Με τροπολογία που κατατέθηκε στο σχέδιο νόμου "Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2022/2523 του Συμβουλίου, της 15ης Δεκεμβρίου 2022, σχετικά με την εξασφάλιση παγκόσμιου ελάχιστου επιπέδου φορολογίας των ομίλων πολυεθνικών επιχειρήσεων και των εγχώριων ομίλων μεγάλης κλίμακας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Pillar II) και άλλες τελωνειακές και φορολογικές διατάξεις" ρυθμίζονται τα ακόλουθα θέματα:

• Άδεια διαμονής που συνδέεται με επενδύσεις σε ακίνητη Περιουσία
• Κωδικοί Αριθμοί Δραστηριότητας για ατομικές επιχειρήσεις
• Εξαίρεση από την υποχρέωση καταβολής του τέλους επιτηδεύματος για αγρότες κανονικού καθεστώτος και αλιείς παράκτιας αλιείας
• Καταβολή Φόρου εισοδήματος σε οκτώ μηνιαίες δόσεις
• Απαλλαγή από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων - Επέκταση της κατ’ εξαίρεση κατάταξης σε Φορολογικές Ζώνες

Αναλυτικότερα:

Με τις προτεινόμενες διατάξεις του άρθρου 1 της τροπολογίας επέρχονται σημαντικές αλλαγές όσον αφορά την απόκτηση άδειας διαμονής που συνδέεται με επενδύσεις σε ακίνητη περιουσία.

Οι αλλαγές αυτές, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση των διατάξεων, εντάσσονται στην κυβερνητική πολιτική για αύξηση του αποθέματος οικιών που είναι διαθέσιμες για στέγαση οικογενειών, με σκοπούμενο αποτέλεσμα και τη μείωση του ύψους των μισθωμάτων των οικιών, που διατίθενται για κατοικία.

Η πρώτη αλλαγή αφορά στην ελάχιστη αξία κτήσης της ακίνητης περιουσίας κατά τον χρόνο απόκτησής της, καθώς και το συνολικό συμβατικό μίσθωμα των μακροχρόνιων συμβάσεων σύνθετου τουριστικού καταλύματος ή χρονομεριστικής μίσθωσης τουριστικού καταλύματος.

Για την Περιφέρεια Αττικής, την Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, τις Περιφερειακές Ενότητες Μυκόνου και Θήραςτης Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, και για τα νησιά με πληθυσμό, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, πάνω από τρεις χιλιάδες εκατό (3.100) κατοίκους, η ελάχιστη αξία καθορίζεται σε οκτακόσιες χιλιάδες (800.000) ευρώ. Το κριτήριο του πληθυσμού των τριών χιλιάδων εκατό κατοίκων (3.100) προκρίνεται με σκοπό την προστασία των νησιών με λίγους κατοίκους και υιοθετείται το όριο που εφαρμόζεται στον Κ.Φ.Ε. για τις μειώσεις στον φόρο εισοδήματος (παρ. 5α άρθρου 15 ν. 4172/2013). Στην περίπτωση επένδυσης μέσω αγοράς σε ποσοστό εξ αδιαιρέτου συγκυριότητας ακινήτου, η ελάχιστη αξία του ποσοστού συγκυριότητας καθορίζεται σε οκτακόσιες χιλιάδες (800.000) ευρώ. Για τις λοιπές περιοχές της χώρας η ελάχιστη αξία καθορίζεται σε τετρακόσιες χιλιάδες (400.000) ευρώ και στην περίπτωση επένδυσης μέσω αγοράς σε ποσοστό εξ αδιαιρέτου συγκυριότητας ακινήτου, η ελάχιστη αξία του ποσοστού συγκυριότητας καθορίζεται σε τετρακόσιες χιλιάδες (400.000) ευρώ.

Δεύτερον, προβλέπεται κοινά για όλες τις περιοχές της χώρας ότι η επένδυση μπορεί να πραγματοποιείται μόνο σε ένα ακίνητο και ότι αυτό θα πρέπει να έχει ελάχιστη επιφάνεια κύριων χώρων εκατόν είκοσι (120) τετραγωνικών μέτρων, προκειμένου να μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο της εν λόγω επένδυσης.

Σε ειδικές περιπτώσεις προβλέπονται ειδικές προϋποθέσεις και όρια για την απαιτούμενη επένδυση σε ακίνητη περιουσία, εφόσον αυτό δικαιολογείται αφενός για την ενίσχυση του στεγαστικού αποθέματος, αφετέρου για την αποκατάσταση διατηρητέων κτιρίων. Πρώτον, εισάγεται ρύθμιση για τις περιπτώσεις μεταβολής της χρήσης ακινήτων σε χρήση κατοικίας. Στις επενδύσεις αυτές, η ελάχιστη αξία κτήσης της ακίνητης περιουσίας κατά τον χρόνο απόκτησής της, καθώς και το συνολικό συμβατικό μίσθωμα των μακροχρόνιων συμβάσεων σύνθετου τουριστικού καταλύματος ή χρονομεριστικής μίσθωσης τουριστικού καταλύματος καθορίζεται σε διακόσιες πενήντα χιλιάδες (250.000) ευρώ. Η επένδυση αυτή δύναται να πραγματοποιείται σε ένα μόνο ακίνητο και η μετατροπή της χρήσης πρέπει να έχει ολοκληρωθεί πριν από την υποβολή του αιτήματος για τη χορήγηση της μόνιμης άδειας διαμονής επενδυτή. Με τον τρόπο αυτό ενισχύονται οι αγορές ακινήτων, τα οποία θα καταλήξουν να είναι διαθέσιμα για μόνιμη στέγαση και θα αυξηθεί η προσφορά στέγης. Στην περίπτωση επένδυσης μέσω αγοράς σε ποσοστό εξ αδιαιρέτου συγκυριότητας ακινήτου, η ελάχιστη αξία του ποσοστού συγκυριότητας καθορίζεται σε διακόσιες πενήντα χιλιάδες (250.000) ευρώ. Δεύτερον, προβλέπεται η δυνατότητα επένδυσης σε ακίνητο που χαρακτηρίζεται ως διατηρητέο κτίριο ή τμήμα αυτού ή εντός διατηρητέου κτιρίου, εφόσον η ελάχιστη αξία αυτής κατά τον χρόνο κτήσης της είναι διακόσιες πενήντα χιλιάδες (250.000) ευρώ και η επένδυση αυτή πραγματοποιείται σε ένα μόνο ακίνητο. Στην περίπτωση επένδυσης μέσω αγοράς σε ποσοστό εξ αδιαιρέτου συγκυριότητας ακινήτου, η ελάχιστη αξία του ποσοστού συγκυριότητας καθορίζεται σε διακόσιες πενήντα χιλιάδες (250.000) ευρώ. Ειδικά για τις περιπτώσεις αυτές, προβλέπεται ως επιπλέον προϋπόθεση για την πρώτη ανανέωση της άδειας διαμονής των πολιτών τρίτων χωρών, η υλοποίηση της πλήρους αποκατάστασης των στοιχείων της ακίνητης περιουσίας ή η ολική ανακατασκευή τους, ανεξαρτήτως της αιτίας, στην οποία οφείλεται η αλλοίωση ή η κατάρρευση ή η κατεδάφιση του κτιρίου ή του τμήματος αυτού.

Επισημαίνεται ότι για τις παραμεθόριες περιοχές ισχύουν οι περιορισμοί του Κεφαλαίου Β του ν. 1892/1990 (Α' 101).

Παράλληλα, εισάγονται διατάξεις που αφορούν στη βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων. Ειδικότερα, τα ακίνητα που αποκτώνται από πολίτες τρίτων χωρών για την αρχική χορήγηση ή την ανανέωση άδειας διαμονής απαγορεύεται να εκμισθώνονται βραχυχρόνια στο πλαίσιο της οικονομίας του διαμοιρασμού. Με τον τρόπο αυτό, αποτρέπεται ο κίνδυνος να βρεθούν εκτός αγοράς μίσθωσης και εκτός προσφοράς κατοικίας τα ακίνητα που αποκτώνται από τους επενδυτές. Αντιστρόφως, η πλέον προσοδοφόρα εκμετάλλευσή τους, σύμφωνα με τον νόμο, θα είναι η μακροχρόνια μίσθωση και τα ακίνητα αυτά θα αυξήσουν την προσφορά στέγης. Επιπλέον, τα ακίνητα που αποκτώνται κατά πλήρη κυριότητα και νομή από πολίτες τρίτων χωρών για την αρχική χορήγηση ή ανανέωση άδειας μόνιμης διαμονής επενδυτή με σκοπό τη μεταβολή της χρήσης τους σε χρήση κατοικίας προβλέπεται ότι δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται ως έδρα ή υποκατάστημα επιχείρησης. Και αυτή η πρόβλεψη γίνεται, προκειμένου να διατεθούν τα ακίνητα αυτά ως κατοικίες και όχι για εμπορικές χρήσεις και να αυξηθεί έτσι η προσφορά στέγης. Τέλος, προβλέπεται η επιβολή κυρώσεων σε βάρος του κυρίου ή και του κατόχου του ακινήτου σε περίπτωση μη τήρησης των παραπάνω προβλέψεων. Ειδικότερα, προβλέπεται η ανάκληση της άδειας διαμονής και η επιβολή αυτοτελούς διοικητικού προστίμου.

Ακόμη, ρυθμίζονται ειδικότερα επιμέρους ζητήματα και συγκεκριμένα, προβλέπεται η ρύθμιση με κοινή υπουργική απόφαση της διαδικασίας και των οργάνων διενέργειας του ελέγχου για την εφαρμογή των προϋποθέσεων και περιορισμών αυτών, καθώς και η διαδικασία βεβαίωσης και είσπραξης του επιβαλλόμενου προστίμου. Για λόγους προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης προβλέπεται η διατήρηση σε ισχύ και η ανανέωση των αδειών διαμονής που έχουν ήδη χορηγηθεί σε πολίτες τρίτων χωρών, εφόσον πληρούνται οι ευνοϊκότεροι όροι που ίσχυαν κατά τη χορήγησή τους και τέλος, η δυνατότητα των πολιτών τρίτων χωρών για ολοκλήρωση της επένδυσής τους μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2024, υπό τις προϋποθέσεις που ίσχυαν έως τώρα, υπό την προϋπόθεση είτε πληρωμής προκαταβολής ύψους δέκα τοις εκατό (10%) επί του τιμήματος αγοράς ή του συνολικού συμβατικού μισθώματος των συμβάσεων της περ. δ) της παρ. 1 του άρθρου 100 (μακροχρόνια σύμβαση σύνθετου τουριστικού καταλύματος ή σύμβαση χρονομεριστικής μίσθωσης τουριστικού καταλύματος), είτε καταβολής του συμφωνηθέντος τιμήματος ή μισθώματος σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 100, είτε υπογραφής συμβολαιογραφικού προσυμφώνου ή υπογραφής ιδιωτικού συμφωνητικού βεβαίας χρονολογίας και σχετικής απόδειξης πίστωσης της τράπεζας του αγοραστή ως προς την αποστολή του ποσού της προκαταβολής σε λογαριασμό του πωλητή μέχρι την 30η Σεπτεμβρίου 2024.

Αν δεν ολοκληρωθεί η αγορά του ακινήτου ή των ακινήτων, ο πολίτης τρίτης χώρας δύναται να ολοκληρώσει την επένδυσή του σε έτερο ή έτερα ακίνητα υπό τις ισχύουσες προϋποθέσεις και έως την 30ή Απριλίου 2025.

Περαιτέρω, με τις προτεινόμενες διατάξεις του άρθρου 2 προβλέπεται με εξουσιοδοτική διάταξη ο καθορισμός με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης, των Κωδικών Αριθμών Δραστηριότητας για ατομικές κερδοσκοπικές επιχειρήσεις με εγκατάσταση στην Ελλάδα, οι οποίες δεν ασκούν εμπορική δραστηριότητα.

Με τις προτεινόμενες διατάξεις του άρθρου 3 της τροπολογίας προβλέπεται η μόνιμη εξαίρεση των αγροτών και αλιέων παράκτιας αλιείας από την υποχρέωση καταβολής του τέλους επιτηδεύματος.

Με τις προτεινόμενες διατάξεις του άρθρου 4 της τροπολογίας ρυθμίζεται το ζήτημα της καταβολής του φόρου εισοδήματος για το φορολογικό έτος 2023. Συγκεκριμένα:

• η καταβολή του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, φορολογικού έτους 2023, πραγματοποιείται σε οκτώ (8) ισόποσες μηνιαίες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την 31η Ιουλίου 2024 και η καθεμία από τις επόμενες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των επτά (7) επόμενων μηνών. Αν η καταληκτική προθεσμία υποβολής της δήλωσης παρατείνεται σε ημερομηνία μεταγενέστερη της καταληκτικής ημερομηνίας καταβολής της πρώτης δόσης, οι δύο (2) πρώτες δόσεις καταβάλλονται μέχρι την καταληκτική ημερομηνία της δεύτερης δόσης.
• η καταβολή του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, φορολογικού έτους 2023, που συμμετέχουν σε νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες που τηρούν απλογραφικά βιβλία, γίνεται σε έξι (6) ισόποσες μηνιαίες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την 30η Σεπτεμβρίου 2024 και η καθεμία από τις επόμενες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των πέντε (5) επόμενων μηνών. Όταν ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων φορολογικού έτους 2023, καταβάλλεται εφάπαξ μέχρι την καταληκτική ημερομηνία καταβολής της πρώτης δόσης, παρέχεται στο συνολικό ποσό του φόρου και των συμβεβαιούμενων με αυτόν οφειλών, έκπτωση τρία (3%) τοις εκατό. Η παρούσα δεν καταλαμβάνει τα φυσικά πρόσωπα που έχουν υπαχθεί στην εναλλακτική φορολόγηση του άρθρου 5Β.
• η καταβολή του φόρου εισοδήματος των νομικών προσώπων και των νομικών οντοτήτων για τα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2023, με εξαίρεση τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες, που έχουν λυθεί ή έχουν τεθεί υπό εκκαθάριση, πραγματοποιείται σε οκτώ (8) ισόποσες μηνιαίες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχριτην τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της δήλωσης, με βάση την παρ. 2 του άρθρου 68 και οι υπόλοιπες επτά (7) μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των επτά (7) επόμενων μηνών. Αν η καταληκτική προθεσμία υποβολής της δήλωσης παρατείνεται σε ημερομηνία μεταγενέστερη της καταληκτικής ημερομηνίας καταβολής της πρώτης δόσης του πρώτου εδαφίου, οι δύο (2) πρώτες δόσεις καταβάλλονται μέχριτην καταληκτική ημερομηνία καταβολής της δεύτερης δόσης.

Τέλος, με τις προτεινόμενες διατάξεις του άρθρου 5 της τροπολογίας προβλέπεται η απαλλαγή και για το έτος 2024 από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) των ιδιοκτητών ακίνητης περιουσίας, σε περιοχές που επλήγησαν από τους σεισμούς που εκδηλώθηκαν την 24η Ιουλίου 2021 και την 27η Σεπτεμβρίου 2021 στην Κρήτη.

Παρατίθεται ακολούθως η τροπολογία στο σύνολό της: