Σε ηλεκτρονικό φακέλωμα των αδόμητων οικοπέδων προχώρησε το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, νομοθετώντας  μια νέα ηλεκτρονική βάση με τίτλο «Εθνικό Μητρώο Τήρησης Μέτρων Πυροπροστασίας Ιδιοκτησιών»,  με στόχο την καταγραφή των υποχρεώσεων των ιδιοκτητών οικοπέδων κατά την αντιπυρική περίοδο.  Ο σχετικός νόμος 5075/2023 δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 14 Δεκεμβρίου 2023.

Το πρόβλημα είναι ότι η τήρηση του νέου αυτού «Μητρώου» ακινήτων, που προστίθεται στη σειρά των ήδη γνωστών καταγραφών (Κτηματολόγιο, Ηλεκτρονική Ταυτότητα, Ε9),  συνοδεύεται από πρωτοφανή χρηματικά πρόστιμα από 1.000 έως 54.000 ευρώ και φυλάκιση δύο χρόνων…

Ποιους ιδιοκτήτες αφορά

Η νέα νομοθετική ρύθμιση αφορά  ιδιοκτήτες, επικαρπωτές, μισθωτές ή υπομισθωτές οικοπεδικών και λοιπόν ακάλυπτων χώρων που βρίσκονται σε περιοχές εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων, σε περιοχές εντός ορίων, χωρίς εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο, και  σε εκτάσεις εντός ακτίνας 100 μέτρων από τα όρια των δυο προαναφερόμενων περιπτώσεων, επιπλέον δε και  εκτός σχεδίου γήπεδα με κτίσμα, για τις εκτάσεις που δεν υπάγονται στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, σύμφωνα με τον δασικό χάρτη της περιοχής και κατόπιν ενημέρωσης της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας, Κοινώς αφορά τους πάντες. Όλοι αυτοί, με βάση τα προβλεπόμενα θα πρέπει να προβαίνουν σε καθαρισμό των προαναφερομένων χώρων από την 1η έως την 30η Απριλίου κάθε έτους, και στη συντήρησή τους καθόλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, δηλαδή από την 1η Μαΐου έως την 31η Οκτωβρίου, για την αποτροπή κινδύνου πρόκλησης πυρκαγιάς ή ταχείας επέκτασής της.

1000 ευρώ πρόστιμο έκαστος αν δεν δηλώσεις…

Στη συνέχεια όλοι αυτοί θα πρέπει  μέχρι την 30η Απριλίου κάθε έτους,  να προβαίνουν στην υποβολή υπεύθυνης δήλωσης ως προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεων πυροπροστασίας των ιδιοκτησιών τους στο Εθνικό Μητρώο. Ενώ όπως αναφέρεται « για την αποτελεσματική διενέργεια των ελέγχων, ως προς την τήρηση των υποχρεώσεων του πρώτου εδαφίου, δημιουργείται ηλεκτρονική φόρμα καταγγελιών». Σε όσους δεν υποβάλλουν δήλωση θα επιβάλλεται πρόστιμο 1.000 ευρώ «το κεφάλι», δηλαδή όχι ανά οικόπεδο, αλλά από ότι φαίνεται, ανά συνιδιοκτήτη. Ταυτόχρονα θα θεωρείται ότι ο ιδιοκτήτης συναίνεσε να μπει ο Δήμος να καθαρίσει το οικόπεδο και να του χρεώσει τα έξοδα του καθαρισμού.

Ως 52.000 ευρώ πρόστιμο και διετής φυλάκιση …

Για την εξακρίβωση της συμμόρφωσης των ιδιοκτητών προβλέπονται εντατικοί έλεγχοι από υπαλλήλους της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και των Δήμων. Εναντίον όσων δηλώσουν ψευδώς τον Απρίλιο ότι καθάρισαν τα οικόπεδά τους προβλέπεται ποινή φυλάκισης έως δύο έτη και βαρύτατο πρόστιμο που φτάνει έως και τις 54.000 ευρώ. Επειδή όμως και το αν ο καθαρισμός έγινε σωστά είναι σχετική έννοια, αλλά και επειδή καθόλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου θα πρέπει οι ιδιοκτήτες να ελέγχουν συνεχώς αν ξαναβγήκαν χορτάρια κλπ., πράγματα διόλου εύκολα  για όσους κατοικούν μακριά από τις ιδιοκτησίες τους και δεν μπορούν να έχουν συνεχή εποπτεία, οι ιδιοκτήτες είναι εκτεθειμένοι στην κρίση των ελεγκτικών οργάνων για επιβολή εξοντωτικών ποινών και προστίμων.  

Με δεδομένο πως δεν υπάρχουν πολλά συνεργεία που κάνουν αυτή τη δουλειά, ένας ιδιοκτήτης που μένει για παράδειγμα στην Αθήνα, και έχει ένα οικόπεδο στην Κεφαλονιά ή τις Σέρρες, αναγκαστικά θα πρέπει να βρει, όπως πρέπει να κάνει κάθε χρόνο, έναν εργάτη γης να καθαρίσει την ιδιοκτησία του. Ο ιδιοκτήτης έχει το κεφάλι του …ήσυχο, αφού έκανε αυτό που λέει ο νόμος. Όμως το ελεγκτικό όργανο μπορεί να μην είναι ευχαριστημένο από τον καθαρισμό που έκανε ο εργάτης. Ή αν βρέξει λίγο παραπάνω και βγουν κάποια χόρτα, ο ιδιοκτήτης που είναι στην Αθήνα δεν τα βλέπει, τα βλέπουν όμως οι γείτονες που κάνουν καταγγελία. Και στις δύο περιπτώσεις το ελεγκτικό όργανο θα επιβάλλει πρόστιμο από 12 έως 54 χιλιάδες ευρώ και μήνυση στον ανυποψίαστο ιδιοκτήτη για διετή φυλάκιση, για «ψευδή δήλωση»….

