Την 7η Μαίου ξεκινούν τα …δύσκολα για την όποια κυβέρνηση προκύψει μετά τις εκλογές,καθώς είναι φανερό πλέον ότι οι απαιτήσεις της τρόικα ολοένα και αυξάνονται.Τα μέτρα τα οποία θα κληθεί να ψηφίσει και ακόμη περισσότερο να υλοποιήσει η επόμενη κυβέρνηση είναι ιδιαιτέρως «σκληρά» και εν πολλοίς προδιαγεγραμμένα,εφόσον οι δανειστές είναι έτοιμοι να μην επιτρέψουν καμία πρέκκλιση από τους στόχους οι οποίοι έχουν τεθεί στο Μνημόνιο,γεγονός το οποίο αποτυπώθηκε τόσο στην πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ,όσο και στις δράσεις τις οποίες προανήγγειλε ο πρόεδρος της Ευρωπαικής Επιτροπής κ.Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο.Κοινή συνισταμένη πάντως των δύο πλευρών αποτελεί το γεγονός ότι ζητούν επιτακτικά νέες θυσίες,αν και η ύφεση θα παραμείνει και φέτος κοντά στο 5%.

Βέβαια,στη λογική «καρότο και μαστίγιο»,που έχει χρησιμοπήσει πολλάκις η τρόικα,ο πρόεδρος της Κομισιόν άφησε και μια…χαραμάδα μέτρων ανάπτυξης αλλά και στήριξης των ανέργων προκειμένου να «ανασάνει» η παρεπέουσα,λόγω Μνημονίων και Μεσοπρόθεσμου,ελληνική οικονομία.Οι απολύσεις στο δημόσιο,το βαθύ «μαχαίρι» σε μισθούς(και στον ιδιωτικό), συντάξεις, φαρμακευτικές και προνοιακές δαπάνες θα πρέπει να θεωρούνται κάτι παραπάνω από δεδομένα,όχι μόνο εξαιτίας των συμφωνιών μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και της τρόικα,αλλά και λόγω των αστοχιών που θα επιφέρουν οι προεκλογικές…αρρυθμίες στον κρατικό μηχανισμό,γεγονός το οποίο διαπιστώνεται ακόμη και από υπουργούς,όπως ο κ.Λοβέρδος.

Σε αυτόν τον κυκεώνα ανατροπών φαίνεται ότι θα συμπαρασυρθεί για ακόμη μια φορά το Ασφαλιστικό,καθώς όπως αναφέρεται στην έκθεση της Κομισιόν το προσδόκιμο ζωής στη χώρα μας το 2010 έφτασε στα 78,4 χρόνια για τους άνδρες και 82,8 χρόνια για τις γυναίκες (όταν το αντίστοιχο για την ΕΕ των 27 κρατών μελών ήταν το 2008 76,4 και 82,4).

Το σχέδιο Μπαρόζο δίνει προτεραιότητα στην βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών. Θεωρεί «έτος κλειδί» για το μέλλον της χώρας μας το 2012,ενώ στο πλαίσιο του…προεκλογικού αγώνα κάλεσε τους Έλληνες να κάνουν υπομονή γιατί τώρα βρίσκονται στα μισά της διαδρομής και τα αποτελέσματα των προσπαθειών τους «θα φανούν σύντομα» («και από το 2012 κιόλας» όπως τόνισε).

Μέτρα ως το 2030

Σε κάθε περίπτωση πάντως,η χώρα μας,την επομένη των εκλογών,θα κληθεί να λάβει μέτρα ύψους 11,7 δις ευρώ,με στόχο την περικοπή δαπανών.Είναι δεδομένο (έχει περιγραφεί αναλυτικά το προηγούμενο διάστημα στην «Α»)ότι θα υπάρξουν απολύσεις στο δημόσιο(μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων κατά 37.000 άτομα το χρόνο, μέχρι και το έτος 2015, μείωση των προσλήψεων ή και απολύσεις των εργαζομένων στους φορείς που συγχωνεύονται ή καταργούνται),νέες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα,αλλά και πλήθος «ευέλικτων»(σ.σ για τους εργοδότες) μέτρων στην αγοράς εργασίας.

Σα να μην έφταναν αυτά,το ΔΝΤ ζητά επιπλέον μέτρα συνολικού ύψους 24 δισ. ευρώ (10,7% του ΑΕΠ) μέχρι και το 2030, ώστε να μπορέσει να διατηρήσει τη βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών της και να μην επιστρέψει στην κατάσταση που βρισκόταν το 2010.

