Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης

23 Νοεμβρίου 2022

Δελτίο Τύπου

Ομιλία του Υπουργού Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκου Πιερρακάκη στο ετήσιο συνέδριο της ΚΕΔΕ

Ως Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης έχουμε τεράστια δέσμευση στην τοπική αυτοδιοίκηση. Στο προηγούμενο συνέδριό σας είχα σημειώσει ότι οι Δήμαρχοι είναι αισθητήρες της Δημοκρατίας- και αυτό διότι βρίσκεστε στο πεδίο, αντιμετωπίζοντας πρώτοι και πρώτες όλες τις δυσκολίες των πολιτών μέχρι οι προκλήσεις αυτές να φτάσουν στο κεντρικό κράτος

Για τον λόγο αυτό, έχουμε σχεδιάσει από κοινού μια σειρά από προγράμματα. Θα ήθελα να σταθώ περισσότερο στις «Έξυπνες Πόλεις»: με χρηματοδότηση 320 εκατ. ευρώ από Ταμείο Ανάκαμψης και ΕΣΠΑ, έχει ήδη ξεκινήσει να τρέχει και το 2023 θα δούμε τα πρώτα σημαντικά αποτελέσματα σε πολλούς Δήμους της χώρας. Η υλοποίηση αυτού του προγράμματος γίνεται με έναν τρόπο που δεν είχε ξαναγίνει στο παρελθόν: μέσα από στενή διαβούλευση με την ΚΕΔΕ, με όλους εσάς, με τις ιδέες σας να αντανακλώνται στο κείμενο.

Αναγνωρίζοντας το μεγάλο μωσαϊκό πεπραγμένων, με τις «Έξυπνες Πόλεις» δεν ερχόμαστε να το ανατρέψουμε επιβάλλοντας τη δική μας άποψη ή τη δική μας αντίληψη. Αντίθετα, αναγνωρίζοντας όλα τα θετικά που έχουν ήδη γίνει στην αυτοδιοίκηση ερχόμαστε να τα επικουρήσουμε και να αφήσουμε σε κάθε δήμαρχο τις επιλογές σε σχέση με το τι θα θέλει να κάνει στον δικό του Δήμο, στο πλαίσιο ενός κατανεμημένου προϋπολογισμού με βάση τον πληθυσμό. Οι διαγωνισμοί ήδη τρέχουν και θα πάνε ακόμα πιο γρήγορα το επόμενο διάστημα.

Αναφέρθηκε ο Θοδωρής Λιβάνιος και σε πολλά άλλα πράγματα. Αναφέρθηκε στα ΚΕΠ, τα οποία θέλουμε να θεμελιώσουν το ιδρυτικό τους όραμα και να γίνουν το μοναδικό σημείο φυσικής επαφής του πολίτη με το Κράτος. Και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο χρειάζεται να βελτιωθούν όλα τα στοιχεία που αφορούν ένα ΚΕΠ, από την αισθητική του μέχρι τον συνολικό εκσυγχρονισμό του. Έτσι, εμείς ουσιαστικά ερχόμαστε να στηρίξουμε με βάση τα τετραγωνικά κάθε Δήμου σε σχέση με το ΚΕΠ που έχει, στο πλαίσιο ενός κεντρικού σχεδιασμού. Υπό άλλες συνθήκες ένα τέτοιο έργο θα μπορούσε να ολοκληρωθεί από την κεντρική Διοίκηση. Όμως, εμείς επιλέξαμε να μην το κάνουμε έτσι. Επιλέξαμε να δώσουμε τα λεφτά στους Δημάρχους, στους Δήμους και στις ομάδες τους για να μπορέσουν να κάνουν αυτή την πολύ σημαντική αλλαγή. Νομίζω ότι αυτό δείχνει και σεβασμό απέναντι στην αυτοδιοίκηση. Υπήρξε ήδη αναφορά στο τηλεοπτικό σήμα, νομίζω ότι τα κάλυψε ήδη αναλυτικά ο Θοδωρής αυτά.

Και βέβαια το πρόγραμμα των ΔΕΥΑ το οποίο μέχρι την Παρασκευή θα είναι ήδη δρομολογημένο. Όντως το πρόγραμμα αυτό ήρθε μετά από μία πάρα πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση που είχαμε με τον Δήμαρχο Ρεθύμνου, τον Γιώργο Μαρινάκη. Στην πορεία, μιλώντας και με άλλους δημάρχους, και με άλλους συναδέλφους σας, καταλάβαμε ότι είναι πάρα πολύ σημαντική η συμμετοχή όχι μόνο σε προγράμματα στο επίπεδο εξοπλισμού των σενσόρων ή σε προγράμματα τα οποία χρηματοδοτούνται από το Πράσινο Ταμείο, αλλά και σε προγράμματα τα οποία έχουν μία αμιγή πτυχή Πληροφορικής. Δηλαδή να αποτυπώσεις στο δίκτυο, να ανοίξεις τα δεδομένα των ΔΕΥΑ, να βοηθήσεις συνολικά κάθε δήμο να φτάσει στο επίπεδο στο οποίο θα έπρεπε. Νομίζω ότι με αυτά τα 58 περίπου εκατομμύρια θα καταφέρουμε να χρηματοδοτήσουμε όλες τις ΔΕΥΑ της χώρας για να μπορέσουν να κάνουν και αυτές ένα άλμα στο αύριο. Και αυτό πάλι με μία λογική αυτονομίας των τοπικών αρχών, με μία λογική ότι τα χρήματα πρέπει να φτάνουν και να τα διαχειρίζονται κατά βάση εκείνοι οι οποίο ξέρουν ποιες είναι οι ανάγκες τους στα επιμέρους πεδία και όχι το κεντρικό Κράτος.

Σε όλο αυτό το πλαίσιο νομίζω ότι υπάρχει μία αναγνώριση, η αναγνώριση της δουλειάς σας. Πολλά είναι και τα προβλήματα και είναι πάντοτε περισσότερα από την αρωγή που ένας δήμαρχος θα λάβει, αλλά, σε κάθε περίπτωση, νομίζω ότι το ύφος, το είδος, το ύψος και η συχνότητα της αρωγής αυτής από την κεντρική πολιτεία δείχνουν πάρα πολλά πράγματα σε σχέση με τη φιλοσοφία της και με τη φιλοσοφία των ανθρώπων που κάνουν τον σχεδιασμό των δημοσίων πολιτικών. Αυτό το οποίο και εμείς ως Υπουργείο, ο Θοδωρής Λιβάνιος κι εγώ και οι συνεργάτες μας και ευρύτερα η Κυβέρνηση έχει επιδιώξει να κάνει και στα ψηφιακά και σε άλλους τομείς είναι ακριβώς να αναγνωρίσει αυτές τις ανάγκες και να έρθει να τις επικουρήσει.

Σε κάθε δημοσκόπηση, σε κάθε αλληλεπίδραση με κάθε πολίτη μπορεί κανείς να καταλάβει ότι στα ψηφιακά ζητήματα έχει καλυφθεί πάρα πολύ μεγάλο έδαφος στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Νομίζω ότι πρόκειται για μία αντικειμενική εκτίμηση. Εάν σκεφτεί κανείς ποια ήταν η κατάσταση πριν από λίγα χρόνια: είχαν δαπανηθεί δισεκατομμύρια ευρώ ή πιο παλιά δραχμές για έργα πληροφορικής και το 2018 τι είχαμε καταφέρει; Ήμασταν στα 8,8 εκατομμύρια συναλλαγές ψηφιακά, εξαιρούμε το φορολογικό σύστημα από αυτό – γιατί το φορολογικό σύστημα ήταν ήδη ψηφιοποιημένο. 8,8 εκατ. συναλλαγές ψηφιακά σημαίνει ότι είναι κάτω από μία ανά πολίτη, δηλαδή είναι κάτω από μία ουρά που γλύτωσε ένας πολίτης. Αυτή είναι η κατάσταση της χώρας πριν από λίγα χρόνια και η γραφειοκρατία της που αντιμετωπίστηκε από τον κάθε πολίτη, από την κάθε επιχείρηση, από τον κάθε ένα από εμάς, από εσάς.

Αυτό τώρα αλλάζει και πήγε από τα 8,8 εκατ. στα 34 εκατ. συναλλαγές το 2019, 94 εκατ. συναλλαγές το 2020 και 567 εκατ. συναλλαγές το 2021. Ένα μεγάλο ποσοστό αφορούσε τον covid ένα 20% περίπου, αλλά και πάλι μιλάμε για 567 εκατ. συναλλαγές. Και φέτος θα έχουμε ένα δις ψηφιακές συναλλαγές πρακτικά δηλαδή κάθε πολίτης θα γλυτώσει κοντά 100 ουρές από τη συνολική αλλαγή του gov.gr στην οποία συμμετέχουν όλοι: το κεντρικό κράτος, όλα τα Υπουργεία, οι Ανεξάρτητες Αρχές, ο κάθε Δήμος, η ΚΕΔ. Και για να προλάβω και την κριτική η οποία γίνεται που ενδεχομένως έχει ακουστεί από κάποιες πηγές περί ψηφιοποίησης της γραφειοκρατίας, πάνω από τις μισές από αυτές τις συναλλαγές με βάση τα στοιχεία είναι διαλειτουργικότητες δηλαδή δεν είναι κάποιος που μπαίνει με τους κωδικούς του να κάνει κάτι. Το ίδιο το κράτος με τη σύμφωνη γνώμη σου αντλεί τα στοιχεία τα οποία έχει για σένα και δεν σε ταλαιπωρεί για να σε μετατρέψει σε ιδιότυπο κλητήρα του κράτους. Νομίζω ότι αυτή η κριτική επί της ουσίας είναι εκτός πραγματικότητας.

Στην πραγματικότητα, αυτό που έχει συντελεστεί τα τελευταία χρόνια είναι το ότι έχει κουνηθεί πάρα πολύ η βελόνα. Και έχουμε καταφέρει όλοι μαζί και έχουμε κάνει μία σειρά από δραστικές αλλαγές. Δεν τις έχουμε κάνει όλες γιατί δεν θα μπορούσαμε να τις κάνουμε όλες. Ένα κράτος που βασιζόταν στο χαρτί, στην έλλειψη επικοινωνίας, στο φαξ, σε πράγματα τα οποία ακόμη δεν δούλευαν επαρκώς. Νομίζω όμως ότι θα μπορούσε κανείς από αυτούς τους αριθμούς, από τις 500 υπηρεσίες περίπου που υπήρχαν το 2020 και τώρα φτάσαμε στις 1.500 υπηρεσίες που παρέχουμε από το gov.gr, κι οι οποίες έχουν εκατονταπλασιάσει τις συναλλαγές γιατί ήταν οι υπηρεσίες που πιο συχνά είχαμε ανάγκη. Δεν πήγαμε τυφλά να ψηφιοποιήσουμε αλλά διαλέξαμε εκείνες τις υπηρεσίες οι οποίες χρησιμοποιούσαν πιο συχνά οι πολίτες στα ΚΕΠ ή σε άλλες δομές ή σε άλλους φορείς. Μία υπεύθυνη δήλωση, μία εξουσιοδότηση, μία συνταγογράφηση ήταν τα πρώτα με τα οποία ξεκινήσαμε την διαδικασία ψηφιοποίησης και ήταν καθοριστικά για να απορροφήσουμε ένα μεγάλο κομμάτι της κίνησης.

Από εκεί και πέρα βέβαια η συζήτηση αυτή δεν έχει τελειώσει. Αναφέρθηκε εκτενώς ο Θοδωρής Λιβάνιος πριν σε θέματα όπως η ψηφιοποίηση των Πολεοδομιών. Και επειδή είμαστε σε στενή επαφή μαζί σας γνωρίζουμε ότι το πρώτο κομμάτι αυτής της ψηφιοποίησης των πολεοδομιών αφορά κάποια στοιχεία των φακέλων. Έχουμε ήδη ζητήσει από το ΤΕΕ κατά τη διαδικασία της προαίρεσης του έργου να κάνει αναφορά σε όλα τα στοιχεία των φακέλων και έτσι να μπορέσουμε να καλύψουμε το σύνολο του χαρτιού και να μπορέσουμε να το αποθηκεύσουμε σωστά και ψηφιακά, και να το αξιοποιήσουμε με τον βέλτιστο δυνατό τρόπο ο καθένας από εσάς, ο κάθε ένας από εμάς. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να συλλογιστούμε ποια είναι και η μεγάλη αρωγή, ποια είναι η μεγάλη βοήθεια που λαμβάνουμε από το Ταμείο Ανάκαμψης, όπως η ψηφιοποίηση του χαρτιού σε Πολεοδομίες, Υποθηκοφυλακεία, Κτηματολογικά γραφεία, ΕΦΚΑ, νοσοκομεία, δικαστήρια. Όλα αυτά μαζί είναι μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ για να μπορέσουμε να μετατρέψουμε το χαρτί σε πληροφορία. Και έχετε την εμπειρία των Πολεοδομιών από τους Δήμους αλλά σκεφτείτε λίγο για ποιο λόγο στην Ελλάδα δεν εκδίδαμε συντάξεις.

Στον ΕΦΚΑ καταφέραμε να εκδίδουμε συντάξεις στην ώρα τους. Για τις κύριες συντάξεις για την ώρα από κοινού με τον Κωστή Χατζηδάκη και την ομάδα του κάνοντας μία δουλειά η οποία σε πολύ μεγάλο βαθμό βασίζεται σε άλλους κανόνες διοίκησης μέσα στον ΕΦΚΑ. Ένα κομμάτι είναι η Πληροφορική ένα κομμάτι δεν είναι η Πληροφορική, ένα κομμάτι είναι βάζουμε περισσότερους ανθρώπους να επεξεργάζονται κάποια πράγματα. Και αυτό το κάνουμε γιατί δεν είναι όλα ψηφιοποιημένα. Η ασφαλιστική ιστορία του καθενός όλα αυτά τα παλιά δεκάδες Ταμεία δεν έχει ψηφιοποιηθεί για να μπορεί να γίνεται αυτόματα η επεξεργασία και να βγαίνει η σύνταξη σε λίγα λεπτά. Το ίδιο πράγμα εάν το μεταφράσει κανείς σε άλλες πτυχές της λειτουργίας του Κράτους θα διαπιστώσει ότι συμβαίνει στις Πολεοδομίες, στα Υποθηκοφυλακεία σε αυτά τα οποία ειπώθηκαν πριν. Η ιδέα εδώ είναι να αξιοποιήσουμε το Ταμείο Ανάκαμψης κατά βάση για να καλύψουμε αυτά τα μεγάλα ιστορικά κενά.

Επίσης, θα έλεγε κανείς ότι δεν είναι μόνο το να καλύπτεις παλιές ανάγκες. Μέσα στα προγράμματά σας έχουμε διαπιστώσει ότι περιλαμβάνετε και κάποια πράγματα τα οποία αφορούν κάλυψη αναγκών του παρελθόντος αλλά και πάρα πολλά που αφορούν θα έλεγα μία πολύ καλή οπτική σε σχέση με το μέλλον. Βλέπουμε δηλαδή πράγματα τα οποία συναντάει κανείς στις πιο προωθημένες χώρες του εξωτερικού και στις πιο προωθημένες πόλεις του εξωτερικού. Πολλοί από εσάς τα έχετε εντάξει μέσα στη λογική σας και υπηρετούν το δικό σας όραμα, το δικό σας προεκλογικό πρόγραμμα, το δικό σας μετεκλογικό πρόγραμμα, τη δική σας συνολικότερη προσέγγιση σε σχέση με το πώς θα αλληλεπιδράσετε με τους πολίτες στους Δήμους σας.

Νομίζω, λοιπόν, ότι το Ταμείο Ανάκαμψης είναι για όλους εμάς ένα «Σχέδιο Μάρσαλ» για την εποχή μας και είναι ένα σχέδιο το οποίο μας επιτρέπει να καλύψουμε όλες εκείνες τις ιστορικές ανάγκες που είχαμε σαν χώρα, σαν κράτος εδώ και δεκαετίες και ταυτόχρονα να μη χάσουμε τα επόμενα τρένα, να μην χάσουμε, δηλαδή, το επόμενο άλμα το οποίο πρέπει να κάνουμε στο μέλλον. Αυτό που αντανακλά και τις δυνατότητες των ανθρώπων μας, των πολιτών μας.

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι μία τέτοια προσέγγιση και ένα τέτοιο πεδίο πολιτικής συνολικότερα. Μας επιτρέπει να αλλάξουμε το Κράτος. Κράτος δεν είναι μόνο το κεντρικό Κράτος, κράτος είναι η Αυτοδιοίκηση, Κράτος είναι οι Ανεξάρτητες Αρχές, κράτος είναι όλοι εκείνοι οι Οργανισμοί οι οποίοι έχουν Δημόσιο χαρακτήρα. Και άρα εκ των πραγμάτων απαιτούνται συνέργειες σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ότι σε άλλους τομείς επειδή είναι μία οριζόντια πολιτική.

Εγώ θέλω με την ευκαιρία της παρουσίας μου στο συνέδριο σας να σας ευχαριστήσω, να ευχαριστήσω τον πρόεδρο της ΚΕΔΕ τον κύριο Παπαστεργίου, τον κύριο Τσιάμη. Να ευχαριστήσω όλους εσάς συνολικότερα για τις ιδέες σας και την αρωγή σας. Έχουμε μάθει πάρα πολλά από την αλληλεπίδραση μεταξύ μας. Και να πω ότι όπως όλα αυτά τα προγράμματα προέκυψαν μέχρι σήμερα από μία στενή σχέση και από μία διάσταση να μαθαίνουμε ο ένας από τον άλλο ότι είμαστε απολύτως ανοιχτοί να διδαχθούμε περαιτέρω και να προχωρήσουμε μπροστά μαζί.

Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.