ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ & ΕΛΕΓΧΩΝ – Ν.Π.Δ.Δ
Αρ. Πρωτ. 846 ΕΞ.
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ (ΣΛΟΤ)

ΘΕΜΑ : Προκαταβολές προμηθευτών σε ξένο νόμισμα και λήψη τιμολογίου την επόμενη χρήση

Νομική οντότητα προκαταβάλει σε προμηθευτή Τρίτης χώρας στην χρήση 2022 ένα ποσό 50.000,00 για αγορά αγαθών που θα πραγματοποιηθεί το 2023.

Η Νομική οντότητα έκανε την εγγραφή στα βιβλία της σε ευρώ με βάση τη ισοτιμία πραγματικής αγοράς των δολαρίων. Ο προμηθευτής θα αποστείλει τα αγαθά την επόμενη χρήση (Μάιος 2023) με το τιμολόγιο. Στις 31/12/2022 στην νομική οντότητα δεν υπάρχει ανάγκη μετατροπής του υπολοίπου σε ευρώ.

Όταν η νομική οντότητα παραλάβει τα αγαθά από τον προμηθευτή το 2023 με βάση ποια ισοτιμία θα κάνει την μετατροπή; Αν ήταν πελάτης τι θα συμβεί;

Απάντηση:

Σύμφωνα με το άρθρο 27 του ν.4308/2014 μία συναλλαγή σε ξένο νόμισμα μετατρέπεται κατά την αρχική αναγνώριση στο νόμισμα στο οποίο καταρτίζονται οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις της οντότητας με την ισχύουσα συναλλαγματική ισοτιμία κατά τη συναλλαγή.

Όπως έχει αναφερθεί σε προηγούμενες γνωμοδοτήσεις του Σ.ΛΟ.Τ. η ημερομηνία της συναλλαγής σε περιπτώσεις απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, ανάληψης υποχρεώσεων, πραγματοποίησης εξόδων ή εσόδων είναι η ημερομηνία όπου η συναλλαγή πληροί τα κριτήρια αναγνώρισης σύμφωνα με τα Ε.Λ.Π. Στην πράξη, για λόγους ευκολίας, ως ημερομηνία συναλλαγής συχνά ορίζεται η ημερομηνία του εκδιδόμενου παραστατικού, πρακτική που κατά τη γνώμη μας είναι αποδεκτή εάν δεν υπάρχει μεγάλο διάστημα μεταξύ αυτών των ημερομηνιών και δεν υπάρχουν σημαντικές διακυμάνσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών στο διάστημα αυτό.

Στο ερώτημα τίθεται το ζήτημα του προσδιορισμού της ημερομηνίας της συναλλαγής όταν καταβάλλονται προκαταβολές σε ξένο νόμισμα.

Γενικότερα, στην πράξη ακολουθούνται δύο προσεγγίσεις για τον προσδιορισμό της «συναλλαγής» με σκοπό τον προσδιορισμό της ισχύουσας συναλλαγματικής ισοτιμίας που θα χρησιμοποιηθεί στην αρχική αναγνώριση όταν καταβάλλονται ή εισπράττονται προκαταβολές σε ξένο νόμισμα:

(α) η προσέγγιση της «μίας συναλλαγής», σύμφωνα με την οποία η είσπραξη ή η πληρωμή ανταλλάγματος και η μεταβίβαση των αγαθών ή των υπηρεσιών θεωρούνται ότι αποτελούν μέρος της ίδιας συναλλαγής καθώς αυτές είναι εγγενώς αλληλεξαρτώμενες. Συνεπακόλουθα, η ημερομηνία της συναλλαγής καθορίζεται από την ημερομηνία κατά την οποία το πρώτο στοιχείο της συναλλαγής πληροί τις προϋποθέσεις αναγνώρισης. Συνεπώς, εάν στο πρώτο στάδιο της συναλλαγής αναγνωριστεί προκαταβολή ως μη νομισματικό περιουσιακό στοιχείο ή μη νομισματική υποχρέωση, η ημερομηνία της προκαταβολής θα καθορίσει την ημερομηνία της συναλλαγής για τους σκοπούς της αναγνώρισης του περιουσιακού στοιχείου, της υποχρέωσης, του εξόδου ή του εσόδου είτε για το σύνολο του ποσού είτε για μέρους αυτού αν η προκαταβολή υπολείπεται του συνολικού ανταλλάγματος.

(β) η προσέγγιση των «πολλαπλών συναλλαγών» σύμφωνα με την οποία η παραλαβή ή η πληρωμή του ανταλλάγματος και η μεταβίβαση των αγαθών ή των υπηρεσιών θεωρείται ότι είναι ξεχωριστές συναλλαγές, καθεμία από τις οποίες έχει τη δική της «ημερομηνία συναλλαγής» όταν η συναλλαγή πληροί τις προϋποθέσεις αναγνώρισης σύμφωνα με τις προβλέψεις των Ε.Λ.Π. Σύμφωνα με αυτή την προσέγγιση η ημερομηνία της συναλλαγής είναι ίδια με την ημερομηνία της αναγνώρισης του περιουσιακού στοιχείου, της υποχρέωσης, του εξόδου ή εσόδου, ανεξάρτητα από την χρονική στιγμή της πληρωμής ή της παραλαβής του ανταλλάγματος.

Στον ν.4308/2014 και στην Λογιστική Οδηγία για την εφαρμογή του νόμου δεν δίνεται καθοδήγηση σε σχέση με την προσέγγιση που θα πρέπει να ακολουθείται.

Για τον προσδιορισμό της «ημερομηνίας της συναλλαγής» έχει ερωτηθεί στο παρελθόν η Επιτροπή Διερμηνειών των Δ.Π.Χ.Α., η οποία στη συνέχεια εξέδωσε την ΕΔΔΠΧΑ 22 «Συναλλαγές σε ξένο νόμισμα και προκαταβολές».

Στην Διερμηνεία αναφέρεται ότι η ημερομηνία της συναλλαγής για τον καθορισμό της συναλλαγματικής ισοτιμίας προς χρήση κατά την αρχική αναγνώριση του περιουσιακού στοιχείου, της υποχρέωσης, του εξόδου ή εσόδου (ή μέρους αυτού) είναι η ημερομηνία κατά την οποία η οικονομική οντότητα αναγνωρίζει αρχικά το μη χρηματικό περιουσιακό στοιχείο ή τη μη χρηματική υποχρέωση που προκύπτει από την πληρωμή ή την είσπραξη προκαταβολής τιμήματος, αναγνωρίζοντας την προσέγγιση της «μίας συναλλαγής» ως περισσότερο κατάλληλης για την ορθή απεικόνιση της συναλλαγής σε ξένο νόμισμα.

Με βάση την παραπάνω Διερμηνεία, η προσέγγιση της «μιας συναλλαγής» συστήνεται να υιοθετείται για σκοπούς εύλογης παρουσίασης καθώς η οικονομική οντότητα για το μέρος της προκαταβολής, που είναι μη νομισματικό στοιχείο, δεν εκτίθεται πλέον σε συναλλαγματικό κίνδυνο.

Ωστόσο, η επιλογή της προσέγγισης των «πολλαπλών συναλλαγών» από τις οικονομικές οντότητες δεν αποτελεί παρέκκλιση από τις λογιστικές αρχές των Ε.Λ.Π.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΛΟΤ
Αλέξανδρος Σικαλίδης

ΤΑ ΜΕΛΗ
Χαράλαμπος Συρούνης
Διονύσιος Παπαγεωργακόπουλος
Κωνσταντίνος Χαλέβας
Γεώργιος Παπαναστασόπουλος