Στο «μικροσκόπιο» το Ασφαλιστικό

Η έκθεση του ΔΝΤ για τις δημοσιονομικές προοπτικές των κρατών μελών προαναγγέλλει επίσης για την Ελλάδα μακροχρόνια προσαρμογή του ασφαλιστικού συστήματος.

Συγκεκριμένα τονίζεται ότι με βάση τα σημερινά δεδομένα θα πρέπει να περικοπούν μέχρι και το 2030 δαπάνες για τη γήρανση του πληθυσμού ύψους 7,5 δισ. ευρώ (3,4% του ΑΕΠ) που ως γνωστό αφορούν εκτός από τα κονδύλια για τις συντάξεις τις δαπάνες για τα κοινωνικά επιδόματα και τις δαπάνες υγείας.

Σε δημοσιονομικό επίπεδο, εκτός των περικοπών που θα γίνουν για τις δαπάνες που αφορούν τη γήρανση του πληθυσμού απαιτούνται, σύμφωνα με το ΔΝΤ, και πρόσθετα μέτρα αξίας 16 δισ. ευρώ έως το 2020 (7,3% του ΑΕΠ) κυρίως από τον τομέα των δημοσίων δαπανών, αφού για τον τομέα των εσόδων εκτιμάται ότι η όποια αύξηση των εσόδων θα είναι αποτέλεσμα της αύξησης της απόδοσης των ήδη υφιστάμενων μέτρων.

Περικοπές δαπανών

Στην προβολή των δημοσιονομικών μεγεθών που περιλαμβάνει το ταμείο στις εκτιμήσεις του δείχνει σημαντικές περικοπές συνολικού ύψους 8,5% του ΑΕΠ μέχρι και το 2015 οι οποίες δεν μπορούν να αποτυπωθούν στην παρούσα φάση ως απόλυτος αριθμός με δεδομένο ότι από το 2014 το Ταμείο αναμένει ότι η ελληνική οικονομία θα επανέλθει σε τροχιά ανάπτυξης.

Ως ποσοστό του ΑΕΠ όμως οι δημόσιες δαπάνες αναμένεται να περιοριστούν από το 49,7% το 2011 στο 48,9% φέτος. Από τις προβλέψεις φαίνεται ότι οι μεγάλες περικοπές θα γίνουν από το 2013 και μετά και θα έχουν ως βάση τις αποφάσεις που θα ληφθούν από την επόμενη επιθεώρηση της τρόικα. Οι δαπάνες, ως ποσοστό του ΑΕΠ, αναμένεται να μειωθούν από 46,3%, στο 43,7% το 2014 και να συγκρατηθούν στο 41,2% του ΑΕΠ από το 2015 και μετά, τη στιγμή που κατά μέσο όρο στην ευρωζώνη η δαπάνη φθάνει στο 47,4% του ΑΕΠ την ίδια περίοδο.

Στο πεδίο των εσόδων οι προσδοκίες είναι χαμηλότερες. Φέτος ο στόχος είναι να αυξηθούν οριακά από το 40,5% του ΑΕΠ στο 41,7% και να μείνουν στο ίδιο επίπεδο και το 2013. Μετά αναμένεται μικρή μείωση έως το 39,6% του ΑΕΠ, λόγω και πάλι της αναμενόμενης αύξησης του ΑΕΠ η οποία θα μειώσει το ποσοστό των εσόδων.

Το έλλειμμα υπολογίζεται ότι θα μειωθεί από το 9,2% του ΑΕΠ που υπολογίζεται ότι έφτασε στο τέλος του 2011 στο 7,2% του ΑΕΠ φέτος, στο 4,6% το 2013, στο 2,1% το 2014 και σταθεροποίηση στο 1,6% στη συνέχεια. Στόχος κατά το ΔΝΤ είναι πρωτογενή πλεονάσματα στο 1,8% του ΑΕΠ το 2014 και στο 4,4% από το 2014 και μετά για να μειωθεί το χρέος.

Σε δυσθεώρητα ύψη το Χρέος

Μακρά και επίπονη θα είναι σύμφωνα με το Ταμείο η προσπάθεια για βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους ακόμη και μετά το PSI. Ο διεθνής οργανισμός εκτιμά ότι το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ αναμένεται να φτάσει το 152,3% για φέτος για να αυξηθεί στο 160,9% το 2013 και να υποχωρήσει ξανά στο 158,1% του ΑΕΠ στο τέλος του 2014.

Με βάση τις προβλέψεις το ελληνικό χρέος θα μειωθεί ξανά κάτω από το 150% του ΑΕΠ το 2016 φτάνοντας το 143,7% του ΑΕΠ, ενώ το 2017 αναμένεται να έχει υποχωρήσει περαιτέρω στο 136,8% του ΑΕΠ.

Η μείωση του χρέους όμως θα πρέπει να συνοδευτεί και από ένα ενάρετο κύκλο σε ό,τι αφορά τα έσοδα και τις δαπάνες. Πιο συγκεκριμένα θα πρέπει η Ελλάδα να επιτύχει κατ' αρχήν την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος που θα φτάνει ως ποσοστό του ΑΕΠ το 1,8% στο τέλος του 2013 και στη συνέχεια θα πρέπει να έχει σταθερά πρωτογενές πλεόνασμα 4,4% του ΑΕΠ από το 2014 ώς και τουλάχιστον το 2017.

Παρεμβάσεις…ανάσα

Στην ίδια «γραμμή» βρίσκεται και η πολιτική της Ε.Ε,όμως ο πρόεδρος της Κομισιόν υπόσχεται μια «ιστορική μεταμόρφωση» της Ελλάδας, αξιοποιώντας τα πολλά πλεονεκτήματά της: ναυτιλία, τουρισμό, καλά πανεπιστήμια και εν γένει καλά εκπαιδευμένο εργατικό δυναμικό, εφοδιαστικός και ενεργειακός κόμβος στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Το σχέδιο Μπαρόζο θέτει τις εξής προτεραιότητες ως «ανακούφιση»,των δοκιμαζόμενων Ελλήνων:

- άμεσα θα αρχίσουν να «πέφτουν» στην αγορά, τις μικρομεσαίες και την γεωργία έως 20 δισ. ευρώ από το ΕΣΠΑ από κοινοτικά πρόγραμματα.

- 300 εκατομμύρια θα δοθούν για ενίσχυση των ανέργων.

- ειδικά για τους άνεργους νέους, ετοιμάζεται σύστημα για να βρίσκουν πρώτη δουλειά στον ιδιωτικό τομέα με κονδύλια από κοινοτικά προγράμματα (σαν τα παλαιά stage).

- προβλέπεται «τείχος προστασίας» κατά της φτώχειας (αλλά με αυστηρό έλεγχο) δεν ενώ εξαιρούνται από τις περικοπές οι πολύ χαμηλές συντάξεις.

Μεγάλα έργα υποδομής

Από εκεί και πέρα,με στόχο την ανάπτυξη, σε συνεργασία με ελληνικές αρχές η Κομισιόν έχει έναν κατάλογο 181 έργων προτεραιότητας τα οποία έχουν υψηλή επενδυτή αξία σε σημαντικούς τομείς. Πρόκειται για έργα συνολικού κόστους 11,5 δισ. ευρώ.

Επιπλέον, το Ευρωπαικό Κοινοβούλιο πρόκειται να εγκρίνει την αλλαγή της κοινοτικής νομοθεσίας, ώστε να συσταθεί υπό το συντονισμό της ΕΤΕπ ένας μηχανισμός επιμερισμού κινδύνων, ο οποίος μέσω της μόχλευσης θα μπορούσε να συγκεντρώσει και ιδιωτικά κεφάλαια.

Ο μηχανισμός θα είναι επιχειρησιακός από το Μάιο, ενώ θα αναλάβει να διασφαλίσει τη χρηματοδότηση των πέντε αυτοκινητόδρομων, οι οποίοι μπορούν να δημιουργήσουν 30.000 νέες θέσεις εργασίας. Τα έργα στους τέσσερις αυτοκινητόδρομους έχουν σταματήσει και πρέπει να ξεκινήσουν χωρίς άλλη καθυστέρηση, αναφέρει η Επιτροπή.

Απελευθέρωση της ενέργειας

Για τον ίδιο σκοπό, για το 2012 η Επιτροπή θέτει ως προτεραιότητα την ιδιωτικοποίηση των κρατικών επιχειρήσεων αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να δοθεί, όπως τονίζει, η ευκαιρία σε επενδυτές του ιδιωτικού τομέα να εισέλθουν σε μια τεράστια νέα αγορά και θα διευρύνει τις δυνατότητες για μεγάλης κλίμακας μείωση των εξόδων χάρη στην αύξηση της αποτελεσματικότητας που αναμένεται να υπάρξει στις πρώην κρατικές επιχειρήσεις.

Ο διαχωρισμός της εκμετάλλευσης του συστήματος μεταφοράς αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας από τις δραστηριότητες παραγωγής και προμήθειας θα ενισχύσει τη διαφάνεια του τομέα και θα διευκολύνει τον ανταγωνισμό με την είσοδο νέων παικτών στις αγορές. Η παροχή τεχνικής συνδρομής θα διευκολύνει την αναμόρφωση των ελληνικών καθεστώτων προώθησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Πηγή: Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης – Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας