Αριθμ. 142588 ΕΞ 2023 

ΦΕΚ B’ 7082/15.12.2023 

Καθορισμός διαδικασίας διάθεσης των αναγκαίων κεφαλαίων στους φορείς της παρ. 1 περ. δ) του άρθρου 197 του ν. 4820/2021 (Α’ 130) και έγκριση του Καθεστώτος Ενίσχυσης “Συνιστώσα κράτους μέλους του προγράμματος InvestEU στην Ελλάδα μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης”. 

Ο ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ 

ΚΑΙ Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ 

ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ 

Έχοντας υπόψη: 

1. Το άρθρο 90 του Κώδικα νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα (π.δ. 63/2005, A’ 98), όπως διατηρήθηκε σε ισχύ με την περ. 22 του άρθρου 119 του ν. 4622/2019 (Α’ 133). 

2. Τον ν. 4622/2019 «Επιτελικό κράτος: Οργάνωση, λειτουργία και διαφάνεια της Κυβέρνησης, των κυβερνητικών οργάνων και της κεντρικής δημόσιας διοίκησης» (Α’ 133). 

3. Το π.δ. 142/2017 «Οργανισμός Υπουργείου Οικονομικών» (Α’ 181). 

4. Το π.δ. 82/2023 «Μετονομασία Υπουργείου - Σύσταση και μετονομασία Γενικών Γραμματειών -Μεταφορά αρμοδιοτήτων, υπηρεσιακών μονάδων και θέσεων προσωπικού - Τροποποίηση και συμπλήρωση του π.δ. 77/2023 (Α’ 130) - Μεταβατικές διατάξεις» (Α’ 139). 

5. Το π.δ. 79/2023 «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α’ 131). 

6. Το π.δ. 77/2023 «Σύσταση Υπουργείου και μετονομασία Υπουργείων - Σύσταση, κατάργηση και μετονομασία Γενικών και Ειδικών Γραμματειών - Μεταφορά αρμοδιοτήτων, υπηρεσιακών μονάδων, θέσεων προσωπικού και εποπτευόμενων φορέων» (Α’ 130). 

7. Την υπό στοιχεία Y12/07.07.2023 απόφαση του Πρωθυπουργού «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών, Νικόλαο Παπαθανάση» (Β’ 4403). 

8. Την υπό στοιχεία 102928ΕΞ2023/10.07.2023 κοινή απόφαση του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Οικονομικών «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Υφυπουργό Οικονομικών, Αθανάσιο Πετραλιά» (Β’ 4441). 

9. Την υπό στοιχεία 114549 ΕΞ 2023/01.08.2023 κοινή απόφαση του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών «Διορισμός Διοικητή της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης» (Υ.Ο.Δ.Δ. 775). 

10. Τον Κανονισμό (ΕΕ) 2021/241 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Φεβρουαρίου 2021 για τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (L 57/17). 

11. Την υπ’ αρ. 2021/0159/17.06.2021 Πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Εκτελεστική Απόφαση του Συμβουλίου για την έγκριση της αξιολόγησης του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ελλάδας. 12. Την από 13 Ιουλίου 2021 εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την έγκριση της αξιολόγησης του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας για την Ελλάδα (ST 10152/21, ST 10152/21 ADD 1). 13. Τον Κανονισμό (ΕΕ) 2021/523 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Μαρτίου 2021 για τη θέσπιση του προγράμματος InvestEU και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2015/1017 (L 107/30). 14. Τον ν. 4738/2020 «Ρύθμιση οφειλών και παροχή δεύτερης ευκαιρίας και άλλες διατάξεις» (Α’ 207) και ειδικότερα τα άρθρα 270-281 αυτού. 

15. Τον ν. 4820/2021 «Οργανικός Νόμος του Ελεγκτικού Συνεδρίου και άλλες ρυθμίσεις» (Α’ 130) και ιδίως την παρ. 2 του άρθρου 197. 

16. Τον ν. 5000/2022 «Ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/2235 - Κύρωση Πρόσθετης Πράξης στο Νέο Συνυποσχετικό μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της Ναυτιλιακής Κοινότητας και φορολογικές ρυθμίσεις για τη ναυτιλία - Επείγουσες φορολογικές και τελωνειακές ρυθμίσεις-Θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της Κεντρικής Μονάδας Κρατικών Ενισχύσεων και του Δικτύου Κρατικών Ενισχύσεων - Μισθολογικές ρυθμίσεις και άλλες διατάξεις οικονομικού και αναπτυξιακού χαρακτήρα.» (Α’ 226) και ιδίως τα άρθρα 30 και 31. 

