Εκσυγχρονίστε και αναβαθμίστε τη ψηφιακή υποδομή του λογιστικού σας γραφείου!

Μάθετε περισσότερα

Ο φορολογικός σας σύμβουλος! Αποκτήστε πρόσβαση στη γνώση από €8,33/ μήνα.

Μάθετε περισσότερα

Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

Κ.Υ.Α. 45316/2023 Επιτροπές κρατικής αρωγής και τρόπος αποτίμησης ζημιών του ν. 4797/2021

Αριθμ. 45316

ΦΕΚ B' 7616/31.12.2023

Ρύθμιση ειδικότερων θεμάτων για τη συγκρότηση, το έργο και τη λειτουργία των επιτροπών κρατικής αρωγής και τον τρόπο καταγραφής και αποτίμησης ζημιών του ν. 4797/2021 (Α’ 66).

ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ

ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ

ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Έχοντας υπόψη:

1. Τον ν. 4797/2021 «Κρατική αρωγή προς επιχειρήσεις και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα φορείς για θεομηνίες, επείγουσες ρυθμίσεις για τη στήριξη της οικονομίας, συμπληρωματικός κρατικός προϋπολογισμός και συνταξιοδοτική ρύθμιση και λοιπές επείγουσες διατάξεις» (Α’ 66) και ιδίως την παρ. 7 του άρθρου 16 και την παρ. 9 του άρθρου 22.

2. Το Κεφάλαιο ΙΑ «Ψηφιακή Διαφάνεια - Πρόγραμμα Διαύγεια» του ν. 4727/2020 «Ψηφιακή Διακυβέρνηση (Ενσωμάτωση στην Ελληνική Νομοθεσία της Οδηγίας (ΕΕ) 2016/2102 και της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1024) Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες (Ενσωμάτωση στο Ελληνικό Δίκαιο της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/1972) και άλλες διατάξεις» (Α’ 184) και τον ν. 3469/2006 «Εθνικό Τυπογραφείο, Εφημερίς της Κυβερνήσεως και λοιπές διατάξεις» (Α’ 131).

3. Τον ν. 4270/2014 «Αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης και εποπτείας (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2011/85/ ΕΕ) - δημόσιο λογιστικό και άλλες διατάξεις» (Α’ 143).

4. Τον ν. 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης - Πρόγραμμα Καλλικράτης» (Α’ 87) και ιδίως το άρθρο 160.

5. Τα άρθρα 13 έως 15 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν. 2690/1999, Α’ 45).

6. Το άρθρο 10 του ν. 2576/1998 (Α’ 25), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 84 του ν. 4313/2014 (Α’ 261) .

7. Το π.δ. 79/2023 «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α’ 131).

8. Το π.δ. 77/2023 «Σύσταση Υπουργείου και μετονομασία Υπουργείων - Σύσταση, κατάργηση και μετονομασία Γενικών και Ειδικών Γραμματειών - Μεταφορά αρμοδιοτήτων, υπηρεσιακών μονάδων, θέσεων προσωπικού και εποπτευόμενων φορέων» (Α’ 130), σε συνδυασμό με το π.δ. 82/2023 «Μετονομασία Υπουργείου - Σύσταση και Μετονομασία Γενικών Γραμματέων - Μεταφορά αρμοδιοτήτων, υπηρεσιακών μονάδων και θέσεων προσωπικούΤροποποίηση και συμπλήρωση του π.δ. 77/2023 (Α’ 130)Μεταβατικές διατάξεις» (Α’ 139).

9. Το π.δ. 133/2017 «Οργανισμός του Υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης» (Α’ 161) και το π.δ. 141/2017 «Οργανισμός του Υπουργείου Εσωτερικών» (Α’ 180).

10. Το π.δ. 97/2017 «Οργανισμός του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων» (Α’ 138).

11. Το άρθρο 90 του Κώδικα της νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα (π.δ. 63/2005, Α’ 98), σε συνδυασμό με την περ. 22 του άρθρου 119 του ν. 4622/2019 (Α’ 133).

12. α) Την παρ. 2β του άρθρου 107 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (επίσημη εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης C326/26-10-2012) σύμφωνα με την οποία «Συμβιβάζονται με την εσωτερική αγορά οι ενισχύσεις για την επανόρθωση ζημιών που προκαλούνται από θεομηνίες ή άλλα έκτακτα γεγονότα».

β) Τον Κανονισμό (ΕΕ) 651/2014 της Επιτροπής της 17ης Ιουνίου 2014 για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την εσωτερική αγορά, κατ’ εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ L 187 της 26/6/2014 σελ. 1), και ιδίως τα άρθρα 7, 9, 11, 12 και 50 αυτού.

γ) Τον Κανονισμό (ΕΕ) 2022/2472 της Επιτροπής της 14ης Δεκεμβρίου 2022 για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων στους τομείς της γεωργίας και δασοκομίας και σε αγροτικές περιοχές συμβιβάσιμων με την εσωτερική αγορά, κατ’ εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ L 327/21-12-2022), και ιδίως τα άρθρα 7, 9, 11, 13 και 37 αυτού.

δ) Τον Κανονισμό (ΕΕ) 2022/2473 της Επιτροπής της 14ης Δεκεμβρίου 2022 για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή, τη μεταποίηση και την εμπορία προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας συμβατών με την εσωτερική αγορά κατ’ εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EE L 327/21.12.2022) και ιδίως τα άρθρα 7,9,12,13 και 44 αυτού.

13. Την υπό στοιχεία Υ11/07.07.2023 απόφαση του Πρωθυπουργού «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Αναπληρωτή Υπουργό Εσωτερικών, Θεόδωρο Λιβάνιο» (Β’ 4403).

14. Την υπό στοιχεία ΥΠ512/10.07.2023 κοινή απόφαση του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Υφυπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Χρήστο Τριαντόπουλο» (Β’ 4438).

15. Την υπ’ αρ. 3/2021 Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου «Σύσταση, συγκρότηση και λειτουργία Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής» (Α’ 56).

16. Την υπό στοιχεία 74617ΕΞ2021/23.06.2021 απόφαση του Υπουργού και του Υφυπουργού Οικονομικών «Ρύθμιση ειδικότερων θεμάτων επί των διαδικασιών επιχορήγησης επιχειρήσεων για θεομηνίες του ν.4797/2021 (Α’ 66)» (Β’ 2670).

17. Την ανάγκη ρύθμισης θεμάτων για τη συγκρότηση, το έργο και τη λειτουργία των επιτροπών κρατικής αρωγής και τον τρόπο καταγραφής και αποτίμησης ζημιών του ν. 4797/2021.

18. Την υπό στοιχεία 190339ΕΞ2023/22.12.2023 εισήγηση της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.

19. Το γεγονός ότι, από τις διατάξεις της παρούσας δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού,

αποφασίζουμε:

Άρθρο 1

Σύσταση και συγκρότηση επιτροπών κρατικής αρωγής

1. Μέχρι την εικοστή ημέρα του μηνός Ιανουαρίου κάθε έτους, με απόφαση του Αντιπεριφερειάρχη στον οποίο έχουν ανατεθεί οι αρμοδιότητες που απορρέουν από το άρθρο 160 του ν. 3852/2010 (Α’ 87), η οποία εκδίδεται ύστερα από εισήγηση του περιφερειακού συντονιστή κρατικής αρωγής του άρθρου 15 του ν. 4797/2021, συστήνονται και συγκροτούνται επιτροπές κρατικής αρωγής ανά περιφερειακή ενότητα. Οι επιτροπές συγκροτούνται από υπαλλήλους της περιφερειακής ενότητας, υπαλλήλους υπηρεσιών του λοιπού δημοσίου τομέα, καθώς και μέλη του εθνικού μητρώου στελεχών επιτροπών κρατικής αρωγής του άρθρου 17 του ν. 4797/2021. Οι επιτροπές που συστήνονται σύμφωνα με την παρούσα, ενεργοποιούνται άμεσα σε περίπτωση επέλευσης θεομηνίας, από την ημερομηνία επέλευσης της θεομηνίας.

2. Κατά τη διάρκεια του εκάστου έτους, εφόσον επέλθει θεομηνία, μετά τη θεομηνία, με απόφαση του Αντιπεριφερειάρχη στον οποίο έχουν ανατεθεί οι αρμοδιότητες που απορρέουν από το άρθρο 160 του ν. 3852/2010 (Α’ 87), η οποία εκδίδεται ύστερα από εισήγηση του περιφερειακού συντονιστή κρατικής αρωγής, δύναται να συστήνονται και να συγκροτούνται, επιτροπές κρατικής αρωγής ανά περιφερειακή ενότητα, ανάλογα με τις ανάγκες που ανακύπτουν.

3. Οι επιτροπές κρατικής αρωγής είναι αρμόδιες για την εκτίμηση και καταγραφή των ζημιών από θεομηνία στις επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των αγροτικών εκμεταλλεύσεων, και τους μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα φορείς, καθώς και τους μη κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, με σκοπό την επιχορήγηση ή την προκαταβολή έναντι επιχορήγησης για την αντιμετώπιση των ζημιών, σύμφωνα με τα άρθρα 7, 8 και 11 και 12 του ν. 4797/2021.

4. Οι επιτροπές αποτελούνται τουλάχιστον από τρία (3) μέλη, με την επιφύλαξη του άρθρου 2, ενώ δύναται να ορίζονται και αναπληρωτές τους. Οι αποφάσεις λαμβάνονται με ομοφωνία σε περίπτωση τριμελών επιτροπών και εφόσον οι επιτροπές αποτελούνται από περισσότερα από τρία (3) μέλη οι αποφάσεις λαμβάνονται με πλειοψηφία. Για τη λειτουργία των επιτροπών ισχύουν συμπληρωματικά οι διατάξεις των άρθρων 13 έως 15 του ν. 2690/1999.

5. Οι επιτροπές αποτελούνται από μέλη του εθνικού μητρώου στελεχών επιτροπών κρατικής αρωγής του άρθρου 17 του ν. 4797/2021. Τα μέλη επιλέγονται από τον Αντιπεριφερειάρχη με κριτήρια το γνωστικό αντικείμενο και την εμπειρία τους, την εντοπιότητα, καθώς και το είδος των ζημιών. Μέχρι την πλήρη λειτουργία του εθνικού μητρώου στελεχών επιτροπών κρατικής αρωγής, οι επιτροπές κρατικής αρωγής στελεχώνονται με απόφαση του αρμόδιου Αντιπεριφερειάρχη από μόνιμο ή με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου (ΙΔΑΧ) προσωπικό της περιφέρειας, ενώ μέλη μπορούν να είναι και μόνιμοι και Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου (ΙΔΑΧ) υπάλληλοι υπηρεσιών του δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, καθώς και μέλη του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ), του Οικονομικού Επιμελητήριου Ελλάδος (ΟΕΕ) και του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΓΕΩΤΕΕ).

6. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπου παρατηρούνται σημαντικές και εκτεταμένες ζημίες, ιδίως λόγω μεγάλου αριθμού πληγέντων, με κοινή απόφαση των Υπουργών Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και Εσωτερικών, κατόπιν εισήγησης της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής του άρθρου 13 του ν. 4797/2021, δύναται να επιτρέπεται η συμμετοχή στις επιτροπές κρατικής αρωγής υπαλλήλων που υπηρετούν με σύμβαση Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου. Στην περίπτωση αυτή, οι υπάλληλοι που υπηρετούν με σύμβαση Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου διενεργούν το έργο τους ως ισότιμα μέλη των επιτροπών και παρέχεται σε αυτούς το δικαίωμα υπογραφής κάθε σχετικού με το έργο των επιτροπών κρατικής αρωγής εγγράφου ή εντύπου για την ολοκλήρωση του έργου των επιτροπών κρατικής αρωγής.

7. Σε περίπτωση τριμελούς επιτροπής, τα δύο (2) κατ’ ελάχιστο μέλη είναι μόνιμοι ή με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου (ΙΔΑΧ) υπάλληλοι του δημοσίου τομέα, συμπεριλαμβανομένων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.). Σε περίπτωση επιτροπών που αποτελούνται από περισσότερα από τρία (3) μέλη, η πλειοψηφία των μελών είναι υπάλληλοι δημοσίου τομέα, συμπεριλαμβανομένων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.).

8. Στις περιπτώσεις εκτίμησης ζημιών σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις, συμπεριλαμβανομένων κτηνοτροφικών και πτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, στις επιτροπές Κρατικής Αρωγής συμμετέχει τουλάχιστον ένα στέλεχος της Γενικής Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της οικείας Περιφέρειας, και υποχρεωτικά ένα στέλεχος από τον Οργανισμό Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ).

9. Επιτροπές κρατικής αρωγής δύνανται να συστήνονται και με απόφαση του Υπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, αρμόδιου για την Γενική Γραμματεία Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών και Κρατικής Αρωγής, μετά από εισήγηση της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής του άρθρου 13 του ν. 4797/2021, σε περιπτώσεις σημαντικών και εκτεταμένων ζημιών σε αριθμό πληγεισών επιχειρήσεων ή σε μέγεθος καταστροφής, καθώς και σε περιπτώσεις μη επάρκειας των επιτροπών κρατικής αρωγής, που συστήνονται με την απόφαση του Αντιπεριφερειάρχη των παρ. 1 και 2 της παρούσας. Στις επιτροπές αυτές δύναται να συμμετέχουν και υπάλληλοι του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, ανεξάρτητα από την ένταξή τους στο εθνικό μητρώο στελεχών επιτροπών κρατικής αρωγής. Στις ανωτέρω επιτροπές δύναται να συμμετέχουν και στελέχη της οικείας περιφέρειας μετά από πρόταση του αρμόδιου Αντιπεριφερειάρχη.

10. Εφόσον η εκτίμηση ζημιών αφορά σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις, συμπεριλαμβανομένων κτηνοτροφικών και πτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, συμμετέχει υποχρεωτικά ένα τουλάχιστον στέλεχος από τον ΕΛΓΑ.

11. Κατά παρέκκλιση των παρ. 8 και 9, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπου παρατηρούνται σημαντικές και εκτεταμένες ζημίες, κατόπιν εισήγησης της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής, δύναται να συγκροτούνται επιτροπές κρατικής αρωγής, χωρίς την υποχρεωτική συμμετοχή στελεχών του Οργανισμού Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων. Στις περιπτώσεις αυτές, με μέριμνα του περιφερειακού συντονιστή κρατικής αρωγής συστήνεται συντονιστική επιτροπή στην οποία συμμετέχουν υποχρεωτικά στελέχη του Οργανισμού Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων για τον συντονισμό του έργου των επιτροπών κρατικής αρωγής και την παροχή κατευθύνσεων για τη διενέργεια του έργου της καταγραφής και εκτίμησης ζημιών σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις.

Άρθρο 2

Κλιμάκια κρατικής αρωγής

1. Κατά παρέκκλιση του άρθρου 1, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπου παρατηρούνται σημαντικές και εκτεταμένες ζημίες, ιδίως λόγω μεγάλου αριθμού πληγέντων, με κοινή απόφαση των Υπουργών Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και Εσωτερικών, κατόπιν εισήγησης της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής του άρθρου 13 του ν. 4797/2021, δύναται με απόφαση του αρμόδιου Αντιπεριφερειάρχη, αντί για τη σύσταση επιτροπών κρατικής αρωγής, να συστήνονται κλιμάκια κρατικής αρωγής, συγκροτούμενα από δύο (2) μέλη.

