Αθήνα, 2 Μαΐου 1990

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ
ΤΜΗΜΑ Β΄

Αριθ. Πρωτ. 1031726/297/0015

ΠΟΛ. 1093/2-5-1990

ΘΕΜΑ: Παροχή οδηγιών και διευκρινίσεων για την εφαρμογή της απόφασης 1128942/987/0015/ΠΟΛ. 1284/29-12-1989 (ΦΕΚ. Β 38/25-1-90) σχετικά με τους υπόχρεους σε χρήση φορολογικών ταμειακών μηχανών από 1/5, 1/7 και 1/11/1990.

Για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή της πιο πάνω απόφασης, που σας έχει κοινοποιηθεί, παρέχονται οι παρακάτω οδηγίες και διευκρινίσεις:

Α. ΓΕΝΙΚΑ

Στα πλαίσια των προσπαθειών για την περιστολή της φοροδιαφυγής, την καλύτερη παρακολούθηση των συναλλαγών στον τομέα του λιανικού εμπορίου και παροχής υπηρεσιών και για να καταστεί αποτελεσματικότερος ο φορολογικός έλεγχος καθιερώθηκε σταδιακά από 1/5, 1/7 και 1/11/1990 η υποχρεωτική χρήση φορολογικών ταμειακών μηχανών σε ορισμένες κατηγορίες επιτηδευματιών και σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας.

Β. ΥΠΟΧΡΕΟΙ - ΕΚΤΑΣΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗΣ

1. Σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του Ν. 1809/88 και της προαναφερόμενης απόφασης η υποχρέωση χρήσης φ.τ.μ. αφορά τους επιτηδευματίες που τηρούν βιβλία Β΄ ή Γ΄ κατηγορίας του Κ.Φ.Σ. και πωλούν αγαθά ή παρέχουν υπηρεσιών λιανικώς (στο κοινό) ή κυρίως λιανικώς. Διευκρινίζεται ότι, κυρίως λιανοπωλητής θεωρείται εκείνος που οι λιανικές του πωλήσεις καλύπτουν τουλάχιστον το 40% των ετήσιων ακαθάριστων εσόδων του.

Σημειώνεται ότι η σχέση αυτή θα κρίνεται με βάση τα ακαθάριστα έσοδα της προηγούμενης διαχειριστικής περιόδου. Συνεπώς η σχετική υποχρέωση δεν αφορά, όσους τηρούν βιβλία Α΄ κατηγορίας του Κ.Φ.Σ. ή απαλλάσσονται από την τήρηση βιβλίων, όσους είναι χονδροπωλητές ή κυρίως χονδροπωλητές καθώς και όσους είναι υπόχρεοι και τηρούν βιβλίο αποθήκης, ως προς την εισαγωγή και την εξαγωγή (παράγρ. 7 απόφ. 1128942/987/ΠΟΛ. 1284/29-12-89).

Οι επιτηδευματίες των παραπάνω περιπτώσεων θα εκδίδουν τις αποδείξεις προς το κοινό, όπως και όπου τις εξέδιδαν μέχρι σήμερα. Διευκρινίζεται σχετικά, ότι τα προαναφερόμενα ισχύουν και για όσους τηρούν προαιρετικά βιβλίο αποθήκης, καθώς και για όσους τηρούν βιβλίο αποθήκης μόνο ως προς την εισαγωγή, εφόσον υποχρεούνται στις εκδιδόμενες Α.Λ.Π. να αναγράφουν αναλυτικά το είδος και την ποσότητα των αγαθών.

2. Η υποχρέωση χρησιμοποίησης φ.τ.μ. σε πρώτη φάση καταλαμβάνει μέσα στο έτος 1990 ορισμένες περιοχές της χώρας και συγκεκριμένες κατηγορίες επιτηδευματιών. Οι περιοχές της χώρας, οι κατηγορίες των επιτηδευματιών και ο συγκεκριμένος χρόνος έναρξης της υποχρέωσης, εμφανίζονται συνοπτικά και παραστατικά στον συνημμένο πίνακα. Σημειώνεται ότι στον πίνακα αυτό εμφανίζονται οι κατηγορίες υποχρέων κατά περιοχή, όπως διαμορφώθηκαν τα δεδομένα αυτά μετά την αντικατάσταση και συμπλήρωση της παραγρ. 4 της απόφασης 1128942/987/ΠΟΛ. 1284/1989, με την παράγρ. 2 της απόφασης 1029133/284/19-4-1990.