17. Τον ν. 4822/2021 «Κύρωση της Σύμβασης Χρηματοδότησης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ελληνικής Δημοκρατίας, της Δανειακής Σύμβασης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ελληνικής Δημοκρατίας και των Παραρτημάτων τους και άλλες διατάξεις για το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας» (Α’ 135).

18. Τον Κανονισμό (ΕΕ) 651/2014 της Επιτροπής της 17ης Ιουνίου 2014 για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την εσωτερική αγορά κατ’ εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης (L 187/1). 

19. Την Δανειακή Σύμβαση μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκπροσωπούμενης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και της Ελληνικής Δημοκρατίας, εκπροσωπούμενης από τον Υπουργό Οικονομικών και τον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών που υπεγράφη στην Αθήνα στις 20 Ιουλίου 2021 και στις Βρυξέλλες στις 26 Ιουλίου 2021 και κυρώθηκε με το άρθρο δεύτερο του ν. 4822/2021 (Α’ 135). 

20. Τον Κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 18ης Ιουλίου 2018 σχετικά με τους γενικούς δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης (L 193/1). 

21. Την Ανακοίνωση 2021/C 280/01 της Επιτροπής σχετικά με τεχνική καθοδήγηση όσον αφορά τον έλεγχο βιωσιμότητας για το ταμείο InvestEU. 

22. Την υπό στοιχεία128904 ΕΞ 2022/12.09.2022 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών «Ένταξη του Έργου “SUB 2. Επενδύσεις από τη συνιστώσα της Ελλάδας στο Ταμείο InvestEU” (κωδικός ΟΠΣ ΤΑ 5174136) στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας» (ΑΔΑ: 6ΥΠΑΗ-ΠΙΘ). 

23. Τη Συμφωνία Συνεισφοράς μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που υπεγράφη στις 28 Σεπτεμβρίου 2022 δυνάμει του άρθρου 10 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/523. 

24. Την υπό στοιχεία 119126 ΕΞ 2021/28.09.2021 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών «Σύστημα διαχείρισης και ελέγχου των Δράσεων και των Έργων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας» (Β’ 4498).

25. Την υπό στοιχεία 120535 ΕΞ 2021/30.09.2021 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών «Κριτήρια αξιολόγησης της επιλεξιμότητας των επενδυτικών σχεδίων που χρηματοδοτούνται με δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας» (Β’ 4521), όπως τροποποιήθηκε με την υπό στοιχεία 159335 ΕΞ 2021/ 13.12.2021 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών «Τροποποίηση της υπό στοιχεία 120535 ΕΞ 2021/30.9.2021 απόφασης του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών “Κριτήρια αξιολόγησης της επιλεξιμότητας των επενδυτικών σχεδίων που χρηματοδοτούνται με δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας” (Β’ 4521)» (Β’ 5885). 

26. Την από 14.09.2023 (Α.Π. ημετ. 134149 ΕΙ 2023/ 14.09.2023), όπως συμπληρώθηκε με την υπ’ αρ. ΓΝ 130/23 (Α.Π. ημετ. 141270 ΕΙ 2023/27.09.2023) θετική γνώμη της Κεντρικής Μονάδας Κρατικών Ενισχύσεων του Υπουργείου Οικονομικών. 

27. Την από 26.09.2023 Εισήγηση της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης. 

28. Την από 27.09.2023 υπό στοιχεία 2/96328/ΔΠΓΚ εισήγηση της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Οικονομικών. 

29. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις της παρούσας απόφασης προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού του Υπουργείου Οικονομικών και ειδικότερα του Ε.Φ. 1023-7110000000 «Γενικές Κρατικές Δαπάνες», η οποία έχει ήδη προβλεφθεί στις πιστώσεις του ΑΛΕ 2320189001 «Λοιπές αποδόσεις-συνεισφορέςσυμμετοχές στην Ε.Ε.», από τον οποίο θα διενεργηθούν οι σχετικές πληρωμές, ενώ η κατ’ έτος ανάλυση της δαπάνης παρουσιάζεται στο ΑΝΝΕΧ 1 του σχετικού Contribution Agreement μεταξύ του ΕΔ και της Ε.Ε., αποφασίζουμε:

Άρθρο 1 

Σκοπός, διάρκεια προϋπολογισμός και χορήγηση καθεστώτος 

1. Στόχος του καθεστώτος «Συνιστώσα κράτους μέλους του προγράμματος InvestEU στην Ελλάδα μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης» είναι η διευκόλυνση της πρόσβασης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (εφεξής «ΜΜΕ»), των μικρών επιχειρήσεων μεσαίας κεφαλαιοποίησης, των μεγάλων επιχειρήσεων μεσαίας κεφαλαιοποίησης και των μεγάλων επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση μέσω δανεισμού. 

2. Το καθεστώς υλοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης - NextGenerationEU και συγκεκριμένα στο πλαίσιο της Δράσης με Κωδικό 16980 και τίτλο «Δανειακή Διευκόλυνση». Φορέας υλοποίησης του Έργου και χορηγούσα τις ενισχύσεις αρχή είναι το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Διαχειριστής του καθεστώτος είναι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης. 

Οι ενισχύσεις χορηγούνται υπό τη μορφή δανείων, εν μέρει εγγυημένων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, που παρέχουν ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί οι οποίοι επιλέγονται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης κατόπιν δημοσίευσης από την τελευταία, Πρόσκλησης Υποβολής Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος. 

3. Ο μηχανισμός εγγύησης του καθεστώτος συνίσταται σε καλυμμένη (Capped) εγγύηση Χαρτοφυλακίου Πράσινης Μετάβασης και Ψηφιακού Μετασχηματισμού. Στόχος του μηχανισμού του ανωτέρω εδαφίου είναι η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και βιωσιμότητας της ελληνικής οικονομίας, ο μετριασμός της κλιματικής αλλαγής και η προσαρμογή σε αυτήν, μέσω επενδύσεων βιώσιμων υποδομών, καινοτομίας, έρευνας και ανάπτυξης, και ψηφιακού μετασχηματισμού. 

Ο μηχανισμός Εγγύησης στοχεύει πρωτίστως στην πρόσβαση και διάθεση κεφαλαίων χρηματοδότησης επιχειρήσεων για επενδύσεις ενεργειακής απόδοσης και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, και συμβάλλει στη δράση για το κλίμα και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, και στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και πράσινης οικονομίας της χώρας. Επιπλέον, αποτελεί η πρόσβαση των ελληνικών επιχειρήσεων έντασης καινοτομίας, έρευνας και ανάπτυξης, σε πηγές χρηματοδότησης για υλοποίηση επενδύσεων σε καινοτομία, έρευνα και ανάπτυξη, ενεργειακή απόδοση, στρατηγικές ψηφιακές τεχνολογίες, τεχνολογία πληροφορικής και επικοινωνίας (ICT) και κύριες τεχνολογίες ευρείας εφαρμογής (key enabling technologies). 

4. Η ισχύς του καθεστώτος εκκινεί από την ημερομηνία δημοσίευσης της παρούσας στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και διαρκεί έως και την 31η Δεκεμβρίου 2025. 

5. Ο συνολικός προϋπολογισμός ανέρχεται σε ογδόντα εννέα εκατομμύρια τετρακόσιες χιλιάδες ευρώ (89.400.000€) και αφορά αποκλειστικά τη συνιστώσα κράτους μέλους που χορηγείται ως κρατική ενίσχυση. 

Άρθρο 2 

Ορισμοί 

1. Ως Επιχειρησιακές Συμφωνίες νοούνται οι συμβάσεις που συνάπτει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης με τους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς με τις οποίες τίθενται οι όροι και οι προϋποθέσεις για την υλοποίηση των εγγυήσεων χαρτοφυλακίου. 

2. Ως δάνειο ή δανειοδότηση, νοούνται οι συναλλαγές εκείνες που αφορούν δάνεια, ομόλογα, χρηματοδοτικές μισθώσεις, δάνεια μειωμένης εξασφάλισης, factoring/ πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων (σ.σ. χρηματοδότηση μέσω της εκχώρησης απαιτήσεων από ανεξόφλητα - επί πιστώσει - τιμολόγια), εκτός των επενδύσεων ιδίων κεφαλαίων ή και οιονεί ιδίων κεφαλαίων. 

3. Ως Πρόσκληση Υποβολής Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος νοείται η δημόσια πρόσκληση υποβολής προτάσεων στο πλαίσιο του InvestEU, με στόχο τον εντοπισμό κατάλληλων ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών προκειμένου να λάβουν στήριξη, όπως αυτή επικαιροποιήθηκε για να συμπεριλάβει τους επιπλέον πόρους του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και τους εθνικούς πόρους. Η Πρόσκληση Υποβολής Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος είναι διαθέσιμη στον ιστότοπο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης. 

4. Ως Εγγύηση χαρτοφυλακίου νοείται η εκάστοτε Επιχειρησιακή Συμφωνία στο πλαίσιο του Ταμείου InvestEU που θα συναφθεί μεταξύ της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης και επιλεγμένων ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών σε σχέση με χαρτοφυλάκια επιλέξιμων συναλλαγών χρηματοδότησης δανείων προς επιλέξιμους τελικούς δικαιούχους. 

5. Για τους σκοπούς της παρούσας, εκτός από τους ορισμούς που περιλαμβάνονται σε αυτήν, ισχύουν και οι ορισμοί του Κανονισμού (EE) 651/2014, και του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/523. 

Άρθρο 3 

Γενικοί κανόνες χορήγησης των ενισχύσεων - Δικαιούχοι των ενισχύσεων 

1. Για τον μηχανισμό εγγύησης της παρ. 3 του άρθρου 1, εκδίδεται εγγύηση/εξασφάλιση χαρτοφυλακίου από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, για την παροχή προστασίας κινδύνου στους επιλεγμένους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς οι οποίοι με τη σειρά τους χορηγούν χρηματοδοτήσεις μέσω δανείων. Η εγγύηση/εξασφάλιση καλύπτει μέρος του πιστωτικού κινδύνου αναφορικά με τις νέες συναλλαγές χρηματοδότησης δανείων του ενδιάμεσου χρηματοπιστωτικού οργανισμού που περιλαμβάνονται σε ένα ή περισσότερα από τα χαρτοφυλάκια της παρ. 3 του άρθρου 1. 

2. Οι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί δεν λαμβάνουν κρατική ενίσχυση μέσω της εφαρμογής του παρόντος καθεστώτος. 

3. Η εγγύηση χαρτοφυλακίου δεν χορηγείται για αναχρηματοδότηση ούτε για υφιστάμενα χαρτοφυλάκια των ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών. 

4. Τα κριτήρια επιλεξιμότητας των προς ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων και οι λοιπές προϋποθέσεις χορήγησης των ενισχύσεων καθορίζονται στα σχετικά έγγραφα της Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης αναφορικά με την υλοποίηση των χρηματοπιστωτικών εργαλείων που προβλέπονται στην παρούσα και στην προσεχή Πρόσκληση Υποβολής Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος. 

5. Δικαιούχοι των ενισχύσεων του παρόντος καθεστώτος είναι επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες ή έχουν υποκατάστημα στην ελληνική επικράτεια το αργότερο κατά τη χρονική στιγμή της εκταμίευσης της ενίσχυσης από τον ενδιάμεσο χρηματοπιστωτικό οργανισμό προς τον τελικό δικαιούχο. 

6. Οι ενισχύσεις χορηγούνται κατά περίπτωση, σύμφωνα με τις παρ. 4 ή 6 έως 10 του άρθρου 56ε ή σύμφωνα με το άρθρο 56στ, εφόσον πληρούνται και οι Γενικοί Όροι του Κεφαλαίου Ι του Καν. 651/2014 και του άρθρου 56δ Γ.Α.Κ. Η χρηματοδοτική συμφωνία/η σύμβαση δανείου που συνάπτεται μεταξύ του επιλεγμένου ενδιάμεσου χρηματοπιστωτικού οργανισμού και του επιλέξιμου τελικού δικαιούχου θα πρέπει να αναφέρει το συγκεκριμένο άρθρο του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014, βάσει του οποίου χορηγείται η εκάστοτε ενίσχυση τηρουμένων των όρων της σώρευσης που αναφέρονται στην παρ. 3 του άρθρου 6 της παρούσας. 

