Θέμα: Παροχή οδηγιών αναφορικά με τις διακινήσεις προϊόντων υποκείμενων σε ειδικό φόρο κατανάλωσης (ΕΦΚ) μέσω του ψηφιακού συστήματος EMCS

ΣΧΕΤ. α) Η με αρ. πρωτ. ΔΕΦΚ 5005671 ΕΞ2010/08.02.2010 ΕΔΥΟ

β) H με αρ. πρωτ. ΔΕΦΚ 5022582 ΕΞ2010/28.05.2010 ΕΔΥΟ

γ) Η με αρ. πρωτ. ΔΕΦΚ Γ 5054303 ΕΞ2010/27.12.2010 ΕΔΥΟ

δ) Η με αρ. πρωτ. ΔΕΦΚ Γ 5005849 ΕΞ 2011/07.02.2011 ΕΔΥΟ

ε) Η με αρ. πρωτ. ΔΕΦΚ Α 5053775 ΕΞ2011/23.12.2011 ΕΔΥΟ

στ) H με αρ. πρωτ. ΔΕΦΚ Α 5014610 ΕΞ2012/28.03.2012 ΕΔΥΟ

ζ) Η με αρ. πρωτ. ΔΕΦΚ 5041345 ΕΞ 2013/28.11.2013 ΕΔΥΟ

η) Η με αρ. πρωτ. ΔΕΦΚ 5003879 ΕΞ 2014/13.02.2014 ΕΔΥΟ

θ) Η με αρ. πρωτ. ΔΕΦΚ 5015140 ΕΞ 2014 23.06.2014 ΕΔΥΟ

ι) Η με αρ. πρωτ. ΔΕΦΚΦΑ 1051415 ΕΞ2018/28.03.2018 Εγκύκλιος Διοικητή ΑΑΔΕ

ια) Η με αρ. πρωτ. Ε.2024/21.02.2020 Εγκύκλιος Διοικητή ΑΑΔΕ

ιβ) Η με αρ. πρωτ. Ο.3007/14.02.2023 Οδηγία Γενικού Διευθυντή Τελωνείων & ΕΦΚ

ιγ) Η με αρ. πρωτ. Ο.3043/05.07.2023 Οδηγία Γενικού Διευθυντή Τελωνείων & ΕΦΚ

ιδ) Η με αρ. πρωτ. Ε.2017/23.03.2023 Εγκύκλιος Διοικητή ΑΑΔΕ

Με τις ανωτέρω σχετικές εγκυκλίους δόθηκαν οδηγίες αναφορικά με τις διακινήσεις υποκείμενων σε ειδικό φόρο κατανάλωσης προϊόντων, τα οποία είτε τελούν υπό καθεστώς αναστολής είτε έχουν τεθεί σε ανάλωση στο έδαφος ενός κράτους και διακινούνται προς το έδαφος άλλου κράτους μέλους προκειμένου να παραδοθούν σε αυτό για εμπορικούς σκοπούς, μέσω του ψηφιακού συστήματος παρακολούθησης των προϊόντων που υπόκεινται σε ΕΦΚ (Excise Movement and Control System - EMCS) καθώς και για τις διάφορες φάσεις λειτουργίας του EMCS, από την έναρξη παραγωγικής λειτουργίας του, το έτος 2010 μέχρι και 31/12/2023.

Στο πλαίσιο διευκόλυνσης των οικονομικών φορέων και των τελωνειακών αρχών αλλά και για την ορθή εφαρμογή των ως άνω οδηγιών, με την παρούσα εγκύκλιο πραγματοποιείται κωδικοποίηση και επικαιροποίηση των οδηγιών οι οποίες έχουν εκδοθεί από την έναρξη παραγωγικής λειτουργίας του EMCS το έτος 2010 μέχρι και 31/12/2023 σχετικά με τις διακινήσεις υποκείμενων σε ΕΦΚ προϊοντων και με τις λειτουργίες του εν λόγω ψηφιακού συστήματος.

Ι. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Στο πλαίσιο αναθεώρησης της Οδηγίας 2008/118/ΕΚ σχετικά με το γενικό καθεστώς των ειδικών φόρων κατανάλωσης και για την κατάργηση της Οδηγίας 92/12/ΕΟΚ (L9) εκδόθηκε η Οδηγία (ΕΕ) 2020/262 του Συμβουλίου της 19ης Δεκεμβρίου 2019 για τη θέσπιση του γενικού καθεστώτος των ειδικών φόρων κατανάλωσης (αναδιατύπωση) (L 58). Σημειώνεται ότι οι διατάξεις της εν λόγω Οδηγίας έχουν ενσωματωθεί στον Εθνικό Τελωνειακό Κώδικα (Ε.Τ.Κ.) με τον ν. 4955/2022 (Α'139) και εφαρμόζονται από τις 13-02-2023.

Σύμφωνα με τις διατάξεις της ως άνω Οδηγίας προβλέπεται ότι οι διακινήσεις προϊόντων υποκείμενων σε ειδικό φόρο κατανάλωσης υπό καθεστώς αναστολής, καθώς και προϊόντων υποκείμενων σε ειδικό φόρο κατανάλωσης τα οποία έχουν τεθεί σε ανάλωση στο έδαφος ενός κράτους μέλους και διακινούνται στο έδαφος άλλου κράτους μέλους προκειμένου να παραδοθούν εκεί για εμπορικούς σκοπούς, πρέπει να παρακολουθούνται από το ψηφιακό σύστημα (Excise Movement and Control System-EMCS), που αναφέρεται στο άρθρο 1 της απόφασης (ΕΕ) 2020/263 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Με την εν λόγω απόφαση καταργήγηθε η με αριθμό 1152/2003/ΕΚ Απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Ιουνίου 2003 «για την εισαγωγή της πληροφορικής στη διακίνηση και τους ελέγχους των προϊόντων που υπόκεινται σε ΕΦΚ» (L 162) με την οποία είχε συμφωνηθεί σε κοινοτικό επίπεδο η εφαρμογή του συστήματος EMCS βάσει του οποίου τα κράτη μέλη είναι σε θέση να παρακολουθούν ηλεκτρονικά σε πραγματικό χρόνο τη διακίνηση των προϊόντων ΕΦΚ τα οποία διακινούνται υπό καθεστώς αναστολής.

Ως εκ τούτου, από 13-02-2023, τόσο οι διακινήσεις προϊόντων ΕΦΚ υπό καθεστώς αναστολής όσο και οι διακινήσεις προϊόντων ΕΦΚ τα οποία έχουν τεθεί σε ανάλωση και διακινούνται μεταξύ κρατών μελών, παρακολουθούνται αποκλειστικά ηλεκτρονικά μέσω του συστήματος EMCS.

Στο πλαίσιο εφαρμογής των διατάξεων της Οδηγίας (ΕΕ) 2020/262, ισχύουν πλέον οι κάτωθι Κανονισμοί (ΕΕ):

1. Με τον κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμό (ΕΕ) 2022/1636 της Επιτροπής της 5ης Ιουλίου 2022 «για τη συμπλήρωση της οδηγίας (ΕΕ) 2020/262 του Συμβουλίου με τον καθορισμό της διάρθρωσης και του περιεχομένου των εγγράφων που ανταλλάσσονται στο πλαίσιο της διακίνησης υποκείμενων σε ειδικό φόρο κατανάλωσης προϊόντων και τον καθορισμό κατώτατου ορίου για τις απώλειες που οφείλονται στη φύση των προϊόντων» (L 247) καθορίζεται, μεταξύ άλλων, η διάρθρωση και το περιεχόμενο του ηλεκτρονικού διοικητικού εγγράφου (e-ΔΕ) και του ηλεκτρονικού απλουστευμένου διοικητικού εγγράφου (e-ΑΔΕ) που ανταλλάσσονται μέσω του ψηφιακού συστήματος (EMCS). Επιπλέον, με τον εν λόγω Κανονισμό προβλέπεται η κατάργηση των Κανονισμών:

ι) (ΕΟΚ) αριθ. 3649/92 της Επιτροπής της 17ης Δεκεμβρίου 1992 «σχετικά με απλουστευμένο συνοδευτικό έγγραφο για την ενδοκοινοτική κυκλοφορία προϊόντων υποκείμενων σε ειδικό φόρο κατανάλωσης, για τα οποία έχει καταβληθεί φόρος και τα οποία έχουν διατεθεί στην κατανάλωση στο κράτος μέλος αποστολής» (L 369) καθώς και

ιι) (ΕΚ) αριθ. 684/2009 της Επιτροπής, της 24ης Ιουλίου 2009, για την εφαρμογή της οδηγίας 2008/118/ΕΚ του Συμβουλίου όσον αφορά τις ψηφιακές διαδικασίες για τη διακίνηση προϊόντων που υπόκεινται σε ειδικούς φόρους κατανάλωσης υπό καθεστώς αναστολής των φόρων αυτών (L 197).

2. Με τον Εκτελεστικό Κανονισμό (ΕΕ) 2022/1637 της Επιτροπής της 5ης Ιουλίου 2022 «για τη θέσπιση των κανόνων εφαρμογής της οδηγίας (ΕΕ) 2020/262 του Συμβουλίου όσον αφορά τη χρήση εγγράφων στο πλαίσιο της διακίνησης προϊόντων υποκείμενων σε ειδικό φόρο κατανάλωσης υπό καθεστώς αναστολής και της διακίνησης προϊόντων υποκείμενων σε ειδικό φόρο κατανάλωσης μετά τη θέση σε ανάλωση, και για τον καθορισμό του εντύπου που πρέπει να χρησιμοποιείται για το πιστοποιητικό απαλλαγής» (L 247) καθορίζονται οι κανόνες όσον αφορά τη χρήση εγγράφων στο πλαίσιο της διακίνησης προϊόντων υποκείμενων σε ειδικό φόρο κατανάλωσης υπό καθεστώς αναστολής και της διακίνησης προϊόντων υποκείμενων σε ειδικό φόρο κατανάλωσης τα οποία έχουν τεθεί σε ανάλωση, καθώς και το έντυπο που πρέπει να χρησιμοποιείται για το πιστοποιητικό απαλλαγής.

3. Με τον Εκτελεστικό Κανονισμό (ΕΕ) 612/2013 της Επιτροπής της 25ης Ιουνίου 2013 «για τη λειτουργία του μητρώου οικονομικών φορέων και φορολογικών αποθηκών, των σχετικών στατιστικών δεδομένων και την κοινοποίηση στοιχείων σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 389/2012 του Συμβουλίου για τη διοικητική συνεργασία στον τομέα των ειδικών φόρων κατανάλωσης» (L 173), καθορίζονται οι πληροφορίες που πρέπει να καταχωρίζονται στα μηνύματα σχετικά με την καταχώριση των οικονομικών φορέων και των φορολογικών αποθηκών που συμμετέχουν στη διακίνηση προϊόντων υποκείμενων σε ειδικό φόρο κατανάλωσης υπό καθεστώς αναστολής.

4. Με τον Εκτελεστικό Κανονισμό (ΕΕ) 2022/2449 της Επιτροπής της 13ης Δεκεμβρίου 2022 «για την τροποποίηση του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 612/2013 όσον αφορά τα δεδομένα που καταχωρίζονται στα μηνύματα σχετικά με την καταχώριση των οικονομικών φορέων που συμμετέχουν σε διακινήσεις προϊόντων υποκείμενων σε ειδικό φόρο κατανάλωσης τα οποία τίθενται σε ανάλωση σε ένα κράτος μέλος και διακινούνται σε άλλο κράτος μέλος προκειμένου να παραδοθούν εκεί για εμπορικούς σκοπούς» (L 320), το πεδίο εφαρμογής του τροποποιούμενου κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 612/2013 επεκτείνεται ώστε να καλύπτει τις πληροφορίες που πρέπει να καταχωρίζονται στα μηνύματα σχετικά με την καταχώριση των οικονομικών φορέων που συμμετέχουν στη διακίνηση προϊόντων υποκείμενων σε ειδικό φόρο κατανάλωσης τα οποία έχουν ήδη τεθεί σε ανάλωση (πιστοποιημένο παραλήπτη ή πιστοποιημένο αποστολέα).

5. Με τον Εκτελεστικό Κανονισμό (ΕΕ) 2016/323 της Επιτροπής, της 24ης Φεβρουαρίου 2016 θεσπίζονται λεπτομερείς κανόνες για τη συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ κρατών μελών σχετικά με προϊόντα που τελούν υπό καθεστώς αναστολής των ειδικών φόρων κατανάλωσης σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 389/2012 του Συμβουλίου (L 66).

6. Με τον Εκτελεστικό Κανονισμό (ΕΕ) 2022/2573 της Επιτροπής της 13ης Δεκεμβρίου 2022 «για την τροποποίηση του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) 2016/323 όσον αφορά τα μηνύματα σχετικά με τις διακινήσεις προϊόντων υποκείμενων σε ειδικό φόρο κατανάλωσης υπό καθεστώς αναστολής σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 389/2012 του Συμβουλίου» (L 334) επεκτείνεται το πεδίο εφαρμογής του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) 2016/323 προκειμένου να συμπεριλάβει τις διακινήσεις προϊόντων υποκείμενων σε ειδικό φόρο κατανάλωσης τα οποία έχουν τεθεί σε ανάλωση στο έδαφος ενός κράτους μέλους και διακινούνται στο έδαφος άλλου κράτους μέλους προκειμένου να παραδοθούν εκεί για εμπορικούς σκοπούς.

7. Mε τον Κανονισμό (ΕΕ) 389/2012 του Συμβουλίου της 2ας Μαΐου 2012 «για την διοικητική συνεργασία στον τομέα των ειδικών φόρων κατανάλωσης και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2073/2004» (L 121) θεσπίζεται ένα κοινό σύστημα στο πλαίσιο του οποίου, για τη διασφάλιση της ορθής εφαρμογής της νομοθεσίας για τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης, αφενός, και την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και των στρεβλώσεων στην εσωτερική αγορά τις οποίες αυτή συνεπάγεται, αφετέρου, τα κράτη μέλη αλληλοβοηθούνται και συνεργάζονται με την Επιτροπή. Ειδικότερα, με το άρθρο 19 του εν λόγω κανονισμού προβλέπεται η υποχρέωση των κρατών μελών να τηρούν ηλεκτρονικά μητρώα αδειών που κατέχουν οικονομικοί φορείς και φορολογικές αποθήκες που σχετίζονται με τη διακίνηση προϊόντων υποκείμενων σε ειδικό φόρο κατανάλωσης.

8. Με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2020/261 του Συμβουλίου της 19ης Δεκεμβρίου 2019 «για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 389/2012 για τη διοικητική συνεργασία στον τομέα των ειδικών φόρων κατανάλωσης, όσον αφορά το περιεχόμενο του ηλεκτρονικού μητρώου» (L 58) επεκτείνεται το πεδίο εφαρμογής του άρθρου 19 του κανονισμού (ΕΕ) 389/2012, ώστε να συμπεριληφθούν στο ηλεκτρονικό μητρώο αδειών οικονομικών φορέων που αφορούν σε προϊόντα ΕΦΚ, δύο νέες κατηγορίες οικονομικών φορέων, και συγκεκριμένα οι πιστοποιημένοι αποστολείς και οι πιστοποιημένοι παραλήπτες οι οποίοι, στο πλαίσιο των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων τους, διακινούν προϊόντα υποκείμενα σε ειδικό φόρο κατανάλωσης που έχουν ήδη τεθεί σε ανάλωση στο έδαφος ενός κράτους μέλους και στη συνέχεια διακινούνται προς το έδαφος άλλου κράτους μέλους.

9. Με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2021/774 του Συμβουλίου της 10ης Μαΐου 2021 «για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 389/2012 για τη διοικητική συνεργασία στον τομέα των ειδικών φόρων κατανάλωσης, όσον αφορά το περιεχόμενο των ηλεκτρονικών μητρώων» (L 167) επεκτείνεται το πεδίο εφαρμογής του άρθρου 19 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 389/2012, ώστε να συμπεριληφθούν στο ηλεκτρονικό μητρώο αδειών οικονομικών φορέων που αφορούν σε προϊόντα ΕΦΚ δύο ακόμη νέες κατηγορίες οικονομικών φορέων, συγκεκριμένα οι πιστοποιημένοι αποστολείς και οι πιστοποιημένοι παραλήπτες που διακινούν μόνο περιστασιακά προϊόντα υποκείμενα σε ειδικό φόρο κατανάλωσης που έχουν ήδη τεθεί σε ανάλωση στο έδαφος ενός κράτους μέλους και στη συνέχεια διακινούνται προς το έδαφος άλλου κράτους μέλους.

10. Με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2023/246 του Συμβουλίου «για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 389/2012 όσον αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών που τηρούνται στα ηλεκτρονικά μητρώα σχετικά με τους οικονομικούς φορείς που διακινούν υποκείμενα σε ειδικό φόρο κατανάλωσης προϊόντα μεταξύ κρατών μελών για εμπορικούς σκοπούς» (L 34) επεκτείνεται το πεδίο εφαρμογής των άρθρων 15, 19 και 20 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 389/2012 σε όλα τα υποκείμενα σε ειδικό φόρο κατανάλωσης προϊόντα, ανεξάρτητα από το αν τελούν υπό καθεστώς αναστολής του ειδικού φόρου κατανάλωσης, προκειμένου να αποτυπωθεί η επέκταση της χρήσης του ψηφιακού συστήματος, σύμφωνα με το άρθρο 36 της οδηγίας (ΕΕ) 2020/262 του Συμβουλίου και να θεσπιστεί η ανταλλαγή πληροφοριών τις οποίες τηρεί κάθε κράτος μέλος στο ηλεκτρονικό μητρώο σχετικά με τους οικονομικούς φορείς που διακινούν προϊόντα που έχουν τεθεί προς ανάλωση στο έδαφος ενός κράτους μέλους και στη συνέχεια διακινούνται στο έδαφος άλλου κράτους μέλους προκειμένου να παραδοθούν εκεί για εμπορικούς σκοπούς.

ΙΙ. ΨΗΦΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ EMCS

Το EMCS (Excise Movement and Control System) είναι ένα ψηφιακό σύστημα για την υποβολή και την παρακολούθηση της διακίνησης προϊόντων ειδικού φόρου κατανάλωσης (ενεργειακά, αλκοολούχα, καπνικά προϊόντα) εντός του εδάφους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σκοπός του EMCS είναι:

• η καταπολέμηση του λαθρεμπορίου με πληροφόρηση σε πραγματικό χρόνο και οι έλεγχοι σε προϊόντα ΕΦΚ που διακινούνται, είτε υπό καθεστώς αναστολής, είτε μετά τη θέση σε ανάλωση
• η διασφάλιση της ασφαλούς εμπορικής κυκλοφορίας των προϊόντων ΕΦΚ
• η απλοποίηση των διαδικασιών για τους οικονομικούς φορείς με τη χρήση ενός ενιαίου, τυποποιημένου ηλεκτρονικού συστήματος για όλη την ΕΕ
• η επιτάχυνση της απελευθέρωσης των εγγυήσεων όταν τα προϊόντα φτάσουν στον προορισμό τους
• η δημιουργία μιας διοίκησης «χωρίς χαρτί»

Με την απόφαση (ΕΕ) 2020/263 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου καθορίζεται το πεδίο εφαρμογής του EMCS για την παρακολούθηση της διακίνησης των προϊόντων ΕΦΚ. Το έργο για την ανάπτυξη του ως άνω συστήματος περιλαμβάνει τόσο τα ενωσιακά όσο και τα εθνικά συστατικά του συστήματος.

Ειδικότερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι αρμόδια για την υλοποίηση και συντήρηση των κοινών προδιαγραφών του συστήματος, των κεντρικών εφαρμογών, των υπηρεσιών για το δίκτυο των κοινών επικοινωνιών/δίκτυο διεπαφής των κοινών συστημάτων (Common Communications Network/Common Systems Interface – CCN/CSI), και τον συντονισμό των υπηρεσιών που χρησιμοποιούνται από όλα τα κράτη μέλη. Τα κράτη μέλη είναι αρμόδια για τα ανάπτυξη και υλοποίηση των εθνικών προδιαγραφών του συστήματος, των εθνικών βάσεων δεδομένων που αποτελούν μέρος του συστήματος, τις δικτυακές συνδέσεις μεταξύ των ενωσιακών και των εθνικών συστατικών.

Αναφορικά με τον σχεδιασμό του έργου για την ανάπτυξη του συστήματος EMCS, αυτός οργανώνεται σε «φάσεις». Από το 2002 που ξεκίνησε ο σχεδιασμός του EMCS μέχρι σήμερα έχουν προηγηθεί οι φάσεις 0, 1, 2, 3.1, 3.2, 3.3 και 3.4.

Η φάση 4.0 του EMCS, βασικό αντικείμενο της οποίας είναι η υλοποίηση της παρακολούθησης της διακίνησης των προϊόντων ΕΦΚ που έχουν τεθεί σε ανάλωση και διακινούνται μεταξύ κρατών μελών προκειμένου να παραδοθούν για εμπορικούς σκοπούς, ολοκληρώθηκε στις 13.02.2023 (στη χώρα μας η εν λόγω φάση τέθηκε σε πλήρη παραγωγική λειτουργία στις 10.07.2023).

Η φάση 4.1 του EMCS, βασικό αντικείμενο της οποίας είναι η διασύνδεση του EMCS με το αυτοματοποιημένο σύστημα εξαγωγών (Automated Export System - AES), έχει προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί στις 13.02.2024.

Ο σχεδιασμός για τη φάση 4.2 είναι προσωρινός. Η φάση αυτή θα περιλαμβάνει εγκεκριμένα αιτήματα αλλαγών (Requests for Changes - RFCs) που αφορούν εργασίες συντήρησης της φάσης 4.1 και κάθε νέα λειτουργικότητα εγκεκριμένη από την Επιτροπή ΕΦΚ σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο. Επιπλέον, αν πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις (επικύρωση της πρωτοβουλίας σε πολιτικό επίπεδο και υιοθέτηση της σχετικής νομοθεσίας από τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης), η φάση 4.2 θα μπορούσε να καλύπτει πιο ουσιώδεις αλλαγές του συστήματος. Η φάση 4.2 έχει προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί στις 12.02.2026.

Στο παρακάτω διάγραμμα φαίνεται σχηματικά ο σχεδιασμός του EMCS ως το 2026.

Το μητρώο του συστήματος για την ανταλλαγή δεδομένων ΕΦΚ (System for Exchange of Εxcise Data - SEED) παρέχει τη δυνατότητα αποθήκευσης και διατήρησης της κατάστασης και της ιστορικότητας των οικονομικών φορέων που έχουν αδειοδοτηθεί ως εγκεκριμένοι αποθηκευτές, (περιστασιακά) εγγεγραμμένοι παραλήπτες, (περιστασιακά) πιστοποιημένοι αποστολείς και (περιστασιακά) πιστοποιημένοι παραλήπτες. Επιπλέον, στο SEED τηρείται το μητρώο και η ιστορικότητα των κατηγοριών προϊόντων ΕΦΚ και των προϊόντων ΕΦΚ.

Για την κεντρική εφαρμογή του SEED αρμόδια είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ τα κράτη μέλη είναι αρμόδια για την ανάπτυξη και τη συντήρηση της εθνικής εφαρμογής του συστήματος ΕΦΚ και της εθνικής εφαρμογής του SEED.

ΙΙΙ. ΔΙΑΚΙΝΗΣΕΙΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΕΦΚ - MHNYMATA EMCS
(Διακινήσεις μεταξύ Κρατών-Μελών & διακινήσεις στο εσωτερικό της χώρας)

Οι ψηφιακές διαδικασίες που ακολουθούνται για διακινήσεις προϊόντων υποκείμενων σε ειδικό φόρο κατανάλωσης, σύμφωνα με τα άρθρα 57, 57Α, 58, 112, 114 και 116 του Ε.Τ.Κ., περιλαμβάνουν, κατά περίπτωση, την υποβολή των παρακάτω ηλεκτρονικών μηνυμάτων από τους αποστολείς:

Α. ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΕΦΚ

Α1. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Ε.Φ.Κ.
(ΑΦΟΡΑ ΣΕ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΟΥ ΔΙΑΚΙΝΟΥΝΤΑΙ ΥΠΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΑΝΑΣΤΟΛΗΣ)

1. Στις περιπτώσεις που σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, διενεργούνται υποχρεωτικά, πριν από την αποστολή προϊόντων υποκειμένων σε ΕΦΚ υπό καθεστώς αναστολής, φυσικοί έλεγχοι (καταμέτρηση, έκδοση δελτίου χημικής ανάλυσης κ.λ.π) το σχέδιο e-ΔΕ (μήνυμα ΙΕ815) υποβάλλεται ηλεκτρονικά μετά την ολοκλήρωση των ελέγχων, προκειμένου να αποφεύγεται η ακύρωση του e-ΔΕ σε περίπτωση διαπίστωσης διαφορών.

Στις περιπτώσεις αυτές, ο αποστολέας οφείλει να ενημερώνει το αρμόδιο τελωνείο ελέγχου, με κάθε πρόσφορο μέσο (π.χ. με email), για την πρόθεσή του να προβεί στην αποστολή προϊόντων Ε.Φ.Κ., προκειμένου, εφόσον κρίνεται σκόπιμο, να διενεργηθεί έλεγχος από την αρμόδια αρχή, πριν από την ηλεκτρονική υποβολή του e-ΔΕ. Εφόσον πραγματοποιηθεί έλεγχος, συντάσσεται έκθεση ελέγχου στην οποία καταγράφονται τα αποτελέσματα του ελέγχου και περιλαμβάνονται όλα τα αναγκαία στοιχεία για την ταυτοποίηση της διακίνησης.

Αντίγραφο της εν λόγω έκθεσης έλεγχου, στην οποία αναγράφεται εκ των υστέρων, για σκοπούς συσχέτισης, ο Διοικητικός Κωδικός Αναφοράς (ARC) του e-ΔΕ, φυλάσσεται στο Τελωνείο και κοινοποιείται στην εταιρεία.

Άλλα στοιχεία που προκύπτουν από τον έλεγχο (π.χ. Δελτίο Χημικής Ανάλυσης, πρωτόκολλο καταμετρήσεως, πρωτόκολλο μετουσίωσης κλπ) δύναται, κυρίως για τις διακινήσεις στο εσωτερικό της χώρας, να αναφέρονται από τον αποστολέα στη θέση 18 «Έγγραφο πιστοποιητικό» του υποβαλλόμενου e-ΔΕ (ΙΕ801) για σκοπούς συσχέτισης.

2. Πέραν των περιπτώσεων που αναφέρονται ανωτέρω, οι εγκεκριμένοι αποθηκευτές/αποστολείς πρέπει σε κάθε περίπτωση να γνωστοποιούν στο Τελωνείο Ελέγχου την πρόθεσή τους για την αποστολή προϊόντων Ε.Φ.Κ. υπό καθεστώς αναστολής, ιδίως εάν η έναρξη της διακίνησης πρόκειται να πραγματοποιηθεί εκτός ωραρίου εργασίας ή εργασίμων ημερών, για το ενδεχόμενο διενέργειας ελέγχων.

Στις περιπτώσεις συχνών αποστολών (σε καθημερινή βάση κλπ), το Τελωνείο Ελέγχου δύναται να απλουστεύσει την διαδικασία ενημέρωσής του (με την αποστολή email σε περιοδική βάση, π.χ. ανά εβδομάδα, ανά μήνα, για τις επικείμενες αποστολές).

Α2. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ Ε.Φ.Κ.

1. Υποβολή ηλεκτρονικού Διοικητικού Εγγράφου (e-ΔΕ) και ηλεκτρονικού Απλουστευμένου Διοικητικού Εγγράφου (e-ΑΔΕ) (Μήνυμα ΙΕ801)

Για την αποστολή προϊόντων ΕΦΚ υπό καθεστώς αναστολής προς οποιοδήποτε προβλεπόμενο προορισμό στο εσωτερικό της χώρας ή σε άλλο κράτος μέλος σύμφωνα με το άρθρο 112 του Ε.Τ.Κ., αλλά και για την αποστολή προϊόντων ΕΦΚ που έχουν τεθεί σε ανάλωση σε ένα κράτος μέλος και διακινούνται προς άλλο κράτος μέλος προκειμένου να διατεθούν σε αυτό για εμπορικούς σκοπούς σύμφωνα με το άρθρο 57Α του Ε.Τ.Κ. εφαρμόζονται οι ακόλουθες ψηφιακές διαδικασίες:

α) Ο αποστολέας υποβάλλει σχέδιο e-ΔΕ/e-ΑΔΕ (ΙΕ815) στην αρμόδια αρχή του τόπου αποστολής (αρμόδιο τελωνείο ελέγχου). Τα στοιχεία δεδομένων του σχεδίου e-ΔΕ/e-ΑΔΕ καταχωρούνται με βάση τον Πίνακα 1 του Παραρτήματος Ι του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/1636 της Επιτροπής, ο οποίος κοινοποιήθηκε με την ανωτέρω ιστ) σχετική εγκύκλιο Διοικητή ΑΑΔΕ.

Για την υποβολή του σχεδίου e-ΔΕ/e-ΑΔΕ (ΙΕ815), πέραν των όσων προβλέπονται ως υποχρεωτικά πεδία στον Κανονισμό, καθορίζεται σε εθνικό επίπεδο ως υποχρεωτική και η συμπλήρωση των εξής πεδίων:

• ημερομηνία τιμολογίου, δελτίου αποστολής κ.λ.π (πεδίο 9γ),
• ώρα αποστολής (πεδίο 9στ),
• αριθμός Ε.Φ.Κ. ή αριθμός Α.Φ.Μ/Φ.Π.Α. του εγγυητή (πεδία 12α & 12β), εάν είναι άλλος από τον αποστολέα ή τον παραλήπτη,
• στοιχεία πρώτου μεταφορέα (πεδίο 15),
• εμπορική περιγραφή προϊόντος (πεδίο 17ιστ) και
• εμπορικό σήμα προϊόντων (πεδίο 17 ιη), εφόσον υπάρχει .

β) Κατά την υποβολή του σχεδίου e-ΔΕ (ΙΕ815), καταχωρούνται επίσης υποχρεωτικά στη θέση «Εθνικά Προϊόντα» τα αποστελλόμενα προϊόντα από την φορολογική αποθήκη, με βάση τους κωδικούς προϊόντων του υποσυστήματος Ε.Φ.Κ. στο ICISnet, εκφρασμένα στις μονάδες που χρησιμοποιούνται ανά κατηγορία προϊόντος (π.χ. λίτρα άνυδρα για την αιθυλική αλκοόλη κλπ) για την παρακολούθηση της φορολογικής αποθήκης μέσω του εν λόγω υποσυστήματος.

Επίσης συμπληρώνεται όταν απαιτείται η αίτηση διάθεσης ενσήμων ταινιών, προκειμένου να πιστωθεί στο ICISnet. Ο τρόπος καταχώρησης του πεδίου αυτού είναι Κωδικός Τελωνείου (4 ψηφία), Έτος Καταχώρησης (4 ψηφία) και αριθμός Καταχώρησης (έως 6 ψηφία).

Επισημαίνεται ότι στην επιλογή «Κωδικός Γλώσσας» για τη συμπλήρωση των πεδίων που περιλαμβάνουν ελεύθερο κείμενο βάζουμε “el” όταν χρησιμοποιείται το ελληνικό αλφάβητο και “gr” όταν χρησιμοποιούνται οι λατινικοί χαρακτήρες (και οι δύο τιμές υπάρχουν στην αυτόματη λίστα).

γ) Αναφορικά με τη διακίνηση προϊόντων ΕΦΚ υπό καθεστώς αναστολής, καταχωρείται επίσης υποχρεωτικά στο πεδίο «Εγγυήσεις» το ποσό του ΕΦΚ που αναλογεί στα διακινούμενα προϊόντα υπολογιζόμενο σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 14 της υπό στοιχεία ΔΕΦΚΦ 1116601 ΕΞ 2017/31.07.2017 Α.Υ.Ο. (Β'2744), ο Α.Φ.Μ. του εγγυητή της διακίνησης και το GRN της εγγύησης ή των εγγυήσεων. Επισημαίνεται ότι υπάρχει η δυνατότητα καταχώρησης δύο GRN εγγυήσεων, το άθροισμα των οποίων πρέπει να συμφωνεί με το ποσό που αναγράφεται ως συνολικό ποσό της εγγύησης. Το σύστημα πραγματοποιεί αυτόματο διασταυρωτικό έλεγχο με το υποσύστημα των Εγγυήσεων όσον αφορά το GRN της εγγύησης/εγγυήσεων, τον Α.Φ.Μ. του εγγυητή και την επάρκεια της εγγύησης/εγγυήσεων για τη διακίνηση.

Είναι προφανές ότι πριν από οποιαδήποτε διακίνηση είναι υποχρεωτική η κατάθεση εγγύησης, εφόσον η διακίνηση δεν καλύπτεται από πάγια εγγύηση, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα της ΔΕΦΚΦ 1116601 ΕΞ 2017/31.07.2017 Α.Υ.Ο.. Η κατάθεση εγγύησης αποτελεί αποκλειστική ευθύνη του αποστολέα και ακολουθεί η καταχώρησή της από τον αρμόδιο τελωνειακό υπάλληλο στο υποσύστημα των Εγγυήσεων του Icisnet, ώστε να αποδίδεται από το σύστημα ο μοναδικός αριθμός GRN για την εκάστοτε εγγύηση.

Διευκρινίζεται ότι στις περιπτώσεις διακινήσεων για τις οποίες δεν προβλέπεται η υποχρέωση κατάθεσης εγγύησης, όπως στις αποστολές κρασιών από μία φορολογική αποθήκη της χώρας σε άλλη καταχωρείται ο αριθμός GRN της μηδενικής εγγύησης ενώ, εφόσον πραγματοποιηθεί αποστολή σε άλλο Κράτος-Μέλος, καταχωρείται εγγύηση για την εν λόγω διακίνηση, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 6 του άρθρου 14 της υπό στοιχεία ΔΕΦΚΦ 1116601 ΕΞ 2017/31.07.2017 Α.Υ.Ο.

Ευνόητο είναι ότι εάν η εγγύηση δεν επαρκεί για την συγκεκριμένη αποστολή, ο αποστολέας οφείλει πριν από την υποβολή του e-ΔΕ να προσκομίσει συμπληρωματική εγγύηση στο αρμόδιο Τελωνείο.

δ) Το σχέδιο e-ΔΕ/e-ΑΔΕ επικυρώνεται αυτόματα από την αρμόδια αρχή κατόπιν ψηφιακού ελέγχου των σχετικών στοιχείων του σχεδίου (π.χ. αριθμό ΕΦΚ αποστολέα/παραλήπτη). Μετά την επικύρωση, το e-ΔΕ/e-ΑΔΕ (μήνυμα ΙΕ801) λαμβάνει έναν μοναδικό αριθμό, τον Διοικητικό Κωδικό Αναφοράς, ο οποίος αποτελεί τον αριθμό καταχώρισης του e-ΔΕ/e-ΑΔΕ και κοινοποιείται αυτόματα στον αποστολέα.

Ο αποστολέας μπορεί να κάνει έναρξη της διακίνησης μόνο μετά από αυτή τη διαδικασία, εκτός αν το ψηφιακό σύστημα είναι εκτός λειτουργίας στον τόπο αποστολής, οπότε εφαρμόζεται το άρθρο 115 του Ε.Τ.Κ για τη διακίνηση προϊόντων ΕΦΚ υπό καθεστώς αναστολής ή το άρθρο 57Β του Ε.Τ.Κ. για τη διακίνηση προϊόντων ΕΦΚ που έχουν τεθεί σε ανάλωση.

Η δομή του Διοικητικού Κωδικού Αναφοράς (Administrative Reference Code - ARC) [1], που αποδίδεται αυτόματα στο σχετικό πεδίο του μηνύματος (ΙΕ801) [2], συνίσταται σε πέντε (5) πεδία ως ακολούθως:

Το πεδίο 1 είναι τα τελευταία δύο ψηφία του έτους επίσημης αποδοχής της διακίνησης.

Το πεδίο 2 είναι ο κωδικός χώρας, όπως αυτός καθορίζεται στην ονοματολογία των χωρών και εδαφών για τις ευρωπαϊκές στατιστικές σχετικά με το διεθνές εμπόριο αγαθών (EL για την Ελλάδα).

Το πεδίο 3 πρέπει να συμπληρώνεται με ένα μοναδικό στοιχείο ταυτοποίησης ανά διακίνηση EMCS. Τα κράτη μέλη είναι αρμόδια για τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείται το πεδίο αυτό, ωστόσο κάθε διακίνηση EMCS πρέπει να φέρει μοναδικό αριθμό.

Στη χώρα μας τα έξι (6) πρώτα ψηφία είναι ο κωδικός του τελωνείου με δύο μηδενικά στην αρχή, ενώ τα επόμενα εννέα (9) ψηφία αντιστοιχούν στην αύξουσα αρίθμηση (σχετική η ανωτέρω (β) ΕΔΥΟ).

Στο πεδίο 4 αναγράφεται το στοιχείο ταυτοποίησης του τύπου διακίνησης. Η τιμή είναι «P» για διακίνηση προϊόντων που έχουν ήδη τεθεί σε ανάλωση και κάθε άλλη τιμή για διακίνηση προϊόντων υπό καθεστώς αναστολής

Το πεδίο 5 περιέχει το ψηφίο ελέγχου για ολόκληρο τον ARC, χάρη στο οποίο διευκολύνεται η διαπίστωση σφαλμάτων κατά την εισαγωγή του ARC.

Σχηματικά, ο διοικητικός κωδικός αναφοράς (ARC) στην Ελλάδα δομείται ως εξής (παράδειγμα):

ε) Επισημαίνεται ότι ο αποστολέας υποχρεούται να παρέχει στο πρόσωπο που συνοδεύει τα προϊόντα που υπόκεινται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης ή αν κανένα πρόσωπο δεν συνοδεύει τα προϊόντα, στον μεταφορέα, τον μοναδικό διοικητικό κωδικό αναφοράς (ARC). Το πρόσωπο που συνοδεύει τα προϊόντα που υπόκεινται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης ή ο μεταφορέας παρέχει τον κωδικό στις αρμόδιες αρχές κάθε φορά που θα το ζητήσουν κατά τη διάρκεια της διακίνησης.

στ) Επιπλέον, επισημαίνονται τα ακόλουθα αναφορικά με τη συμπλήρωση του σχεδίου e-ΔΕ/eΑΔΕ:

• Στην ομάδα στοιχείων 9 και στο πεδίο δ) «Κωδικός τύπου προέλευσης» συμπληρώνεται η προέλευση της διακίνησης, που μπορεί να πάρει τις τιμές 1 (φορολογική αποθήκη), 2 (εισαγωγή) και 3 (καταβληθείς ΕΦΚ).
• Στην ομάδα στοιχείων 17 «e-AD/e-SAD Σύνολο δεδομένων ανά προϊόν» συμπληρώνονται προαιρετικά τα πεδία κ) «Περίοδος ωρίμασης ή παλαίωσης των προϊόντων» και κα) «Περίοδος ωρίμασης ή παλαίωσης των προϊόντων_LNG», που αφορούν τα αλκοολούχα ποτά. Συγκεκριμένα, το πεδίο κ) δύναται να συμπληρωθεί με την περίοδο ωρίμανσης ή παλαίωσης που αντιστοιχεί σε εκείνη που αναφέρεται στην περιγραφή, την παρουσίαση και την επισήμανσή τους, όπως αναφέρεται στο άρθρο 13 παράγραφος 6 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/787.
• Στον κατάλογο προϊόντων που υπόκεινται σε ειδικούς φόρους κατανάλωσης (πίνακας 10 Παράρτημα ΙΙ του Καν. (ΕΕ) 2022/1636) παρατίθενται οι κωδικοί προϊόντων που υπόκεινται σε ΕΦΚ, (EPC) καθώς και η κατηγορία των προϊόντων (CAT), η μονάδα μέτρησης (UNIT), καθώς και το αν πρέπει να αναφέρεται η όχι ο αλκοολικός τίτλος (Α), αν μπορεί να αναφέρεται ο βαθμός Plato (P) και αν πρέπει να αναφέρεται η πυκνότητα σε θερμοκρασία 15 °C (D).

Μεταξύ των κωδικών του πίνακα περιλαμβάνεται και ο κωδικός S600 για την «πλήρως μετουσιωμένη αλκοόλη, που υπάγεται στο άρθρο 20 της οδηγίας 92/83/ΕΟΚ , δηλαδή αλκοόλη που έχει μετουσιωθεί και πληροί τις προϋποθέσεις για να τύχει της απαλλαγής που προβλέπεται στο άρθρο 27 παράγραφος 1 στοιχείο α) της εν λόγω οδηγίας». Σημειώνεται ότι ο εν λόγω κωδικός έχει εφαρμογή μόνο στην περίπτωση συμπλήρωσης του e-ΑΔΕ το οποίο, σύμφωνα με το άρθρο 27 παράγραφος 1 στοιχείο α) της οδηγίας 92/83/ΕΟΚ, χρησιμοποιείται για τη διακίνηση μεταξύ κρατών μελών της πλήρως μετουσιωμένης αλκοόλης.

• Υφίστανται διαφοροποιήσεις όσον αφορά τη συμπλήρωση του πεδίου 17.ιβ «Προσδιορισμός προέλευσης», το οποίο χρησιμοποιείται στην περίπτωση αποστολής αλκοολούχων ποτών και ειδικότερα χρησιμοποιείται: α) για την πιστοποίηση ορισμένων κατηγοριών οίνων (Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης και Προστασία Γεωγραφικής Ένδειξης) και ορισμένων κατηγοριών αλκοολούχων ποτών και β) για την πιστοποίηση και την αυτοπιστοποίηση των ανεξάρτητων μικρών παραγωγών αλκοουλούχων, σύμφωνα με τον Καν.(ΕΕ) 2021/2266 όταν υπάρχει η πρόθεση να διεκδικηθεί ο μειωμένος συντελεστής ΕΦΚ στο κράτος μέλος προορισμού.
• Το πεδίο 17.ιδ «Μέγεθος παραγωγού» συμπληρώνεται στην περίπτωση αποστολής αλκοολούχων ποτών από αυτοπιστοποιημένους ανεξάρτητους μικρούς παραγωγούς όταν υπάρχει η πρόθεση να διεκδικηθεί ο μειωμένος συντελεστής ΕΦΚ στο κράτος μέλος προορισμού. Η αυτοπιστοποίηση των ανεξάρτητων μικρών παραγωγών για την αποστολή αλκοολούχων ποτών από το εσωτερικο της χώρας προς τα άλλα κράτη μέλη πραγματοποιείται σύμφωνα με την υπό στοιχεία Α.1176/9-12-2022 Α.Υ.Ο. (Β'6365). Στο εν λόγω πεδίο αναγράφεται η ετήσια παραγωγή του ανεξάρτητου μικρού παραγωγού, σε εκατόλιτρα, εκτός από την περίπτωση διακίνησης αιθυλικής αλκοόλης από ανεξάρτητο μικρό αποστακτήριο που η ετήσια παραγωγή αναγράφεται σε εκατόλιτρα καθαρής αλκοόλης.
• Κατά τη συμπλήρωση του πεδίου 17.ιστ «Εμπορική περιγραφή» [3], για κάθε αλκοολούχο ποτό, η εμπορική περιγραφή περιλαμβάνει τη νόμιμη ονομασία του σύμφωνα με το άρθρο 10 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/787.
• Η μέγιστη διάρκεια μεταφοράς ανά κωδικό μέσου μεταφοράς καθορίζεται στον πίνακα 12 του παραρτήματος ΙΙ του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/1636 της Επιτροπής και αφορά τις διακινήσεις προϊόντων ΕΦΚ υπό καθεστώς αναστολής (e-ΔΕ), ενώ για τις διακινήσεις προϊόντων που έχουν ήδη τεθεί σε ανάλωση (e-ΑΔΕ) προστίθενται άλλες 30 ημέρες στη μέγιστη διάρκεια μεταφοράς.
• Κατά την υποβολή ή διαίρεση ενός e-ΔΕ, σε περίπτωση που τα υποκείμενα σε ΕΦΚ προϊόντα έχουν καταχωρηθεί σε περισσότερες από μία εγγραφές (στίχους) αλλά περιλαμβάνονται στην ίδια συσκευασία, τότε στην πρώτη εγγραφή (στίχο) του e-ΔΕ δηλώνεται ο πραγματικός αριθμός δεμάτων, ενώ στις υπόλοιπες εγγραφές (στίχους) δηλώνεται μηδενικός αριθμός δεμάτων. Παράλληλα, στην περίπτωση που ο «αριθμός δεμάτων» ορίζεται σε «0», διασφαλίζεται ότι υπάρχει τουλάχιστον ένα ΔΕΜΑ με τα ίδια «Σημεία και αριθμούς» και «Αριθμό δεμάτων» (πεδία της ομάδας στοιχείων 17.1 ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ) με τιμή μεγαλύτερη από «0».
• Τέλος, στον πίνακα 13 στο Παραρτήματος ΙΙ του Καν. (ΕΕ) 2022/1636 απαριθμούνται τα κράτη μέλη τα οποία έχουν καθορίσει διάρθρωση του συντελεστή ή των συντελεστών για την μπίρα βάσει βαθμών Plato.

Τέλος, επισημαίνεται ιδιαίτερα ότι, κατά την συμπλήρωση και υποβολή του e-ΔΕ/e-ΑΔΕ απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή ως προς την ακρίβεια και την ορθότητα των δηλούμενων στοιχείων, καθόσον το μήνυμα αυτό δεν επιδέχεται καμία διόρθωση μετά την επικύρωσή του (ΙΕ801).

2. Ακύρωση ηλεκτρονικού Διοικητικού Εγγράφου (Μήνυμα ΙΕ810)

Η υποβολή του μηνύματος «Ακύρωση του e-ΔΕ» (ΙΕ810) επιτρέπεται μόνο πριν από την έναρξη της διακίνησης των προϊόντων Ε.Φ.Κ. υπό καθεστώς αναστολής.

Σε περίπτωση που ο αποστολέας επιθυμεί να ακυρώσει το e-ΔΕ για τους λόγους που αναφέρονται, μεταξύ άλλων, στο Παράρτημα ΙΙ –«9. ΚΩΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΥ ΑΚΥΡΩΣΗΣ»του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/1636 (π.χ. τυπογραφικό λάθος, διακοπή εμπορικής συναλλαγής κλπ) και με την προϋπόθεση βέβαια ότι δεν έχει ξεκινήσει η διακίνηση, υποβάλλει σχέδιο μηνύματος ακύρωσης στην αρμόδια τελωνειακή αρχή του τόπου αποστολής, η οποία επαληθεύει ηλεκτρονικά τα στοιχεία που αναγράφονται στο σχέδιο του μηνύματος ακύρωσης. Αν τα στοιχεία που αναγράφονται στο μήνυμα αυτό είναι έγκυρα, η αρμόδια τελωνειακή αρχή προσθέτει στο μήνυμα ακύρωσης την ημερομηνία και την ώρα της επικύρωσης, κοινοποιεί στον αποστολέα την πληροφορία αυτή και προωθεί το μήνυμα ακύρωσης στην αρμόδια τελωνειακή αρχή του τόπου προορισμού. Αν ο παραλήπτης είναι εγκεκριμένος αποθηκευτής ή εγγεγραμμένος παραλήπτης, αμέσως μετά τη λήψη του μηνύματος ακύρωσης, η αρμόδια τελωνειακή αρχή του τόπου προορισμού διαβιβάζει το μήνυμα ακύρωσης στον παραλήπτη.

Εάν μετά την έναρξη της διακίνησης η εμπορική συναλλαγή ακυρωθεί για οποιοδήποτε λόγο, ο αποστολέας δεν επιτρέπεται να ακυρώσει το e-ΔΕ, αλλά μπορεί να υποβάλλει το μήνυμα «Αλλαγή προορισμού» (ΙΕ813) με παραλήπτη τον ίδιο, εάν επιθυμεί να επιστραφούν τα προϊόντα στην φορολογική του αποθήκη και στην συνέχεια, όταν αυτά επιστρέψουν, να υποβάλει ο ίδιος το μήνυμα «Αναφορά παραλαβής» (ΙΕ818), προκειμένου να εκκαθαριστεί η διακίνηση.

Στις περιπτώσεις επίσης που μετά την έναρξη της διακίνησης διαπιστωθεί από τον αποστολέα ουσιαστικό λάθος στα στοιχεία του e-ΔΕ οφείλει να ενημερώσει άμεσα με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου την αρμόδια αρχή του στον τόπο αποστολής καθώς και τον παραλήπτη.

Αν πρόκειται για αποστολή σε άλλο Κράτος-Μέλος, το Τελωνείο επικοινωνεί με την Δ/νση Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης (Γραφείο Σ.Ε.Φ.Κ.), προκειμένου, αν απαιτείται, να σταλεί σχετική ενημέρωση στις αρμόδιες αρχές του ενδιαφερόμενου Κράτους-Μέλους.

Επισημαίνεται ότι το μήνυμα ακύρωσης (ΙΕ810) ισχύει μόνο για το e-ΔΕ και όχι για τις διακινήσεις προϊόντων ΕΦΚ που έχουν τεθεί σε ανάλωση και παρακολουθούνται με το e-AΔΕ. Στην περίπτωση ακύρωσης της αποστολής, ο (περιστασιακά) πιστοποιημένος παραλήπτης υποβάλλει το μήνυμα αλλαγής προορισμού (ΙΕ813) με προορισμό τον εαυτό του και στη συνέχεια υποβάλλει το μήνυμα αναφοράς παραλαβής (ΙΕ818), προκειμένου να κλείσει η διακίνηση και στο σύστημα.

3. Αλλαγή Προορισμού της διακίνησης (Μήνυμα ΙΕ813)

Το μήνυμα «Αλλαγή προορισμού» (ΙΕ813) μπορεί να υποβληθεί είτε κατά τη διάρκεια μιας διακίνησης προϊόντων ΕΦΚ υπό καθεστώς αναστολής, είτε κατά τη διακίνηση προϊόντων ΕΦΚ που έχουν τεθεί σε ανάλωση σε ένα κράτος μέλος και διακινούνται προς άλλο κράτος μέλος προκειμένου να διατεθούν σε αυτό για εμπορικούς σκοπούς.

Εφόσον το μήνυμα αλλαγής προορισμού υποβάλλεται κατά τη διάρκεια μιας διακίνησης υπό καθεστώς αναστολής, ο αποστολέας μπορεί να αλλάξει τον προορισμό ή τον παραλήπτη των υποκείμενων σε ειδικό φόρο κατανάλωσης προϊόντων, σε έναν από τους προορισμούς που αναφέρονται στα στοιχεία ι), ιι), ιιι) ή ν. της περ. α' της παρ. 1 του άρθρου 112 ή στην παρ. 2 του ίδιου άρθρου (ήτοι φορολογική αποθήκη, εγγεγραμμένος παραλήπτης, περιστασιακά εγγεγραμμένος παραλήπτης, εξαγωγή, άμεση πράδοση).

Εφόσον πρόκειται για διακίνηση προϊόντων ΕΦΚ που έχουν τεθεί σε ανάλωση σε ένα κράτος μέλος και διακινούνται προς άλλο κράτος μέλος για εμπορικούς σκοπούς, ο πιστοποιημένος αποστολέας μπορεί να αλλάξει τον προορισμό προς άλλον τόπο παράδοσης στο ίδιο κράτος μέλος της Ε.Ε., τον οποίο διαχειρίζεται ο ίδιος πιστοποιημένος παραλήπτης ή προς τον τόπο αποστολής (ήτοι πιστοποιημένος παραλήπτης, περιστασιακά πιστοποιημένος παραλήπτης, επιστροφή στον τόπο αποστολής του αποστολέα).

Ο αποστολέας που επιθυμεί να τροποποιήσει τον προορισμό κατά την διάρκεια της διακίνησης (π.χ. λόγω ακύρωσης της παραγγελίας από τον αρχικό παραλήπτη), υποβάλλει πριν την έναρξη της αλλαγής προορισμού σχέδιο μηνύματος «Αλλαγή προορισμού» (ΙΕ813) στην αρμόδια τελωνειακή αρχή. Εάν τα στοιχεία του μηνύματος είναι έγκυρα προστίθεται αυτόματα από την αρμόδια τελωνειακή αρχή του τόπου αποστολής η ημερομηνία και η ώρα επικύρωσης, ενημερώνεται ο αποστολέας και τροποποιείται το αρχικό e-ΔΕ βάσει των νέων πληροφοριών του μηνύματος.

Επίσης, μήνυμα «Αλλαγής προορισμού» πρέπει να υποβάλλει ο αποστολέας εάν κατά την άφιξη των προϊόντων στον τόπο παραλαβής, ο παραλήπτης που αναφέρεται στο αρχικό e-ΔΕ υποβάλλει «Αναφορά παραλαβής» (ΙΕ818) με ολική ή εν μέρει απόρριψη των προϊόντων, προκειμένου να επιστρέψει τα προϊόντα στη φορολογική του αποθήκη ή να τα προωθήσει σε άλλο προορισμό.

Επισημαίνεται ότι όταν για μία διακίνηση γίνει αλλαγή προορισμού σε άλλο παραλήπτη, ανεξάρτητα αν ο νέος παραλήπτης είναι εγκατεστημένος στο ίδιο με το προηγούμενο ή σε άλλο κράτος μέλος, η διακίνηση προς τον αρχικό παραλήπτη τίθεται σε κατάσταση «σε εκτροπή». Ο αποστολέας των προϊόντων μπορεί να πραγματοποιήσει και νέα αλλαγή προορισμού στην οποία νέος παραλήπτης των προϊόντων να ορίζεται εκ νέου ο αρχικός παραλήπτης της διακίνησης. Στην περίπτωση αυτή το e-ΔΕ επανέρχεται σε κατάσταση «καταχωρημένο» και ως εκ τούτου δύναται να υποβληθεί η αναφορά παραλαβής.

Β. ΠΑΡΑΛΑΒΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΕΦΚ

1. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΛΑΒΗ ΤΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ

α. Όταν τα προϊόντα φτάσουν στον τόπο προορισμού, ο παραλήπτης οφείλει να ενημερώσει άμεσα με e-mail το Τελωνείο ελέγχου για την άφιξη και παραλαβή των προϊόντων, αναφέροντας τον Διοικητικό Κωδικό Αναφοράς (ARC) του σχετικού e-ΔΕ/e-ΑΔΕ, προκειμένου να διενεργηθούν, πριν από την ηλεκτρονική υποβολή της αναφοράς παραλαβής, οι έλεγχοι που κρίνονται απαραίτητοι από την αρμόδια αρχή.

β. Φυσικοί έλεγχοι κατά την παραλαβή των προϊόντων και δειγματοληψίες για έκδοση δελτίων χημικής ανάλυσης διενεργούνται ανάλογα και με το είδος των προϊόντων, κατά τα ισχύοντα. Κατά την παραλαβή των προϊόντων εφαρμόζονται κατ' αναλογία οι διατάξεις των υπό στοιχεία ΔΕΦΚΦ 1116596 ΕΞ2017/02.08.2017 (Β'2745), Α.1136/01.09.2023 (Β'5401), Α.1014/09.02.2023 (Β'700) και Α.1013/08.02.2023 (Β'701) αποφάσεων.

Τα αποτελέσματα των διενεργηθέντων ελέγχων (τυχόν ελλείμματα, πλεονάσματα, νόμιμες φύρες κλπ) καταγράφονται σε έκθεση ελέγχου.

Αντίγραφο της σχετικής έκθεσης ελέγχου με τις σχετικές διαπιστώσεις του αρμόδιου Τελωνείου παραδίδεται στον εκπρόσωπο του παραλήπτη προς ενημέρωση των τηρούμενων βιβλίων και στοιχείων της επιχείρησης και για την ηλεκτρονική υποβολή της αναφοράς παραλαβής (ΙΕ818) με βάση τα αποτελέσματα του ελέγχου.

Σε περίπτωση που διενεργηθεί έλεγχος από Τελωνείο διαφορετικό από το Τελωνείο ελέγχου του εγγεγραμμένου παραλήπτη ή του πιστοποιημένου παραλήπτη (όταν τα προϊόντα παραλαμβάνονται σε πρόσθετο τόπο παραλαβής και ο φυσικός έλεγχος διενεργείται από το τελωνείο στη χωρική αρμοδιότητα του οποίου βρίσκεται ο πρόσθετος τόπος παραλαβής), η σχετική έκθεση ελέγχου αποστέλλεται άμεσα με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στο Τελωνείο ελέγχου του παραλήπτη, προκειμένου να ληφθούν υπόψη κατά την φορολόγηση των προϊόντων.

2. ΥΠΟΒΟΛΗ ΤΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΠΑΡΑΛΑΒΗΣ (ΜΗΝΥΜΑ ΙΕ818)

ι) Υποβολή αναφοράς παραλαβής από τον παραλήπτη

α) Μετά την παραλαβή των προϊόντων και την ολοκλήρωση των απαιτούμενων κατά περίπτωση ελέγχων, το αργότερο εντός 5 εργασίμων ημερών από την παραλαβή των προϊόντων, ο παραλήπτης [εγκεκριμένος αποθηκευτής ή (περιστασιακά) εγγεγραμμένος παραλήπτης ή (περιστασιακά) πιστοποιημένος παραλήπτης] υποβάλλει ηλεκτρονικά την «Αναφορά Παραλαβής» (ΙΕ818), μέσω του EMCS.

Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση διενέργειας ελέγχων κατά την παραλαβή, η αναφορά παραλαβής δεν υποβάλλεται πριν από την ολοκλήρωση των ελέγχων.

β) Τα αποτελέσματα της παραλαβής δύναται να έχουν τις ακόλουθες τιμές:

• Παραλαβή δεκτή και ικανοποιητική

Επιλέγεται εάν τα παραληφθέντα εμπορεύματα ανταποκρίνονται καθόλα στα προϊόντα που περιλαμβάνονται στο ηλεκτρονικό Διοικητικό Έγγραφο και γίνονται αποδεκτά από τον παραλήπτη.

• Παραλαβή δεκτή αν και όχι ικανοποιητική

Επιλέγεται εάν τα παραληφθέντα εμπορεύματα δεν ανταποκρίνονται καθόλα στα προϊόντα που περιλαμβάνονται στο ηλεκτρονικό Διοικητικό Έγγραφο (π.χ. υπάρχουν διαφορές/ελλείμματα, φθορές κατά την μεταφορά κλπ), αλλά παρά ταύτα γίνονται αποδεκτά από τον παραλήπτη.

• Παραλαβή απορρίπτεται

Επιλέγεται εάν ολόκληρη η ποσότητα των προϊόντων δεν γίνεται αποδεκτή από τον παραλήπτη (π.χ. τα προϊόντα δεν ανταποκρίνονται στην παραγγελία). Στην περίπτωση αυτή ο αποστολέας οφείλει να υποβάλλει μήνυμα «Αλλαγή προορισμού» (ΙΕ813), προκειμένου είτε να προωθηθούν τα προϊόντα σε άλλο παραλήπτη, είτε να επιστραφούν στις εγκαταστάσεις του.

• Παραλαβή απορρίπτεται εν μέρει

Επιλέγεται εάν μέρος της ποσότητας των προϊόντων δεν γίνεται αποδεκτό από τον παραλήπτη (π.χ. μέρος των προϊόντων δεν ανταποκρίνεται στην παραγγελία του). Στην περίπτωση αυτή ο αποστολέας οφείλει επίσης να υποβάλλει μήνυμα «Αλλαγή προορισμού» (ΙΕ813) προκειμένου είτε να προωθηθούν τα προϊόντα που δεν γίνονται αποδεκτά σε άλλο παραλήπτη είτε να επιστραφούν στις εγκαταστάσεις του.

γ) Κατά την υποβολή της αναφοράς παραλαβής, στο μήνυμα IE818, εκτός από τα στοιχεία που προβλέπονται από τον Κανονισμό (ΕΕ) 2022/1636, καταχωρούνται συμπληρωματικά στη θέση «Εθνικά Προϊόντα» τα προϊόντα που παραλαμβάνονται, με βάση τους κωδικούς προϊόντων του ICISnet, εκφρασμένα στις μονάδες που χρησιμοποιούνται ανά κατηγορία προϊόντος (π.χ. λίτρα άνυδρα για την αιθυλική αλκοόλη κλπ.) για την παρακολούθηση της φορολογικής αποθήκης μέσω του ICISnet.

Επίσης συμπληρώνεται όταν απαιτείται, η αίτηση διάθεσης ενσήμων ταινιών προκειμένου να πιστωθεί στο ICISnet. Ο τρόπος καταχώρησης του πεδίου αυτού είναι: Κωδικός Τελωνείου (4 ψηφία), Έτος Καταχώρησης (4 ψηφία) και Αριθμός Καταχώρησης ( έως 6 ψηφία).

Επισημαίνεται ότι :

• Τα στοιχεία στη θέση «Εθνικά Προϊόντα» καταχωρούνται μόνο στις περιπτώσεις παραλαβής προϊόντων από φορολογική αποθήκη.
• Τα στοιχεία της Αίτησης Διάθεσης Ενσήμων Ταινιών καταχωρούνται στις περιπτώσεις παραλαβής από φορολογική αποθήκη και από εγγεγραμμένο παραλήπτη.

ιι) Υποβολή της αναφοράς παραλαβής από το Τελωνείο

Το αρμόδιο τελωνείο μπορεί να συνδράμει σε εξαιρετικές και δικαιολογημένες περιπτώσεις τον πιστοποιημένο χρήστη [εγκεκριμένος αποθηκευτής ή (περιστασιακά) εγγεγραμμένος παραλήπτης ή (περιστασιακά) πιστοποιημένος παραλήπτης] για την υποβολή της αναφοράς παραλαβής.

Η συμπλήρωση και η υποβολή της αναφοράς παραλαβής πραγματοποιείται κατά τον ίδιο τρόπο τόσο από την εφαρμογή του Τελωνείου όσο και από την εφαρμογή των εξωτερικών χρηστών.

Επισημαίνεται ότι κατά την συμπλήρωση της αναφοράς παραλαβής (μήνυμα ΙΕ818) προς υποβολή μέσω του EMCS, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή ως προς την ακρίβεια και ορθότητα των δηλούμενων στοιχείων, καθόσον το μήνυμα αυτό δεν επιδέχεται διόρθωση μετά την υποβολή του.

3. ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΠΑΡΑΛΑΒΗΣ (ΜΗΝΥΜΑ ΙΕ871)

Το εν λόγω μήνυμα υποβάλλεται, είτε από τον αποστολέα, είτε από τον παραλήπτη και αφορά στην περίπτωση όπου κατά την παραλαβή των εμπορευμάτων, διαπιστώνονται ελλείμματα ή πλεονάσματα, τα οποία είτε έχουν δηλωθεί στην αναφορά παραλαβής από τον παραλήπτη, είτε προκύπτουν από τις πληροφορίες που έχουν καταγραφεί από τις Τελωνειακές αρχές (περιπτώσεις εξαγωγής). Στην περίπτωση αυτή κάθε κράτος μέλος μπορεί να αξιώσει φόρους για τα ελλείμματα, ανάλογα με τον τόπο που αυτά διαπιστώθηκαν ή πραγματικά προέκυψαν, βασιζόμενο στις αποδείξεις που έχει στη διάθεσή του, παράλληλα με τις εξηγήσεις που παρέχονται από τον αποστολέα ή/και τον παραλήπτη για τους λόγους που οδήγησαν στα ελλείμματα ή πλεονάσματα.

Το μήνυμα αυτό υποβάλλεται μέσω του EMCS, είτε από τον αποστολέα είτε από τον παραλήπτη ακόμη και περισσότερες από μια φορές αν χρειάζεται, προκειμένου να παρασχεθούν στις αρμόδιες τελωνειακές αρχές οι αναγκαίες εξηγήσεις.

Για παράδειγμα: ­

• Ο αποστολέας μπορεί να δηλώσει ότι μέρος των προϊόντων που είχαν περιληφθεί στο eΔΕ/e-ΑΔΕ δεν απεστάλη. Επισημαίνεται ότι το πεδίο αιτιολόγησης των ελλειμμάτων ή πλεονασμάτων είναι υποχρεωτικό. ­
• Ο παραλήπτης μπορεί να δηλώσει ότι μέρος των προϊόντων παραλήφθηκε με καθυστέρηση μετά την υποβολή της αναφοράς παραλαβής.

Όταν λαμβάνεται το μήνυμα αυτό από την εφαρμογή EMCS, η κατάσταση της διακίνησης δεν αλλάζει.

Δεδομένου ότι η υποβολή του μηνύματος αυτού αφορά την ενημέρωση των αρμόδιων τελωνειακών αρχών, όταν το μήνυμα υποβάλλεται από τον αποστολέα προωθείται σε όλα τα εμπλεκόμενα τελωνεία (αποστολής/παραλαβής), αλλά δεν προωθείται στον παραλήπτη μέσω του EMCS. Αντίστοιχα, όταν υποβάλλεται από τον παραλήπτη, προωθείται σε όλα τα εμπλεκόμενα τελωνεία (παραλαβής/ αποστολής), αλλά δεν προωθείται στον αποστολέα. Η αλληλοενημέρωση των εμπλεκομένων επιχειρήσεων πραγματοποιείται με δική τους ευθύνη εκτός EMCS.

Επισημαίνεται ότι η υποβολή του εν λόγω μηνύματος από τον αποστολέα ή τον παραλήπτη, δεν είναι δεσμευτική και δεν υποκαθιστά τις εθνικές διαδικασίες για την ενημέρωση των αρμοδίων τελωνειακών αρχών της χώρας αναφορικά με την διαπίστωση και επιβεβαίωση των ελλειμμάτων για τυχόν απαλλαγή από φόρους κλπ.. Αποσκοπεί, όμως, στην ενημέρωση μέσω του EMCS των αρμόδιων τελωνειακών αρχών και των άλλων κρατών μελών για διευκόλυνση των ελέγχων.

Σημειώνεται ότι με την έναρξη λειτουργίας της Φάσης 3 του EMCS, από 15/02/2018, το πεδίο αιτιολόγησης των ελλειμάτων ή πλεονοσμάτων έχει γίνει υποχρεωτικό ενώ παράλληλα έχει καταργηθεί η δυνατότητα αναφοράς του Τελωνείου Αποστολής – Εισαγωγής καθώς αυτή η πληροφορία αντλείται από το μήνυμα ΙΕ 801.

4. ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Ή ΑΠΟΡΡΙΨΗ ΕΝΟΣ e-ΔΕ/e-ΑΔΕ (ΜΗΝΥΜΑ ΙΕ819)

Το εν λόγω μήνυμα υποβάλλεται από τον παραλήπτη όταν, πριν ή κατά τη διάρκεια μιας διακίνησης προϊόντων ΕΦΚ και πριν την άφιξη των εμπορευμάτων, επιθυμεί να δηλώσει στις αρμόδιες τελωνειακές αρχές των ενδιαφερομένων κρατών μελών και τον αποστολέα ότι τα προϊόντα που περιλαμβάνονται στο e-ΔΕ/e-ΑΔΕ, είτε δεν ταιριάζουν στην παραγγελία του, είτε ότι δεν έκανε την συγκεκριμένη παραγγελία, είτε ότι ενδεχομένως κάτι ουσιώδες έχει καταχωρηθεί λάθος στο e-ΔΕ/e-AΔΕ (ΙΕ801). Το μήνυμα αυτό, κατά την υποβολή του, μπορεί να χαρακτηριστεί από τον παραλήπτη είτε ως μήνυμα ειδοποίησης, είτε ως μήνυμα απόρριψης του e-ΔΕ/ e-AΔΕ.

α) Το μήνυμα ΙΕ 819 επιλέγεται ως μήνυμα ειδοποίησης μέσω της εφαρμογής EMCS, όταν ο παραλήπτης θέλει να ειδοποιήσει για διαφορές χωρίς όμως να σημαίνει ότι δεν αποδέχεται την παραλαβή των προϊόντων. Όταν λαμβάνεται μήνυμα ειδοποίησης, δεν αλλάζει η κατάσταση της διακίνησης, παραμένει η ένδειξη «καταχωρημένο» και η διακίνηση επιδέχεται δυνητικά τις ακόλουθες ενέργειες από τον αποστολέα: ­

• Ακύρωση του e-ΔΕ, αν το φορτίο δεν έχει φύγει από τις εγκαταστάσεις του, ­
• Αλλαγή προορισμού, ­
• Διαίρεση της διακίνησης, αν η διαίρεση επιτρέπεται στο κράτος μέλος αποστολής ή ­
• Συνέχιση της διακίνησης ως έχει, αφού επιβεβαιώσει ότι οι λόγοι που προβάλλονται από τον παραλήπτη στο μήνυμα ειδοποίησης, κατόπιν και της ανταλλαγής των μεταξύ τους εξηγήσεων, δεν συνιστούν λόγο για να μην παραληφθούν τα προϊόντα από τον παραλήπτη.
• Σημειώνεται ότι το μήνυμα ειδοποίησης μπορεί να υποβληθεί περισσότερο από μία φορές από τον παραλήπτη των εμπορευμάτων.

β) Το μήνυμα ΙΕ819 επιλέγεται ως μήνυμα απόρριψης όταν ο παραλήπτης δεν έχει πραγματοποιήσει την παραγγελία ή όταν το e-ΔΕ/ e-AΔΕ δεν ανταποκρίνεται σε αυτήν και αρνείται την ολοκλήρωση της διακίνησης και την παραλαβή των προϊόντων. Όταν λαμβάνεται μήνυμα απόρριψης από την εφαρμογή EMCS, η κατάσταση της διακίνησης αλλάζει λαμβάνοντας την ένδειξη «σε απόρριψη», ενώ η διακίνηση επιδέχεται δυνητικά τις ακόλουθες ενέργειες από τον αποστολέα, όπως: ­

• Ακύρωση του e-ΔΕ, αν το φορτίο δεν έχει φύγει από τις εγκαταστάσεις του, ­
• Αλλαγή προορισμού ή ­
• Διαίρεση της διακίνησης, αν η διαίρεση επιτρέπεται στο κράτος μέλος αποστολής.