2. Τα κλιμάκια αποτελούνται από μέλη του εθνικού μητρώου στελεχών επιτροπών κρατικής αρωγής του άρθρου 17 του ν. 4797/2021, με κριτήρια το γνωστικό αντικείμενο και την εμπειρία τους, την εντοπιότητα, καθώς και το είδος των ζημιών. Μέχρι την πλήρη λειτουργία του εθνικού μητρώου στελεχών επιτροπών κρατικής αρωγής, τα κλιμάκια κρατικής αρωγής στελεχώνονται με απόφαση του αρμόδιου Αντιπεριφερειάρχη από μόνιμο ή με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου (ΙΔΑΧ) προσωπικό της Περιφέρειας, ενώ μέλη μπορούν να είναι και μόνιμοι και Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου (ΙΔΑΧ) υπάλληλοι υπηρεσιών του δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, καθώς και μέλη του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ), του Οικονομικού Επιμελητήριου Ελλάδος (ΟΕΕ) και του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΓΕΩΤΕΕ).

3. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπου παρατηρούνται σημαντικές και εκτεταμένες ζημίες, ιδίως λόγω μεγάλου αριθμού πληγέντων, με κοινή απόφαση των Υπουργών Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και Εσωτερικών, κατόπιν εισήγησης της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής του άρθρου 13 του ν. 4797/2021, δύναται να επιτρέπεται η συμμετοχή στα κλιμάκια κρατικής αρωγής υπαλλήλων που υπηρετούν με σύμβαση Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου. Στην περίπτωση αυτή, οι υπάλληλοι που υπηρετούν με σύμβαση Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου διενεργούν το έργο τους ως ισότιμα μέλη των κλιμακίων και παρέχεται σε αυτούς το δικαίωμα υπογραφής κάθε σχετικού με το έργο των κλιμακίων κρατικής αρωγής εγγράφου ή εντύπου για την ολοκλήρωση του έργου των κλιμακίων κρατικής αρωγής.

4. Ένα (1) κατ’ ελάχιστο μέλος των κλιμακίων είναι υπάλληλος δημοσίου τομέα, συμπεριλαμβανομένων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.), μόνιμοι ή με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου (ΙΔΑΧ).

5. Στις περιπτώσεις εκτίμησης ζημιών σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις, συμπεριλαμβανομένων κτηνοτροφικών και πτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, συμμετέχει υποχρεωτικά ένα στέλεχος από τον Οργανισμό Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ).

6. Κατά παρέκκλιση της προηγούμενης παραγράφου, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπου παρατηρούνται σημαντικές και εκτεταμένες ζημίες, κατόπιν εισήγησης της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής, δύναται να συγκροτούνται κλιμάκια κρατικής αρωγής, χωρίς την υποχρεωτική συμμετοχή στελεχών του Οργανισμού Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων. Στις περιπτώσεις αυτές συστήνεται συντονιστική επιτροπή στην οποία συμμετέχουν υποχρεωτικά στελέχη του Οργανισμού Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων για τον συντονισμό του έργου των κλιμακίων κρατικής αρωγής και την παροχή κατευθύνσεων για τη διενέργεια του έργου της καταγραφής και εκτίμησης ζημιών σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις.

7. Τα κλιμάκια κρατικής αρωγής εξομοιώνονται με τις επιτροπές κρατικής αρωγής ως προς τις αρμοδιότητες, τις υποχρεώσεις και τις δεσμεύσεις των μελών τους. Όπου στα άρθρα 3 ως 7 της παρούσας αναφέρονται οι επιτροπές κρατικής αρωγής νοούνται και τα κλιμάκια κρατικής αρωγής.

Άρθρο 3

Αυτοψίες, καταγραφή και εκτίμηση ζημιών

1. Η καταγραφή και η εκτίμηση των ζημιών σε επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των αγροτικών εκμεταλλεύσεων, φορείς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, καθώς και κατόχους αγροτικών εκμεταλλεύσεων που επλήγησαν από θεομηνίες της περ. α του άρθρου 3 του ν. 4797/2021, αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα των επιτροπών κρατικής αρωγής.

2. Οι επιτροπές διενεργούν αυτοψία στις εγκαταστάσεις των επιχειρήσεων ή των φορέων ή στα αγροτεμάχια, εφόσον πρόκειται για αγροτικές εκμεταλλεύσεις, όπως έχουν δηλωθεί και αναφέρονται στις αιτήσεις των δικαιούχων προκειμένου:

α) να ελέγξουν και να διαπιστώσουν ότι η επιχειρηματική εγκατάσταση ή εγκατάσταση του φορέα που έχει δηλωθεί ή η αγροτική εκμετάλλευση επλήγη από τη συγκεκριμένη θεομηνία,

β) να ελέγξουν και να διαπιστώσουν ότι η επιχειρηματική εγκατάσταση ή εγκατάσταση του φορέα που έχει δηλωθεί ασκούσε πραγματική οικονομική δραστηριότητα κατά την ημερομηνία της θεομηνίας και

γ) να καταγράψουν και να εκτιμήσουν το είδος και το ύψος της ζημίας από τη θεομηνία.

3. Οι επιτροπές καταγράφουν και εκτιμούν ζημιές που προκλήθηκαν άμεσα από θεομηνία σε στοιχεία ενεργητικού της επιχείρησης ή του φορέα, όπως εξοπλισμός, πρώτες ύλες, εμπορεύματα, φορτηγά αυτοκίνητα δημόσιας και ιδιωτικής χρήσης, καθώς και αυτοκίνητα επαγγελματικής χρήσης, μέσα παραγωγής, συμπεριλαμβανομένου και του εγγείου κεφαλαίου και των αποθηκευμένων προϊόντων.

4. Οι αυτοψίες των επιτροπών διενεργούνται εντός αποκλειστικής προθεσμίας έξι (6) μηνών από την ημερομηνία επέλευσης της θεομηνίας. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις σημαντικών και εκτεταμένων ζημιών σε αριθμό πληγεισών επιχειρήσεων ή σε μέγεθος καταστροφής, μετά από εισήγηση της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής του άρθρου 13 του ν. 4797/2021, η προθεσμία του προηγούμενου εδαφίου δύναται να παρατείνεται για άλλους τρεις (3) μήνες.

5. Για του σκοπούς της παρ. 2 ζητείται η υποβολή εκ μέρους των επιχειρήσεων και φορέων που έχουν πληγεί, στοιχείων και δικαιολογητικών τα οποία βοηθούν στη διαπίστωση της οικονομικής δραστηριότητας, στη διαπίστωση των ζημιών και στην αντικειμενική και ρεαλιστική εκτίμηση της ζημίας. Τα στοιχεία και δικαιολογητικά υποβάλλονται στις αρμόδιες επιτροπές εντός εύλογου διαστήματος από την επέλευση της θεομηνίας, προκειμένου να είναι δυνατή η έγκαιρη ολοκλήρωση του προσδιορισμού και της εκτίμησης της ζημιάς.

6. Για τον προσδιορισμό του ύψους των ζημιών, σε περιπτώσεις αγροτικών εκμεταλλεύσεων - κατά κύριο επάγγελμα αγροτών ή κατόχων αγροτικών εκμεταλλεύσεων - οι αρμόδιες επιτροπές δύνανται να αξιοποιούν εκθέσεις και στοιχεία που προσκομίζονται από τον ΕΛΓΑ.

7. Τα στοιχεία και δικαιολογητικά τα οποία δύναται να ζητούνται και να λαμβάνονται υπόψη για την αντικειμενική εκτίμηση της ζημίας, καθώς και για τη διαπίστωση της οικονομικής δραστηριότητας στη δηλωθείσα εγκατάσταση κατά την ημερομηνία της θεομηνίας, είναι ενδεικτικά:

α) Φορολογικές δηλώσεις και δηλώσεις Φ.Π.Α.

β) Ασφαλιστήριο συμβόλαιο περιουσίας για την κάλυψης της ζημίας και σε περίπτωση μη ύπαρξης, υπεύθυνη δήλωση του πληγέντα - και σε περίπτωση μη ατομικής επιχείρησης του νόμιμου εκπροσώπου - περί μη ύπαρξης ασφαλιστηρίου συμβολαίου.

γ) Απογραφή προηγουμένου έτους.

δ) Βιβλίο παγίων.

ε) Τιμολόγια αγοράς πρώτων υλών, εμπορευμάτων κ.λπ. λαμβάνοντας υπόψη και τις πωλήσεις στο ενδιάμεσο διάστημα μέχρι την επέλευση της θεομηνίας (βιβλία αποθήκης κ.α.). Σε περίπτωση μη ύπαρξης αυτών, αναζητούνται από τους προμηθευτές.

στ) Τιμολόγια αγοράς μηχανολογικού εξοπλισμού συνοδευόμενα από κατάσταση στην οποία θα αναγράφεται ο χρόνος απόσβεσης και η κατάσταση του μηχανήματος.

ζ) Σε περίπτωση ζημιών σε αυτοκίνητο επαγγελματικής χρήσης, το ασφαλιστήριο συμβόλαιο του οχήματος κατά την περίοδο της θεομηνίας και αντίγραφο της άδειας κυκλοφορίας του οχήματος.

η) Άδειες λειτουργίας και άλλες άδειες που προβλέπονται από το θεσμικό πλαίσιο που διέπει κάθε κλάδο.

θ) Κάθε άλλο πρόσφορο μέσο για την εκτίμηση της ζημιάς και του κόστους αποκατάστασης.

ι) Φωτογραφικό υλικό ή υλικό βιντεοσκόπησης.

Η αρμόδια επιτροπή κρατικής αρωγής μπορεί να ζητά συμπληρωματικά στοιχεία, πέραν των ως άνω αναφερομένων, καθώς και να διενεργεί έρευνα αγοράς εφόσον αυτό κρίνεται αναγκαίο για την εκτέλεση του έργου της.

8. Σε όλες τις περιπτώσεις κατά την εκτίμηση των ζημιών πρέπει να υπολογίζεται η ανάλογη απομείωση αξίας λόγω παλαιότητας, σε συνδυασμό με τη χρηστικότητα του εξοπλισμού που υπέστη τις ζημιές, δίνοντας έμφαση στην ανάγκη αποκατάστασης και συνέχισης της οικονομικής και παραγωγικής δραστηριότητας με τα αντίστοιχα μέσα.

9. Τα δικαιολογητικά της παρ. 7 διαβιβάζονται, μέσω του περιφερειακού συντονιστή κρατικής αρωγής στις αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας προκειμένου να τηρηθούν ως αρχείο, καθώς και προκειμένου να εκδοθεί η βεβαίωση του Αντιπεριφερειάρχη που μεταξύ άλλων βεβαιώνει τη νόμιμη άσκηση οικονομικής δραστηριότητας εντός της οριοθετημένης περιοχής κατά την ημερομηνία της θεομηνίας και η οποία αποτελεί απαραίτητο δικαιολογητικό για την καταβολή της επιχορήγησης. Η διαπίστωση της νόμιμης λειτουργίας διενεργείται βάσει της άδειας λειτουργίας ή λοιπών αδειών που προβλέπονται από το θεσμικό πλαίσιο.

10. Για θεομηνίες που εκδηλώθηκαν μετά την 26η Σεπτεμβρίου 2021, οι επιτροπές κρατικής αρωγής δεν είναι αρμόδιες για την εκτίμηση ζημιών σε κτιριακές εγκαταστάσεις. Για τις ως άνω ζημιές αρμόδιες είναι οι υπηρεσίες της Γενικής Διεύθυνσης Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, σύμφωνα με τις ισχύουσες κάθε φορά αποφάσεις οριοθέτησης και χορήγησης στεγαστικής συνδρομής.

Ωστόσο, στο πλαίσιο των αυτοψιών τους, αποκλειστικά για τους σκοπούς της οριοθέτησης της πληγείσας από τη θεομηνία περιοχής, οι επιτροπές καταγράφουν αμελλητί αν εντοπίζονται κτιριακές εγκαταστάσεις που επλήγησαν από τη θεομηνία και αποστέλλουν συγκεντρωτικά στοιχεία με τις περιοχές όπου εντοπίζονται οι πληγείσες εγκαταστάσεις στον περιφερειακό συντονιστή κρατικής αρωγής, ο οποίος τα διαβιβάζει στο τμήμα πολιτικής προστασίας της οικείας Περιφερειακής Ενότητας.

11. Ειδικότερα όσον αφορά τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, οι επιτροπές δεν περιλαμβάνουν στις εκτιμήσεις τους ζημίες που εμπίπτουν στους Κανονισμούς του ΕΛΓΑ για την ασφάλιση της φυτικής παραγωγής και του ζωικού κεφαλαίου, ούτε ζημίες που εμπίπτουν στον Κανονισμό Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (ΚΟΕ).

Κατ’ εξαίρεση, στις περιπτώσεις που εκδίδεται κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, σύμφωνα με το άρθρο 11 του ν. 4797/2021, με την οποία καθορίζεται ότι ενισχύσεις, οι οποίες χορηγούνται βάσει του Κανονισμού ΚΟΕ και αφορούν σε ζημιές σε στοιχεία ενεργητικού, δύνανται να χορηγούνται βάσει του ν. 4797/2021, οι επιτροπές εκτιμούν και τις ζημιές αυτές. Το στέλεχος του ΕΛΓΑ που είναι μέλος των επιτροπών μεριμνά για τη διαβίβαση στην Περιφέρεια από τον ΕΛΓΑ των αιτήσεων που έχουν υποβληθεί στον ΕΛΓΑ για το σκοπό της ένταξης των ζημιών στις εκτιμήσεις των επιτροπών.

Σε κάθε περίπτωση ζημιές σε φυτικό κεφάλαιο αγροτικών εκμεταλλεύσεων που επλήγησαν από θεομηνία δεν καταγράφονται ούτε εκτιμώνται από τις επιτροπές κρατικής αρωγής, καθώς εμπίπτουν στις αρμοδιότητες του ΕΛΓΑ. Ειδικά στις περιπτώσεις εφαρμογής του άρθρου 12Β του ν. 4797/2021, αρμόδιοι για την εκτίμηση και καταγραφή των ζημιών σε φυτικά μέσα παραγωγής, καθώς και για τη συγκέντρωση των απαιτούμενων στοιχείων είναι οι γεωτεχνικοί υπάλληλοι του ΕΛΓΑ και όχι οι επιτροπές κρατικής αρωγής.

12. Σε περιπτώσεις ζημιάς σε περισσότερα υποκαταστήματα μιας επιχείρησης, οι ζημιές καταγράφονται διακριτά ανά υποκατάστημα.

13. Σε περιπτώσεις επιχειρήσεων που διαθέτουν ασφαλιστήριο συμβόλαιο αλλά συγκεκριμένες ζημίες δεν καλύπτονται από αυτό, οι ζημιές που δεν καλύπτονται από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο καταγράφονται διακριτά στο πρακτικό της επιτροπής.

14. Οι εκτιμήσεις των ζημιών καταγράφονται ανά κατηγορία ζημιών όπως αυτές προσδιορίζονται από το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.

Άρθρο 4

Υποχρεώσεις επιτροπών κρατικής αρωγής

1. Οι επιτροπές διενεργούν αυτοψίες εντός της αποκλειστικής προθεσμίας της παρ. 4 του άρθρου 3.

2. Οι επιτροπές καταγράφουν και εκτιμούν ζημιές που προκλήθηκαν άμεσα από τη θεομηνία σε στοιχεία ενεργητικού της επιχείρησης - αγροτικής εκμετάλλευσης ή φορέα, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις που τίθενται στην απόφαση που εκδίδεται δυνάμει της παρ. 7 του άρθρου 7 του ν. 4797/2021 και στην παρούσα.

3. Οι επιτροπές κρατικής αρωγής δεν δεσμεύονται από την τυχόν δηλωθείσα εκ μέρους των πληγεισών επιχειρήσεων, πληγέντων φορέων και αγροτών ζημία, ή την εκτίμηση αυτής από άλλα πρόσωπα, αλλά οφείλουν να προβαίνουν σε δικές τους εκτιμήσεις. Σε περίπτωση που υφίσταται ασφαλιστήριο συμβόλαιο κάλυψης της ζημίας, οι επιτροπές οφείλουν να λάβουν υπόψη τους την εκτίμηση της ασφαλιστικής εταιρείας.

4. Μετά την διενέργεια των αυτοψιών και της καταγραφής και εκτίμησης των ζημιών, οι επιτροπές συντάσσουν και υπογράφουν σχετικά πρακτικά και τις συγκεντρωτικές καταστάσεις των δικαιούχων που επλήγησαν και των εκτιμώμενων ζημιών. Οι επιτροπές κρατικής αρωγής καταγράφουν στα πρακτικά τους όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την ταυτοποίηση του δικαιούχου και της εγκατάστασης στην οποία διενεργείται η αυτοψία, τα ουσιώδη στοιχεία της αυτοψίας και της εκτίμησης των ζημιών, καθώς και την εκτίμηση των ζημιών ανά κατηγορία ζημιάς.

5. Οι επιτροπές διαβιβάζουν τα πρακτικά τους και όλα τα υποβληθέντα στοιχεία και δικαιολογητικά στις αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας, μέσω του περιφερειακού συντονιστή κρατικής αρωγής. Επιπλέον, διαβιβάζουν, στις αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας, μέσω του περιφερειακού συντονιστή κρατικής αρωγής, τις υπογεγραμμένες συγκεντρωτικές καταστάσεις των δικαιούχων που επλήγησαν και των εκτιμώμενων ζημιών, σε έντυπη και ψηφιακή μορφή, προκειμένου αυτές να διαβιβαστούν από τον αρμόδιο Αντιπεριφερειάρχη στη Διεύθυνση Κρατικής Αρωγής του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 7 και την παρ. 2 του άρθρου 8 του ν. 4797/2021 για την έκδοση απόφασης επιχορήγησης ή προκαταβολής, αντίστοιχα.

6. Οι επιτροπές είναι υποχρεωμένες να παράσχουν οποιοδήποτε στοιχείο ή διευκρίνιση τους ζητηθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας ή του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και στον περιφερειακό συντονιστή κρατικής αρωγής, ακόμα και μετά την ολοκλήρωση του έργου τους.

7. Τα μέλη των επιτροπών τηρούν τα διαλαμβανόμενα στο ν. 4797/2021, τις σχετικές κανονιστικές αποφάσεις και εγκυκλίους και τον Οδηγό δεοντολογίας και συμπεριφοράς του άρθρου 16 του ν. 4797/2021.

Άρθρο 5

Επιχειρήσεις ΑΜΕΑ ή μελών οικογενειών ΑΜΕΑ

1. Οι επιτροπές εξετάζουν κατά προτεραιότητα επιχειρήσεις, φορείς και αγροτικές εκμεταλλεύσεις ατόμων με αναπηρία ή επιχειρήσεις ατόμων που έχουν ανιόντα α’ βαθμού, τέκνο, αδερφό ή σύζυγο ή συμβιούντα με σύμφωνο συμβίωσης με αναπηρία με ποσοστό εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω, εξαιτίας βαριών ψυχικών και σωματικών παθήσεων, όπως διαπιστώνεται από τις υγειονομικές επιτροπές του ΚΕΠΑ. Ειδικά όταν τα άτομα πάσχουν από νοητική υστέρηση ή αυτισμό, για την εξέταση κατά προτεραιότητα, απαιτείται ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον πενήντα τοις εκατό (50%).

2. Για την απόδειξη της αναπηρίας με ποσοστό εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω εξαιτίας βαριών ψυχικών και σωματικών παθήσεων ή από άτομα που πάσχουν από νοητική υστέρηση ή αυτισμό με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον πενήντα τοις εκατό (50%), προσκομίζεται, πιστοποιητικό από ΚΕ.Π.Α. (Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας), σε ισχύ, με το οποίο προσδιορίζεται η πάθηση ή βλάβη και το ποσοστό αναπηρίας.

Εκτός του Πιστοποιητικού ΚΕ.Π.Α. γίνονται δεκτά και πιστοποιητικά, σε ισχύ, από τις κάτωθι Υγειονομικές Επιτροπές:

α. Ανώτατη Υγειονομική Επιτροπή Στρατού (Α.Σ.Υ.Ε.),

β. Ανώτατη Υγειονομική Επιτροπή Ναυτικού (Α.Ν.Υ.Ε.),

γ. Ανώτατη Υγειονομική Επιτροπή Αεροπορίας (Α.Α.Υ.Ε.),

δ. Ανώτατη Υγειονομική Επιτροπή της Ελληνικής Αστυνομίας και

ε. Ανώτατη Υγειονομική Επιτροπή του Πυροσβεστικού Σώματος.

3. Στην περίπτωση γονέα, τέκνου, συζύγου, αδελφού που ασκεί το δικαίωμα προστασίας από την αναπηρία ατόμων με ποσοστό αναπηρίας εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω εξαιτίας βαριών ψυχικών και σωματικών παθήσεων ή από άτομα που πάσχουν από νοητική υστέρηση ή αυτισμό με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον πενήντα τοις εκατό (50%) για την ως άνω ιδιότητα απαιτείται πέραν των δικαιολογητικών της παρ. 2, πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης του δήμου ή της κοινότητας ή βεβαίωση οικογενειακής κατάστασης.

4. Για τον σκοπό του παρόντος άρθρου οι ενδιαφερόμενοι υποβάλουν τα σχετικά έγγραφα κατά την υποβολή του αιτήματός τους στην οικεία περιφέρεια.

Άρθρο 6

Περιφερειακός συντονιστής κρατικής αρωγής

1. Στην αρχή κάθε έτους ο περιφερειακός συντονιστής κρατικής αρωγής του άρθρου 15 του ν. 4797/2021 προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες και εισηγείται για τη σύσταση των επιτροπών κρατικής αρωγής με απόφαση του αρμόδιου Αντιπεριφερειάρχη και προβαίνει σε όλες στις απαραίτητες ενέργειες για την έκδοση και δημοσίευση των σχετικών αποφάσεων συγκρότησης.

Μετά την εκδήλωση θεομηνίας, ο περιφερειακός συντονιστής κρατικής αρωγής εισηγείται σχετικά και προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες για την τυχόν σύσταση και συγκρότηση επιπλέον επιτροπών κρατικής αρωγής, την έκδοση και δημοσίευση των σχετικών αποφάσεων.

Σε περίπτωση έκδοσης κοινής απόφασης των Υπουργών Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και Εσωτερικών δυνάμει παρ. 1 του άρθρου 16 του ν. 4797/2021, αναφορικά με τη δυνατότητα σύστασης, με απόφαση του αρμόδιου Αντιπεριφερειάρχη, κλιμακίων κρατικής αρωγής, ο περιφερειακός συντονιστής κρατικής αρωγής εισηγείται σχετικά και προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες για τη σύσταση και συγκρότησή τους, την έκδοση και δημοσίευση των σχετικών αποφάσεων.

2. Ο περιφερειακός συντονιστής μεριμνά για την ενημέρωση των μελών των επιτροπής κρατικής αρωγής αναφορικά με το έργο, τις υποχρεώσεις τους, τις ισχύουσες διατάξεις, τις κατ’ εξουσιοδότηση αυτών κανονιστικές πράξεις και τις εγκυκλίους, καθώς και για την ενημέρωση των υπεύθυνων κρατικής αρωγής στους δήμους, εφόσον έχουν οριστεί.

3. Ο περιφερειακός συντονιστής κρατικής αρωγής είναι αρμόδιος για τον συντονισμό της διαδικασίας εκτίμησης και καταγραφής των ζημιών από τις επιτροπές κρατικής αρωγής.

4. Σε περιπτώσεις εκτεταμένων ζημιών μετά από θεομηνίες, δύναται να συστήνονται κεντρικές επιτροπές συντονισμού του έργου των επιτροπών κρατικής αρωγής από το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, με τη συμμετοχή των περιφερειακών συντονιστών κρατικής αρωγής και εκπροσώπων των αρμόδιων υπηρεσιών της Γενικής Γραμματείας Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών και Κρατικής Αρωγής του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.

Άρθρο 7

Υποστήριξη των επιτροπών κρατικής αρωγής

1. Οι υπηρεσίες της Περιφέρειας παρέχουν κάθε απαραίτητο στοιχείο στις επιτροπές κρατικής αρωγής, καθώς και κάθε άλλη υλικοτεχνική και γραμματειακή υποστήριξη.

2. Σε περιπτώσεις εκτεταμένων ζημιών μετά από θεομηνίες, σύμφωνα με την παρ. 10 του άρθρου 16 του ν. 4797/2021, δύναται να συστήνονται και να συγκροτούνται ομάδες εργασίας για την υποστήριξη των επιτροπών κρατικής αρωγής, με απόφαση του αρμόδιου Αντιπεριφερειάρχη. Στις ομάδες εργασίας δύναται να ορίζονται και υπάλληλοι που υπηρετούν με σύμβαση Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου ως ισότιμα μέλη και παρέχεται σε αυτούς το δικαίωμα υπογραφής κάθε εγγράφου και εντύπου σχετικού με το έργο των ομάδων.

Άρθρο 8

Έναρξη ισχύος

Η παρούσα απόφαση ισχύει από τη δημοσίευσή της.

Η απόφαση να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Μαρούσι, 30 Δεκεμβρίου 2023

Οι Υπουργοί

Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ

Εσωτερικών
ΝΙΚΗ ΚΕΡΑΜΕΩΣ

Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΛΙΒΑΝΙΟΣ

Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΑΥΓΕΝΑΚΗΣ

Υφυπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας
ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΡΙΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Δεν θέλετε να συμπληρώνετε το κείμενο αυτό σε κάθε αναζήτηση σας; Αρκεί απλά να γραφτείτε δωρεάν στο Forin.gr πατώντας εδώ ή να συνδεθείτε με τον λογαριασμό σας.

Δεν υπάρχουν σχόλια! Πρόσθεσε το σχόλιο σου τώρα!