3. Η χρησιμοποίηση φ.τ.μ. από τους αναφερόμενους στη σχετική υπουργική απόφαση επιτηδευματίες είναι υποχρεωτική από 1/5, 1/7 και 1/11/90, κατά περίπτωση. Κατ΄ εξαίρεση επιτρέπεται:

α. Η χρήση Η/Υ, αντί φ.τ.μ., εφόσον θεωρούνται τα μηχανογραφικά έντυπα και αναγράφονται στις εκδιδόμενες αποδείξεις, πλέον των δεδομένων που προβλέπονται από τις διατάξεις του Κ.Φ.Σ. και η ώρα έκδοσης, η οποία πρέπει να αποτυπώνεται από τον Η/Υ και όχι χειρόγραφα.

β. Η χρήση χειρογράφων αποδείξεων περιοριστικά και μόνο στις εξής περιπτώσεις:

(ι) Σε περίπτωση βλάβης ή διακοπής της λειτουργίας της φ.τ.μ. ή του Η/Υ για οποιοδήποτε λόγο (διακοπή ρεύματος κλπ.).

(ιι) Σε περίπτωση πραγματοποίησης συναλλαγών εκτός της επαγγελματικής εγκατάστασης (π.χ. πωλήσεις επί αυτοκινήτου, πωλήσεις σε εμπορική έκθεση, πωλήσεις από περιοδεύοντες αντιπροσώπους κλπ.).

(ιιι) Σε περίπτωση αδυναμίας των φ.τ.μ. να αποτυπώσουν στις εκδιδόμενες αποδείξεις δεδομένα που απαιτούνται από φορολογικές διατάξεις (π.χ. πωλήσεις επί πιστώσει από τηρούντες βιβλία Γ΄ κατηγορίας, γιατί δεν είναι δυνατόν να αναγραφούν τα ατομικά στοιχεία του πελάτη, επιστροφές αγαθών με αντίστοιχη επιστροφή χρημάτων - άρθρ. 18 παρ. 4 Κ.Φ.Σ., γιατί οι φ.τ.μ. δεν δέχονται αρνητικά ποσά).

4. Η υποχρέωση χρήσης φ.τ.μ. αφορά και τα υποκαταστήματα επιχειρήσεων που λειτουργούν στις περιοχές της χώρας που αναφέρονται στην απόφαση. Έτσι, αν επιχείρηση έχει υποκατάστημα στην Αττική, που είναι στις περιοχές της απόφασης, ενώ το Κεντρικό είναι στην `Αρτα, που είναι περιοχή εκτός της απόφασης, τότε θα χρησιμοποιηθεί υποχρεωτικά φ.τ.μ. μόνο από το υποκατάστημα. Αν συμβεί το αντίθετο δηλ. το υποκατάστημα να είναι στην `Αρτα και το Κεντρικό στην Αττική, υποχρέωση χρήσης φ.τ.μ. έχει μόνο το Κεντρικό. Συνεπώς, με βάση τη γεωγραφική διάκριση, σε περίπτωση κεντρικού και υποκαταστήματος, η υποχρέωση καταλαμβάνει μόνο την εγκατάσταση που βρίσκεται σε περιοχή που αναφέρεται στην απόφαση.

5. Σχετικά με την υπαγωγή ή μη επιχείρησης στην υποχρέωση χρήσης φ.τ.μ. με βάση το αντικείμενο εργασιών τονίζεται ότι υπάγονται όλες οι επιχειρήσεις που στο αντικείμενο εργασιών τους περιλαμβάνεται δραστηριότητα που αναφέρεται στη σχετική απόφαση, ανεξάρτητα από το αν πρόκειται για κύρια ή μη δραστηριότητα, δηλαδή καθοριστικό στοιχείο είναι η πώληση ειδών που αναφέρονται στην απόφαση, ανεξάρτητα από το ποσοστό συμμετοχής τους στο σύνολο των ακαθάριστων εσόδων.

Εξαίρεση από τον παραπάνω κανόνα υπάρχει μόνο για τις επιχειρήσεις που πωλούν καλλυντικά. Για τις επιχειρήσεις αυτές δημιουργείται υποχρέωση χρήσης φ.τ.μ. μόνο εφόσον η εμπορία καλλυντικών αποτελεί την κύρια δραστηριότητα της επιχείρησης.

Ιδιαιτερότητα παρουσιάζουν οι επιχειρήσεις οι οποίες εκμεταλλεύονται κέντρο διασκέδασης, μπαρ, εστιατόριο κλπ., παρεμφερή. Για τις επιχειρήσεις αυτές δημιουργείται υποχρέωση μόνο για τον κλάδο εκμετάλλευσης της συγκεκριμένης δραστηριότητας και όχι για τις λοιπές δραστηριότητες (ξεχωριστοί Κλάδοι). Έτσι π.χ. αν σε ξενοδοχειακή μονάδα λειτουργεί κέντρο διασκέδασης ή εστιατόριο η υποχρέωση χρήσης φ.τ.μ. καταλαμβάνει μόνο το κέντρο διασκέδασης και το εστιατόριο, όχι και τον κλάδο εκμίσθωσης δωματίων.

Με βάση τις ανωτέρω διακρίσεις προκύπτουν:

α. Οι επιχειρήσεις πώλησης καλλυντικών υπάγονται μόνο αν η εμπορία καλλυντικών είναι κύρια δραστηριότητα, οπότε η υποχρέωση καταλαμβάνει το σύνολο της επιχείρησης.

β. Οι εκμεταλλευτές κέντρων διασκέδασης, εστιατορίων, μπαρ, ζαχαροπλαστείων κλπ. υπάγονται στη σχετική υποχρέωση μόνο για το συγκεκριμένο κλάδο, εφόσον έχουν και άλλους κλάδους που δεν υπάγονται στην υποχρέωση.

γ. Όλοι οι άλλοι υπόχρεοι υπάγονται στο μέτρο της υποχρεωτικής χρήσης φ.τ.μ., εφόσον κάποιο είδος που εμπορεύονται αναφέρεται στη σχετική απόφαση, οπότε η υποχρέωση αφορά το σύνολο της επιχείρησης.

Σε περίπτωση κεντρικού και υποκαταστήματος που λειτουργούν σε περιοχή υπαγόμενη στην υποχρέωση τήρησης φ.τ.μ. και ένα εξ αυτών ασκεί δραστηριότητα που αναφέρεται στην απόφαση, ενώ το άλλο όχι, τότε η υποχρέωση καταλαμβάνει και τις δύο εγκαταστάσεις (κεντρικό και υποκατάστημα).

Π.χ. Αν επιχείρηση έχει κεντρικό στην Αττική με αντικείμενο εργασιών την εμπορία ενδυμάτων και υποκατάστημα στην ίδια περιοχή με αντικείμενο την εμπορία ηλεκτρικών ειδών, υποχρεούται να χρησιμοποιήσει φ.τ.μ. τόσο στο κεντρικό, όσο και στο υποκατάστημα.

Σε αντίθεση δηλαδή με τα αναφερόμενα στην παρ. (4) της παρούσας, που αναφέρονται στις υποχρεώσεις κεντρικού και υποκαταστήματος με βάση τη γεωγραφική διάκριση, στις περιπτώσεις κεντρικού και υποκαταστήματος με βάση το αντικείμενο εργασιών δεν ισχύει το ίδιο, αλλά σε κάθε περίπτωση όταν αναφερόμαστε σε διάφορες επαγγελματικές εγκαταστάσεις της ίδιας επιχείρησης σε περιοχή υπαγόμενη, εφόσον σε μια εγκατάσταση πωλούνται είδη που αναφέρονται στην απόφαση, δημιουργείται υποχρέωση και για τις λοιπές εγκαταστάσεις, ανεξάρτητα από τα είδη που διατίθενται μέσω αυτών.

6. Επιχειρήσεις μικτές, πώληση αγαθών και παροχής υπηρεσιών, εφόσον εμπορεύονται είδη που αναφέρονται στην απόφαση, υποχρεούνται να χρησιμοποιούν φ.τ.μ. μόνο για τον εμπορικό κλάδο, όχι και για τον κλάδο παροχής υπηρεσιών, χωρίς αυτό φυσικά να αποκλείει την προαιρετική χρησιμοποίηση της φ.τ.μ. και για την έκδοση των αποδείξεων παροχής υπηρεσιών του άρθρου 18 του Κ.Φ.Σ.