Άρθρο 4 

Ειδικοί κανόνες χορήγησης των ενισχύσεων ανά κατηγορία 

1. Οι ενισχύσεις χορηγούνται υπό τον όρο ότι συμμορφώνονται με όλες τις ισχύουσες προϋποθέσεις που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2021/523 και με τις επενδυτικές κατευθυντήριες γραμμές για το ταμείο InvestEU που καθορίζονται στο παράρτημα του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2021/1078 της Επιτροπής. 

2. Η μέγιστη ενίσχυση υπό μορφή χρηματοδότησης που στηρίζεται από το Ταμείο InvestEU και χορηγείται υπό τους όρους των παρ. 4 και 6 έως 9 του άρθρου 56ε του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014 στις ΜΜΕ ή κατά περίπτωση, στις μικρές επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης, στις μεγάλες επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης και στις μεγάλες επιχειρήσεις, ανέρχεται έως του ονομαστικού ποσού της συνολικής χρηματοδότησης που δύναται να λάβει κάθε τελικός δικαιούχος. 

3. Οι ΜΜΕ ή, κατά περίπτωση, οι μικρές επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης δύναται να λαμβάνουν επιπλέον των κατηγοριών ενισχύσεων που προβλέπονται στις παρ. 4 και 6 έως 9 του ιδίου άρθρου, ενίσχυση υπό μορφή χρηματοδότησης που στηρίζεται από το Ταμείο InvestEU, υπό τους όρους των περ. α), β) και γ) της παρ. 10 του του άρθρου 56ε του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014. 

4. Αναφορικά με την ενισχύσεις που χορηγούνται υπό τους όρους του άρθρου 56στ του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014, ισχύουν τα ακόλουθα: 

α) Η χρηματοδότηση προς τους τελικούς δικαιούχους παρέχεται από ενδιάμεσους εμπορικούς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, οι οποίοι επιλέγονται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης κατόπιν της Πρόσκλησης Υποβολής Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος που συνιστά ανοικτή, διαφανή και χωρίς διακρίσεις διαδικασία που βασίζεται σε αντικειμενικά κριτήρια. 

β) Ο ενδιάμεσος εμπορικός χρηματοπιστωτικός οργανισμός που παρέχει χρηματοδότηση στον τελικό δικαιούχο διατηρεί ελάχιστη έκθεση σε κίνδυνο που αντιστοιχεί στο είκοσι τοις εκατό (20 %) κάθε χρηματοδοτικής συναλλαγής. 

γ) Το ονομαστικό ποσό της συνολικής χρηματοδότησης που παρέχεται σε κάθε τελικό δικαιούχο μέσω του ενδιάμεσου εμπορικού χρηματοπιστωτικού οργανισμού δεν υπερβαίνει το ποσό των οκτώ εκατομμυρίων διακοσίων πενήντα χιλιάδων ευρώ (8.250.000€). 

5. Κάθε τελικός δικαιούχος που λαμβάνει ενίσχυση στη βάση του παρόντος δεν πρέπει να είναι προβληματική επιχείρηση, κατά την έννοια της παρ. 18 του άρθρου 2 του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014, εξαιρουμένων των υπαγόμενων στο άρθρο 56στ επιχειρήσεων που εμπίπτουν στον ορισμό των ΜΜΕ. 

6. Τα μέγιστα όρια που καθορίζονται στις αναφερόμενες στην παρ. 2 νομικές βάσεις απαλλαγής ισχύουν για τη συνολική εκκρεμή χρηματοδότηση, στον βαθμό που η εν λόγω χρηματοδότηση, η οποία παρέχεται από οποιοδήποτε χρηματοδοτικό προϊόν που στηρίζεται από το Ταμείο InvestEU, περιλαμβάνει ενίσχυση. Τα μέγιστα όρια εφαρμόζονται: 

α) ανά έργο, στην περίπτωση ενισχύσεων με προσδιορίσιμες επιλέξιμες δαπάνες που καλύπτονται από το άρθρο 56ε παράγραφος 4, και το άρθρο 56ε παράγραφοι 6, 7, 8 και 9· 

β) ανά τελικό δικαιούχο στην περίπτωση ενισχύσεων χωρίς προσδιορίσιμες επιλέξιμες δαπάνες που καλύπτονται από το άρθρο 56ε παράγραφος 10 και το άρθρο 56στ. 

Άρθρο 5 

Υποχρεώσεις εμπλεκόμενων φορέων 

1. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης μεριμνά προκειμένου να περιληφθούν στις σχετικές Επιχειρησιακές Συμφωνίες που συνάπτει με τους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς τα ακόλουθα: 

α) υποχρέωση των ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών να συμμορφώνονται με την παρούσα, 

β) υποχρέωση των ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών να απαιτούν από τους τελικούς δικαιούχους που αιτούνται κρατική ενίσχυση στο πλαίσιο της παρούσας, να συμμορφώνονται με την παρούσα, σε κάθε περίπτωση συμπεριλαμβάνοντας τη σχετική υποχρέωση στις συμβάσεις τους με τους τελικούς δικαιούχους. 

2. Οι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί υποχρεούνται: 

α) Να παρέχουν δάνεια σε επιλέξιμες επενδύσεις επιλέξιμων τελικών δικαιούχων, σύμφωνα με την πιστοδοτική πολιτική τους και με βάση τα κριτήρια επιλεξιμότητας που ορίζονται στα σχετικά έγγραφα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης αναφορικά με την υλοποίηση των χρηματοπιστωτικών εργαλείων που προβλέπονται στην παρούσα καθώς και στην Πρόσκληση Υποβολής Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος. 

β) Να επαληθεύουν τη συμμόρφωση με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων περί σώρευσης, στο επίπεδο κάθε επιχείρησης, βάσει των υπεύθυνων δηλώσεων του ν. 1599/1986 που υποβάλλονται από κάθε τελικό δικαιούχο και μόνο εφόσον απαιτείται βάσει άλλων αποδεικτικών στοιχείων αναφορικά με το ανεξόφλητο υπόλοιπο δανείου (αντίγραφο κίνησης λογαριασμού). 

γ) Να ενημερώνουν τους τελικούς δικαιούχους για το ποσό της κρατικής ενίσχυσης που λαμβάνεται (εκφρασμένο ως το συνολικό ονομαστικό ποσό χρηματοδότησης), συμπεριλαμβανομένης της αναφοράς στο αντίστοιχο άρθρο του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014 βάσει του οποίου χορηγείται η ενίσχυση. 

δ) Να παρέχουν αναφορές στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις σχετικές Επιχειρησιακές Συμφωνίες. 

ε) Να συλλέγουν και να εξασφαλίζουν πρόσβαση των αρμόδιων ελεγκτικών αρχών για τους σκοπούς λογιστικού και άλλου ελέγχου στα στοιχεία, συμπεριλαμβανομένου του ονοματεπωνύμου και της ημερομηνίας γέννησης, του πραγματικού δικαιούχου του τελικού δικαιούχου, κατά την έννοια του άρθρου 3 παρ. 17 του ν. 4557/2018, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην περ. δ) της παρ. 2 του άρθρου 22 του Κανονισμού (ΕΕ) 241/2021. Ειδικότερα, να επιτρέπουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF), στο Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο και, στον βαθμό που αυτή είναι αρμόδια, στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, να ασκήσουν τα δικαιώματά τους της παρ. 1 του άρθρου 129 του Κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 καθώς και στις αρμόδιες εθνικές αρχές (όπως η Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης, η Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου κ.α.) να ασκήσουν τις αρμοδιότητές τους και να μεταφέρουν αυτές τις υποχρεώσεις σε όλους τους τελικούς δικαιούχους βάσει του παρόντος. 

στ) Να τηρούν αρχεία σχετικά με τις χορηγούμενες ενισχύσεις για περίοδο τουλάχιστον δέκα - (10) ετών από την ημερομηνία κατά την οποία χορηγήθηκε η τελευταία μεμονωμένη ενίσχυση βάσει του παρόντος καθεστώτος. Τα αρχεία περιέχουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες που αποδεικνύουν τη συμμόρφωση με τις προϋποθέσεις και τους όρους του παρόντος καθεστώτος. Οι υποχρεώσεις αυτές εξειδικεύονται στις συμβάσεις που συνάπτονται με τους τελικούς δικαιούχους. 

3. Οι τελικοί δικαιούχοι υποχρεούνται να διατηρούν για περίοδο τουλάχιστον δέκα (10) ετών από την ημερομηνία χορήγησης της ενίσχυσης όλα τα αρχεία που σχετίζονται με την ενίσχυση που λαμβάνεται βάσει του παρόντος προκειμένου να συμμορφώνονται με τους όρους του. 

Άρθρο 6 

Κανόνες περί σώρευσης ενισχύσεων - ανάκτησης 

1. Οι ενισχύσεις που χορηγούνται στο πλαίσιο του παρόντος καθεστώτος σωρεύονται σύμφωνα με τις παρ. 3 και 4 του άρθρου 8 του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014. 

2. Οι ενισχύσεις με προσδιορίσιμες επιλέξιμες δαπάνες μπορούν να σωρευθούν με οποιεσδήποτε άλλες κρατικές ενισχύσεις εφόσον: 

i) τα εν λόγω μέτρα αφορούν διαφορετικές προσδιορίσιμες επιλέξιμες δαπάνες, και 

ii) αφορά τις ίδιες επιλέξιμες δαπάνες, οι οποίες επικαλύπτονται πλήρως ή εν μέρει, μόνον αν η σώρευση αυτή δεν οδηγεί σε υπέρβαση της υψηλότερης έντασης ή του υψηλότερου ποσού ενίσχυσης που εφαρμόζονται στην ενίσχυση αυτή δυνάμει της παρ. 3 του άρθρου 8 του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014. 

Η χρηματοδότηση που παρέχεται στους τελικούς δικαιούχους με τη στήριξη του Ταμείου InvestEU που καλύπτεται από το τμήμα 16 του κεφαλαίου III και το κόστος που καλύπτεται από αυτή τη χρηματοδότηση δεν λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό της συμμόρφωσης με τις διατάξεις περί σώρευσης που θεσπίζονται στην πρώτη περίοδο του παρόντος στοιχείου. Αντ’ αυτού, το ποσό που λαμβάνεται υπόψη για τον προσδιορισμό της συμμόρφωσης με τις διατάξεις περί σώρευσης της πρώτης περιόδου του παρόντος στοιχείου υπολογίζεται ως εξής. Πρώτον, το ονομαστικό ποσό της χρηματοδότησης που στηρίζεται από το Ταμείο InvestEU αφαιρείται από τις συνολικές επιλέξιμες δαπάνες του έργου και, κατά τον τρόπο αυτόν, προκύπτει το σύνολο των υπόλοιπων επιλέξιμων δαπανών δεύτερον, η μέγιστη ενίσχυση υπολογίζεται με την εφαρμογή της σχετικής υψηλότερης έντασης ενίσχυσης ή του ανώτατου ποσού ενίσχυσης μόνο στο σύνολο των υπόλοιπων επιλέξιμων δαπανών. Στις περιπτώσεις άρθρων για τα οποία το όριο κοινοποίησης εκφράζεται ως μέγιστο ποσό ενίσχυσης, το ονομαστικό ποσό της χρηματοδότησης που παρέχεται στους τελικούς δικαιούχους με τη στήριξη από το Ταμείο InvestEU επίσης δεν λαμβάνεται υπόψη για τον καθορισμό του κατά πόσον τηρούνται τα όρια κοινοποίησης του άρθρου 4. Εναλλακτικά, για τα δάνεια πλήρους εξασφάλισης ή τις εγγυήσεις για τα δάνεια πλήρους εξασφάλισης που στηρίζονται από το Ταμείο InvestEU δυνάμει του τμήματος 16 του κεφαλαίου ΙΙΙ, το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης της ενίσχυσης που αφορά τα εν λόγω δάνεια ή εγγυήσεις που παρέχονται στους τελικούς δικαιούχους μπορεί να υπολογιστεί σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 2 στοιχεία β) ή γ), κατά περίπτωση. Αυτό το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης της ενίσχυσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να διασφαλιστεί, σύμφωνα με την πρώτη περίοδο του παρόντος στοιχείου, ότι η σώρευση με οποιαδήποτε άλλη ενίσχυση για τις ίδιες προσδιορίσιμες επιλέξιμες δαπάνες δεν οδηγεί σε υπέρβαση της υψηλότερης έντασης ενίσχυσης ή του ανώτατου ποσού ενίσχυσης που εφαρμόζεται στην ενίσχυση βάσει του παρόντος κανονισμού ή του σχετικού ορίου κοινοποίησης βάσει του παρόντος κανονισμού. 

3. Οι ενισχύσεις χωρίς προσδιορίσιμες επιλέξιμες δαπάνες που απαλλάσσονται βάσει των άρθρων 19β, 20α, 21, 21α, 22 ή 23, του άρθρου 56ε παρ. 10 και του άρθρου 56στ μπορούν να σωρεύονται με οποιαδήποτε άλλη κρατική ενίσχυση με προσδιορίσιμες επιλέξιμες δαπάνες. Οι ενισχύσεις χωρίς προσδιορίσιμες επιλέξιμες δαπάνες μπορούν να σωρεύονται με οποιεσδήποτε άλλες κρατικές ενισχύσεις χωρίς προσδιορίσιμες επιλέξιμες δαπάνες, μέχρι το υψηλότερο σχετικό όριο συνολικής χρηματοδότησης που καθορίζεται με βάση τα συγκεκριμένα δεδομένα κάθε περίπτωσης από τον παρόντα ή άλλο κανονισμό απαλλαγής κατά κατηγορία ή απόφαση που έχει εκδώσει η Επιτροπή. Οι ενισχύσεις χωρίς προσδιορίσιμες επιλέξιμες δαπάνες που απαλλάσσονται βάσει του παρόντος κανονισμού μπορούν να σωρεύονται με άλλες ενισχύσεις χωρίς προσδιορίσιμες επιλέξιμες δαπάνες οι οποίες χορηγούνται για την άρση σοβαρής διαταραχής της οικονομίας κράτους μέλους σύμφωνα με το άρθρο 107 παρ. 3 στοιχείο 

β) της Συνθήκης και οι οποίες εγκρίνονται με απόφαση που εκδίδει η Επιτροπή. Οι ενισχύσεις χωρίς προσδιορίσιμες επιλέξιμες δαπάνες που απαλλάσσονται βάσει του άρθρου 56ε παρ. 10 και του άρθρου 56στ μπορούν να σωρεύονται με άλλες ενισχύσεις χωρίς προσδιορίσιμες επιλέξιμες δαπάνες που απαλλάσσονται βάσει των εν λόγω άρθρων. 

4. Προκειμένου να συμμορφωθεί με τους κανόνες σώρευσης, ο τελικός δικαιούχος υποβάλλει δήλωση επιλεξιμότητας, υπό την ευθύνη του (σύμφωνα με το υπόδειγμα του Παραρτήματος της παρούσας), δηλώνοντας, εξ όσων γνωρίζει, εάν επωφελείται από την προηγούμενη ενίσχυση που έλαβε, έως την ημερομηνία της ανωτέρω δήλωσης. Ο τελικός δικαιούχος επικαιροποιεί τη δήλωση σε περίπτωση που εμφιλοχωρήσουν αλλαγές μεταξύ της υποβολής της αίτησης για τη χορήγηση ενίσχυσης και της υπογραφής της συμφωνίας χρηματοδότησης/ δανειακής σύμβασης με τον ενδιάμεσο χρηματοπιστωτικό οργανισμό. 

5. Η ανάκτηση παράνομης και ασυμβίβαστης κρατικής ενίσχυσης πραγματοποιείται από το αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Οικονομικών σύμφωνα τα άρθρα 30 και 31 του ν. 5000/2022. Το ανακτητέο ποσό της χορηγηθείσας ενίσχυσης βεβαιώνεται και εισπράττεται σύμφωνα με τον ν. 4978/2022 (Α’ 190) και σε κάθε περίπτωση έντοκα από τη στιγμή που τέθηκε στη διάθεση του δικαιούχου. Οι τυχόν οφειλόμενοι τόκοι καταβάλλονται από την ημερομηνία κατά την οποία η παράνομη ενίσχυση τέθηκε στη διάθεση του δικαιούχου μέχρι την ημερομηνία ανάκτησής της. 

Ο τόκος υπολογίζεται με βάση το επιτόκιο ανάκτησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σύμφωνα με την Ανακοίνωση της Επιτροπής για την αναθεώρηση της μεθόδου καθορισμού των επιτοκίων αναφοράς και προεξόφλησης (2008/C 14/02). 

Άρθρο 7 

Έναρξη ισχύος 

Η ισχύς της παρούσας άρχεται από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Αθήνα, 29 Σεπτεμβρίου 2023 

Ο Αναπληρωτής Υπουργός Ο Υφυπουργός 

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΕΤΡΑΛΙΑΣ