Θέμα: Παροχή οδηγιών για την εφαρμογή του Καν. (ΕΕ) 2022/2399 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση περιβάλλοντος ενιαίας θυρίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα τελωνεία, και των Καν. (ΕΕ) 2024/2514 και 2024/2145, για τη συμπλήρωση κι εφαρμογή του αντίστοιχα.

Α. Γενικό Πλαίσιο

Το διεθνές εμπόριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) διέπεται από τελωνειακή και μη τελωνειακή νομοθεσία. Σκοπός του περιβάλλοντος της ενιαίας θυρίδας της ΕΕ για τα τελωνεία (EU Single Window Environment for Customs: EU SWE-C) είναι να καλύψει ορισμένες από τις ουσιαστικές, ενωσιακές, μη τελωνειακές διατυπώσεις, για την εφαρμογή των οποίων είναι επιφορτισμένες οι Τελωνειακές Αρχές και προβλέπονται στην ενωσιακή, μη τελωνειακή νομοθεσία.

Το EU SWE-C επιτρέπει τη διαλειτουργικότητα συστημάτων σε πραγματικό χρόνο για την επαλήθευση των απαιτούμενων διατυπώσεων, μέσω αυτοματοποιημένων τελωνειακών ελέγχων, διευκολύνοντας το εμπόριο και ενισχύοντας τον έλεγχο από τις Τελωνειακές Αρχές της εφαρμογής της μη τελωνειακής νομοθεσίας σε τομείς όπως η υγεία, η ασφάλεια, το περιβάλλον η γεωργία, η αλιεία, η πολιτιστική κληρονομιά και η εποπτεία της αγοράς.

Κάθε Κράτος-Μέλος (Κ-Μ) διαθέτει το δικό του εθνικό περιβάλλον ενιαίας θυρίδας, ενώ η ΕΕ έχει θεσπίσει το σύστημα ανταλλαγής πιστοποιητικών (European Union Customs Single Window Certificates Exchange System: EU CSW-CERTEX) που συνδέει τα τελωνειακά και μη τελωνειακά συστήματα.

Η διαδικασία ξεκινά με την υποβολή τελωνειακής διασάφησης ή διασάφησης επανεξαγωγής η οποία πλέον περιλαμβάνει υποχρεωτικά τον αριθμό αναφοράς του πιστοποιητικού εγγράφου (πιστοποιητικού/άδειας/έγκρισης/κ.α.) που έχει εκδοθεί από τη σχετική αρμόδια αρχή και συμπληρώνεται με συγκεκριμένο μορφότυπο. Τα απαραίτητα δεδομένα μεταβιβάζονται από τα τελωνειακά συστήματα μέσω του εθνικού περιβάλλοντος ενιαίας θυρίδας στο ενωσιακό σύστημα για την ανταλλαγή πιστοποιητικών EU CSW-CERTEX μέσω του οποίου τα δεδομένα μετατρέπονται και διαβιβάζονται στο ενωσιακό μη τελωνειακό σύστημα για έλεγχο και επιβεβαίωση, με την απάντηση να επιστρέφει στα τελωνειακά συστήματα.

Η αυτοματοποιημένη διαδικασία επαλήθευσης μέσω του EU SWE-C αντικαθιστά τους τακτικούς τελωνειακούς ελέγχους των ηλεκτρονικώς υποβαλλόμενων υποστηρικτικών εγγράφων με αυτοματοποιημένους ελέγχους, διασφαλίζοντας τη συμμόρφωση των εμπορευμάτων με τη μη τελωνειακή νομοθεσία.

Β. Καν. 2022/2399 και θέσπιση του περιβάλλοντος ενιαίας ενωσιακής θυρίδας για τα τελωνεία

Ο Καν. (ΕΕ) 2022/2399 θεσπίζει το περιβάλλον ενιαίας θυρίδας της ΕΕ για τα τελωνεία (EU SWE-C) παρέχοντας ολοκληρωμένο σύνολο διαλειτουργικών ηλεκτρονικών υπηρεσιών σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο μέσω του συστήματος ανταλλαγής πιστοποιητικών EU CSW-CERTEX. Θέτει κανόνες για την ψηφιακή διοικητική συνεργασία μεταξύ τελωνειακών και μη τελωνειακών αρχών, διευκολύνοντας την ανταλλαγή πληροφοριών και συνδέει τα εθνικά περιβάλλοντα ενιαίας θυρίδας με τα ενωσιακά μη τελωνειακά συστήματα, διασφαλίζοντας την αποτελεσματική επαλήθευση τελωνειακών διαδικασιών.

Το πλαίσιο που παρέχει ο Καν. 2022/2399 για την ψηφιακή συνεργασία μεταξύ Τελωνειακών και μη Τελωνειακών Αρχών περιλαμβάνει τρείς βασικές συνιστώσες:

α) τα ενωσιακά μη τελωνειακά συστήματα υποχρεωτικής ή προαιρετικής διασύνδεσης από τα Κ-Μ (μέσω της σύνδεσης των εθνικών περιβαλλόντων ενιαίας θυρίδας, στα πλαίσια του EU SWEC), που διαχειρίζονται συγκεκριμένες μη τελωνειακές διατυπώσεις·

β) τα εθνικά περιβάλλοντα ενιαίας θυρίδας για τα τελωνεία, που διασυνδέονται, αφενός με τα (εθνικά) τελωνειακά συστήματα, αφετέρου με το EU CSW-CERTEX και

γ) το EU CSW-CERTEX που διασυνδέει τα εθνικά περιβάλλοντα ενιαίας θυρίδας με τα ενωσιακά μη τελωνειακά συστήματα.

Ο εκτελεστικός Καν. (ΕΕ) 2024/2145 ορίζει λεπτομερείς κανόνες για την καλύτερη ενσωμάτωση και εναρμόνιση τελωνειακών και μη τελωνειακών ενωσιακών διαδικασιών, ενώ ο κατ’ εξουσιοδότηση Καν. (ΕΕ) 2024/2514 προσδιορίζει τα δεδομένα προς ανταλλαγή μέσω του συστήματος της ΕΕ για την ανταλλαγή πιστοποιητικών EU CSW-CERTEX και επικαιροποιεί το παράρτημα του Καν. (ΕΕ) 2022/2399 με τα ενωσιακά μη τελωνειακά συστήματα υποχρεωτικής (μέρος Α παραρτήματος ) και προαιρετικής (μέρος Β παραρτήματος ) διασύνδεσης μέσω του EU SWE-C καθώς και της ημερομηνίες χρήσης τους

Γ. Εθνικό περιβάλλον ενιαίας θυρίδας για τα τελωνεία

Σύμφωνα με το άρθρο 8 του Καν. 2022/2399, κάθε Κ-Μ οφείλει να θεσπίσει εθνικό περιβάλλον ενιαίας θυρίδας για τα τελωνεία και τίθεται υπεύθυνο για την ανάπτυξη, την ολοκλήρωση και τη λειτουργία του.

Το εθνικό περιβάλλον ενιαίας θυρίδας για τα τελωνεία καθιστά δυνατή την ανταλλαγή πληροφοριών και τη συνεργασία, με ηλεκτρονικά μέσα, μεταξύ Τελωνειακών Αρχών, αρμόδιων αρχών-εταίρων κι οικονομικών φορέων, μέσω της ενιαίας θυρίδας EU CSW-CERTEX, με σκοπό την τήρηση και την αποδοτική επιβολή της τελωνειακής νομοθεσίας και των ενωσιακών μη τελωνειακών διατυπώσεων που παρατίθενται στο παράρτημα του Καν. 2022/2399.

Όσον αφορά τις υποχρεωτικές για διασύνδεση από τα Κ-Μ, μέσω του EU SWE-C, ενωσιακές μη τελωνειακές διατυπώσεις και συστήματα, που παρατίθενται στο μέρος Α του Παραρτήματος του εν λόγω Κανονισμού, το εθνικό περιβάλλον ενιαίας θυρίδας για τα τελωνεία οφείλει να παρέχει τις εξής λειτουργίες:

α) ενιαίο δίαυλο επικοινωνίας τον οποίο μπορούν να χρησιμοποιούν οι οικονομικοί φορείς προκειμένου να εκπληρώνουν τις συναφείς τελωνειακές διατυπώσεις και τις ενωσιακές μη τελωνειακές διατυπώσεις που πληρούν τα κριτήρια της περαιτέρω ψηφιακής συνεργασίας του άρθρου 12 του Καν. 2022/2399.

β) διαχείριση ποσοτήτων όσον αφορά τις ενωσιακές μη τελωνειακές διατυπώσεις, κατά περίπτωση· και

γ) αυτόματη επαλήθευση της συμμόρφωσης με τις υποχρεωτικές μη τελωνειακές, ενωσιακές διατυπώσεις, με βάση τα δεδομένα που λαμβάνουν οι Τελωνειακές Αρχές μέσω του EU CSWCERTEX από ενωσιακά μη τελωνειακά συστήματα.

Για καθεμία από τις προαιρετικές για διασύνδεση από τα Κ-Μ, ενωσιακές μη τελωνειακές διατυπώσεις και συστήματα που αναφέρονται στο μέρος Β του παραρτήματος του Καν. 2022/2399, το εθνικό περιβάλλον ενιαίας θυρίδας για τα τελωνεία δύναται να παρέχει όλες τις λειτουργίες που προαναφέρθηκαν (σημεία α, β, γ) και για τα μη υποχρεωτικά συστήματα, εφόσον το εθνικό περιβάλλον ενιαίας θυρίδας για τα τελωνεία είναι συνδεδεμένο με το EU CSWCERTEX, σύμφωνα τη δυνατότητα που παρέχει το άρθρο 5§5 του Καν. 2022/2399 (άρθρο 8§4 του ίδιου Κανονισμού).

Στη χώρα μας το εθνικό περιβάλλον ενιαίας θυρίδας για τα τελωνεία αποτελεί ένα Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) , το οποίο συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο ) μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία», στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020, καθώς και από εθνικούς πόρους μέσω πιστώσεων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, με την ονομασία «Ενιαία Θυρίδα Εξωτερικού Εμπορίου» (E-TRADE SINGLE WINDOW), το οποίο διαλειτουργεί με το Πληροφοριακό Σύστημα Τελωνείων, μέσω του οποίου, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 38 του Ν. 4072/2012, διενεργούνται όλες οι απαραίτητες για το εξωτερικό εμπόριο πράξεις που είναι απαραίτητες για τις προτελωνειακές και τελωνειακές διατυπώσεις και ειδικότερα:

α) η ηλεκτρονική υποβολή των αιτήσεων και δικαιολογητικών για την έκδοση από τις αρμόδιες δημόσιες Αρχές και Φορείς των αναγκαίων πιστοποιητικών, αδειών, εγκρίσεων και άλλων προβλεπόμενων από τη νομοθεσία εγγράφων για τη διενέργεια των διαδικασιών εξωτερικού εμπορίου που αφορούν σε προτελωνειακές και τελωνειακές διαδικασίες και

β) η ηλεκτρονική διεκπεραίωση των διαδικασιών έκδοσης των εγγράφων της προηγούμενης περίπτωσης, αλλά και η ηλεκτρονική αποστολή τους στους αιτούντες.

Επισημαίνεται ότι το σύστημα αποτελεί έναν ηλεκτρονικό ψηφιακό χώρο στον οποίο αποθηκεύονται τα έγγραφα που ο χρήστης επισυνάπτει στις διάφορες αιτήσεις του, ενώ υπάρχει δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης των εγγράφων που αποθηκεύονται σε αυτό.

Δ. Υποχρεωτική και προαιρετική διασύνδεση από τα Κράτη-Μέλη στα πλαίσια του περιβάλλοντος της ενιαίας θυρίδας για τα τελωνεία, για ορισμένα ενωσιακά μη τελωνειακά συστήματα

Ο Καν. 2022/2399 προβλέπει υποχρεωτική και προαιρετική διασύνδεση για τα Κ-Μ ως κατωτέρω:

Δ1. Mη τελωνειακά συστήματα, του μέρους Α του Παραρτήματος του Καν. 2022/2399, υποχρεωτικής διασύνδεσης από τα Κράτη-Μέλη

Σε αυτά περιλαμβάνονται τα παρακάτω συστήματα, οι αντίστοιχες θεματικές απαγορεύσεων και περιορισμών που καλύπτουν, και η αντίστοιχη μη τελωνειακή νομοθετική βάση, με σειρά ανάλογη με την ημερομηνία υποχρεωτικής διασύνδεσης τόσο για την Ε. Ε όσο και για τα Κ-Μ:

Α. Στην 1η φάση λειτουργίας του EU SWE-C

1. Κοινό Υγειονομικό Έγγραφο Εισόδου (ΚΥΕΕ -CHED), του Κανονισμού (ΕΕ) 2017/625, για ζώα (ΚΥΕΕ-A / CHED-A), για ζωικά προϊόντα (ΚΥΕΕ-P / CHED-P), για ζωοτροφές και τρόφιμα μη ζωικής προέλευσης (ΚΥΕΕ-D /CHED-D ) και για φυτά και φυτικά προϊόντα (ΚΥΕΕ-PP / CHED-PP), σε διασύνδεση με το σύστημα TRACES.

2. Πιστοποιητικό Ελέγχου για βιολογικά προϊόντα (Certificate Of Inspection: COI), του Κανονισμού (ΕΕ) 2018/848, σε διασύνδεση με το σύστημα TRACES.

3. Άδειες που χρησιμοποιούνται για την εισαγωγή ή εξαγωγή ουσιών που καταστρέφουν τη στιβάδα του όζοντος (OKO, Ozone Depleting Substances: ODS), του Κανονισμού (ΕΕ) 2024/590, σε διασύνδεση με το σύστημα αδειοδότησης OKO2 (ODS 2 Licensing System).

4. Φθοριούχα Αέρια του Θερμοκηπίου (Fluorinated Greenhouse Gases: F-gas), του Κανονισμού (ΕΕ) 2024/573, σε διασύνδεση με τη δικτυακή πύλη για τα φθοριούχα αέρια του θερμοκηπίου (F-gas Portal).

Β. Στη 2η φάση λειτουργίας του EU SWΕ-C

1. Άδεια εισαγωγής για πολιτιστικά αγαθά (Import License for Cultural Goods: ICG-L), του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/880 σε διασύνδεση με το σύστημα TRACES.

2. Δήλωση εισαγωγέα για πολιτιστικά αγαθά (Importer Statement for Cultural Goods: ICG-S) του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/880, σε διασύνδεση με το σύστημα TRACES.

3. Γενική περιγραφή για πολιτιστικά αγαθά (General Description for Cultural Goods ICG-D), του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/880 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, σε διασύνδεση με το σύστημα TRACES.

Γ. Σε επόμενη φάση λειτουργίας του EU SWΕ-C

Ξεκινάει η ανταλλαγή δεδομένων, για τις Άδειες του Μηχανισμού Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα (ΜΣΠΑ, Carbon Border Adjustment Mechanism: CBAM), του Κανονισμού (ΕΕ) 2023/956, σε διασύνδεση με το σύστημα του Μητρώου ΜΣΠΑ (CBAM Registry).

Δ2. Μη τελωνειακά συστήματα, του μέρους Β του Παραρτήματος του Καν. 2022/2399, προαιρετικής διασύνδεσης από τα Κράτη-Μέλη

Σε αυτά περιλαμβάνονται τα παρακάτω συστήματα:

Α. Με δυνατότητα σύνδεσης για τα Κ-Μ από 03-03-2025

1. Άδεια εισαγωγής για την επιβολή, τη διακυβέρνηση και το εμπόριο στο δασικό τομέα (Import licence for Forest Law Enforcement, Governance and Trade: FLEGT), του Κανονισμού (ΕΚ) με αριθμό 2173/2005, σε διασύνδεση με το σύστημα TRACES.

2. Ενωσιακό σύστημα (καθεστώς) για τον έλεγχο των εξαγωγών, της μεσιτείας, της τεχνικής βοήθειας, της διαμετακόμισης και της μεταφοράς ειδών διπλής χρήσης (Union regime for the control of exports, brokering, technical assistance, transit and transfer of dual-use items: DuES), του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/821, σε διασύνδεση με το eLicensing System,

3. Γνωστοποίηση άφιξης (Notification of arrival: NOA), Κανονισμός (ΕΕ) 2024/2104, σε διασύνδεση με το σύστημα TRACES.

B. Με δυνατότητα σύνδεσης για τα Κ-Μ από 01-10-2025

Πιστοποιητικά για το διεθνές εμπόριο απειλουμένων με εξαφάνιση ειδών άγριας πανίδας και χλωρίδας (Certificates for International trade of endangered species of wild fauna and flora: CITES), του Κανονισμού (ΕΚ) με αριθμό 338/1997, σε διασύνδεση με το σύστημα TRACES.

Γ. Με δυνατότητα σύνδεσης για τα Κ-Μ από 16-12-2025

Σύστημα πληροφόρησης και επικοινωνίας για την εποπτεία της αγοράς (Information and Communication System for Market Surveillance: ICSMS), Kανονισμός (ΕΕ) 2019/1020, σε διασύνδεση με το σύστημα ICSMS

Επισημαίνεται ότι στη χώρα μας, προς το παρόν, δεν θα γίνει χρήση των δυνατοτήτων του EU SWE-C για την επικοινωνία κι ανταλλαγή πληροφοριών με τα προαιρετικά ενωσιακά συστήματα του μέρους Β του εν λόγω Παραρτήματος.

Ε. Βασικές λειτουργίες που διενεργούνται μέσω του EU SWE-C και του EU CSW-CERTEX

Το EU CSW-CERTEX πραγματοποιεί επιχειρησιακό μετασχηματισμό δεδομένων, αντιστοιχίζοντας τις σχετικές τελωνειακές διαδικασίες και την επανεξαγωγή με την αντίστοιχη διοικητική απόφαση ή κατάσταση που αναφέρεται στα υποστηρικτικά έγγραφα για ενωσιακή μη τελωνειακή διατύπωση, ή αντιστρόφως, συμπεριλαμβανομένου του προσδιορισμού της δυνατότητας εφαρμογής της διαχείρισης ποσοτήτων, σύμφωνα με τους πίνακες κανόνων που ορίζονται στο παράρτημα I του Καν. 2024/2145 (άρθρο 1 Καν. 2024/2145).

Για καθεμία από τις ενωσιακές μη τελωνειακές διατυπώσεις που παρατίθενται στο παράρτημα του Kαν. 2022/2399, το EU CSW-CERTEX καθιστά δυνατή την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των εθνικών περιβαλλόντων ενιαίας θυρίδας για τα τελωνεία και των συναφών ενωσιακών μη τελωνειακών συστημάτων, προκειμένου τα σχετικά δεδομένα να τίθενται στη διάθεση των Τελωνειακών Αρχών, ώστε αυτές να προβαίνουν με αυτοματοποιημένο πλέον τρόπο, στην απαραίτητη επαλήθευση των εν λόγω διατυπώσεων σύμφωνα με τον Καν. 952/2013.

Το EU CSW-CERTEX διαθέτει τις εξής λειτουργικότητες:

1. Λειτουργία ελέγχου διαθεσιμότητας

2. Λειτουργία αυτόματης διαχείρισης ποσοτήτων

3. Λειτουργία εισαγωγής εγγραφής

4. Λειτουργία «Αίτημα για κατάλογο»

5. Λειτουργία πληροφοριών και επικοινωνίας

Οι οποίες περιγράφονται ως κατωτέρω:

1. Με τη λειτουργία ελέγχου της διαθεσιμότητας (άρθρο 5 Καν. 2024/2145), όταν ένα υποστηρικτικό έγγραφο αναφέρεται σε τελωνειακή διασάφηση ή διασάφηση επανεξαγωγής, το EU CSW-CERTEX επαληθεύει ότι το υποστηρικτικό έγγραφο είναι διαθέσιμο και το ανακτά από το αντίστοιχο ενωσιακό μη τελωνειακό σύστημά του, μετασχηματίζει τα δεδομένα που περιλαμβάνονται στο εν λόγω υποστηρικτικό έγγραφο, σύμφωνα με τα άρθρα 1, 2 και 3 του Καν. 2024/2145, και διαβιβάζει τα δεδομένα, μαζί με το πρωτότυπο υποστηρικτικό έγγραφο εφόσον ζητηθούν, στο εθνικό περιβάλλον ενιαίας θυρίδας για τα τελωνεία, όπου υποβλήθηκε η τελωνειακή διασάφηση ή η διασάφηση επανεξαγωγής. Αν η κατάσταση ενός υποστηρικτικού εγγράφου αλλάξει κατά τρόπο που θα επηρέαζε τον προσδιορισμό των διαδικασιών σύμφωνα με το άρθρο 1 του Καν. 2024/2145, το EU CSW-CERTEX εκτελεί τις ενέργειες επαλήθευσης που προαναφέρθηκαν με αυτοματοποιημένο τρόπο.

2. Με τη λειτουργία της αυτόματης διαχείρισης ποσοτήτων (άρθρο 6 Καν. 2024/2145), όταν ένα υποστηρικτικό έγγραφο αναφέρεται σε τελωνειακή διασάφηση ή διασάφηση επανεξαγωγής και η εν λόγω διασάφηση γίνεται δεκτή από τις Τελωνειακές Αρχές με εφαρμογή της διαχείρισης ποσοτήτων σύμφωνα με το παράρτημα I του Καν. 2024/2145, το EU CSW-CERTEX επαληθεύει ότι το υποστηρικτικό έγγραφο είναι διαθέσιμο, το ανακτά από το αντίστοιχο ενωσιακό μη τελωνειακό σύστημα και διαβιβάζει επαλήθευση από τα ενωσιακά μη τελωνειακά συστήματα στα εθνικά περιβάλλοντα ενιαίας θυρίδας για τα τελωνεία, επιβεβαιώνοντας ότι οι συγκεκριμένες ποσότητες εμπορευμάτων που διασαφίζονται στην τελωνειακή διασάφηση ή στη διασάφηση επανεξαγωγής δεν υπερβαίνουν εκείνες που αναφέρονται στο υποστηρικτικό έγγραφο. Αν οι επαληθεύσεις αυτές είναι επιτυχείς, το EU CSW-CERTEX κοινοποιεί το αποτέλεσμα της δέσμευσης ποσοτήτων και το περιεχόμενο του υποστηρικτικού εγγράφου στα εθνικά περιβάλλοντα ενιαίας θυρίδας για τα τελωνεία ενώ αν δεν είναι επιτυχείς, διαβιβάζει το λόγο της μη επιτυχούς δέσμευσης.

Όταν εμπορεύματα για τα οποία έχει δεσμευτεί ποσότητα παραδίδονται ή επανεξάγονται, το EU CSW-CERTEX ανακτά πληροφορίες από το αντίστοιχο εθνικό περιβάλλον ενιαίας θυρίδας για τα τελωνεία σχετικά με την ποσότητα που παραδίδεται ή επανεξάγεται και προωθεί τις εν λόγω πληροφορίες στα αντίστοιχα ενωσιακά μη τελωνειακά συστήματα όπου και λογίζεται ότι οι εν λόγω ποσότητες έχουν χρησιμοποιηθεί. Αντίθετα, στην περίπτωση που τα εμπορεύματα, για τα οποία έχει δεσμευθεί ποσότητα, δεν παραδίδονται, το EU CSW-CERTEX ανακτά παρομοίως τις πληροφορίες σχετικά με τη μη παραδοθείσα ποσότητα και προωθεί τις σχετικές πληροφορίες στα αντίστοιχα ενωσιακά μη τελωνειακά συστήματα, όπου λογίζεται ότι οι εν λόγω ποσότητες δεν έχουν ούτε δεσμευτεί ούτε χρησιμοποιηθεί.

Κατά παρέκκλιση από τη δυνατότητα αυτόματης διαχείρισης ποσοτήτων του άρθρου 6 του Καν. 2024/2145, οι Τελωνειακές Αρχές μπορούν, υπό την πλήρη ευθύνη τους και σε εξαιρετικές περιστάσεις, να δίνουν εντολή στην ενιαία θυρίδα EU CSW-CERTEX να παρακάμψει τις αυτοματοποιημένες επαληθεύσεις του άρθρου 6§1 (λειτουργία μη αυτόματης διαχείρισης ποσοτήτων) και να τροποποιήσει, να αποδεχθεί ή να αρνηθεί, κατά περίπτωση, τις συγκεκριμένες ποσότητες εμπορευμάτων που περιγράφονται στα υποστηρικτικά έγγραφα (άρθρο 8 Καν. 2024/2145). Το αποτέλεσμα των ενεργειών αυτών θα διαβιβάζεται από το EU CSW-CERTEX στο αντίστοιχο ενωσιακό μη τελωνειακό σύστημα.

Όταν μια τελωνειακή διασάφηση τροποποιείται σύμφωνα με το άρθρο 173 του Καν. 952/2013 ή ακυρώνεται σύμφωνα με το άρθρο 174 του ίδιου Κανονισμού, μετά τον τελωνισμό, και στην τελωνειακή διασάφηση αναφέρεται υποστηρικτικό έγγραφο σύμφωνα με τα άρθρα 5 και 6 του Καν. 2024/2145, το EU CSW-CERTEX λαμβάνει τις πληροφορίες σχετικά με την τροποποίηση ή την ακύρωση από το αντίστοιχο εθνικό περιβάλλον ενιαίας θυρίδας για τα τελωνεία (η πρωτογενής πληροφορία λαμβάνεται από τα τελωνειακά συστήματα) και τις διαβιβάζει στα αντίστοιχα ενωσιακά μη τελωνειακά συστήματα για την επικαιροποίηση ή την αποδέσμευση της ποσότητας των χρησιμοποιημένων εμπορευμάτων. Η ανατροφοδότηση σχετικά με τις επικαιροποιημένες ή αποσυρθείσες ποσότητες θα επιστρέφεται στις Τελωνειακές Αρχές μέσω από το εθνικό περιβάλλον ενιαίας θυρίδας για τα τελωνεία (άρθρο 7 Καν. 2024/2145).

3. Στην περίπτωση που ενωσιακή νομοθεσία εκτός της τελωνειακής απαιτεί από τις Τελωνειακές Αρχές να παρέχουν πρόσθετες πληροφορίες για την τήρηση ενωσιακής μη τελωνειακής διατύπωσης, και σε τελωνειακή διασάφηση αναφέρεται υποστηρικτικό έγγραφο για την εν λόγω ενωσιακή μη τελωνειακή διατύπωση με τη λειτουργία εισαγωγής εγγραφής, (άρθρο 9 Καν. 2024/2145) το EU CSW-CERTEX διευκολύνει την ανάκτηση των εν λόγω πρόσθετων πληροφοριών από το αντίστοιχο εθνικό περιβάλλον ενιαίας θυρίδας για τα τελωνεία και τις καθιστά διαθέσιμες στο σχετικό ενωσιακό μη τελωνειακό σύστημα. Η εν λόγω λειτουργία μπορεί να χρησιμοποιείται από τις Τελωνειακές Αρχές για την τροποποίηση ή τη διαγραφή των πρόσθετων πληροφοριών που διαβιβάζονται στο ενωσιακό μη τελωνειακό σύστημα μέσω του EU CSW-CERTEX.

4. Η λειτουργία Αίτημα για κατάλογο δικαιολογητικών εγγράφων» (άρθρο 10 Καν. 2024/2145) επιτρέπει στις Τελωνειακές Αρχές να ζητούν συγκεκριμένο κατάλογο δικαιολογητικών εγγράφων ή δεδομένα που περιέχονται σε αυτά (π.χ η χώρα έκδοσης, η χώρα προορισμού, κλπ). Το EU CSW-CERTEX ανακτά τα εν λόγω δικαιολογητικά έγγραφα ή δεδομένα από το αντίστοιχο ενωσιακό μη τελωνειακό σύστημα και τα καθιστά διαθέσιμα στο εθνικό περιβάλλον ενιαίας θυρίδας για τα τελωνεία, επιτρέποντας στις Τελωνειακές Αρχές να τα ενσωματώνουν στα εθνικά τους συστήματα για να διευκολύνουν τους κοινούς ελέγχους, τους σκοπούς αναπαραγωγής εγγράφων, την ανάλυση κινδύνου κ.α.

5. Όσον αφορά τη λειτουργία πληροφοριών και επικοινωνίας για την εποπτεία της αγοράς, του Καν. 2019/1020 (ICSMS, με δυνατότητα προαιρετικής σύνδεσης για τα Κ-Μ από 16-122025), η λειτουργία του EU CSW-CERTEX διαφοροποιείται από αυτές που περιγράφηκαν προηγούμενα, καθιστώντας δυνατή την ανταλλαγή δεδομένων αποκλειστικά για τους σκοπούς της συνεργασίας μεταξύ Τελωνειακών Αρχών και Αρχών Εποπτείας της Αγοράς (ΑΕΑ), σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2021/2248 (άρθρο 1§2 Καν. 2024/2145).

ΣΤ. Μη διαθεσιμότητα του EU CSW-CERTEX και ρυθμίσεις έκτακτης ανάγκης

Στις περιπτώσεις μη διαθεσιμότητας του EU CSW-CERTEX ή των λειτουργιών του, βάσει προγραμματισμού ή λόγω προσωρινής βλάβης, η Ε. Επιτροπή ενημερώνει αμέσως και χωρίς καθυστέρηση για τη μη διαθεσιμότητα τις Τελωνειακές Αρχές και τις αρμόδιες αρχές. Στην περίπτωση αυτή, οι υποβάλλοντες την τελωνειακή διασάφηση επισυνάπτουν ηλεκτρονικά τα απαιτούμενα υποστηρικτικά έγγραφα των μη τελωνειακών διατυπώσεων.

Ζ. Πιστοποιητικά/Άδειες/Εγκρίσεις/κ.α. που εμπίπτουν στη διαχείριση μέσω του EU SWE-C

Κατά την πρώτη φάση λειτουργίας του EU SWE-C στη χώρα μας στις 4-03-2025, οι κωδικοί πιστοποιητικών/αδειών/εγκρίσεων/κ.α. στη θέση 44 της διασάφησης που εμπίπτουν στη διαχείριση μέσω EU SWE-C είναι οι αναφερόμενοι παρακάτω:

Αναλυτικότερες οδηγίες αναφορικά με τον τρόπο συμπλήρωσης των κωδικών πιστοποιητικών/αδειών/εγκρίσεων/κ.α. που εμπίπτουν στη διαχείριση μέσω EU SWE-C βρίσκονται σε σχετικά εγχειρίδια χρήσης που έχουν αναρτηθεί στις ακόλουθες διαδρομές:

• Για τους εσωτερικούς χρήστες: Εφαρμογές / Εφαρμογές Τελωνείων / Υποσύστημα Εισαγωγών - Περισσότερα εδώ / Οδηγίες χρήσης e-Υπηρεσιών
• Για τους εξωτερικούς χρήστες: Τελωνειακές Υπηρεσίες / Εισαγωγές / Οδηγίες χρήσης e-Υπηρεσιών

Τα υποστηρικτικά έγγραφα (πιστοποιητικά/άδειες/εγκρίσεις/κ.α.) της ενωσιακής μη τελωνειακής νομοθεσίας, που καλύπτονται από την ανταλλαγή δεδομένων μέσω του EU SWE-C για τις εφαρμοστέες σχετικές ενωσιακές μη τελωνειακές διατυπώσεις (του παραρτήματος του Καν. 2022/2399) θεωρείται ότι βρίσκονται στην κατοχή του διασαφιστή και στη διάθεση των Τελωνειακών Αρχών τη στιγμή της υποβολής της τελωνειακής διασάφησης, υπό την προϋπόθεση ότι οι Τελωνειακές Αρχές είναι σε θέση να αποκτούν τα αναγκαία δεδομένα από τα αντίστοιχα ενωσιακά μη τελωνειακά συστήματα, μέσω του EU CSW-CERTEX.

Προκειμένου για τη διενέργεια των αυτοματοποιημένων ελέγχων, ο υποβάλλων την τελωνειακή διασάφηση πρέπει να συμπληρώνει πέραν του κατάλληλου κωδικού πιστοποιητικού/άδειας/έγκρισης/κ.α. και κατά περίπτωση, το μοναδικό αριθμό αναφοράς του υποστηρικτικού εγγράφου ή τον αναγνωριστικό αριθμό εγγραφής στο εκάστοτε σύστημα αδειοδότησης ή τα απαιτούμενα κάθε φορά δεδομένα που απορρέουν από το εκάστοτε πιστοποιητικό.

Για λόγους ομαλής προσαρμογής στα νέα δεδομένα του EU SWE-C, ορίζεται μεταβατική περίοδος ενός μήνα από την ημερομηνία θέσης σε λειτουργία του EU SWE-C, στις 03-03-2025 (ήτοι μέχρι 03-04-2025), οι υποβάλλοντες την τελωνειακή διασάφηση, εκτός της ανωτέρω υποχρέωσης θα πρέπει επίσης να επισυνάπτουν, ηλεκτρονικά, και τα σχετικά υποστηρικτικά έγγραφα της διασάφησης.

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΑΔΕ

Γ. ΠΙΤΣΙΛΗΣ