώσεις», παραχωρείται απεριόριστη πρόσβαση στις μεταφορές που πραγματοποιούνται:

α) από μεταφορέα εγκατεστημένο στην Κοινότητα, εφόσον μεταφέρει εμπορεύματα από και προς ένα κράτος μέλος της Κοινότητας, μέσω της Σερβίας και

β) από μεταφορέα εγκατεστημένο στη Σερβία, εφόσον μεταφέρει εμπορεύματα από τη Σερβία, μέσω του εδάφους της Κοινότητας προς τρίτη χώρα ή από τρίτη χώρα με προορισμό τη Σερβία, μέσω του εδάφους της Κοινότητας.

Επομένως, δεν απαιτείται άδεια διέλευσης στις περιπτώσεις που μεταφορείς εγκατεστημένοι στη Σερβία μεταφέρουν εμπορεύματα από Σερβία μέσω Ελλάδας με προορισμό, είτε τρίτη χώρα, είτε χώρα κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αντίστροφα από τρίτη χώρα στη Σερβία, μέσω Ελλάδας.

Με το αριθ. πρωτ. Δ19Β 5053559 ΕΞ2010/21-12-2010 έγγραφο κοινοποιήθηκε στα τελωνεία το με Α.Π. οικ. 52532/5121/29-10-2010 (Φ. 431) έγγραφο του Υπ. Υποδομών Μεταφορών & Δικτύων, σχετικά με το άρθρο 34 της Ενδιάμεσης Συμφωνίας Ε.Ε. - Σερβίας και με το αριθ. πρωτ. Δ19Β 5023210 ΕΞ 2014/30-9-2014 έγγραφο κοινοποιήθηκε στα τελωνεία η Α.Π.48444/3952/2-9-2014 (Φ. 431) εγκύκλιος (ΑΔΑ: ΒΤΚΛ1-102) του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών & Δικτύων για την ορθή εφαρμογή του άρθρου 34 της ενδιάμεσης συμφωνίας.

• Συμφωνία Σταθεροποίησης – Σύνδεσης Ε.Ε.- Αλβανίας

Με την υπ’ αριθ. 222517/17-7-2023 εγκύκλιο (ΑΔΑ: 951Ψ465ΧΘΞ-ΣΗΒ) του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών διευκρινίστηκαν τα ακόλουθα:

1. Η απελευθέρωση των υπό διαμετακόμιση (τράνζιτ) μεταφορών, στο πλαίσιο της Συμφωνίας Σύνδεσης Σταθεροποίησης μεταξύ της Ε.Ε. και του Πρωτοκόλλου 5 αυτής, σχετικά με τις χερσαίες μεταφορές μεταξύ Ε.Ε. και της Αλβανίας, διενεργείται ως εξής:

• για τις μεταφορές εμπορευμάτων υπό καθεστώς διαμετακόμισης από μεταφορέα εγκατεστημένο στην Αλβανία, από την Αλβανία, μέσω του εδάφους της Κοινότητας, με προορισμό τρίτη χώρα ή εμπορευμάτων από τρίτη χώρα με προορισμό την Αλβανία και
• για τις μεταφορές εμπορευμάτων υπό καθεστώς διαμετακόμισης από μεταφορέα εγκατεστημένο στην Κοινότητα, μέσω του εδάφους της Αλβανίας από ή προς κράτος μέλος της Κοινότητας. Οι ανωτέρω μεταφορές διενεργούνται χωρίς έντυπο άδειας.

2. Τα έντυπα αδειών πολλαπλών διαδρομών για τα φορτηγά θα πρέπει να είναι συμπληρωμένα με τα στοιχεία των οχημάτων της μεταφοράς, δηλαδή και του μηχανοκίνητου οχήματος και του τυχόν ρυμουλκούμενου. Επειδή οι επιχειρήσεις μπορεί να διαθέτουν περισσότερα του ενός ρυμουλκούμενα οχήματα, τα οποία δεν είναι δυνατόν να καταγράφονται στο έντυπο της άδειας, σε περίπτωση κατά την οποία χρησιμοποιείται ρυμουλκούμενο όχημα άλλο από αυτό που αναφέρεται στο έντυπο της άδειας, τότε το εν λόγω όχημα θα πρέπει να περιλαμβάνεται σε υπογεγραμμένο από τον αρμόδιο φορέα έγγραφο, το οποίο υποχρεούται να φέρει η επιχείρηση που διενεργεί τη μεταφορά και στο οποίο αναγράφονται όλα τα ρυμουλκούμενα οχήματα που ανήκουν στην επιχείρηση.

Επισυνάπτεται υπόδειγμα του εντύπου – καταλόγου των ρυμουλκούμενων οχημάτων στο Παράρτημα ΙX, το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παρούσας, καθώς και Παράρτημα του Πρωτοκόλλου της Μικτής Επιτροπής Οδικών Μεταφορών.

Με το αριθ. πρωτ. ΔΤΔ Β 1095755 ΕΞ 2023/27-7-2023 έγγραφο κοινοποιήθηκε στα τελωνεία η με αριθ. πρωτ. 222517/17-7-2023 έγγραφο (ΑΔΑ: 951Ψ465ΧΘΞ-ΣΗΒ) του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.

Ε. ΣΦΡΑΓΙΣΗ ΑΔΕΙΩΝ

Επισημαίνεται η υποχρεωτικότητα της σφράγισης των αδειών διέλευσης, καθώς και των φύλλων των Βιβλίων Δρομολογίων ΕΔΥΜ σύμφωνα με τις αριθ.Μ.1004/47/Β0019/22-4-2008 και 5019717.1/2452.1/Β0019/26-6-2009 ΔΥΟ. Περαιτέρω με τη δεύτερη ΔΥΟ διευκρινίστηκε ότι η υποχρεωτικότητα της σφράγισης αφορά στα τελωνεία φόρτωσης και εξόδου της χώρας.

Επισημαίνεται ότι εξαιρούνται της σφράγισης οι άδειες πολλαπλών διαδρομών.

ΣΤ. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΑΔΕΙΩΝ ΔΙΕΛΕΥΣΗΣ

Σχετικά με την ηλεκτρονική καταγραφή των αδειών διέλευσης για τα αλλοδαπά φορτηγά, υπενθυμίζεται, ότι έχουν δοθεί οι απαραίτητες σχετικές οδηγίες με τα κατωτέρω έγγραφα:

α) αριθμ. Δ19Β 5033532 ΕΞ 2011/2-8-2011 έγγραφο, σχετικά με την ηλεκτρονική καταγραφή στοιχείων αδειών διέλευσης οχημάτων,

β) αριθμ. Δ19Β 5037583 ΕΞ 2011/8-9-2011 έγγραφο, σχετικά με την ηλεκτρονική καταγραφή στοιχείων αδειών διέλευσης οχημάτων κατά την εξαγωγή με «ΕΔΕ ΑΝΕΥ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ».

Επισημαίνεται ότι:

α) ηλεκτρονική καταγραφή γίνεται μόνο όταν για τη διενέργεια διεθνούς μεταφοράς απαιτείται έντυπο Άδειας Διέλευσης.

Π.χ. Μεταξύ Ελλάδας – Β. Μακεδονίας οι διμερείς και transit μεταφορές διενεργούνται, χωρίς έντυπο άδειας.

β) δεν καταγράφεται η άδεια που προβλέπεται στον Καν. 1072/2009 (μπλε Κοινοτική Άδεια).

Στην περίπτωση αυτή ζητείται από το τελωνείο μόνο η επίδειξη του εντύπου της άδειας.

Ζ. ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ

Η μεταφορά εμπορευμάτων, χωρίς την απαιτούμενη άδεια, συνιστά παράβαση και επισύρει την επιβολή διοικητικού προστίμου. Με το ΟΔΣΤΕΠ Δ 1013990 ΕΞ22/16-2-2022 έγγραφο κοινοποιήθηκε στα τελωνεία η αριθ. Γ5/353651/7-12-2021 ΚΥΑ (Β'6238) «Παραβάσεις της νομοθεσίας για τις οδικές εμπορευματικές μεταφορές και την κυκλοφορία φορτηγών οχημάτων και διοικητικές κυρώσεις» και με το ΔΤΔ Β 1032078 ΕΞ 2022/12-4-2022 έγγραφο κοινοποιήθηκε στα τελωνεία η αριθ. Γ5/οικ 56712/24-2-2022 εγκύκλιος (ΑΔΑ: ΨΙ0Γ465ΧΘΞ- 47Ξ) του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, σχετικά με την έκδοση και την εφαρμογή της αριθ.Γ5/55376/23-2-2022 ΚΥΑ (Β'815) «Τροποποίηση της υπό στοιχεία Γ5/353651/7.12.2021 κοινής απόφασης των Υφυπουργών Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών «Παραβάσεις της νομοθεσίας για τις οδικές εμπορευματικές μεταφορές και την κυκλοφορία φορτηγών οχημάτων και διοικητικές κυρώσεις» (Β’ 6238)».

Στο Παράρτημα Χ που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παρούσας παρατίθεται πίνακας με τις παραβάσεις και το αναλογούν πρόστιμο.

