ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Αθήνα, 29/10/2012 - 15:37
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ  ΚΑΙ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
Δ/ΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ
ΤΜΗΜΑ Β'
Ταχ. Δ/νση Καρ. Σερβίας 8  
Ταχ. Κώδ. 101 84 Αθήνα
Πληροφορίες Ε. Πριστούρη
Τηλέφωνα 2103375876
FAX 2103375834
e-mail d13. fma@yo. syzefxis. gov. gr
ΠΡΟΣ:
ΚΟΙΝ:

Αρ. Πρωτ.: Δ13Β 1148769 ΕΞ
Θέμα: Απαλλαγή α' κατοικίας σε τακτοποιούμενη αυθαίρετη κατοικία που βρίσκεται εντός παραδοσιακού οικισμού.

Σε απάντηση του από 3-10-2012 ερωτήματός σας, σχετικά με το ανωτέρω θέμα, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Με τις διατάξεις του άρθρου 1 του ν. 1078/1980, όπως ισχύει, παρέχεται απαλλαγή από το φόρο μεταβίβασης κατά την αγορά κατοικίας ή οικοπέδου, εφόσον ο αγοραστής είναι δικαιούχος πρώτης κατοικίας.

Μεταξύ των αναγκαίων προϋποθέσεων για τη χορήγηση της απαλλαγής είναι η ύπαρξη νόμιμου κτίσματος και, συνεπώς, δεν είναι δυνατή η χορήγηση της απαλλαγής για αυθαίρετα κτίσματα (ΣΧΕΤ. η με αριθ. ΠΟΛ. 1101/2010 εγκύκλιος του ΥπΟικ).

2. Σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4014/2011 απαγορεύεται και είναι απολύτως άκυρη η μεταβίβαση ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος σε ακίνητο χωρίς υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη και βεβαίωση μηχανικού ότι δεν υπάρχει αυθαίρετη κατασκευή στο ακίνητο ή ότι η υφιστάμενη αυθαίρετη κατασκευή ή η εγκατεστημένη αυθαίρετη χρήση έχει, μεταξύ άλλων, υπαχθεί στη διαδικασία ρύθμισης του άρθρου 24 του ανωτέρω νόμου (άρθρο 23 παρ. 4 ν. 4014/2011).

Κατ’ εφαρμογή των ανωτέρω, με τη με αριθ. ΠΟΛ. 1085/30-3-2012 εγκύκλιο του Υπουργείου Οικονομικών έγινε δεκτό ότι η απαλλαγή α' κατοικίας χορηγείται και για την επιφάνεια των ρυθμισθέντων χώρων, με βάση τις διατάξεις του άρθρου 1 του ν. 1078/1980, εφόσον επιτρέπεται η μεταβίβασή τους μετά την ολοσχερή εξόφληση του επιβαλλόμενου προστίμου και την ολοκλήρωση της διαδικασίας υπαγωγής στο άρθρο 24 του ν. 4014/2011 (άρθρο 24 παρ. 2 και 11 ν. 4014/2011 και αριθ. 41498/26-9-2011 ΚΥΑ, ΦΕΚ 2167 Β727-9-2011).

3. Περαιτέρω, με τις διατάξεις της παρ. 24 του άρθρου 24 του ν. 4014/2011, η οποία προστέθηκε με την παρ. 11 του άρθρου 49 του ν. 4030/2011 (ΦΕΚ 249 Α725-11-2011), καθορίζονται οι προϋποθέσεις και η διαδικασία υπαγωγής στο ν. 4014/2011 των αυθαίρετων κατασκευών που βρίσκονται εντός παραδοσιακών οικισμών ή τμημάτων πόλης. Ειδικότερα, ορίζεται ότι για την υπαγωγή στο νόμο των αυθαίρετων κατασκευών που έχουν ολοκληρωθεί μετά τη δημοσίευση της διοικητικής πράξης χαρακτηρισμού του οικισμού ή τμήματος πόλης ως παραδοσιακού, απαιτείται, πέραν των προβλεπόμενων δικαιολογητικών, και έγκριση της επιτροπής της παρ. 9 του άρθρου 24 του ν. 4014/2011.

Επίσης, με τη διάταξη της περ. γ' της παρ. 24 του άρθρου 24 του ανωτέρω νόμου ορίζεται ότι η μεταβίβαση ή η σύσταση εμπράγματων δικαιωμάτων σε ακίνητα με αυθαίρετες κατασκευές, για τα οποία απαιτείται έγκριση της επιτροπής της παρ. 9 του άρθρου 24, μπορεί να πραγματοποιηθεί μετά την υποβολή των δικαιολογητικών του πρώτου εδαφίου της παρ. 3 του άρθρου 24. Τη δε υποχρέωση ολοκλήρωσης της διαδικασίας αναλαμβάνει ο νέος κύριος με ειδική μνεία στο σχετικό συμβολαιογραφικό έγγραφο.

4. Ενόψει των ανωτέρω, στο αίτημά σας για χορήγηση απαλλαγής α' κατοικίας σε ακίνητα με αυθαίρετες κατασκευές, για τα οποία απαιτείται έγκριση της επιτροπής της παρ. 9 του άρθρου 24 του ν. 4014/2011, προσήκει η ακόλουθη απάντηση:

Σε περίπτωση μεταβίβασης των ανωτέρω ακινήτων πριν από την ολοκλήρωση της διαδικασίας υπαγωγής τους στην πολεοδομική ρύθμιση του ν. 4014/2011, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην προαναφερθείσα διάταξη της περ. γ' της παρ. 24 του άρθρου 24 του ν. 4014/2011, δεν είναι δυνατή η χορήγηση απαλλαγής α' κατοικίας κατά την υποβολή της δήλωσης φ.μ.α. για την κατάρτιση του μεταβιβαστικού συμβολαίου.

Εφόσον, ακολούθως, ολοκληρωθεί η διαδικασία υπαγωγής στην πολεοδομική ρύθμιση από το νέο κύριο μετά τη σύνταξη του συμβολαίου, κατ’ εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης του ν. 4014/2011, είναι δυνατή η επιστροφή του φόρου ως αχρεωστήτως καταβληθέντος, εντός τριετίας από την ημερομηνία καταβολής του, μετά από υποβολή σχετικής αίτησης από το δικαιούχο (ΣΧΕΤ. 1094552/416ΠΕ/Β0013/Π0Λ. 1005/31-12-2001 ΥΠΟΙΚ). Με την αίτηση συνυποβάλλονται τα απαραίτητα δικαιολογητικά, από τα οποία προκύπτει η συνδρομή των προϋποθέσεων της απαλλαγής κατά το χρόνο της αγοράς καθώς επίσης αντίγραφο της βεβαίωσης ολοκλήρωσης της διαδικασίας υπαγωγής της αυθαίρετης κατασκευής στο άρθρο 24 του ν. 4014/2011.

Εφόσον γίνει ο έλεγχος των ανωτέρω δικαιολογητικών και διαπιστωθεί η συνδρομή των προϋποθέσεων της απαλλαγής από την αρμόδια Δ.Ο.Υ., είναι δυνατή η επιστροφή του αναλογούντος φόρου μετά την υποβολή από τον αιτούντα του επικυρωμένου αντιγράφου και του πιστοποιητικού μεταγραφής της συμπληρωματικής πράξης του συμβολαίου μεταβίβασης -η οποία μπορεί να καταρτισθεί και μονομερώς από τον δικαιούχο-, όπου αναφέρεται η απαλλαγή (ΣΧΕΤ. 1061186/621/Β0013/15-11-2006 ΥΠΟΙΚ).

Η Προϊστάμενη της Διεύθυνσης ΜΑΡΙΑ Η. ΜΕΝΟΥΝΟΥ