Στην περίπτωση αυτή η διακίνηση δεν μπορεί να ολοκληρωθεί ως έχει προς τον αρχικό παραλήπτη.

Γ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ/ΕΞΑΓΩΓΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΕΦΚ

1. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Σύμφωνα με τις διατάξεις της περ β) της παρ. 1 του άρθρου 112 του ν. 2960/2001, τα προϊόντα ΕΦΚ που εισάγονται από τρίτη χώρα ή τρίτο έδαφος δύναται να διακινούνται υπό καθεστώς αναστολής από τον τόπο που τίθενται σε ελεύθερη κυκλοφορία σύμφωνα με το άρθρο 201 του Κανονισμού (ΕΕ) 952/2013 προς έναν από τους προβλεπόμενους στην περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 112 προορισμούς. Η διακίνηση μέσω του ψηφιακού συστήματος EMCS αρχίζει από τον τόπο εισαγωγής, δηλαδή από τον τόπο που βρίσκονται τα προϊόντα όταν τίθενται σε ελεύθερη κυκλοφορία και ο αποστολέας θα πρέπει να έχει αποκτήσει άδεια εγγεγραμμένου αποστολέα σύμφωνα με τα οριζόμενα στην υπό στοιχεία ΔΕΦΚ Γ 5054451 ΕΞ 2010/27.12.2010 Απόφαση Υφυπουργού Οικονομικών (Β'2163), εκτός αν είναι εγκεκριμένος αποθηκευτής και διακινεί τα προϊόντα σε δική του φορολογική αποθήκη.

α. Σε περίπτωση που τα προϊόντα ΕΦΚ εισάγονται και τίθενται σε ελεύθερη κυκλοφορία σε τελωνείο της χώρας από πρόσωπο που έχει λάβει άδεια εγκεκριμένου αποθηκευτή είναι δυνατόν να υποβάλλεται από το πρόσωπο αυτό το προβλεπόμενο από τον Καν. (ΕΕ) 2022/1636 ηλεκτρονικό διοικητικό έγγραφο (e-ΔΕ) ή το εναλλακτικό συνοδευτικό έντυπο έγγραφο, για την διακίνηση των προϊόντων υπό καθεστώς αναστολής από τον τόπο εισαγωγής στην δική του φορολογική αποθήκη. Στις περιπτώσεις αυτές δεν απαιτείται ανεξάρτητη άδεια εγγεγραμμένου αποστολέα.

Η διακίνηση καλύπτεται από την εγγύηση που έχει κατατεθεί σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 14 της υπό στοιχεία ΔΕΦΚΦ 1116601 ΕΞ2017/31.07.2017 Απόφασης Υφυπουργού Οικονομικών (Β'2744). Εάν δεν επαρκεί, ο εγκεκριμένος αποθηκευτής οφείλει να καταθέσει συμπληρωματική εγγύηση. Η εγγύηση λύεται με την απόδειξη περάτωσης της διακίνησης (είσοδος των προϊόντων στην φορολογική αποθήκη και υποβολή του ΙΕ818).

Στην παραπάνω περίπτωση, ο εγκεκριμένος αποθηκευτής κατά την υποβολή του e-ΔΕ συμπληρώνει το πεδίο 9δ Κωδικός τύπου προέλευσης με την τιμή 2=Προέλευση-Εισαγωγή, το πεδίο 9.1.α Αριθμός SAD Εισαγωγής με τον μοναδικό αριθμό αναφοράς (MRN) της διασάφησης εισαγωγής (αριθμό του ΕΔΕ εισαγωγής), καθώς και το τελωνείο στο οποίο τηρήθηκαν οι διατυπώσεις εισαγωγής για τη θέση των προϊόντων σε ελεύθερη κυκλοφορία [στο πεδίο 4α – τελωνείο εισαγωγής συμπληρώνεται ο κωδικός του τελωνείου που περιέχεται στον κατάλογο κωδικών αρ. 4 (αριθμός αναφοράς τελωνείου) του Παραρτήματος ΙΙ του Καν. (ΕΕ) 2022/1636].

Σημειώνεται ότι, στο πλαίσιο της διαλειτουργικότητας μεταξύ του συστήματος ελέγχου εισαγωγών (ICS) και του EMCS, γίνεται αυτόματος διασταυρωτικός έλεγχος των στοιχείων της τελωνειακής διασάφησης που αφορά την εισαγωγή με τα στοιχεία του e-ΔΕ κατά τη συμπλήρωση του σχεδίου e-ΔΕ (IE815). Συγκεκριμένα, κατά την υποβολή του e-ΔΕ, το οποίο έπεται της τελωνειακής διασάφησης, το σύστημα ελέγχει αυτόματα:

• την ύπαρξη του MRN της διασάφησης εισαγωγής,
• την κατάσταση (status) της διασάφησης, εάν, δηλαδή, είναι “οριστικοποιημένη” ή “τακτοποιημένη”,
• αν ο κωδικός Σ.Ο. των προϊόντων ανά στίχο του e-ΔΕ είναι ο ίδιος με τον αντίστοιχο κωδικό της θέσης 33 της διασάφησης,,
• αν η καθαρή μάζα των προϊόντων ανά στίχο του e-ΔΕ είναι η ίδια με την αντίστοιχη καθαρή μάζα της θέσης 38 της διασάφησης,
• αν οι συμπληρωματικές μονάδες των προϊόντων ανά στίχο του e-ΔΕ είναι οι ίδιες με τις αντίστοιχες συμμπληρωματικές μονάδες της θέσης 41 της διασάφησης.

β. Σε περίπτωση διακίνησης προϊόντων ΕΦΚ από τον τόπο εισαγωγής προς οποιονδήποτε από τους προορισμούς που αναφέρονται στην περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 112 του ν.2960/2001 από εγγεγραμμένο αποστολέα που έχει λάβει άδεια σύμφωνα με τα οριζόμενα στην υπό στοιχεία ΔΕΦΚ Γ 5054451 ΕΞ 2010/27.12.2010 Απόφαση Υφυπουργού Οικονομικών, υποβάλλεται από το πρόσωπο αυτό το προβλεπόμενο από τον Καν. (ΕΕ) 2022/1636 ηλεκτρονικό διοικητικό έγγραφο (e-ΔΕ) ή το εναλλακτικό συνοδευτικό έντυπο έγγραφο, συμπληρωμένο αναλόγως σύμφωνα με τα αναγραφόμενα στην ως άνω περίπτωση α) .

Η διακίνηση καλύπτεται από την εγγύηση που έχει κατατεθεί για την χορήγηση της άδειας του εγγεγραμμένου αποστολέα. Εάν δεν επαρκεί, ο εγγεγραμμένος αποστολέας οφείλει να καταθέσει συμπληρωματική εγγύηση στο τελωνείο όπου τα προϊόντα τίθενται σε ελεύθερη κυκλοφορία. Η εγγύηση λύεται με την απόδειξη περάτωσης της διακίνησης.

γ. Πέραν των ανωτέρω σημειώνεται ότι με την παρ. 1Α του άρθρου 112 του ν.2960/2001 προβλέπεται ότι, εκτός από τις περιπτώσεις κατά τις οποίες η εισαγωγή πραγματοποιείται εντός φορολογικής αποθήκης, τα υποκείμενα σε ειδικό φόρο κατανάλωσης προϊόντα δύναται να διακινούνται από τον τόπο εισαγωγής υπό καθεστώς αναστολής μόνο αν ο διασαφιστής ή κάθε άλλο πρόσωπο που εμπλέκεται, άμεσα ή έμμεσα, στη διεκπεραίωση των τελωνειακών διατυπώσεων, σύμφωνα με το άρθρο 15 του Κανονισμού (ΕΕ) 952/2013, παρέχει στις τελωνειακές αρχές τα εξής:

α) τον μοναδικό αριθμό ειδικού φόρου κατανάλωσης, σύμφωνα με το στοιχείο α' της παρ. 2 του άρθρου 19 του Κανονισμού (ΕΕ) 389/2012 του Συμβουλίου της 2ας Μαΐου 2012 «για τη διοικητική συνεργασία στον τομέα των ειδικών φόρων κατανάλωσης και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθμ. 2073/2004» (L 121), με τον οποίο εξακριβώνεται η ταυτότητα του εγγεγραμμένου αποστολέα για τη διακίνηση,

β) τον μοναδικό αριθμό ειδικού φόρου κατανάλωσης, σύμφωνα με το στοιχείο α' της παρ. 2 του άρθρου 19 του Κανονισμού (ΕΕ) 389/2012 του Συμβουλίου, με τον οποίο εξακριβώνεται η ταυτότητα του παραλήπτη προς τον οποίο αποστέλλονται τα προϊόντα,

γ) κατά περίπτωση, τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι τα εισαγόμενα προϊόντα προορίζονται να αποσταλούν από το έδαφος του κράτους μέλους εισαγωγής στο έδαφος άλλου κράτους μέλους.

2. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΞΑΓΩΓΗ

Σύμφωνα με τις διατάξεις της υποπερίπτωσης iii) της περ. α) της παρ.1 του άρθρου 112 του ν.2960/2001 τα υποκείμενα σε ΕΦΚ προϊόντα μπορούν να διακινούνται υπό καθεστώς αναστολής εντός του εδάφους της Ένωσης, ακόμη και μέσω τρίτης χώρας ή τρίτου εδάφους από μια φορολογική αποθήκη σε τόπο όπου τα προϊόντα εξέρχονται από το έδαφος της Ένωσης, σύμφωνα με την παρ. 11 του άρθρου 114 του ΕΤΚ.

Για την εξαγωγή προϊόντων υποκείμενων σε ΕΦΚ υπό καθεστώς αναστολής και στην περίπτωση που το τελωνείο αποστολής και ελέγχου της φορολογικής αποθήκης και το τελωνείο εξαγωγής βρίσκονται στη χώρα μας ακολουθούνται τα παρακάτω βήματα:

1. Υποβάλλεται από τον εγκεκριμένο αποθηκευτή το σχέδιο e-ΔΕ (ΙΕ815) στην αρμόδια τελωνειακή αρχή του τόπου αποστολής, επί του οποίου αναφέρεται ο κωδικός του αρμόδιου τελωνείου εξαγωγής όπου υποβάλλεται η διασάφηση εξαγωγής. Σημειώνεται ότι το τελωνείο αποστολής και ελέγχου της φορολογικής αποθήκης μπορεί να είναι το ίδιο ή διαφορετικό από το τελωνείο εξαγωγής.

2. Αφού επικυρωθεί το e-ΔΕ (ΙΕ801) λαμβάνει αυτόματα Διοικητικό Κωδικό Αναφοράς (ARC) και γίνεται δέσμευση της ποσότητας των προϊόντων στη φορολογική αποθήκη από την οποία εξέρχονται. Στη συνέχεια υποβάλλεται η διασάφηση εξαγωγής, στην οποία πρέπει να αναγράφεται στη θέση 40 «Προηγούμενο Παραστατικό» ο Διοικητικός Κωδικός Αναφοράς (ARC) του e-ΔΕ, για λόγους συσχέτισης και ελέγχου, ως εξής:

«Προηγούμενο Παραστατικό» (θέση 40)

• Στο πρώτο πεδίο (κατηγορία προηγούμενου παραστατικού) αναγράφεται η ένδειξη «Ζ»
• Στο δεύτερο πεδίο (είδος προηγούμενου παραστατικού) αναγράφεται ο κωδικός «ΑAD»
• Στο τρίτο πεδίο αναγράφεται ο αριθμός αναγνώρισης προηγούμενου παραστατικού (ARC) προσθέτοντας τρία (3) ψηφία για τον στίχο (π.χ. 001εάν πρόκειται για τον πρώτο στίχο)

3. Στη συνέχεια, γίνεται αυτόματα από το σύστημα ο διασταυρωτικός έλεγχος των στοιχείων μεταξύ της διασάφησης εξαγωγής και του e-ΔΕ, το οποίο πρέπει να βρίσκεται σε κατάσταση «ΚΑΤΑΧΩΡΗΜΕΝΟ» [καθαρή μάζα ανά στίχο (θέση 38), κωδικό Σ.Ο. ανά στίχο (θέση 33) και συμπληρωματικές μονάδες (θέση 41)].

α. Αν από τον διασταυρωτικό έλεγχο προκύψουν διαφορές που εντοπίζονται σε λάθος καταχώριση στη διασάφηση εξαγωγής, τότε διορθώνεται η διασάφηση εξαγωγής με το σχετικό μήνυμα διόρθωσης.

β. Αν από τον διασταυρωτικό έλεγχο προκύψουν διαφορές που εντοπίζονται σε λάθος καταχώριση στο e-ΔΕ, τότε:

• στην περίπτωση που τα προϊόντα δεν έχουν φύγει από τη φορολογική αποθήκη, ακυρώνεται το e-ΔΕ και υποβάλλεται νέο διορθωμένο (νέο ARC), το οποίο εισάγεται εκ νέου στη διασάφηση εξαγωγής με διόρθωση αυτής,
• στην περίπτωση που τα προϊόντα έχουν φύγει από τη φορολογική αποθήκη, υποβάλλεται από τον εγκεκριμένο αποθηκευτή με παραλήπτη τον ίδιο το μήνυμα ΙΕ813 (αλλαγή προορισμού) και στη συνέχεια το μήνυμα ΙΕ818 (αναφορά παραλαβής), έτσι ώστε να υποβληθεί ενδεχομένως νέο e-ΔΕ με διορθωμένα στοιχεία, το ARC του οποίου αναγράφεται εκ νέου στη διασάφηση εξαγωγής με διόρθωση αυτής.

4. Εν συνεχεία, ακολουθούν οι διατυπώσεις και τα μηνύματα της εξαγωγής, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην υπό στοιχεία ΔΤΔ Α 1068392 ΕΞ 2016/28.04.2016 ΕΔΥΟ «Εξαγωγή & έξοδος εμπορευμάτων απο το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης στο πλαίσιο του Ενωσιακού Τελωνειακού Κώδικα – αντικατάσταση της αριθμ.: Δ19Α 5013811ΕΞ2014/03.06.2014». Από αυτή τη χρονική στιγμή, η διακίνηση παρακολουθείται αποκλειστικά από το Σύστημα Ελέγχου Εξαγωγών (ECS) και τα μηνύματα του EMCS ΙΕ829 (αποδοχή εξαγωγής), ΙΕ839 (απόρριψη εξαγωγής) και ΙΕ818 (αναφορά εξαγωγής) παράγονται αυτόματα μέσω μηνυμάτων του ECS.

Ειδικότερα, σε περίπτωση απελευθέρωσης των εμπορευμάτων στο τελωνείο εξαγωγής (μήνυμα ΙΕ529: απελευθέρωση προς εξαγωγή), παράγεται αυτόματα το μήνυμα ΙΕ829 (αποδοχή εξαγωγής) στο EMCS και η κατάσταση του e-ΔΕ μετατρέπεται σε «ΠΡΟΣ ΕΞΑΓΩΓΗ».

α. Όταν το τελωνείο εξόδου είναι διαφορετικό από το τελωνείο εξαγωγής, μετά την έξοδο των εμπορευμάτων από το έδαφος της Ε.Ε. και την παραλαβή του μηνύματος ΙΕ518 (αποτελέσματα εξόδου) στο ECS, παράγεται αυτόματα στο EMCS το μήνυμα ΙΕ818 (αναφορά εξαγωγής) με τα αντίστοιχα αποτελέσματα. Εφόσον οι ενδείξεις των αποτελεσμάτων ελέγχου στο μήνυμα ΙΕ518 είναι Α1 (ικανοποιητικό) ή Α2 (θεωρείται ικανοποιητικό), οριστικοποιείται και η πίστωση της φορολογικής αποθήκης με το μήνυμα ΙΕ818 (αναφορά εξαγωγής) με τα αντίστοιχα αποτελέσματα. Εάν η ένδειξη του αποτελέσματος ελέγχου στο μήνυμα ΙΕ518 είναι Α4 (ελάσσονες διαφορές), οι εν λόγω διαφορές αντιμετωπίζονται κατά περίπτωση σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τις διατάξεις του ν.2960/01. Εφόσον οι διαφορές αφορούν ελλείμματα ή πλεονάσματα και υφίσταται ανάγκη χρεωπίστωσης της φορολογικής αποθήκης, η εν λόγω ενέργεια γίνεται από τον αρμόδιο τελωνειακό υπάλληλο στο υποσύστημα ΕΦΚ από την λειτουργία «εκ των υστέρων έλεγχοι» του e-ΔΕ. Εφόσον τούτο δεν είναι εφικτό η εν λόγω ενέργεια πραγματοποιείται στο υποσύστημα ΕΦΚ από την επιλογή «Διαχείριση προϊόντων ΕΦΚ»

β. Όταν το τελωνείο εξαγωγής είναι το ίδιο με το τελωνείο εξόδου και υπάρχει φυσική διακίνηση των εμπορευμάτων από τη φορολογική αποθήκη προς το τελωνείο εξαγωγής/εξόδου, απαιτείται η υποβολή e-ΔΕ. Στην περίπτωση αυτή η Διασάφηση Εξαγωγής οριστικοποιείται χωρίς την παραγωγή του μηνύματος ΙΕ518 και το e-ΔΕ κλείνει αυτόματα με το μήνυμα ΙΕ818 (αναφορά εξαγωγής) με τα αντίστοιχα αποτελέσματα ελέγχου.

Όταν το τελωνείο εξαγωγής είναι το ίδιο με το τελωνείο εξόδου και η φορολογική αποθήκη βρίσκεται εντός του τελωνειακά ελεγχόμενου χώρου από όπου θα πραγματοποιηθεί και η έξοδος των εμπορευμάτων από το έδαφος της Ε.Ε. (π.χ διυλιστήρια, ΚΑΕ) δεν απαιτείται η υποβολή e-ΔΕ. Στην περίπτωση αυτή οι κωδικοί προϊόντων του Icisnet για την πίστωση της φορολογικής αποθήκης από όπου εξέρχονται τα προϊόντα αναφέρονται στη διασάφηση εξαγωγής στην καρτέλα «Προϊόντα ΕΦΚ»

Σε περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο το τελωνείο εξαγωγής απαγορεύσει την εξαγωγή και αποσταλεί στον εξαγωγέα το μήνυμα ΙΕ551 (μη απελευθέρωση προς εξαγωγή), παράγεται αυτόματα το μήνυμα ΙΕ839 (απόρριψη εξαγωγής) στο EMCS, το οποίο κοινοποιείται στον αποστολέα, και η κατάσταση του e-ΔΕ μετατρέπεται «ΣΕ ΑΠΟΡΡΙΨΗ». Κατόπιν τούτου, εφόσον τα εμπορεύματα πρόκειται να επιστρέψουν στις εγκαταστάσεις του αποστολέα, θα πρέπει ο αποστολέας να υποβάλει το μήνυμα ΙΕ813 (αλλαγή προορισμού) με παραλήπτη τον ίδιο και στη συνέχεια το μήνυμα ΙΕ818 (αναφορά παραλαβής).

Δ. ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

1. Υπενθύμιση για εκπρόθεσμο e-ΔΕ (Μήνυμα ΙΕ802)

Σε περίπτωση καθυστέρησης υποβολής της αναφοράς παραλαβής από τον παραλήπτη, η αρμόδια αρχή του τόπου αποστολής μετά την παρέλευση ενός καθορισμένου χρονικού ορίου, αποστέλλει αυτόματα «Μήνυμα Υπενθύμισης» (ΙΕ802) στο τελωνείο ελέγχου του παραλήπτη. Με το μήνυμα αυτό το e-ΔΕ/e-ΑΔΕ σημαίνεται ως εκπρόθεσμο. Στις περιπτώσεις αυτές, δύναται να αποστέλλεται το μήνυμα «Λόγοι Καθυστέρησης» (ΙΕ837), από τον εκάστοτε κατά περίπτωση αρμόδιο ή υπόχρεο για παροχή εξηγήσεων.

Για τα Τελωνεία αποστολής στην χώρα μας το χρονικό αυτό όριο καθορίζεται από την διάρκεια μεταφοράς σε ημέρες που αναφέρεται στο e-ΔΕ/e-ΑΔΕ συν έξι (6) επιπλέον ημερολογιακές ημέρες.

2. Λόγοι Καθυστέρησης (Μήνυμα IE837)

Σε περίπτωση υποβολής του μηνύματος ΙΕ802 «Μήνυμα Υπενθύμισης» το Τελωνείο ελέγχου ή και ο παραλήπτης κατά περίπτωση μπορούν να υποβάλλουν το μήνυμα «Λόγοι καθυστέρησης» (ΙΕ837) προκειμένου να αποστείλουν εξηγήσεις στην αρμόδια αρχή του τόπου αποστολής και στον αποστολέα για την καθυστέρηση. Ευνόητο είναι ότι το μήνυμα αυτό δεν αναιρεί την υποχρέωση υποβολής της αναφοράς παραλαβής.

Διευκρινίζεται ότι το μήνυμα αυτό δύναται να υποβάλλεται και από τον αποστολέα και από την αρμόδια αρχή του τόπου αποστολής.

Ωστόσο, καθόσον πολλά κράτη μέλη επεσήμαναν ότι υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες το μήνυμα ΙΕ837 θα πρέπει κατ’ εξαίρεση να αποστέλλεται εκ των προτέρων, δηλαδή πριν από την αυτόματη αποστολή του μηνύματος ΙΕ802, προκειμένου να ειδοποιηθεί το κράτος μέλος αποστολής για αναμενόμενη καθυστέρηση υποβολής της αναφοράς παραλαβής (π.χ. σε περιπτώσεις εθνικής αργίας, απεργίας κτλ.), με τη Φάση 4.0 του EMCS εμπλουτίσθηκαν και οι λειτουργικές προδιαγραφές του συστήματος, έτσι ώστε να επιτρέπεται η ενεργοποίηση της διαδικασίας ενημέρωσης για την αναφορά παραλαβής από τις αρμόδιες αρχές, κατ’εξαίρεση, όταν αυτές επιθυμούν να ενημερώσουν εκ των προτέρων για πιθανή καθυστέρηση παράδοσης της διακίνησης.

3. Αίτημα Κατάστασης e-ΔΕ (Μήνυμα IE904)

Το Τελωνείο σε ειδικές περιπτώσεις δύναται να υποβάλλει μέσω του EMCS μήνυμα «Αίτημα Κατάστασης e-ΔΕ/e-ΑΔΕ» (IE904) προς την εφαρμογή του τόπου αποστολής προκειμένου:

α) να λάβει πληροφορίες για την κατάσταση μιας συγκεκριμένης διακίνησης

β) να λάβει τα μηνύματα που για τεχνικούς λόγους λείπουν ή καθυστερούν (Συγχρονισμός Κατάστασης) και

γ) να λάβει την ιστορικότητα της διακίνησης (Ιστορικότητα)

Σημειώνεται ότι για τη διευκόλυνση των ελέγχων από τις Τελωνειακές Αρχές που δεν εμπλέκονται σε μία διακίνηση ως κράτος μέλος αποστολής/παραλαβής (πχ. έλεγχος από κράτος μέλος διέλευσης ή όταν το Τελωνείο Εξόδου είναι σε άλλο κράτος μέλος από το Τελωνείο Εξαγωγής), στον μηχανισμό «Αίτηση Κατάστασης για Ιστορικότητα Κίνησης» παρέχεται η δυνατότητα αποστολής αιτήματος διάθεσης των μηνυμάτων που ανταλλάσσονται σε εθνικό μόνο επίπεδο (στο κράτος μέλος αποστολής ή παραλαβής), επιλέγοντας στην οθόνη «Δημιουργία Αιτήματος Κατάστασης» το πεδίο «Αίτημα Εθνικών Μηνυμάτων».

4. Αίτημα Ανάκτησης eΔΕ/e-ΑΔΕ (Μήνυμα ΙE701)

Το Τελωνείο επίσης δύναται να υποβάλλει το μήνυμα «Αίτημα Ανάκτησης eΔΕ/e-ΑΔΕ» (IE701) στην εφαρμογή του τόπου αποστολής για να ανακτήσει ένα ή περισσότερα e-ΔΕ/e-ΑΔΕ των οποίων δεν γνωρίζει τον Διοικητικό Κωδικό Αναφοράς (ARC). Ειδικότερα, από τη λειτουργία «Δημιουργία αιτήματος ανάκτησης e-ΔΕ» (είτε αποστολής, είτε παραλαβής), ο υπάλληλος του τελωνείου δύναται να αναζήτησει το/τα e-ΔΕ, από ή προς ένα συγκεκριμένο κράτος μέλος με βάση διάφορα κριτήρια αναζήτησης (πχ ΑΦΜ παραλήπτη, όνομα αποστολέα, αρ. άδειας αποστολέα ή παραλήπτη, κλπ). Επιπλέον, μπορεί να δει προηγούμενα αιτήματα ανάκτησης εντός ενός συγκεριμένου εχρονικού εύρους.

5. Κοινοποίηση Αλλαγής Προορισμού/Διαίρεσης Διακίνησης (Μήνυμα ΙΕ803)

α) Το μήνυμα «Κοινοποίηση αλλαγής προορισμού» (ΙΕ 803) χρησιμοποιείται στη διαδικασία αλλαγής προορισμού, εάν αλλάζει το κράτος μέλος προορισμού (οπότε αυτονόητα και ο παραλήπτης) ή ο αρχικός παραλήπτης στο ίδιο κράτος μέλος προορισμού. Στις παραπάνω περιπτώσεις μόλις υποβληθεί το μήνυμα «Αλλαγή προορισμού» (ΙΕ813) από τον αποστολέα, δημιουργείται αυτόματα από την εφαρμογή του κράτους μέλους προορισμού που αναφέρεται στο αρχικό e-ΔΕ το μήνυμα «Κοινοποίηση Αλλαγής Προορισμού» (ΙΕ803), προκειμένου να ενημερωθεί ο αρχικός παραλήπτης.

Το μήνυμα δεν αποστέλλεται εάν ο παραλήπτης παραμένει ο ίδιος, αλλά αλλάζει μόνο ο τόπος παράδοσης. Στην περίπτωση αυτή ο παραλήπτης ενημερώνεται με το ίδιο το μήνυμα αλλαγής προορισμού.

β) Το μήνυμα «Κοινοποίηση διαίρεσης διακίνησης» (ΙΕ 803) αφορά αποκλειστικά τα ενεργειακά προϊόντα. Στη χώρα μας δεν έχει εισαχθεί τέτοια δυνατότητα στο εθνικό δίκαιο (ως προαιρετικού χαρακτήρα βάσει της Οδηγίας (ΕΕ) 2020/262) και επομένως οι Έλληνες αποστολείς δεν μπορούν να προβαίνουν σε διαίρεση της διακίνησης. Εντούτοις, όταν μια αποστολή ενεργειακών προϊόντων έχει ξεκινήσει από άλλο κράτος μέλος και ο αρχικός παραλήπτης είναι εγκατεστημένος στη χώρα μας, σε περίπτωση που η διακίνηση διαιρεθεί από τον αποστολέα (άρθρο 7 του Καν. ΕΕ 2022/1636), στο έδαφος άλλου κράτους μέλους, τότε θα παραχθεί από τις αρμόδιες αρχές του κράτους μέλους αποστολής ένα μήνυμα ΙΕ 803 που θα θέσει την διακίνηση σε κατάσταση «σε αντικατάσταση». Εφόσον ένας από τους νέους παραλήπτες βρίσκεται επίσης στη χώρα μας θα λάβει το νέο μήνυμα ΙΕ 801 (e-ΔΕ) που θα δημιουργηθεί μετά από την διαίρεση.

6. Αίτημα για χειροκίνητο κλείσιμο (Μήνυμα ΙΕ880)/Απάντηση στο αίτημα για χειροκίνητο κλείσιμο (Μήνυμα ΙΕ881)

Όταν σε εξαιρετικές περιπτώσεις μία διακίνηση προϊόντων Ε.Φ.Κ. μέσω του συστήματος EMCS δεν μπορεί να κλείσει ηλεκτρονικά με τη συνήθη διαδικασία (π.χ. υποβολή αναφοράς παραλαβής ή υποβολή μηνυμάτων εξαγωγής) το κράτος μέλος αποστολής δύναται να προβεί σε χειροκίνητο κλείσιμο ή το κράτος μέλος προορισμού να υποβάλει αίτημα χειροκίνητου κλεισίματος στο κράτος μέλος αποστολής, επισυνάπτοντας όλα τα υποστηρικτικά έγγραφα ή συμπληρωματικές πληροφορίες στην καρτέλα «Σχετικά Έγγραφα» μέσω της «προσθήκης νέου αρχείου» επιλέγοντας «Τύπος Εγγράφου» και επισυνάπτοντας τα σχετικά αποδεικτικά έγγραφα μέσω της «Αποτύπωσης Απόδειξης». Με τη λήψη αιτήματος για χειροκίνητο κλείσιμο, επικυρώνεται αυτόματα το ληφθέν μήνυμα αιτήματος χειροκίνητου κλεισίματος (ΙΕ880) από το κράτος μέλος αποστολής και εμφανίζεται «Ένδειξη (flag) στο e-ΔΕ/e-ΑΔΕ Αποστολής: Έχει ληφθεί Αίτηση για Χειροκίνητο Κλείσιμο».

Επίσης, στα «Κριτήρια Αναζήτησης e-ΔΕ/e-ΑΔΕ Αποστολής» υπάρχει η επιλογή «Έχει ληφθεί Αίτηση για Χειροκίνητο Κλείσιμο», όπου εμφανίζονται μόνο τα e-ΔΕ, για τα οποία έχει υποβληθεί το σχετικό αίτημα στο κράτος μέλος αποστολής.

Αν το αίτημα γίνει αποδεκτό από το κράτος μέλος αποστολής αποστέλλεται μήνυμα απάντησης για χειροκίνητο κλείσιμο (ΙΕ881) στο κράτος μέλος προορισμού και επικαιροποιείται η κατάσταση της σχετικής διακίνησης σε «e-ΔΕ χειροκίνητα κλεισμένο». Σημειώνεται ότι η απόφαση της αποδοχής ή απόρριψης της αίτησης για χειροκίνητο κλείσιμο του e-ΔΕ παραμένει στο κράτος μέλος αποστολής. Επισημαίνεται ότι, κατά τη διαδικασία χειροκίνητου κλεισίματος, ό,τι ισχύει για το κράτος μέλος προορισμού ισχύει επίσης για το κράτος μέλος εξαγωγής στην περίπτωση που ο προορισμός της διακίνησης είναι «εξαγωγή». Στην τελευταία περίπτωση δεν υφίσταται παραλήπτης προς ενημέρωση.

Γενική Περιγραφή

Η έναρξη της διαδικασίας για το χειροκίνητο κλείσιμο πραγματοποιείται είτε από το κράτος μέλος αποστολής είτε κατόπιν αιτήματος του κράτους μέλους προορισμού προς το κράτος μέλος αποστολής, όταν το κλείσιμο μιας διακίνησης δεν υποστηρίζεται ηλεκτρονικά και πρέπει να κλείσει χειροκίνητα, ως ακολούθως:

α) Στην περίπτωση που η διαδικασία του χειροκίνητου κλεισίματος πραγματοποιείται απευθείας από το κράτος μέλος αποστολής, δεν υποβάλλεται το μήνυμα ΙΕ 880.

β) Στην περίπτωση που το κράτος μέλος προορισμού αιτείται στο κράτος μέλος αποστολής να προβεί σε χειροκίνητο κλείσιμο της διακίνησης, υποβάλλεται από αυτό Αίτημα για χειροκίνητο κλείσιμο (ΙΕ880) και στη συνέχεια λαμβάνει μήνυμα απάντησης (ΙΕ881) από το κράτος μέλος αποστολής:

1) Αν το ληφθέν μήνυμα απάντησης για χειροκίνητο κλείσιμο (ΙΕ881) αφορά σε αποδοχή του αιτήματος για χειροκίνητο κλείσιμο, τότε:

• επικαιροποιείται το e-ΔΕ/e-ΑΔΕ σε κατάσταση «e-ΔΕ/e-ΑΔΕ χειροκίνητα κλεισμένο»
• προωθείται αυτόματα το μήνυμα απάντησης για χειροκίνητο κλείσιμο στο κράτος μέλος προορισμού και ενημερώνεται ο αποστολέας και ο παραλήπτης για την κατάσταση της διακίνησης

2) Αν το ληφθέν μήνυμα απάντησης για χειροκίνητο κλείσιμο (ΙΕ881) αφορά σε απόρριψη του αιτήματος για χειροκίνητο κλείσιμο, τότε το e-ΔΕ/e-ΑΔΕ παραμένει σε κατάσταση «Καταχωρημένο». Το κράτος μέλος προορισμού λαμβάνει απάντηση για χειροκίνητο κλείσιμο με την αιτιολογία απόρριψης.

7. Διακοπή της διακίνησης (Μήνυμα ΙΕ807)

Το εν λόγω μήνυμα υποβάλλεται στην περίπτωση που ένα κράτος μέλος εντοπίζει ότι μια διακίνηση προϊόντων Ε.Φ.Κ. δεν μπορεί να συνεχίσει για τον τελικό της προορισμό εξαιτίας ενός σοβαρού συμβάντος. Στην περίπτωση αυτή η αρμόδια αρχή του κράτους μέλους έχει την δυνατότητα να διακόψει την διακίνηση. Το μήνυμα αυτό υποβάλλεται από την αρμόδια αρχή και κοινοποιείται στα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη, στον αποστολέα και τον παραλήπτη. Αυτό μπορεί να συμβεί κυρίως στην περίπτωση όπου, είτε το σύνολο των εμπορευμάτων χάθηκε, κλάπηκε ή καταστράφηκε, είτε διαπιστώθηκε σοβαρή παράβαση που οδηγεί σε δέσμευση ή κατάσχεση των προϊόντων. Κάθε κράτος μέλος μπορεί να διακόψει μια διακίνηση όταν η παράβαση ή το συμβάν πραγματοποιείται στην επικράτειά του. Όταν λαμβάνεται αυτό το μήνυμα από την εφαρμογή EMCS, αλλάζει η κατάσταση της διακίνησης με την ένδειξη «σταματημένο» και η διακίνηση δεν επιδέχεται περαιτέρω ενέργειες μέσω του EMCS.

Το εν λόγω μήνυμα θα πρέπει να υποβάλλεται από τις αρμόδιες αρχές κατόπιν εξαντλήσεως των ελέγχων και όταν καθίσταται πράγματι αδύνατη η συνέχιση της διακίνησης για τους προαναφερθέντες λόγους.

Σε περίπτωση που η χώρα μας είναι κράτος μέλος αποστολής ή παραλαβής σε μια διακίνηση προϊόντων και εφόσον διαπιστωθεί ότι συνέβη ένα σοβαρό συμβάν σε ελληνικό έδαφος, εξαιτίας του οποίου καθίσταται πράγματι αδύνατη η συνέχιση της διακίνησης, τότε υποβάλλεται το μήνυμα διακοπής της διακίνησης από το αρμόδιο Τελωνείο αποστολής ή παραλαβής αντίστοιχα, κατόπιν ολοκλήρωσης των ελέγχων.

Αν η διαπίστωση των λόγων διακοπής της διακίνησης εμπίπτει στην αρμοδιότητα άλλης ελεγκτικής αρχής της χώρας, η εν λόγω αρχή μετά την πραγματοποίηση του ελέγχου θα πρέπει να ενημερώνει σχετικά το αρμόδιο Τελωνείο αποστολής ή παραλαβής της συγκεκριμένης διακίνησης, προκειμένου να αποσταλεί το μήνυμα διακοπής της διακίνησης. Σε περίπτωση που η διακίνηση πραγματοποιείται εξ ολοκλήρου στο εσωτερικό της χώρας ενημερώνεται σχετικά το Τελωνείο αποστολής το οποίο και υποβάλλει το μήνυμα διακοπής.

Σε περίπτωση που η χώρα μας λειτουργεί ως κράτος μέλος διέλευσης, δηλαδή δεν είναι κράτος μέλος αποστολής ούτε κράτος μέλος παραλαβής των προϊόντων μιας διακίνησης η οποία διέρχεται από την χώρα μας και μια αρμόδια ελεγκτική αρχή κρίνει ότι η διακίνηση αυτή πρέπει να διακοπεί λόγω σοβαρού συμβάντος, τότε μετά την ολοκλήρωση του ελέγχου υποβάλλεται το μήνυμα διακοπής από το Τελωνείο στη χωρική αρμοδιότητα του οποίου έλαβε χώρα το συμβάν. Στην εξαιρετική περίπτωση που το Τελωνείο αυτό δεν έχει πρόσβαση στο EMCS, το μήνυμα διακοπής υποβάλλεται στο πλησιέστερο στον τόπο του συμβάντος τελωνείο που έχει πρόσβαση στο EMCS.

Επισημαίνεται ότι με την αποστολή του μηνύματος διακοπής της διακίνησης, τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη, ο αποστολέας και ο παραλήπτης ενημερώνονται αυτόματα από το σύστημα

8. Αναφορά Συμβάντος (Μήνυμα ΙΕ840)

Το εν λόγω μήνυμα αφορά στην περίπτωση όπου κατά τη διάρκεια μιας διακίνησης λαμβάνει χώρα ένα συμβάν (όπως κλοπή ή καταστροφή των εμπορευμάτων ή του οχήματος κ.λ.π.), για το οποίο απαιτείται ενημέρωση όλων των εμπλεκόμενων (αρμόδιων αρχών και ενδιαφερόμενων επιχειρήσεων). Το μήνυμα αυτό υποβάλλεται μόνο για διακινήσεις από και προς άλλα κράτη μέλη και δεν χρησιμοποιείται στις περιπτώσεις διακινήσεων που πραγματοποιούνται στο εσωτερικό της χώρας.

Στην περίπτωση αυτή πραγματοποιούνται οι ακόλουθες ενέργειες :

• Κάποιο πρόσωπο εμπλεκόμενο στη διακίνηση, το οποίο είναι συνήθως ο μεταφορέας ή ένα άλλο πρόσωπο που είναι ενήμερο, θα πρέπει να αναφέρει το συμβάν στην πλησιέστερη αρμόδια αρχή (π.χ. Αστυνομία, Τελωνείο) του κράτους που συνέβη ή που διαπιστώθηκε το συμβάν. Ανάλογα με τις διαδικασίες που θεσπίζει κάθε κράτος διενεργούνται έλεγχοι και συντάσσεται από την αρμόδια αρχή Έκθεση ελέγχου ή αναφορά.
• Η έκθεση ελέγχου ή η αναφορά θα πρέπει να επιδίδεται ή αποστέλλεται το συντομότερο σε ένα εμπλεκόμενο στη διακίνηση πρόσωπο (αποστολέας, παραλήπτης ή μεταφορέας), το οποίο την υποβάλλει σε μια αρμόδια αρχή (Τελωνείο), είτε του κράτους μέλους που έλαβε χώρα το συμβάν, είτε άλλου κράτους μέλους, για παράδειγμα του κράτους μέλους διαπίστωσης (εάν αυτό δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί από το ίδιο το πρόσωπο που αναφέρεται στην προηγούμενη παράγραφο, ή στην αρμόδια αρχή που επαλήθευσε το συμβάν).
• Η αρμόδια αρχή ελέγχει τα προσκομιζόμενα (έκθεση ελέγχου ή αναφορά) και υποβάλλει το μήνυμα ΙΕ 840 «Αναφορά Συμβάντος» στο EMCS, επισυνάπτοντας ηλεκτρονικά εφόσον είναι δυνατόν τα σχετικά δικαιολογητικά (κατόπιν σάρωσης) ή αποστέλλοντάς τα με e-mail στα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη.

Επιπλέον επισημαίνεται ότι, σε περίπτωση που το συμβάν πραγματοποιηθεί σε κράτος μέλος άλλο από το κράτος μέλος αποστολής ή παραλαβής ή σε τρίτη χώρα (π.χ. καταστροφή εμπορευμάτων σε ατύχημα που συνέβη στην Ελβετία), η «αναφορά συμβάντος» μπορεί να υποβληθεί από το κράτος μέλος αποστολής μετά από ενημέρωση από τον αποστολέα.

Αρμόδια αρχή υποβολής του μηνύματος στην χώρα μας:

Αν το συμβάν λάβει χώρα στην Ελλάδα και η χώρα μας είναι κράτος μέλος αποστολής της διακίνησης προς άλλο κράτος μέλος, η έκθεση ελέγχου για το συμβάν θα πρέπει να επιδίδεται ή να αποστέλλεται το συντομότερο στον αποστολέα της διακίνησης (εάν δεν την έχει ήδη λάβει), ο οποίος είναι κατά κανόνα υπεύθυνος για τη διακίνηση και να προσκομίζεται στο αρμόδιο Τελωνείο ελέγχου του, προκειμένου αυτό να επιληφθεί για τις αναγκαίες περαιτέρω ενέργειες και την υποβολή του μηνύματος «Αναφορά Συμβάντος».

Αντίστοιχα, εάν η χώρα μας είναι κράτος μέλος παραλαβής της διακίνησης από άλλο κράτος μέλος, η έκθεση ελέγχου για το συμβάν θα πρέπει να επιδίδεται ή αποστέλλεται στον παραλήπτη, προκειμένου να προσκομίζεται από αυτόν στο αρμόδιο Τελωνείο του τόπου παραλαβής που πρέπει να επιληφθεί κατ'αναλογία.

Σε περίπτωση που η χώρα μας ενεργεί ως κράτος μέλος διέλευσης, δηλαδή το συμβάν πραγματοποιηθεί στη χώρα μας αλλά η Ελλάδα δεν είναι ούτε κράτος μέλος αποστολής ούτε κράτος μέλος παραλαβής των προϊόντων της διακίνησης, τότε η αναφορά συμβάντος υποβάλλεται από το Τελωνείο στη χωρική αρμοδιότητα του οποίου έλαβε χώρα το συμβάν.

Το γραφείο Συνδέσμων ΕΦΚ (Δ/νση ΕΦΚ) μπορεί να συνδράμει, αν είναι ανάγκη, τα αρμόδια Τελωνεία της χώρας για τη διαβίβαση των σχετικών δικαιολογητικών στα άλλα κράτη μέλη, αν αυτά δεν μπορούν να επισυναφθούν σε ηλεκτρονική μορφή στο μήνυμα ΙΕ840 «αναφορά συμβάντος».

Μετά την υποβολή του μηνύματος ΙΕ 840, η ενημέρωση των αρμόδιων αρχών των άλλων Κρατών Μελών και των εμπλεκομένων οικονομικών φορέων (αποστολέας και παραλήπτης) γίνεται αυτόματα από το σύστημα.

Διευκρινίζεται ότι το μήνυμα «αναφορά συμβάντος» μπορεί να υποβληθεί και στην περίπτωση που κατά τη διάρκεια μιας διακίνησης χρειάζεται να γίνει αλλαγή μεταφορικού μέσου ή του οργανωτή της διακίνησης (π.χ. λόγω ατυχήματος ή βλάβης).

9. Αναφορά ελέγχου (Μήνυμα ΙΕ717)

Το εν λόγω μήνυμα αφορά στην περίπτωση όπου, κατά τη διάρκεια μιας διακίνησης, διενεργείται από την αρμόδια αρχή ενός κράτους μέλους έλεγχος (φυσικός ή εγγράφων) σε ένα φορτίο προϊόντων ΕΦΚ και κρίνεται σκόπιμο να ενημερωθούν οι αρμόδιες αρχές των λοιπών εμπλεκομένων στην διακίνηση κρατών μελών για τα ευρήματα του ελέγχου. Ο έλεγχος μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε τυχαία κατά τη διάρκεια της διακίνησης, είτε κατόπιν πληροφορίας ή ανάλυσης κινδύνου. Το μήνυμα αυτό υποβάλλεται μόνο για διακινήσεις από και προς άλλα κράτη μέλη και δεν χρησιμοποιείται στις περιπτώσεις διακινήσεων που πραγματοποιούνται στο εσωτερικό της χώρας.

Η υποβολή της αναφοράς ελέγχου δύναται να πραγματοποιείται από την αρμόδια αρχή στις περιπτώσεις που: ­

• είτε έχει επιτραπεί η συνέχιση της διακίνησης με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία ελέγχου ­
• είτε τα εμπορεύματα κρατούνται προσωρινά μέχρι την ολοκλήρωση του έλεγχου ­
• είτε η διακίνηση έχει διακοπεί ή θα διακοπεί οριστικά (μέσω του μηνύματος διακοπής της διακίνησης IE807).

Το μήνυμα της αναφοράς ελέγχου μπορεί να αποστέλλεται με προσωρινά στοιχεία ελέγχου και να υποβάλλονται συμπληρωματικά στοιχεία ακόμη και μετά το πέρας της διακίνησης. Εάν υπάρχουν δικαιολογητικά έγγραφα σχετικά με τον έλεγχο (π.χ. έκθεση ελέγχου, αντίγραφα εμπορικών εγγράφων), τα οποία κρίνεται σκόπιμο να αποσταλούν στα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη, αυτά αποστέλλονται είτε επισυναπτόμενα στο μήνυμα εάν είναι δυνατόν (κατόπιν σάρωσης) είτε με e-mail.

Σε περίπτωση που η αρμόδια αρχή ελέγχου το κρίνει αναγκαίο, κατά την υποβολή του μηνύματος αναφοράς ελέγχου, μπορεί να καταχωρηθεί ένδειξη με την οποία υποδεικνύεται η ανάγκη εκ νέου ελέγχου κατά την παραλαβή του φορτίου.

Επισημαίνεται ότι από τις αρμόδιες τελωνειακές αρχές της χώρας μας δεν θα χρησιμοποιείται το εν λόγω μήνυμα στις περιπτώσεις των τακτικών ή δειγματοληπτικών ελέγχων που πραγματοποιούνται κατά την αποστολή ή παραλαβή προϊόντων Ε.Φ.Κ. βάσει των εθνικών διατάξεων που θεσπίζουν τους ελέγχους αυτούς. Ωστόσο και στις περιπτώσεις αυτές, εφόσον προκύψουν σοβαρές ενδείξεις ή αποδείξεις παρατυπίας, από τον έλεγχο κατά την αποστολή ή παραλαβή, για τις οποίες κρίνεται ότι θα πρέπει να ενημερωθούν οι αρμόδιες αρχές του άλλου εμπλεκόμενου κράτους μέλους, το εν λόγω μήνυμα θα πρέπει να υποβάλλεται από το αρμόδιο Τελωνείο.

Επίσης το μήνυμα αυτό υποβάλλεται από το Τελωνείο ελέγχου και στις περιπτώσεις των τυχαίων ή και κατόπιν πληροφορίας ελέγχων που πραγματοποιούνται κατά την διάρκεια μιας διακίνησης, ανεξαρτήτως αποτελεσμάτων, ακόμη δηλαδή και όταν τα αποτελέσματα του ελέγχου έχουν καλώς και ανεξαρτήτως αν η χώρα μας είναι κράτος μέλος αποστολής ή παραλαβής των προϊόντων της διακίνησης ή είναι κράτος μέλος, από το οποίο διέρχεται η διακίνηση.

Στην περίπτωση που ο έλεγχος αυτός πραγματοποιηθεί από άλλη αρμόδια ελεγκτική αρχή, τότε τα αποτελέσματα ελέγχου πρέπει να γνωστοποιούνται άμεσα από την ελέγχουσα αρχή στο Τελωνείο του τόπου όπου πραγματοποιήθηκε ο έλεγχος, προκειμένου να υποβληθεί η αναφορά ελέγχου στο EMCS.

Το γραφείο Συνδέσμων ΕΦΚ της χώρας μας μπορεί να συνδράμει εάν είναι ανάγκη τα αρμόδια Τελωνεία για την διαβίβαση των σχετικών δικαιολογητικών στα άλλα Κράτη-Μέλη, εάν αυτά δεν μπορούν να επισυναφθούν σε ηλεκτρονική μορφή στο μήνυμα ΙΕ717 «αναφορά ελέγχου».

Διευκρινίζεται ότι το μήνυμα αυτό ανταλλάσσεται μόνο μεταξύ αρμοδίων αρχών, (δηλαδή σε αυτό δεν έχουν πρόσβαση οι οικονομικοί φορείς).

10. Πληροφορίες για μελλοντικές απαιτήσεις φόρων (Μήνυμα ΙΕ861)

Το εν λόγω μήνυμα υποβάλλεται όταν ένα κράτος μέλος προτίθεται να απαιτήσει φόρους επί ελλειμμάτων που παρουσιάστηκαν κατά την διάρκεια μιας διακίνησης ή κατά την παράδοση των προϊόντων, ανάλογα με τον τόπο που έλαβαν χώρα και βάσει των στοιχείων που διαθέτει. Το εν λόγω μήνυμα υποβάλλεται από οποιοδήποτε κράτος μέλος κρίνει ότι μπορεί να ξεκινήσει τη διαδικασία απαίτησης φόρων, κατόπιν ελέγχων και εφόσον υπάρχουν επαρκείς αποδείξεις ότι για τα διαπιστωθέντα ελλείμματα οφείλονται φόροι στο εν λόγω κράτος μέλος. Το μήνυμα αυτό υποβάλλεται μόνο για διακινήσεις από και προς άλλα κράτη μέλη και δεν χρησιμοποιείται στις περιπτώσεις διακινήσεων που πραγματοποιούνται στο εσωτερικό της χώρας.

Επισημαίνονται τα κάτωθι: ­

• το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος στέλνει το μήνυμα «Πληροφορίες για μελλοντικές απαιτήσεις» στο κράτος μέλος αποστολής, προσδιορίζοντας μεταξύ άλλων την ποσότητα για την οποία προτίθεται να απαιτήσει φόρους από τον εγγυητή της διακίνησης, ­
• για το ίδιο e-ΔΕ μπορεί να υποβληθούν περισσότερα μηνύματα και από διαφορετικά κράτος μέλος (π.χ. μετά από μερική απόρριψη των προϊόντων), ­
• το εν λόγω μήνυμα αποσκοπεί στην αλληλοενημέρωση και τον συντονισμό των αρμοδίων αρχών προκειμένου να μην απαιτηθούν για το ίδιο έλλειμμα φόροι από διαφορετικά κράτος μέλος, ­
• το εν λόγω μήνυμα δεν υποκαθιστά τις διαδικασίες της Αμοιβαίας Συνδρομής για την είσπραξη απαιτήσεων (Οδηγία 2010/24/ΕΕ, L84), ­
• το εν λόγω μήνυμα δεν αφορά την περίπτωση διαχείρισης διαπιστωθέντων πλεονασμάτων τα οποία αντιμετωπίζονται από τις εθνικές διατάξεις.

Εφόσον από τα στοιχεία ελέγχου προκύπτει ότι οι αναλογούντες φόροι για συγκεκριμένο έλλειμμα καθίστανται απαιτητοί στη χώρα μας, το μήνυμα υποβάλλεται μέσω του EMCS από την Τελωνειακή αρχή, η οποία βάσει των ισχυουσών διατάξεων είναι κατά περίπτωση αρμόδια για τη βεβαίωση των εν λόγω φόρων, προς το κράτος μέλος αποστολής, αφού ληφθούν υπόψη ενδεικτικά αλλά όχι αποκλειστικά τα κάτωθι: ­

• τα αποτελέσματα ελέγχου ο οποίος ενδεχομένως πραγματοποιήθηκε κατά την παραλαβή των προϊόντων από την αρμόδια αρχή, ­
• η αναφορά παραλαβής (μήνυμα ΙΕ818) στην οποία μπορεί να έχουν αναφερθεί ελλείμματα. ­
• τυχόν αναφορά ελέγχου (μήνυμα ΙΕ717) που υποβλήθηκε κατά τη διάρκεια της διακίνησης, ­
• τυχόν αναφορά συμβάντος (μήνυμα ΙΕ840) που υποβλήθηκε κατά τη διάρκεια της διακίνησης, ­
• τυχόν συμπληρωματικές πληροφορίες (μήνυμα ΙΕ871) που υποβλήθηκαν από τον παραλήπτη ή/και τον αποστολέα, ­
• τυχόν συμπληρωματικές πληροφορίες που δίδονται από κάποιο άλλο κράτος μέλος (πιθανόν μετά από αίτημα για διοικητική συνδρομή ΙΕ721).

IV. ΤΟΠΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ LRN

Σύμφωνα με τις διατάξεις του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/1636 (L 247) - πεδίο 9α του Πίνακα 1 του Παραρτήματος Ι – στο ηλεκτρονικό διοικητικό έγγραφο e-ΔΕ και στο ηλεκτρονικό απλουστευμένο διοικητικό έγγραφο e-ΑΔΕ, αποδίδεται από τον αποστολέα o Τοπικός Αριθμός Αναφοράς (LRN) ο οποίος είναι ένας μοναδικός αύξων αριθμός αναφοράς που απαρτίζεται από 22 το ανώτερο αλφαριθμητικά στοιχεία ώστε να επιτρέπει τον εντοπισμό στα βιβλία του αποστολέα.

Συνεπώς για την ομοιόμορφη εφαρμογή και και προκειμένου να διασφαλίζεται η μοναδικότητα του αριθμού αυτού στα βιβλία της εταιρείας και στο μηχανοργανωμένο σύστημα, ο Τοπικός Αριθμός Αναφοράς (LRN) ο οποίος θα καταχωρείται από τον αποστολέα στο σχέδιο e-ΔΕ /e-AΔΕ (ΙΕ 815) θα έχει, κατά περίπτωση, την ακόλουθη δομή,:

Αριθμός Άδειας /Ε/ΑΑ, όπου :

• Αριθμός Άδειας (13 ψηφία) : Αριθμός αδείας Φορολογικής Αποθήκης του τόπου αποστολής /Αριθμός άδειας Εγγεγραμμένου Αποστολέα / Αριθμός άδειας Πιστοποιημένου Αποστολέα / Αριθμός αδείας Περιστασιακά Πιστοποιημένου Αποστολέα (αριθμός SEED)
• Έτος (2 ψηφία) : τα τελευταία 2 ψηφία από το τρέχον έτος υποβολής (π.χ. ο αριθμός 24 για το έτος 2024)
• ΑΑ (5 ψηφία) : Μοναδικός αύξως αριθμός από το βιβλίο καταχώρισης των e-ΔΕ της φορολογικής αποθήκης (π.χ. 00001)

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΠΙΚΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ ΑΝΑΦΟΡΑΣ (LRN) :

α) Για Φορολογική Αποθήκη ELA0001020012/24/00015

β) Για Εγγεγραμμένο Αποστολέα EL30001020012/24/00001

γ) Για Πιστοποιημένο Αποστολέα EL60000024814/24/00256

δ) Για Περιστασιακά Πιστοποιημένο Αποστολέα EL82301020490/24/00004

V. ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΕΝΤΥΠΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Σε περίπτωση που το ψηφιακό σύστημα δεν είναι διαθέσιμο, είτε στο κράτος μέλος αποστολής, είτε στο κράτος μέλος προορισμού, χρησιμοποιούνται τα εφεδρικά έγγραφα που προβλέπονται στα άρθρα 57Β & 115 του ν.2960/2001 καθώς και στο άρθρο 9 του Καν.(ΕΕ) 2022/1636, τα οποία προσκομίζονται από τους ενδιαφερόμενους στο αρμόδιο τελωνείο.

Ειδικότερα:

α. Σε περίπτωση που το ψηφιακό σύστημα δεν είναι διαθέσιμο στο κράτος μέλος αποστολής, ο αποστολέας μπορεί να αρχίζει τη διακίνηση, εφόσον ενημερώνει την αρμόδια αρχή πριν από την έναρξη της διακίνησης και με την προϋπόθεση ότι τα προϊόντα συνοδεύονται από εναλλακτικό συνοδευτικό έγγραφο με τα ίδια στοιχεία με το e-ΔΕ/e-ΑΔΕ. Επισημαίνεται ότι όταν το σύστημα αποκατασταθεί ο αποστολέας υποχρεούται να υποβάλλει άμεσα σχέδιο e-ΔΕ/eΑΔΕ (ΙΕ815). Στην περίπτωση αυτή υπάρχει σχετική ένδειξη επί του σχεδίου για την εκ των υστέρων υποβολή του.

Οι αποστολείς στην χώρα μας οφείλουν να ενημερώσουν το αρμόδιο τελωνείο πριν από την έναρξη της διακίνησης αποστέλλοντας με e-mail για το σκοπό αυτό το εναλλακτικό συνοδευτικό έγγραφο σύμφωνα με το Υπόδειγμα Ι του Παραρτήματος της παρούσας σε μορφή PDF, το οποίο έχει συμπληρωθεί σύμφωνα με τον Πίνακα 1 του Παραρτήματος Ι του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/1636 και υπογραφεί από τον αποστολέα.

β. Σε περίπτωση που το ψηφιακό σύστημα δεν είναι διαθέσιμο στον τόπο προορισμού ή δεν έχει ακόμη υποβληθεί e-ΔΕ γιατί το σύστημα δεν έχει αποκατασταθεί στο ΚΡΆΤΟΣ ΜΈΛΟΣ αποστολής, ο παραλήπτης οφείλει εντός πέντε (5) εργάσιμων ημερών από την παραλαβή των προϊόντων να υποβάλλει εναλλακτικό έγγραφο αναφοράς παραλαβής στην αρμόδια αρχή του, το οποίο έχει τα ίδια στοιχεία με την ηλεκτρονική αναφορά παραλαβής. Όταν το σύστημα αποκατασταθεί ο παραλήπτης υποβάλλει ηλεκτρονικά την αναφορά παραλαβής.

Οι παραλήπτες στη χώρα μας συμπληρώνουν το εναλλακτικό έγγραφο αναφοράς παραλαβής σύμφωνα με το Υπόδειγμα ΙΙ του Παραρτήματος της παρούσας, το υπογράφουν και το αποστέλλουν συνημμένα σε μορφή PDF με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προς το αρμόδιο τελωνείο ελέγχου τους, το οποίο στη συνέχεια διαβιβάζεται στο Γραφείο Συνδέσμων Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης ELO της χώρας μας προκειμένου να το διαβιβάσει στο κράτος μέλος αποστολής.

γ. Σε περίπτωση που μια αποστολή προϊόντων Ε.Φ.Κ. με προορισμό φορολογική αποθήκη στη χώρα μας έχει ξεκινήσει με εναλλακτική έντυπη διαδικασία και κατά την παραλαβή των προϊόντων δεν έχει ακόμη υποβληθεί e-ΔΕ από τον αποστολέα ή το σύστημα είναι εκτός λειτουργίας στην χώρα μας και ως εκ τούτου δεν είναι δυνατή η ηλεκτρονική αναφορά παραλαβής (ΙΕ 818), άρα και η αυτόματη χρέωση της φορολογικής αποθήκης, τότε εάν η χρέωση της αποθήκης επείγει, επί παραδείγματι για την διακίνηση ή την θέση σε ανάλωση των συγκεκριμένων προϊόντων, θα υποβάλλεται άμεσα έντυπη αναφορά παραλαβής και η χρέωση της φορολογικής αποθήκης στο Ο.Π.Σ.Τ. με τα παραληφθέντα προϊόντα θα γίνεται από τον αρμόδιο υπάλληλο, μέσω της λειτουργίας «Διαχείριση φορολογικών αποθηκών» στο Ο.Π.Σ.Τ.

VI. ΕΦΑΡΜΟΓΗ “EMCS - ARC FOLLOW UP”

Προκειμένου να αντιμετωπιστούν κάποιες προσωρινές δυσλειτουργίες του EMCS όπως για παράδειγμα στην περίπτωση κατά την οποία μια διακίνηση αφικνείται στις εγκαταστάσεις μιας φορολογικής αποθήκης, αλλά ο αντίστοιχος Εγκεκριμένος Αποθηκευτής (Παραλήπτης) δεν μπορεί να υποβάλει την Αναφορά Παραλαβής, καθώς και όταν, για διάφορους λόγους, δεν έχει διαβιβαστεί σε αυτόν το αντίστοιχο e-ΔΕ/e-ΑΔΕ, ή στην περίπτωση που η Αναφορά Παραλαβής ενδέχεται να μην έχει παραληφθεί από τον Αποστολέα και επομένως δεν μπορεί να ελέγξει εάν η αποστολή έχει παραληφθεί στις εγκαταστάσεις προορισμού, ή στις περιπτώσεις όπου το eΔΕ/e-ΑΔΕ δεν είναι ορατό στην εθνική εφαρμογή ενός ΚΡΆΤΟΣ ΜΈΛΟΣ, για παράδειγμα σε περίπτωση εξαγωγής (που πραγματοποιείται μέσω άλλου ΚΡΆΤΟΣ ΜΈΛΟΣ) ή διέλευσης (όπου τα κράτη μέλη δεν συμμετέχουν στη διακίνηση), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημιούργησε την εφαρμογή “EMCS - ARC FOLLOW UP”, για τους εξωτερικούς χρήστες, προκειμένου να διαπιστώνεται εάν ένας αριθμός e-ΔΕ/e-ΑΔΕ (ARC) είναι υπαρκτός, η οποία είναι δημόσια προσβάσιμη στον παγκόσμιο ιστό στη διεύθυνση:

https://ec.europa.eu/taxation_customs/dds2/arc/arc_home.jsp

Η εφαρμογή διατίθεται σε όλες τις γλώσσες της Ένωσης, όπως φαίνεται στην παρακάτω οθόνη:

Μέσω της εν λόγω εφαρμογής παρέχεται η δυνατότητα, καταχωρώντας μόνο τον αριθμό ARC του e-ΔΕ/e-ΑΔΕ, να διαπιστωθεί εάν ο αριθμός αυτός είναι υπαρκτός και εμφανίζονται επιπλέον πληροφορίες για το κράτος μέλος αποστολής, το κράτος μέλος προορισμού, την ημερομηνία και ώρα επικύρωσης του τελευταίου ληφθέντος μηνύματος που αλλάζει την κατάσταση της διακίνησης, το σχετικό μήνυμα και την κατάσταση της διακίνησης, όπως στο ακόλουθο παράδειγμα :

Η είσοδος στην εφαρμογή πραγματοποιείται ανώνυμα και δεν απαιτείται ταυτοποίηση ή πιστοποίηση του χρήστη. Επισημαίνεται ότι μέσω της εφαρμογής “EMCS - ARC FOLLOW UP” δεν εμφανίζονται πληροφορίες όπως ο αποστολέας, ο παραλήπτης, το είδος των προϊόντων, το αποτέλεσμα της παραλαβής/εξαγωγής (π.χ. εάν τα προϊόντα παρελήφθησαν καλώς ή με ελλείμματα ή επιβεβαίωση εξόδου στην περίπτωση της εξαγωγής, κλπ). Επιπλέον δεν είναι δυνατό να εμφανιστούν πληροφορίες για διακινήσεις παλαιότερες των 150 ημερών.

Επισημαίνεται ότι η ανωτέρω εφαρμογή λειτουργεί επικουρικά και δεν αναιρούνται οι προβλεπόμενες διαδικασίες και διατυπώσεις για την επιβεβαίωση της αποστολή και παραλαβής των προϊόντων.

Επιπλέον δίνεται η δυνατότητα πρόσβασης στην παραπάνω εφαρμογή μέσω της Διαδικτυακής Πύλης των Ελληνικών Τελωνείων ακολουθώντας τον σύνδεσμο: «Σύνδεσμοι Ευρωπαϊκής Ένωσης – Taxation and Customs Union – Taxation – Excise Duties - -EMCS – ARC Follow up.

VII. ΔΙΑΚΙΝΗΣΕΙΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΕΦΚ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΤΕΘΕΙ ΣΕ ΑΝΑΛΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΚΙΝΟΥΝΤΑΙ ΠΡΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟ Β. ΙΡΛΑΝΔΙΑ

Με τις ανωτέρω ιβ) και ιγ) σχετικές παρασχέθηκαν οδηγίες αναφορικά :

• με την έναρξη λειτουργίας της Φάσης 4.0 του συστήματος EMCS από 13.02.2023, για την ηλεκτρονική παρακολούθηση της διακίνησης των υποκείμενων σε ΕΦΚ προϊόντων τα οποία είτε διακινούνται υπό καθεστώς αναστολής του ΕΦΚ είτε έχουν τεθεί σε ανάλωση στο έδαφος ενός κράτους μέλους και διακινούνται προς το έδαφος άλλου κράτους μέλους προκειμένου να παραδοθούν εκεί για εμπορικούς σκοπούς,
• με τη χρήση της εφεδρικής διαδικασίας και των εγγράφων που προβλέπονται στο άρθρο 57Β του ν.2960/2001 και στο άρθρο 9 του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/1636 αναφορικά με την αποστολή και παραλαβή προϊόντων υποκειμένων σε ΕΦΚ τα οποία έχουν τεθεί σε ανάλωση και διακινούνται από και προς τη χώρα μας για εμπορικούς σκόπους
• με τη θέση σε πλήρη παραγωγική λειτουργία της Φάσης 4.0 του EMCS στη χώρα μας από τις 10.07.2023.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι η Β. Ιρλανδία δεν έχει θέσει ακόμη, σε πλήρη παραγωγική λειτουργία τη Φάση 4.0 του EMCS, η διακίνηση προϊόντων ΕΦΚ που έχουν τεθεί σε ανάλωση και διακινούνται προς και από Β. Ιρλανδία θα πραγματοποιείται ως ακολούθως :

α) Αποστολή προϊόντων ΕΦΚ που έχουν τεθεί σε ανάλωση στην Ελλάδα προς Β. Ιρλανδία

Για την αποστολή προϊόντων ΕΦΚ που έχουν τεθεί σε ανάλωση στη χώρα μας και διακινούνται για εμπορικούς σκοπούς προς τη Β. Ιρλανδία ο πιστοποιημένος αποστολέας ή περιστασιακά πιστοποιημένος αποστολέας υποβάλλει σχέδιο e-ΑΔΕ (μήνυμα ΙΕ815) στην αρμόδια αρχή του τόπου αποστολής, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο σημείο 1 της ενότητας Α2 του Κεφαλαίου ΙΙΙ της παρούσας.

Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη ότι η Β. Ιρλανδία δεν έχει θέσει ακόμη σε παραγωγική λειτουργία τη Φάση 4.0 του EMCS, δεν καθίσταται εφικτή η υποβολή αναφοράς παραλαβής, μέσω του ψηφιακού συστήματος, από τους παραλήπτες της εν λόγω χώρας. Κατόπιν τούτου, μέχρι την υλοποίηση της Φάσης 4.0 του EMCS από τη Β. Ιρλανδία, θα εφαρμόζεται η ακόλουθη διαδικασία :

α) Ο παραλήπτης της Β. Ιρλανδίας υποβάλλει μέσω της αρμόδιας αρχής εναλλακτικό έγγραφο αναφοράς παραλαβής το οποίο αποστέλλεται μέσω του ειδικού ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (CCNmail) από το Γραφείο Συνδέσμων Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης της αντίστοιχης χώρας στο Γραφείο Συνδέσμων Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης της χώρας μας.

β) Το Γραφείο Συνδέσμων Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης της χώρας μας αποστέλλει με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου το εναλλακτικό έγγραφο αναφοράς παραλαβής στο αρμόδιο Τελωνείο Ελέγχου του αποστολέα της σχετικής διακίνησης.

γ) Το Τελωνείο Ελέγχου διαβιβάζει το εναλλακτικό έγγραφο αναφοράς παραλαβής στον αποστολέα.

δ) Ο αποστολέας μετά τη διαβίβαση της αναφοράς παραλαβής και εφόσον είναι το ίδιο πρόσωπο που κατέβαλε τον ειδικό φόρο κατανάλωσης των προϊόντων που απεστάλησαν σε πιστοποιήμενο παραλήπτη στη Β. Ιρλανδία, δύναται να αιτηθεί την επιστροφή του ειδικού φόρου κατανάλωσης που καταβλήθηκε στο εσωτερικό της χώρας στο τελωνείο στο οποίο υποβλήθηκε η Δήλωση ΕΦΚ και λοιπών φορολογιών (ΔΕΦΚ) για τη βεβαίωση και είσπραξη του φόρου αυτού. Σημειώνεται ότι μετά την ολοκλήρωση της ως άνω διαδικασίας το αρμόδιο τελωνείο ελέγχου του αποστολέα στη χώρα μας προβαίνει σε χειροκίνητο κλείσιμο της διακίνησης (μήνυμα ΙΕ881), σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στο σημείο 6 της Ενότητας Δ του Κεφαλαίου ΙΙΙ της παρούσας.

β) Παραλαβή στην Ελλάδα προϊόντων ΕΦΚ που έχουν τεθεί σε ανάλωση στη Β. Ιρλανδία

Για την παραλαβή από τον πιστοποιημένο παραλήπτη ή τον περιστασιακά πιστοποιημένο παραλήπτη φορολογημένων προϊόντων ΕΦΚ από τη Β. Ιρλανδία και μέχρι να τεθεί σε παραγωγική λειτουργία η Φάση 4.0 του EMCS από την εν λόγω χώρα θα εξακολουθεί να εφαρμόζεται η διαδικασία 2.Β. «ΔΙΑΚΙΝΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΞΕΚΙΝΑΝΕ ΑΠΟ Β.ΙΡΛΑΝΔΙΑ ΚΑΙ ΟΛΛΑΝΔΙΑ» του Παραρτήματος της ως άνω (ιδ) σχετικής οδηγίας.

Κατόπιν όλων των ανωτέρω, για τη διαδικασία αναφορικά με τη διακίνηση προϊόντων υποκείμενων σε ΕΦΚ μέσω του ψηφιακού συστήματος EMCS και τη χρήση των μηνυμάτων του EMCS εφαρμόζονται τα διαλαμβανόμενα στην παρούσα εγκύκλιο και παύουν να ισχύουν τα αναφερόμενα σχετικά με αυτά στις α) έως και ιγ) σχετικές εγκυκλίους.

Τέλος, εφιστάται η προσοχή για την εφαρμογή των ως άνω διαλαμβανομένων, τόσο από τους οικονομικούς φορείς όσο και από τις αρμόδιες τελωνειακές αρχές.

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ Α.Α.Δ.Ε.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