Στη δημιουργία μιας νέας ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων, που θα περιλαμβάνει αναλυτικά στοιχεία όχι μόνο για τα ακίνητα που κατέχουν οι φορολογούμενοι αλλά ακόμη και για τα ακίνητα που μισθώνουν, προχωρεί η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (AAΔΕ), δημιουργώντας αναπόφευκτα μιά ακόμη σοβαρή γραφειοκρατική  υποχρέωση στους ιδιοκτήτες ακινήτων.

Το νέο αυτό ηλεκτρονικό αρχείο, που θα ονομάζεται Μητρώο Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων, θα περιλαμβάνει τα στοιχεία του ηλεκτρονικού Περιουσιολογίου που έχει δημιουργήσει εδώ και πολλά έτη η ΑΑΔΕ βάσει των υποβληθεισών δηλώσεων Ε9 των φυσικών και των νομικών προσώπων. Θα περιλαμβάνει, επίσης, και όλα τα στοιχεία για τις μισθώσεις ακινήτων, αφού σε αυτό οι μεν ιδιοκτήτες θα υποχρεούνται να δηλώνουν σε ξεχωριστά πεδία εάν εκμισθώνουν τα ακίνητά τους, οι δε ενοικιαστές θα πρέπει να εμφανίζουν τα ακίνητα για τα οποία καταβάλλουν ενοίκια και να δηλώνουν και τα ποσά των μηνιαίων και ετήσιων μισθωμάτων που πληρώνουν.

Χρήσιμο «εργαλείο»

Σε κάθε περίπτωση, κάθε φορολογούμενος-χρήστης του νέου αυτού Μητρώου θα έχει τη δυνατότητα να βλέπει από τη μία πλευρά πλήρη και αναλυτικά στοιχεία για τα ακίνητα που έχει στην κατοχή του και από την άλλη πλευρά πλήρη και αναλυτικά στοιχεία για τα ακίνητα που χρησιμοποιεί ως ενοικιαστής. Θα μπορεί, επίσης, να έχει στη διάθεσή του καταγεγραμμένα και όλα τα στοιχεία σχετικά με το ύψος των εισοδημάτων του από ενοίκια ή και των δαπανών του για ενοίκια.

Ουσιαστικά, το νέο αυτό Μητρώο θα έχουν υποχρέωση να το ενημερώνουν τόσο οι ιδιοκτήτες όσο και οι ενοικιαστές ακινήτων. Συγκεκριμένα, το Μητρώο Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων θα ενημερώνεται αυτόματα κάθε φορά που θα υποβάλλεται από ιδιοκτήτη ακινήτου και θα γίνεται αποδεκτή από τον ενοικιαστή του ίδιου ακινήτου δήλωση πληροφοριακών στοιχείων μίσθωσης. Επίσης, το Μητρώο αυτό θα ενημερώνεται αυτόματα κάθε φορά που ένας ιδιοκτήτης θα δηλώνει τη λύση της μίσθωσης ενός ακινήτου του.

Τα δεδομένα αυτού του Μητρώου θα διασυνδεθούν: 

1. Με το ηλεκτρονικό αρχείο των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, προκειμένου τα εισοδήματα που αποκτούν οι ιδιοκτήτες από την εκμετάλλευση της ακίνητης περιουσίας τους να προσυμπληρώνονται από την ΑΑΔΕ στα έντυπα Ε1 και Ε2 των φορολογικών τους δηλώσεων, οι δε δαπάνες των ενοικιαστών για πληρωμές μισθωμάτων να προσυμπληρώνονται και αυτές στα δικά τους έντυπα Ε1 και να μη χρειάζεται ουσιαστικά καμία πρόσθετη ενέργεια συμπλήρωσης στοιχείων τόσο από τους ιδιοκτήτες όσο και από τους ενοικιαστές. Ετσι, τα ποσά των φορολογητέων εισοδημάτων από ακίνητα αλλά και τα ποσά των τεκμηρίων διαβίωσης για τις κατοικίες θα υπολογίζονται αυτόματα από την ΑΑΔΕ, χωρίς να χρειάζεται καμία πρόσθετη ενέργεια συμπλήρωσης στοιχείων από τους φορολογούμενους ιδιοκτήτες και ενοικιαστές.  
2. Με τα δεδομένα που έχουν δηλωθεί στο Εθνικό Κτηματολόγιο, προκειμένου να εντοπιστούν και να διορθωθούν αποκλίσεις στα περιγραφικά στοιχεία των ακινήτων που έχουν δηλωθεί από τους ιδιώτες και από το Δημόσιο, αλλά και να αποκαλυφθούν και να αποτυπωθούν οι διαφορές και οι διεκδικήσεις μεταξύ ιδιωτών και Δημοσίου επί αμφισβητούμενων εκτάσεων.

Διορθώσεις – τροποποιήσεις χωρίς πρόστιμα

Σε όσες περιπτώσεις θα διαπιστώνονται διαφορές στα περιγραφικά στοιχεία των ακινήτων που έχουν δηλωθεί στην ΑΑΔΕ και στο Κτηματολόγιο οι ιδιοκτήτες θα καλούνται να υποβάλουν διορθωτικές-τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 προκειμένου να διορθώσουν τις διαφορές και οι δηλώσεις Ε9 να συμφωνούν πλήρως με τις δηλώσεις του Κτηματολογίου. Οι ιδιοκτήτες θα καλούνται, δηλαδή, να δηλώνουν στη Φορολογική Διοίκηση (στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων) τα πραγματικά στοιχεία όλων των ακινήτων τους, όπως αυτά έχουν ήδη περιληφθεί στο Κτηματολόγιο.

Από το 2019

Η δυνατότητα αυτή παρέχεται ήδη, πάντως, χωρίς την επιβολή προστίμων εκπρόθεσμης υποβολής, με νομοθετική ρύθμιση που ψηφίστηκε από το 2019 και θα εξακολουθήσει να παρέχεται μέχρι την ανάρτηση των κτηματολογικών στοιχείων στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας, όπως αυτή θα προκύψει από σχετική Διαπιστωτική Πράξη του Δ.Σ. του ΝΠΔΔ «Ελληνικό Κτηματολόγιο», η οποία θα κοινοποιηθεί προς τον υπουργό Οικονομικών. Τελικός σκοπός της δυνατότητας που παρέχεται είναι η πλήρης ταύτιση των πληροφοριακών στοιχείων για την ακίνητη περιουσία των Ελλήνων πολιτών τα οποία περιλαμβάνονται στο ηλεκτρονικό Περιουσιολόγιο της ΑΑΔΕ και στο Εθνικό Κτηματολόγιο. Οι διορθωτικές-τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 επιτρέπεται να υποβάλλονται χωρίς επιβαρύνσεις με πρόστιμα εκπρόθεσμης υποβολής ύψους 100 ευρώ μέχρις ότου ολοκληρωθεί το Κτηματολόγιο στη χώρα μας, σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου 4 του άρθρου 73 του ν. 4607/2019.

Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, κατά την οποία από τη διόρθωση των στοιχείων των ακινήτων που έχουν δηλωθεί στο Ε9, μέσω της υποβολής τροποποιητικών δηλώσεων, προκύπτει αλλαγή σε περιγραφικά στοιχεία ακινήτου που οδηγούν σε υποχρέωση καταβολής επιπλέον ΕΝΦΙΑ (π.χ. λόγω αύξησης των τετραγωνικών μέτρων της επιφάνειας ενός ή περισσότερων ακινήτων) ο ιδιοκτήτης καλείται να καταβάλει αυτόν τον φόρο προσαυξημένο με τόκους υπολογιζόμενους με ποσοστό 0,73% για κάθε μήνα που παρήλθε από την ημέρα ηλεκτρονικής έκδοσης του πρώτου αρχικού εκκαθαριστικού σημειώματος ΕΝΦΙΑ μέχρι την ημέρα υποβολής της τροποποιητικής δήλωσης Ε9.

Κίνδυνος

Οσοι φορολογούμενοι δεν θα υποβάλουν τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 για να διορθώσουν τα στοιχεία των ακινήτων τους στο Περιουσιολόγιο της ΑΑΔΕ, ώστε τα στοιχεία αυτά να ταυτίζονται πλήρως με αυτά του Εθνικού Κτηματολογίου, κινδυνεύουν να εντοπιστούν από μελλοντικές διασταυρώσεις στοιχείων που θα γίνουν μεταξύ των δύο αρχείων, όταν θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία η εφαρμογή του Μητρώου Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων. Στις περιπτώσεις που θα διαπιστωθεί ότι, εξαιτίας της μη διόρθωσης των στοιχείων, πλήρωναν για ένα ή περισσότερα έτη ΕΝΦΙΑ λιγότερο από αυτόν που όφειλαν κανονικά, θα κληθούν να καταβάλουν τα διαφυγόντα ποσά αναδρομικά μαζί με υπέρογκες προσαυξήσεις της τάξεως του 10%-50% και τόκους εκπρόθεσμης καταβολής υπολογιζόμενους με 0,73% ανά μήνα εκπρόθεσμης καταβολής.

Το έργο της δημιουργίας του Μητρώου Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων και της διασύνδεσής του με το Κτηματολόγιο είναι ένα από τα μεγάλα «εμβληματικά έργα» που προγραμματίζει να υλοποιήσει η ΑΑΔΕ με πόρους προερχόμενους από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0».