7. Για νέους επιτηδευματίες που θα κάνουν έναρξη εργασιών μετά την 1/5/1990 προβλέπεται, ανεξάρτητα από το αντικείμενο εργασιών και την περιοχή άσκησης της δραστηριότητάς τους, να χρησιμοποιούν φ.τ.μ. εφόσον εντάσσονται, κατά την έναρξη, σε κατηγορία βιβλίων Β΄ ή Γ΄ και είναι λιανοπωλητές ή κυρίως λιανοπωλητές ( άρθρο 3 Ν. 1809/88). Παρά τα ανωτέρω όμως σαφώς προκύπτοντα από τις ισχύουσες διατάξεις, επειδή ακόμη δεν έχει ομαλοποιηθεί η αγορά λόγω ανεπάρκειας ταμειακών μηχανών και προκειμένου να μη δημιουργηθούν προβλήματα σ΄ όσους πρόκειται να κάνουν έναρξη εργασιών μετά την πρώτη εφαρμογή του μέτρου (1/5/90), εγκρίνουμε η υποχρέωση να περιοριστεί μόνο στις περιοχές και στις κατηγορίες επιτηδευματιών που αναφέρονται στην απόφαση 1128942/987/ΠΟΛ. 1284/29.12.89. Συνεπώς, από 1/5/90 όσο επιτηδευματίες (νέοι) πρόκειται να ασκήσουν επάγγελμα που αναφέρεται στην προαναφερόμενη απόφαση και συντρέχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις, κατά την έναρξη θα τους υποδεικνύεται η υποχρέωσή τους να προμηθευτούν φ.τ.μ., προκειμένου να την χρησιμοποιούν για τις λιανικές τους πωλήσεις. Οι επιτηδευματίες αυτοί υποχρεούνται προ της θεωρήσεως οποιουδήποτε βιβλίου και στοιχείου να προσκομίσουν, μεταξύ των άλλων, στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. θεωρημένο τιμολόγιο αγοράς φ.τ.μ. ή θεωρημένο δελτίο παραγγελίας του κατασκευαστή, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.

Γ. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΑΠΟΔΕΙΞΕΩΝ Φ.Τ.Μ.

1. Στις εκδιδόμενες αποδείξεις με τις ειδικές φορολογικές ταμειακές μηχανές (φ.τ.μ.) πρέπει να αποτυπώνονται τουλάχιστον τα εξής στοιχεία:

α. Τα ατομικά στοιχεία του εκδότη (ονομ/νο ή επωνυμία, διεύθυνση, επάγγελμα, Α.Φ.Μ.).

β. Η ημερομηνία και η ώρα έκδοσης.

γ. Η γενική κατηγορία του είδους και η αξία.

Στο σημείο αυτό διευκρινίζεται ότι για λόγους διευκόλυνσης των χρηστών και για να μη δημιουργηθούν προβλήματα στην πρώτη εφαρμογή του μέτρου, μολονότι οι εγκεκριμένες φ.τ.μ., με βάση τις τεχνικές προδιαγραφές έχουν δυνατότητα αναγραφής τουλάχιστον διακοσίων (200) ειδών, περιορίζεται η υποχρέωση αναγραφής του είδους κατά κατηγορίες (οικογένειες ειδών, τμήματα κλπ.), ώστε να προκύπτουν από την γενική αυτή περιγραφή τα είδη ή οι υπηρεσίες που η σχετική δαπάνη περιλαμβάνεται στα αφορολόγητα ποσά για τη φορολογία εισοδήματος.

Έτσι, σε περίπτωση επιχείρησης πώλησης ενδυμάτων μπορεί να αναγράφεται η ένδειξη «ενδύματα» ή τμήμα «ένδυσης» κλπ.

Εάν πρόκειται για επιχείρηση αθλητικών ειδών που πωλεί ενδύματα, υποδήματα, μπάλες και όργανα γυμναστικής, μπορεί στις εκδιδόμενες αποδείξεις να αναγράφεται, κατά περίπτωση:

Ενδύματα, υποδήματα και χωριστά για τα διάφορα είδη που δεν εκπίπτονται από το εισόδημα.

Συνοψίζοντας τα ανωτέρω προκύπτει ότι στις εκδιδόμενες αποδείξεις, τουλάχιστον θα πρέπει να υπάρχει γενική περιγραφή μόνο των ειδών που η δαπάνη τους περιλαμβάνεται στα αφορολόγητα ποσά για τη φορολογία εισοδήματος.

Αυτονόητο είναι ότι δεν απαγορεύεται η εξειδίκευση των ειδών σε περισσότερες περιπτώσεις, ανάλογα με τη δυνατότητα των φ.τ.μ.

Επισημαίνεται ότι βασικό είναι σε κάθε περίπτωση πώλησης ειδών που ανήκουν σε διαφορετικούς συντελεστές Φ.Π.Α., οι αξίες να αναγράφονται κατά συντελεστή Φ.Π.Α.

δ. Πληροφοριακά σημειώνουμε ότι, με βάση τις τεχνικές προδιαγραφές, όλες οι εγκεκριμένες φ.τ.μ. πρέπει στις εκδιδόμενες προς τον πελάτη αποδείξεις να αναγράφουν την ένδειξη αυτή «ΝΟΜΙΜΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗ», αν δεν αναγράφεται η ένδειξη αυτή πρέπει να ερευνηθεί η περίπτωση αμέσως. Την ίδια ένδειξη πρέπει να αναγράφουν και τα ημερήσια δελτία που εκδίδει η μηχανή με το κλείσιμο της ημέρας, που έχουν το χαρακτηριστικό γράμμα - Ζ. Από τα ημερήσια αυτά δελτία θα γίνεται η ενημέρωση των τηρούμενων βιβλίων και θα πρέπει να φυλάσσονται από τους επιτηδευματίες, ως δικαιολογητικά εγγραφών, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 44 (παρ. 2) του Κ.Φ.Σ.

Σε κάθε παραστατικό που εκδίδεται από τη φ.τ.μ. αναγράφεται και ο αριθμός μητρώου της μηχανής (αποτελείται από δύο γράμματα και ένα οκταψήφιο αριθμό).

ε. Στις εκδιδόμενες αποδείξεις προς τον πελάτη πρέπει να αναγράφεται και ο αύξων αριθμός κάθε απόδειξης. Η αύξουσα αρίθμηση μπορεί καθημερινά (μετά από κάθε κλείσιμο) να αρχίζει από το Νο1.

Δ. ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΝΝΟΙΑΣ ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ.

1. Ανδρικά, γυναικεία, παιδικά έτοιμα ενδύματα και εσώρουχα: Στην κατηγορία αυτή υπάγεται κάθε είδος που μπορεί να θεωρηθεί ως ένδυμα, ή εσώρουχο π.χ. γραβάτες, καλσόν, αθλητικές φόρμες, μαγιώ, γουναρικά, αποκριατικές στολές (πλην αξεσουάρ), φόρμες κυνηγίου, νυχτικά, ρόμπες, νυφικά, αδιάβροχα, βαπτιστικά, μπουρνούζια κλπ.

2. Ανταλλακτικά αυτοκινήτων. Περιλαμβάνονται μόνο ανταλλακτικά, όχι και τα αξεσουάρ αυτοκινήτων, όπως ραδιοκασσετόφωνα, διακοσμητικά κλπ. Στην έννοια του όρου ανταλλακτικά αυτοκινήτων δεν περιλαμβάνονται τα ανταλλακτικά μοτοσυκλετών, μοτοποδηλάτων ή άλλων αυτοκινούμενων μηχανημάτων κλπ. Για την κατηγορία αυτή επιτηδευματιών σημειώνεται ότι από διατάξεις του Υπουργείου Εμπορίου επιβάλλεται η αναγραφή στα φορολογικά στοιχεία και άλλων δεδομένων, πέραν των οριζομένων από τον Κ.Φ.Σ. (κωδικός ανταλλακτικού κλπ.), η μη αναγραφή των δεδομένων αυτών σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί παράβαση φορολογική. Ανεξάρτητα όμως από τα προαναφερόμενα και επειδή μέσω των υπηρεσιών του Υπουργείου Εμπορίου εξυπηρετείται παράλληλος σκοπός με αυτόν των φοροτεχνικών υπηρεσιών, φρονούμε ότι οι επιτηδευματίες της πιο πάνω κατηγορίας, δεν νομιμοποιούνται έναντι των υπηρεσιών του Υπουργείου Εμπορίου, στις περιπτώσεις που υπάρχει δυνατότητα αναγραφής των πρόσθετων στοιχείων και δεν τα αναγράφουν (π.χ. χρήση Η/Υ, ο οποίος έχει μεγαλύτερες δυνατότητες). Για τις λοιπές περιπτώσεις χρησιμοποίησης ταμειακών μηχανών, χωρίς δυνατότητα αναγραφής του Κωδικού είδους κλπ.), πιστεύουμε ότι θα αντιμετωπισθεί το θέμα από τις αρμόδιες υπηρεσίες, οι οποίες γνωρίζουν το πρόβλημα.

Συνεργεία - βενζινάδικα - Βουλκανιζατέρ

Για τις επιχειρήσεις αυτές, που είναι δυνατόν να πωλούν ή να χρησιμοποιούν ανταλλακτικά αυτοκινήτων, διευκρινίζουμε:

Συνεργεία: Τα συνεργεία αυτοκινήτων, εφόσον παρέχουν υπηρεσίες και χρησιμοποιούν και ανταλλακτικά για τις επισκευές αυτοκινήτων πελατών τους, δεν υποχρεούνται να χρησιμοποιούν φ.τ.μ., εφόσον τα χρησιμοποιούμενα σε κάθε επισκευή, συντήρηση κλπ. ανταλλακτικά υπάρχει δυνατότητα, σύμφωνα με την απόφαση του ΥΠ. ΟΙΚ. Σ. 3537/37/20.6.1979, να αναγράφονται στις αποδείξεις παροχής υπηρεσιών. Οι επιχειρήσεις όμως που διατηρούν ξεχωριστούς κλάδους, επισκευών αυτοκινήτων (συνεργείο) και πώλησης ανταλλακτικών, υποχρεούνται για τον εμπορικό κλάδο (πώληση ανταλλακτικών) να χρησιμοποιούν φ.τ.μ.

Βενζινάδικα: Τα πρατήρια υγρών καυσίμων που, μεταξύ των άλλων, πωλούν και μικροανταλλακτικά - αναλώσιμα (π.χ. μπουζί, λάμπες, λουριά, φίλτρα λαδιού, υαλοκαθαριστήρες κλπ. παρεμφερή) δεν εμπίπτουν στην υποχρέωση χρήσης ταμειακής μηχανής από την εμπορία των πιο πάνω αναλωσίμων - μικροανταλλακτικών και εξαρτημάτων, τα οποία διατίθενται σε πολλές περιπτώσεις για εξυπηρέτηση των καταναλωτών (πρατήρια χωριών, εθνική ή επαρχιακών οδών κλπ.).

Βουλκανιζατέρ: Οι επιχειρήσεις αυτές εφόσον πωλούν ελαστικά αυτοκίνητα, ζάντες αυτοκινήτων κλπ., που είναι ανταλλακτικά υποχρεούνται για τις λιανικές τους πωλήσεις να χρησιμοποιούν φ.τ.μ.

3. Λουλούδια και φυτά: Στην έννοια της πιο πάνω κατηγορίας δεν εμπίπτουν τα τεχνητά (ψεύτικα) λουλούδια και φυτά. Τα αποξηραμένα όμως άνθη και φυτά εμπίπτουν και δημιουργούν υποχρέωση χρήσης φ.τ.μ.

4. Κέντρα διασκέδασης: Τα κέντρα διασκέδασης θα εκδίδουν, αντί του λογαριασμού που προβλέπεται από την απόφαση Θ. 1213/30/ΠΟΛ. 56/20.4.1978, αποδείξεις με ταμειακή μηχανή ή λογαριασμούς με χρήση Η/Υ. Σε ότι αφορά την αναγραφή του είδους στις αποδείξεις των κέντρων διασκέδασης που εκδίδονται με φ.τ.μ. διευκρινίζεται ότι, μολονότι δεν πρόκειται για είδη που η δαπάνη τους συμπεριλαμβάνεται στα αφορολόγητα ποσά για τη φορολογία εισοδήματος, θα αναγράφονται τα είδη κατά γενικές κατηγορίες (ομάδες, οικογένειες ειδών) π.χ. ποτά, αναψυκτικά, παγωτά, σαλάτες κλπ.