Τα ερωτηματικά της νέας ρύθμισης

Τίθεται έτσι το ερώτημα: που είναι το πρόβλημα με το νέο νόμο, αφού κάθε χρόνο, εκατοντάδες πυρκαγιές ξεκινούν από εγκαταλειμμένους χώρους γεμάτους ξερόχορτα; « Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός πως ενώ υπάρχει η σχετική νομοθεσία και οι αρμόδιοι για την τήρηση της κάνουν –πολλές φορές τα στραβά μάτια, τώρα η Πολιτεία …πετάει το μπαλάκι στους ιδιοκτήτες,. Χωρίς να τους ενημερώνει, δημιουργεί μια νέα ετήσια υποχρέωση, τους απειλεί με εξοντωτικές ποινές, τους αφήνει ακάλυπτους σε κάθε ελεγκτή που δεν θα είναι …«ευχαριστημένος» από τον τρόπο που καθαρίστηκε το οικόπεδο με συνέπεια να ανοίγει ένα λαμπρό πεδίο άνθησης της διαφθοράς στη δημόσια διοίκηση», υποστηρίζει μιλώντας στα « ΝΕΑ», ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ Στράτος Παραδιάς.

Το άλλο ερώτημα είναι το πως θα γίνεται η ετήσια δήλωση. Πρέπει να αποσαφηνιστεί αν η συμπλήρωση των στοιχείων του ακινήτου θα γίνεται από τον υπόχρεο σε δήλωση ή θα υπάρχει προσυμπλήρωση με βάση τα στοιχεία του Ε9 ή/και του Κτηματολογίου. Στην περίπτωση αυτή, όλα δείχνουν, πως σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσει  το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών και Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ) (https://www.grnet.gr/).

Το «Μητρώο», μια ακόμη παγίδα

Του Στράτου Ι. Παραδιά, Δικηγόρου Α.Π., Προέδρου ΠΟΜΙΔΑ & UIPI 

Νέα «φωτιά στα μπατζάκια» των ιδιοκτητών οικοπέδων και κάθε είδους γης σε όλη τη χώρα άναψε κυριολεκτικά, η νομοθετική καθιέρωση μιας νέας καταγραφής ακινήτων, μετά το Κτηματολόγιο, την Ταυτότητα Κτιρίου και το Ε9. Το ηλεκτρονικό «Μητρώο Τήρησης Μέτρων Πυροπροστασίας Ιδιοκτησιών» έχει ως στόχο του τον ετήσιο έλεγχο και τη συμμόρφωση των ιδιοκτητών στις υποχρεώσεις καθαρισμού των οικοπέδων τους κατά τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου.

Όμως το «Μητρώο» αυτό, ανεξάρτητα από τις καλές προθέσεις των εμπνευστών του, οι οποίες δεν αμφισβητούνται, στην ουσία θα αποτελέσει μια ακόμη «καλοστημένη παγίδα» του Κράτους σε βάρος ενός ασύλληπτα μεγάλου αριθμού ανυποψίαστων πολιτών σε όλη τη χώρα, που πρακτικά θα αγνοούν την ύπαρξή του. Κάτι σαν τα δημοτικά τέλη που ενώ ο πολίτης έχει κόψει το ρεύμα και εύλογα θεωρεί ότι αυτό φτάνει, αυτά δεν σταματούν να χρεώνονται σε βάρος του, επειδή δεν ήξερε ούτε μπορούσε να φανταστεί ότι πρέπει να το δηλώσει και στο Δήμο…

Βασικό στοιχείο για να συμμορφώνονται οι πολίτες ενός ευνομούμενου Κράτους είναι το να γνωρίζουν ποιες είναι οι υποχρεώσεις τους. Στη θεωρία μπορεί ισχύει ότι άγνοια νόμου δεν συγχωρείται, στην πράξη όμως, αν δεν προηγηθεί μια εκτεταμένη πληροφόρηση των πολιτών για την «ουρανοκατέβατη» αυτή νέα υποχρέωση, αλλά και ατομική ειδοποίησή τους, δεν νοείται να εφαρμοστεί ένα μέτρο που θα δημιουργήσει μια ετήσια «βιομηχανία» προστίμων του χιλιάρικου, ένα νέο πεδίο δυνητικής διαφθοράς και μια χιονοστιβάδα ποινικών διώξεων για διετή φυλάκιση και χρηματικής ποινής από 12.600 έως 54.000 ευρώ. Ευτυχώς δηλαδή, που με το άρθρο 32 του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου του Υπουργείο Δικαιοσύνης για τον Ποινικό κώδικα, θα επικρατήσει κάποιο μέτρο, ώστε η ποινή  φυλάκισης θα φτάνει στο ένα έτος και με το άρθρο 7 η χρηματική ποινή στα 500 έως 15.000 ευρώ…