ΘΕΜΑ: Κοινοποίηση των διατάξεων των άρθρων 39-43 του Ν. 5024/2023 (ΦΕΚ Α' 41/24-02-2023) και των υπ’ αρίθμ. 40953 ΕΞ 2023 και 40992 ΕΞ 2023 (ΦΕΚ Β' 1610/16-03-2023) ΚΥΑ που αφορούν βελτιώσεις στην εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών

ΣΧΕΤ: Οι με αριθμ. 44/2021, 45/2021 και 32/2022 εγκύκλιοι της υπηρεσίας μας

Με την παρούσα σας κοινοποιούμε :

• τα άρθρα 39-43 του Μέρους Γ’ «ΛΟΙΠΕΣ ΕΠΕΙΓΟΥΣΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ» του ν. 5024/2023 (ΦΕΚ Α', 41/24-02-2023), «Ρυθμίσεις για την εξαγορά κατεχομένων ακινήτων της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου, ακινήτων του Ταμείου Εθνικής Άμυνας, λοιπές διατάξεις για την ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Οικονομικών» σύμφωνα με τα οποία τροποποιούνται διατάξεις του Κεφαλαίου Α’ «Εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών» του Μέρους Δεύτερου «Διαδικασίες πρόληψης αφερεγγυότητας» του Βιβλίου Πρώτου του ν. 4738/2020 (Α' 207) «Ρύθμιση οφειλών και παροχή δεύτερης ευκαιρίας και άλλες διατάξεις»
• τις διατάξεις της υπ’ αριθμ. 40953 ΕΞ 2023 «Τροποποίηση της υπό στοιχεία 67360 ΕΞ 2021 απόφασης των Υπουργών Οικονομικών - Ανάπτυξης και Επενδύσεων - Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων “Ρύθμιση τεχνικών και λεπτομερειακών θεμάτων της διαδικασίας διαπραγμάτευσης στο πλαίσιο του εξωδικαστικού μηχανισμού του Κεφαλαίου Α’ του Μέρους Δευτέρου του Βιβλίου πρώτου ν. 4738/2020 (Α’ 207)” (Β’ 2499)» (ΦΕΚ Β', 1610/16-03-2023) και
• τις διατάξεις της υπ’ αριθμ. 40992 ΕΞ 2023 «Τροποποίηση της υπό στοιχεία 66468 ΕΞ 2021 απόφασης των Υπουργών Οικονομικών - Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων “Διαδικασία επιβεβαίωσης της βιωσιμότητας ή φερεγγυότητας του οφειλέτη, κατά περίπτωση, και διαδικασίας κατάρτισης της διμερούς σύμβασης αναδιάρθρωσης” (Β’ 2484)» (ΦΕΚ Β', 1610/16-03-2023).

Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα :

1. ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Όπως είναι γνωστό, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 του ν.4738/20, όπως ίσχυε, αίτηση για ρύθμιση οφειλών μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού μπορούσε να υποβάλλει κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο με πτωχευτική ικανότητα, υπό την προϋπόθεση – μεταξύ άλλων – ότι το ενενήντα τουλάχιστον τοις εκατό (90%) των συνολικών οφειλών σε χρηματοδοτικούς φορείς, στο Δημόσιο και σε Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, δεν οφείλεται σε έναν χρηματοδοτικό φορέα. Από το πεδίο εφαρμογής εξαιρούνταν και οφειλές υπέρ τρίτων.

Με το άρθρο 39 του κοινοποιούμενου νόμου, διευρύνεται το πεδίο εφαρμογής ως προς τα καλυπτόμενα πρόσωπα και πλέον αίτηση δύναται να υποβάλλει και κάθε νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου που δεν επιδιώκει οικονομικό σκοπό, αλλά ασκεί οικονομική δραστηριότητα, καθώς και πρόσωπα τα οποία έχουν οφειλές σε ποσοστό τουλάχιστον 90% των συνολικών οφειλών τους προς έναν χρηματοδοτικό φορέα.

Αντίστοιχα τροποποιήθηκε και το πεδίο εφαρμογής της διαδικασίας κατάρτισης διμερών συμβάσεων και πλέον στην εν λόγω διαδικασία δύναται να ενταχθεί οφειλέτης ο οποίος, διαπιστώνεται από την ηλεκτρονική πλατφόρμα ότι:

α) i. έχει οφειλές προς το Δημόσιο ή/και σε Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης και δεν έχει οφειλές σε χρηματοδοτικούς φορείς ή

ii. η διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης των οφειλών του αιτούντος σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4738/20 περατώθηκε ως άκαρπη λόγω απόρριψης της αίτησης του οφειλέτη και

β) το σύνολο των οφειλών του προς το Δημόσιο, ή και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης και τους χρηματοδοτικούς φορείς κατά περίπτωση, υπερβαίνει το ποσό των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ ανά πιστωτή.

Επίσης τροποποιούνται τα άρθρα 6 και 7 του ν.4738/20 ως προς τις οφειλές προς το Δημόσιο που δύναται να υπαχθούν σε σύμβαση αναδιάρθρωσης εξωδικαστικού και πλέον ρυθμίζονται από την παρούσα διαδικασία ρύθμισης οφειλών οι οφειλές υπέρ τρίτων που εισπράττονται από τη φορολογική διοίκηση.

2. ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ ΟΡΙΣΤΙΚΗΣ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ – ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ ΥΠΟΓΡΑΦΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ

Αίτηση που δεν έχει οριστικοποιηθεί σε διάστημα 90 ημερών από τη δημιουργία της και για την οποία δεν εκκρεμεί αίτημα συμπλήρωσης ή διόρθωσης στοιχείων, σύμφωνα με το αρ. 1 της υπ’ αριθμ. 40953 ΕΞ 2023 ΚΥΑ, ακυρώνεται αυτομάτως από την Ηλεκτρονική Πλατφόρμα Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών και θεωρείται μη υποβληθείσα. Η αυτόματη ακύρωση της αίτησης συνεπάγεται την απώλεια των εγγράφων και στοιχείων που εισήγαγε ο αιτών, τα οποία δεν τηρούνται στην Ηλεκτρονική Πλατφόρμα, καθώς και του μοναδικού αριθμού που έχει λάβει η αίτηση, ο οποίος παύει να συνοδεύει την αίτηση σε περίπτωση επανυποβολής αυτής.

Υπενθυμίζεται ότι, μετά την οριστική υποβολή της αίτησης και αναφορικά με τη υπογραφή ή μη της πολυμερούς σύμβασης, στην περίπτωση που δεν υπογραφεί η σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών εντός δύο (2) μηνών από την ως άνω ημερομηνία, η διαδικασία θεωρείται περατωθείσα ως άκαρπη. Με τις κοινοποιούμενες διατάξεις προβλέπεται ότι αν μεσολαβεί ο μήνας Αύγουστος, το χρονικό διάστημα από 1 έως 31 Αυγούστου δεν συνυπολογίζεται στην ανωτέρω δίμηνη προθεσμία.

Κατ’ αντιστοιχία, εάν συντρέξει περίπτωση αναστολής της προθεσμίας για το χρονικό διάστημα από 1 έως 31 Αυγούστου, σύμφωνα με το άρθρο 16, το χρονικό διάστημα από 1 έως 31 Αυγούστου δεν συνυπολογίζεται στις προβλεπόμενες από το άρθρο 18 του ν.4738/20, όπως ισχύει, αναστολές μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης των συμμετεχόντων πιστωτών.

3. ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΜΕΝΗΣ ΓΝΩΜΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ ΑΦΕΡΕΓΓΥΟΤΗΤΑΣ

Σύμφωνα με το άρθρο 42 του ν.5024/2023, που τροποποίησε την παρ. 3 του άρθρου 21 του ν.4738/20, στις περιπτώσεις που:

α) οι απαιτήσεις τόσο του Δημοσίου όσο και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης υπερβαίνουν το ποσό του ενός εκατομμυρίου πεντακοσίων χιλιάδων ευρώ (1.500.000€) και

β) το Δημόσιο και οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης εκπροσωπούν συνολικά ποσό απαιτήσεων μεγαλύτερο από το σύνολο των απαιτήσεων των συμμετεχόντων χρηματοδοτικών φορέων κατά του οφειλέτη,

η συναίνεση του Κ.Ε.Α.Ο. είναι σύννομη εφόσον η υποβαλλόμενη πρόταση αναδιάρθρωσης έχει ήδη εξασφαλίσει τη συναίνεση του οφειλέτη, της πλειοψηφίας (ως προς την αξία των σχετικών απαιτήσεων) των συμμετεχόντων χρηματοδοτικών φορέων και τουλάχιστον του ποσοστού συμμετεχόντων με ειδικό προνόμιο και ικανοποιούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 22, χωρίς να απαιτείται πλέον η σύμφωνη αιτιολογημένη γνώμη διαχειριστή αφερεγγυότητας.

4. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΜΔΑΧΟ – ΠΡΟΕΞΟΦΛΗΤΙΚΟ ΕΠΙΤΟΚΙΟ

Σύμφωνα με τις διατάξεις της ΚΥΑ υπ’ αριθμ 67360 ΕΞ 2021, η Μέγιστη Δυνατότητα Αποπληρωμής Χρέους Οφειλέτη (ΜΔΑΧΟ) υπολογίζεται σε όρους Καθαρής Παρούσας Αξίας (ΚΠΑ). Για τον εν λόγω υπολογισμό το προεξοφλητικό επιτόκιο που χρησιμοποιεί η αυτοματοποιημένη λύση, ισούταν με αυτό που προέκυπτε από το κατά την αίτηση Euribor τριμήνου προσαυξημένο κατά 3,75%. Με τις κοινοποιούμενες διατάξεις (ΚΥΑ 40953 ΕΞ 2023) ισούται πλέον με δύο εκατοστιαίες μονάδες και ογδόντα πέντε, ήτοι 2,85%, το οποίο είναι σταθερό και υπολογίζεται ετησίως.

5. ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΞΙΑ ΚΙΝΗΤΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

Με τις διατάξεις της ΚΥΑ υπ’ αριθμ. 40953 ΕΞ 2023 τροποποιείται το όριο αξίας κινητών περιουσιακών στοιχείων, που προβλεπόταν στο άρθρο 8Β της τροποποιούμενης ΚΥΑ 67360 ΕΞ 2021 και πλέον ως μικρής αξίας κινητά περιουσιακά στοιχεία θεωρούνται αυτά που η εκτιμώμενη εμπορική τους αξία είναι μικρότερη των 50.000€. Στην περίπτωση αυτή αρκεί η σχετική αξία να δηλώνεται από τον οφειλέτη.

Για τα κινητά μεγάλης αξίας, ήτοι μεγαλύτερης των 50.000€ λαμβάνεται υπόψη κατά σειρά προτεραιότητας (i) η αξία που προκύπτει από πρόσφατη έκθεση πιστοποιημένου εκτιμητή (ii) η εμπορική αξία που προκύπτει από τα βιβλία του Χρηματοδοτικού Ιδρύματος με εμπράγματη ασφάλεια και (iii) η ασφαλιστέα αξία όπως αναφέρεται σε εν ισχύ ασφαλιστική σύμβαση.

Υπενθυμίζεται ότι η αξία ρευστοποίησης μπορεί να αναφέρεται είτε ως αξία του συνόλου ομοειδών αντικειμένων όταν αυτά μπορούν να ομαδοποιηθούν, είτε ως αξία κάθε κινητού ξεχωριστά.

6. ΕΠΙΤΟΚΙΟ ΡΥΘΜΙΣΗΣ

Τόσο στις πολυμερείς όσο και στις διμερείς συμβάσεις αναδιάρθρωσης, για τον υπολογισμό των τοκοχρεωλυτικών δόσεων, στις προτάσεις αναδιάρθρωσης που διαμορφώνονται για οφειλές προς Κ.Ε.Α.Ο., λαμβάνεται πλέον υπόψη σταθερό επιτόκιο ίσο με τρία τοις εκατό (3%) και το οποίο υπολογίζεται ετησίως, αντί του προηγούμενου προβλεπόμενου επιτοκίου το οποίο ισούταν με Euribor τριμήνου κατά την αίτηση προσαυξημένο κατά 5%.

7. ΠΡΟΕΞΟΦΛΗΣΗ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΕΞΩΔΙΚΑΣΤΙΚΟΥ

Σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 42 του κοινοποιούμενου νόμου, σε περίπτωση ολικής προεξόφλησης της ρύθμισης, με καταβολή από τον οφειλέτη ή συμψηφισμό ή από απόδοση κατασχέσεων ή από παρακράτηση, χορηγείται έκπτωση στο σύνολο των ανεξόφλητων τόκων καταβολής που έχουν υπολογιστεί και, σύμφωνα με το υπολογιστικό εργαλείο, αντιστοιχούν στις δόσεις της ρύθμισης που προεξοφλούνται.

Συνεπώς, καταργείται η αναφερόμενη στην παρ. 6 του αρ. 9 της 66468 ΕΞ 2021 ΚΥΑ, στην οποία προβλεπόταν η μη αφαίρεση των τόκων που έχουν υπολογιστεί και μένουν ανεξόφλητοι στις περιπτώσεις προεξόφλησης της ρύθμισης.

8. ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΟΦΕΙΛΕΣ ΠΡΟΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ

8.1 ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ ΡΥΘΜΙΣΕΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΩΝ ΦΟΡΕΩΝ

Στο άρθρο 9 του ν.4738/20 προστέθηκε παράγραφος 2 σύμφωνα με την οποία, κατά την αίτηση ο οφειλέτης δύναται να αιτηθεί τη διατήρηση στο ακέραιο ενήμερης ή ήδη ρυθμισμένης και ενήμερης οφειλής του προς χρηματοδοτικό φορέα και να ρυθμισθούν οι υπόλοιπες οφειλές του βάσει της πρότασης αναδιάρθρωσης που προκύπτει από το υπολογιστικό εργαλείο. Προϋπόθεση για τη μη ρύθμιση της εν λόγω οφειλής μέσω σύμβασης αναδιάρθρωσης εξωδικαστικού, είναι οι δόσεις του συνόλου των ενήμερων ή ρυθμισμένων και ενήμερων οφειλών του να μην αποκλίνουν σε ποσοστό μεγαλύτερο του δεκαπέντε τοις εκατό (15%) από τη δόση που προκύπτει για αυτές από το υπολογιστικό εργαλείο. Στην περίπτωση υπογραφής σύμβασης αναδιάρθρωσης, ο χρηματοδοτικός φορέας με τις ανωτέρω απαιτήσεις δεν θεωρείται καταλαμβανόμενος πιστωτής για τη συγκεκριμένη οφειλή και η ψήφος του δεν προσμετράται για τον υπολογισμό της πλειοψηφίας (παρ. 1, άρ.14).

8.2 ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ

Σύμφωνα με άρθρο 40 του κοινοποιούμενου νόμου, η διαδικασία διαμεσολάβησης δύναται να εκκινεί μετά τη διαδικασία εξωδικαστικού μηχανισμού και αφού ο οφειλέτης έχει προβεί σε διμερή σύμβαση με το Κ.Ε.Α.Ο. (ή/και το Δημόσιο). Ειδικότερα, στις περιπτώσεις περαίωσης της πολυμερούς διαδικασίας εξωδικαστικής ρύθμισης ως άκαρπης και κατάρτισης διμερούς σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών με το Κ.Ε.Α.Ο. (ή/και το Δημόσιο), ο οφειλέτης δύναται, εντός δέκα (10) ημερολογιακών ημερών από την άνω περαίωση της διαδικασίας, να καταθέσει αίτημα υποβολής σε διαμεσολάβηση σε σχέση με τις οφειλές προς τους χρηματοδοτικούς φορείς.

Εφόσον το αίτημα αυτό γίνει δεκτό από την πλειοψηφία των χρηματοδοτικών φορέων ως προς την αξία των σχετικών απαιτήσεων που αφορά, τότε ως προς τις οντότητες που ικανοποιούν τον ορισμό της πολύ μικρής οντότητας του ν. 4308/2014 (Α’ 251), την ευθύνη διαμεσολάβησης μπορεί να αναλάβει οποιοσδήποτε διαπιστευμένος μεσολαβητής του ν. 4640/2019 (Α’ 190), όπως εκάστοτε ισχύει. Σε κάθε άλλη περίπτωση την ευθύνη αναλαμβάνει διαπιστευμένος μεσολαβητής, ο οποίος διαθέτει επιπλέον έγγραφο ότι έχει ολοκληρώσει ειδική εκπαίδευση σε χρηματοοικονομική διαμεσολάβηση. Σε περίπτωση που, παρά την παρέλευση εξήντα (60) ημερών από την ημερομηνία υποβολής του αιτήματος, δεν έχει επιτευχθεί η υπογραφή συμφωνίας αναδιάρθρωσης μεταξύ των πιστωτών και του οφειλέτη, τότε η διαδικασία διαμεσολάβησης θεωρείται λήξασα.

8.3 ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΗ ΣΥΝΑΙΝΕΣΗΣ ΣΕ ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ

Με τις διατάξεις του άρθρου 40 παρ. 2 του κοινοποιούμενου νόμου, στο άρθρο 14 του ν.4738/20 προστέθηκαν εδάφια σύμφωνα με τα οποία προβλέπεται πλέον η υποχρέωση αιτιολόγησης της μη συναίνεσης του οφειλέτη ή/και των χρηματοδοτικών φορέων σε πρόταση αναδιάρθρωσης που προέκυψε από το υπολογιστικό εργαλείο.

Η ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ ΤΟΥ Κ.Ε.Α.Ο.

ΒΑΡΒΑΡΑ ΧΑΤΖΗΕΥΣΤΑΘΙΑΔΟΥ