Η έκδοση των στοιχείων από τα κέντρα διασκέδασης προς το κοινό θα γίνεται κατά το χρόνο κάθε σερβιρίσματος, δηλαδή θα εκδίδονται ανά παρέα τόσες αποδείξεις με φ.τ.μ. ή Η/Υ όσα και τα σερβιρίσματα και ανεξάρτητα από το χρόνο εξόφλησης των σερβιρισθέντων ειδών. Τα οριζόμενα στην απόφαση Θ. 1213/30/ΠΟΛ. 56/20.4.78 (καταχώρηση ειδών με το σερβίρισμα σε θεωρημένους λογαριασμούς) εξακολουθούν να ισχύουν για τις περιπτώσεις κέντρων διασκέδασης ή λοιπών καταστημάτων που παρέχουν μουσική (απόφ. Σ. 4226/23.9.1982) εφόσον δεν έχουν ενταχθεί στο συγκεκριμένο χρόνο στην υποχρέωση χρήσης φ.τ.μ. (π.χ. κέντρα διασκέδασης που λειτουργούν σε περιοχές που δεν αναφέρονται στη σχετική απόφαση). Σημειώνεται ότι τα καταστήματα που παρέχουν μουσική και είναι καταταγμένα σε αγορανομική κατηγορία Β΄ και ανώτερη, χωρίς να έχουν χαρακτηρισθεί κέντρα διασκέδασης, θα συνεχίσουν μέχρι την ένταξή τους στη σχετική υποχρέωση να εκδίδουν λογαριασμούς. Τέτοιου είδους καταστήματα υποχρεούνται για πρώτη φορά να χρησιμοποιήσουν φ.τ.μ. από 1/7/1990 σε ορισμένες περιοχές. Από το χρόνο, συνεπώς, που θα εφαρμοστεί το μέτρο για τα καταστήματα αυτά θα ισχύσει ότι και για τα κέντρα διασκέδασης (έκδοση παραστατικού για κάθε σερβίρισμα ειδών). Κατ΄ εξαίρεση, τα κέντρα διασκέδασης μπορεί να εκδίδουν θεωρημένους χειρόγραφους λογαριασμούς, όπως και μέχρι σήμερα στις εξής περιπτώσεις:

α. Σε περίπτωση βλάβης ή διακοπής της λειτουργίας της φ.τ.μ. ή Η/Υ για οποιοδήποτε λόγο.

β. Σε περίπτωση που εκείνος που πληρώνει είναι πρόσωπο των παραγρ. 1, 4 και 5 του άρθρου 1 (επιτηδευματίες, Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ. κλπ.), οπότε πρέπει να αναγράφονται στο λογαριασμό και τα στοιχεία του προσώπου αυτού.

5. Καταστήματα στα οποία διατίθεται οποιοδήποτε είδος τροφής ή ποτού, με εξαίρεση τα παραδοσιακά καφενεία.

Στην έννοια των ανωτέρω καταστημάτων υπάγεται κάθε κατάστημα που προσφέρει φαγητό ή ποτό και δεν αναφέρεται ρητά στη συγκεκριμένη απόφαση (π.χ. τυρόπιτες, χορτόπιτες, μπουγάτσες, σουβλάκια, λουκουμάδες κλπ.).

Ρητά από την απόφαση εξαιρούνται τα παραδοσιακά καφενεία.

Επίσης, διευκρινίζεται ότι δεν περιλαμβάνονται στην απόφαση τα αρτοποιεία ή άλλα καταστήματα (π.χ. καφεκοπτεία κλπ.) που διαθέτουν τα προαναφερόμενα είδη (π.χ. γλυκά), χωρίς να αποτελεί η δραστηριότητα αυτή ανεξάρτητο κλάδο εκμετάλλευσης.

Ακόμη δεν περιλαμβάνονται οι κάβες ποτών, εφόσον δεν λειτουργούν με το σύστημα της αυτοεξυπηρέτησης.

Ε. ΤΕΛΙΚΑ

Η εφαρμογή του μέτρου αφορά μόνο τα συγκεκριμένα νησιά που αναφέρονται στην απόφαση (Πάρος, Νάξος, Μύκονος και Ίος) και όχι άλλα νησάκια που διοικητικά συνδέονται μ΄ αυτά.