Η. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ

α) Όταν πρόκειται για διενέργεια διεθνούς εμπορευματικής μεταφοράς από Έλληνα μεταφορέα επισημαίνονται τα ακόλουθα:

Το εσωτερικό τελωνείο φόρτωσης, στο οποίο γίνονται οι διατυπώσεις εξαγωγής του εμπορεύματος, δεν πρέπει να ζητά από τον Έλληνα μεταφορέα άδεια διέλευσης, αφού με αυτή εφοδιάζεται από το τελωνείο εξόδου της χώρας μας.

Το τελωνείο εξόδου της χώρας, το οποίο εφοδιάζει τον Έλληνα μεταφορέα με την απαιτούμενη άδεια διέλευσης για τη διενέργεια μιας διεθνούς εμπορευματικής μεταφοράς, υποχρεούται στη σφράγιση αυτής.

Σημειώνεται ότι, το τελωνείο εξόδου καταχωρεί την άδεια στην ειδική μηχανογραφική εφαρμογή των αδειών διέλευσης. Ο μεταφορέας προκειμένου να λάβει νέα άδεια επιστρέφει την προηγούμενη.

β) Όταν πρόκειται για διενέργεια διεθνούς εμπορευματικής μεταφοράς από αλλοδαπό μεταφορέα, ο οποίος κάνει είσοδο στη χώρα μας με έμφορτο φορτηγό, επισημαίνονται τα ακόλουθα:

Το τελωνείο εισόδου:

Ελέγχει την άδεια διέλευσης.

Το τελωνείο φόρτωσης:

Ελέγχει την άδεια διέλευσης και υποχρεούται στη σφράγιση αυτής.

Όταν η Άδεια διέλευσης απαιτείται και δεν προσκομίζεται, το τελωνείο φόρτωσης δεν επιτρέπει την φόρτωση των φορτηγών οχημάτων και προβαίνει στην επιβολή κυρώσεων, σύμφωνα με τις ανωτέρω Γ5/55376/2022 ΚΥΑ και Γ5/353651/2021 ΚΥΑ.

Το τελωνείο εξόδου:

Ελέγχει την άδεια διέλευσης και προβαίνει στη σφράγιση αυτής.

Θ. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

Περίπτωση Ι: Διέλευση από την Ελλάδα φορτηγού ταξινομημένου στη Βόρεια Μακεδονία, το οποίο πραγματοποιεί μεταφορά από Τουρκία με προορισμό την Ιταλία, χωρίς Άδεια ΕΔΥΜ.

Στην προκειμένη περίπτωση, η Ελλάδα είναι χώρα διέλευσης και όχι φόρτωσης ή εκφόρτωσης. Επομένως, το Τελωνείο εισόδου στη χώρα μας (Τελωνείο Κήπων) ελέγχει αν είναι δυνατή η διέλευση του εν λόγω φορτηγού από τη χώρα μας με την κάλυψη κάποιας Άδειας διέλευσης. Σύμφωνα με το Μνημόνιο πρακτικών Μέτρων που συνδέεται με την ενδιάμεση Συμφωνία της Νέας Υόρκης (1995), οι διμερείς και τράνζιτ μεταφορές μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας πραγματοποιούνται χωρίς την κάλυψη εντύπου Αδείας. Η χώρα φόρτωσης (Τουρκία) και η χώρα εκφόρτωσης (Ιταλία) ελέγχουν αν το όχημα διαθέτει την απαιτούμενη άδεια (ΕΔΥΜ) για να φορτώσει/εκφορτώσει αντίστοιχα.

Επομένως, επιτρέπεται η διέλευση του ως άνω φορτηγού από τη χώρα μας, χωρίς την κάλυψη εντύπου Αδείας.

Περίπτωση ΙΙ: Διέλευση από την Ελλάδα φορτηγού ταξινομημένου στη Βόρεια Μακεδονία, το οποίο πραγματοποιεί μεταφορά από Τουρκία με προορισμό την Ιταλία, με την κάλυψη Άδειας ΕΔΥΜ που φέρει κόκκινη σφραγίδα περιορισμού για την Ελλάδα (CEMT-GR).

Η διέλευση από την Ελλάδα μπορεί να πραγματοποιηθεί, χωρίς τη χρήση της Άδειας ΕΔΥΜ (η οποία θα χρησιμοποιηθεί για τη φόρτωση/εκφόρτωση), όπως αναφέρθηκε ανωτέρω στην Περίπτωση Ι.

Περίπτωση ΙΙΙ: Μεταφορά από Τουρκία με προορισμό την Ελλάδα με φορτηγό ταξινομημένο στη Βόρεια Μακεδονία, χωρίς τη χρήση Άδειας ΕΔΥΜ.

Η εν λόγω μεταφορά είναι τριγωνική και δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί, χωρίς την κάλυψη Άδειας ΕΔΥΜ.

Περίπτωση IV: Μεταφορά από Τουρκία με προορισμό την Ελλάδα με φορτηγό ταξινομημένο στη Βόρεια Μακεδονία, με την κάλυψη Άδειας ΕΔΥΜ που φέρει κόκκινη σφραγίδα περιορισμού για την Ελλάδα (CEMT-GR).

Η εν λόγω μεταφορά είναι τριγωνική και απαιτεί την κάλυψη Άδειας ΕΔΥΜ, χωρίς περιορισμό για την Ελλάδα.

Περίπτωση V: Μεταφορά από Τουρκία με προορισμό την Αυστρία, μέσω Ελλάδας, με φορτηγό ταξινομημένο στην Τουρκία, το οποίο δεν διαθέτει ελληνική Άδεια Transit για τη διέλευση από τη χώρα μας και προσκομίζει στο Τελωνείο εισόδου Άδεια ΕΔΥΜ, που φέρει κόκκινη σφραγίδα περιορισμού για την Ελλάδα (CEMT-GR).

Η εν λόγω μεταφορά απαιτεί ελληνική Άδεια Transit ή Άδεια ΕΔΥΜ, χωρίς περιορισμό για την Ελλάδα.

Επιπλέον, όσον αφορά τον τρόπο αντιμετώπισης των παραβάσεων που εμπίπτουν στις ανωτέρω ΙΙΙ, IV και V περιπτώσεις και προκειμένου να συνεχιστεί η μεταφορά, επισημαίνεται ότι είναι δυνατή:

• Η συνέχιση της μεταφοράς με το ίδιο όχημα, εφόσον καταβληθούν τα πρόστιμα που ορίζονται στις ανωτέρω αριθ. Γ5/55376/23-2-2022 και αριθ. Γ5/353651/7.12.2021 ΚΥΑ .
• Η συνέχιση της μεταφοράς με μεταφόρτωση του φορτίου σε άλλο φορτηγό όχημα που διαθέτει τις κατάλληλες άδειες διέλευσης.

Περίπτωση VI: Μεταφορά από Τουρκία με προορισμό την Αυστρία, μέσω Ελλάδας, με φορτηγό ταξινομημένο στην Τουρκία, το οποίο δεν διαθέτει ελληνική Άδεια Transit για τη διέλευση από τη χώρα μας και προσκομίζει στο Τελωνείο εισόδου Άδεια ΕΔΥΜ που φέρει κόκκινη σφραγίδα περιορισμού για την Αυστρία (CEMT-Α).

Η διέλευση από την Ελλάδα επιτρέπεται με τη χρήση της εν λόγω Άδειας ΕΔΥΜ, δεδομένου ότι δεν υπάρχει απαγόρευση για τη χρήση της στην Ελλάδα.

Περίπτωση VII: Μεταφορά από Αλβανία με προορισμό την Τουρκία μέσω Ελλάδας με φορτηγό ταξινομημένο στην Αλβανία

Η διέλευση από την Ελλάδα επιτρέπεται, χωρίς έντυπο άδειας.

Περίπτωση VIII: Μεταφορά από Αλβανία με προορισμό την Ελλάδα με φορτηγό ταξινομημένο στην Αλβανία

Η διενέργεια της μεταφοράς επιτρέπεται με τη χρήση διμερούς άδειας Ελλάδας – Αλβανίας, που έχει εκδοθεί από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών της Ελλάδας.

Περίπτωση IX: Μεταφορά από Βόρεια Μακεδονία με προορισμό την Τουρκία, μέσω Ελλάδας, με φορτηγό ταξινομημένο στην Βόρεια Μακεδονία

Η διέλευση από την Ελλάδα επιτρέπεται, χωρίς έντυπο άδειας, καθώς οι μεταφορές μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας, καθώς και η διέλευση αυτών των χωρών με οχήματα ταξινομημένα στις δύο αυτές χώρες διενεργούνται, χωρίς έντυπο άδειας.

Περίπτωση X: Μεταφορά με Ελληνικό Φ.Δ.Χ. από Ελλάδα με προορισμό το Ιράν, μέσω Τουρκίας.

Για τη διέλευση από Τουρκία πρέπει να εφοδιαστεί, κατά την έξοδό του από την Ελλάδα (π.χ. από το Τελωνείο Κήπων), με άδεια τράνζιτ Τουρκίας.

Για τη μεταφορά στο Ιράν δεν απαιτείται έντυπο άδειας, καθώς οι μεταφορές μεταξύ Ελλάδας και Ιράν, καθώς και η διέλευση αυτών των χωρών με οχήματα ταξινομημένα στις δύο αυτές χώρες διενεργούνται, χωρίς έντυπο άδειας.

Κατόπιν των ανωτέρω, παρακαλούνται τα πρόσωπα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας για την ορθή εφαρμογή των ως άνω οριζομένων.

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