Διευκρινίζεται ότι στις περιπτώσεις, που στην απόφαση γίνεται αναφορά σε νομούς, υπάγονται στη σχετική υποχρέωση όλες οι περιοχές του νομού (π.χ. στο νομό Αττικής περιλαμβάνονται και η Σαλαμίνα, η Αίγινα, ο Πόρος, η Ύδρα, τα Κύθηρα, τα Μέθανα κλπ.).

Με την ευκαιρία τονίζεται ότι με την απόφαση 1029133/284/19.4.1990 προβλέπεται, λόγω της ανεπάρκειας στην αγορά ταμειακών μηχανών, να μην έχουν συνέπειες οι υπόχρεοι, εφόσον αποδεδειγμένα έχουν παραγγείλει, μέχρι την ημερομηνία εφαρμογής - κατά περίπτωση - του μέτρου, εγκεκριμένη από το Υπουργείο φ.τ.μ. Για λόγους ίσης μεταχείρισης και προς διευκόλυνση των επιτηδευματιών που προτίθενται να εγκαταστήσουν αντί φ.τ.μ., Η/Υ, παρέχεται σ΄ αυτούς η δυνατότητα της εγκατάστασης και λειτουργίας του Η/Υ εντός μηνός από την έναρξη της υποχρέωσης, εφόσον ο ενδιαφερόμενος επιτηδευματίας αποδεδειγμένα μέχρι την ημερομηνία αυτή (έναρξη υποχρέωσης) έχει προβεί στην αγορά ή παραγγελία του και δεν μπορεί να τον χρησιμοποιήσει άμεσα λόγω έλλειψης προγράμματος ή μη παραλαβής παραγγελθέντων μηχανογραφικών εντύπων.

Στις επιχειρήσεις που μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα (το πολύ μέσα στο τρίμηνο) από την ημερομηνία έναρξης της υποχρέωσής τους για τη χρησιμοποίηση φ.τ.μ. πρόκειται να διακόψουν οριστικά τη λειτουργία τους, λόγω συνταξιοδότησης του φορέα τους ή και για οποιοδήποτε άλλο λόγο, δηλαδή πρόκειται να διαλυθούν και όχι να μεταβιβαστούν σε άλλο φορέα ή να συνεχίσουν τη λειτουργία τους με άλλη νομική μορφή, ή με άλλο αντικείμενο, παρέχεται η δυνατότητα μη χρησιμοποίησης της φ.τ.μ. για το χρονικό διάστημα μέχρι την οριστική τους διάλυση, με την προϋπόθεση ότι θα υποβάλλεται έγκαιρα στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. υπεύθυνη δήλωση του Ν. 1599/1986 σε δύο αντίτυπα από τον υπεύθυνο φορέα, στην οποία θα αναφέρονται οι λόγοι και θα προσδιορίζεται κατά το δυνατό ακριβέστερα ο χρόνος διάλυσης της επιχείρησης. Στο ένα αντίτυπο της δήλωσης θα σημειώνεται η κατάθεσή της και θα επιστρέφεται στον ενδιαφερόμενο. Αν η δήλωση αποδειχθεί ψευδής θα επιβάλλονται οι κυρώσεις του Κ.Φ.Σ. και του Ν. 1599/1986 σε βάρος του δηλούντος.

4. Τέλος, εφιστάται η προσοχή των φοροτεχνικών υπαλλήλων (υπαλλήλων Δ.Ο.Υ. και ΥΠ.Ε.Δ.Α.) που ασχολούνται με τον έλεγχο εφαρμογής των διατάξεων του Κ.Φ.Σ. και του Ν. 1809/1988 και των οδηγιών που δίνονται με την παρούσα εγκύκλιο αναφορικά με την υποχρεωτική χρησιμοποίηση των φ.τ.μ. από 1.5.1990, να αντιμετωπίζουν με κάθε δυνατή επιείκεια τις παρατυπίες ή μικροπαραλείψεις που διαπιστώνονται, ενόψη και του γεγονότος ότι πρόκειται για εφαρμογή νέου μέτρου χωρίς να υπάρχει σχετική εμπειρία γι΄ αυτό.

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ

ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΙΟΚΡΑΣΣΑΣ