Υπουργείο Οικονομικών

Δευτέρα, 30 Μαΐου 2022

Δελτίο Τύπου

Ομιλία του Υπουργού Οικονομικών κ. Χρήστου Σταϊκούρα στο Συνέδριο του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς με θέμα, «Το Μέλλον της Ναυπηγικής Βιομηχανίας»

Κυρίες και Κύριοι,

Η σημερινή συνάντηση πραγματοποιείται σε μια περίοδο αυξημένης – διεθνώς – αβεβαιότητας, εξαιτίας διαδοχικών και επάλληλων εξωγενών κρίσεων.

Παρά τις αυξημένες προκλήσεις, η Κυβέρνηση εφαρμόζει το μεταρρυθμιστικό της πρόγραμμα, με μια οικονομική πολιτική φιλική στην επιχειρηματικότητα και σταθερά προσανατολισμένη στην περαιτέρω ενίσχυση της παραγωγικότητας, της ανταγωνιστικότητας και της επενδυτικής ελκυστικότητας της πατρίδας μας. 

Η ελληνική ναυτιλία είναι ένας εξωστρεφής κλάδος, που αποτελεί σημαντική συνιστώσα της ελληνικής οικονομίας.

Αδιαμφισβήτητα, αποτελεί μοναδικό επίτευγμα για την Ελλάδα να είναι παγκόσμιος ηγέτης στον τομέα της ναυτιλίας.

Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε να αντιμετωπίσουμε σοβαρές προκλήσεις.

Και οι συναφείς με τη ναυτιλία δραστηριότητες, στις οποίες αναφέρθηκα, εντάσσονται σε αυτές τις προκλήσεις.

Ο κλάδος της ναυπηγικής και ναυπηγοεπισκευαστικής βιομηχανίας πρέπει να αποτελεί βασικό παράγοντα της ναυτιλιακής υποδομής της χώρας.

Αφ’ ενός γιατί εξυπηρετεί τη ναυτιλία και, αφ ́ ετέρου, γιατί συμβάλλει στην ανάπτυξη της χώρας. 

Με τα σημερινά δεδομένα, ο κλάδος και ο εκσυγχρονισμός του ώστε να γίνει ενεργό και προσοδοφόρο μέρος του παραγωγικού ιστού της χώρας, είναι υπόθεση που απαιτεί μια ολοκληρωμένη και συστηματική πολιτική.

Από όλους τους συνεμπλεκόμενους, τους stakeholders.

Τα Επιμελητήρια, θεσμικά συμβουλευτικά όργανα της Πολιτείας, πρέπει να είναι αρωγοί σε αυτή την προσπάθεια.

Και θέλω να συγχαρώ το ΕΒΕΠ, το εμπορικό και βιομηχανικό επιμελητήριο του πρώτου και μεγαλύτερου λιμανιού της χώρας, για τη σημερινή πρωτοβουλία. 

Στον συγκεκριμένο κλάδο, η Ελλάδα έχει επιδείξει σημαντικές επιδόσεις στο παρελθόν, και – παρά τα προβλήματα – διαθέτει αξιόλογα εχέγγυα για σημαντική και βιώσιμη ανάπτυξη στο μέλλον. 

Τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, Ελευσίνας και Νεωρίου Σύρου, αποτελούν πυρήνες της ναυπηγικής και ναυπηγοεπισκευαστικής βιομηχανίας στην Ελλάδα.

Διαθέτουν σημαντικά πλεονεκτήματα σε σχέση με τη γεωγραφική τους θέση, τις βασικές τους υποδομές και την εμπειρία και τεχνογνωσία του προσωπικού τους. 

Ωστόσο, κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, τα τρία αυτά ναυπηγεία ήρθαν αντιμέτωπα με σοβαρά, πολλαπλά και αλληλένδετα προβλήματα.

Οικονομική δυσχέρεια, εκκρεμότητες ενωσιακού δικαίου, δικαστικές εμπλοκές, φθορά και απαξίωση υποδομών και μηχανολογικού εξοπλισμού, υψηλό κόστος παραγωγής σε σχέση με τον ανταγωνισμό, χρηματοδοτικά και λειτουργικά προβλήματα, καθυστερήσεις παραδόσεων, συρρίκνωση παραγωγικής δραστηριότητας και εξάρτηση - αμιγώς - από δημόσιες αναθέσεις. 

Ωστόσο, παρά τα προβλήματα, ο κλάδος είναι εδώ!

Εξακολουθεί να διαδραματίζει ρόλο, ενώ οι ευκαιρίες που ανοίγονται, ιδίως στην παρούσα συγκυρία, είναι ιδιαίτερα σημαντικές.

Η άρση των αδιεξόδων και η ανάπτυξη των ναυπηγείων με νέα κεφάλαια και τεχνογνωσία δύνανται να αποφέρουν σημαντικά οφέλη.

Για την απασχόληση και τις εξαγωγές, την οικονομική δραστηριότητα εν γένει, τη διάχυση νέων τεχνολογιών.

Αλλά και, δυνητικά, για τη διατήρηση αμυντικής αυτονομίας, ως προς την επισκευή και κατασκευή πλοίων του Πολεμικού Ναυτικού. 

Κυρίες και Κύριοι,

Προσεγγίζοντας με ρεαλισμό και μεθοδικότητα το ανωτέρω πλαίσιο, θέλω να επισημάνω ότι στρατηγικός στόχος της Κυβέρνησης είναι η εξυγίανση της αμυντικής και ναυπηγικής βιομηχανίας και η διασφάλιση, μέσω αυτής, της αμυντικής θωράκισης της χώρας μας. 

Στο πεδίο ευθύνης του Υπουργείου Οικονομικών, τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά εντάσσονται σε αυτή τη στρατηγική κυβερνητική στόχευση.

Το ζήτημα της λειτουργίας των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, και ταυτόχρονα η επανεκκίνηση της ναυπηγοεπισκευαστικής δραστηριότητας, αποτελεί ένα σύνθετο και φιλόδοξο εγχείρημα.

Σύνθετο, κυρίως – αλλά όχι αποκλειστικά – λόγω των υφιστάμενων εκκρεμοτήτων ενώπιον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Και φιλόδοξο, λόγω της σημαντικής προστιθέμενης αξίας της επένδυσης για την εγχώρια οικονομική ανάπτυξη και άμυνα της χώρας.

Τα τελευταία χρόνια, καταβάλλεται μια σημαντική και συντεταγμένη προσπάθεια με κανόνες από το Υπουργείο Οικονομικών, ώστε η ελληνική ναυπηγική βιομηχανία να «αναγεννηθεί», να επαν-ενεργοποιηθεί, να διεκδικήσει και να αναλάβει - προοπτικά - υψηλού επιπέδου κατασκευαστικό αντικείμενο, εντός και εκτός χώρας.

Στο πλαίσιο αυτό, το γεγονός ότι τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά έχουν μακρά εμπειρία σε σημαντικό κατασκευαστικό έργο, αποτελεί σοβαρό εχέγγυο.

Από το καλοκαίρι του 2019, η εξυγίανση των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, των μεγαλύτερων ναυπηγείων της χώρας αλλά και ολόκληρης της Ανατολικής Μεσογείου, αποτελεί για εμάς προτεραιότητα.

Η εταιρεία παρελήφθη, το 2019, σε καθεστώς Ειδικής Διαχείρισης, ενώ είχαν κηρυχθεί παράνομες κρατικές ενισχύσεις από το Δημόσιο, ύψους 700 εκατ. ευρώ, με καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. 

Επιβλήθηκε στην χώρα μας κατ’ αποκοπή πρόστιμο 10 εκατ. ευρώ και ποινή 7,3 εκατ. ευρώ ανά εξάμηνο, το οποίο συνεχίζεται για όσο χρονικό διάστημα δεν επέρχεται συμμόρφωση της χώρας με την απόφαση, η οποία απαιτούσε να εκποιηθεί το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας Ελληνικά Ναυπηγεία ΑΕ.

Το Υπουργείο Οικονομικών έθεσε εξαρχής ως προτεραιότητά του, την αναστροφή της αβέβαιης πορείας των μεγαλύτερων Ναυπηγείων της χώρας.

Η προσπάθεια ευοδώθηκε το καλοκαίρι του 2021, με μια ανταγωνιστική, διαφανή και επιτυχή διαγωνιστική διαδικασία – μετά τη διενέργεια δύο πλειοδοτικών διαγωνισμών – με την ανάδειξη υπερθεματιστή επενδυτή και συνολικό τίμημα 53,3 εκατ. ευρώ. 

Οι δύο διαγωνισμοί αφορούσαν διακριτά, αφενός ενιαίο λειτουργικό σύνολο της ΕΝΑΕ υπό Ειδική Διαχείριση και αφετέρου δε ακίνητο της ΕΤΑΔ.

Προκειμένου να υπάρξει μεγιστοποίηση του επενδυτικού ενδιαφέροντος και διασφάλιση της λειτουργικής συνέχειας της επιχείρησης στο καθεστώς της Ειδικής Διαχείρισης και, κατά συνέπεια, διατήρηση των θέσεων εργασίας, το Υπουργείο Οικονομικών, σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία Ανάπτυξης και

Επενδύσεων και Εθνικής Άμυνας – αλλά και την Ειδική Διαχείριση και την ΕΤΑΔ – προχώρησε σε νομοθετικό, διοικητικό – και πολιτικό – επίπεδο στην επίλυση σειράς ζητημάτων.

Ειδικότερα, δρομολογήθηκαν:

• η παραχώρηση αποκλειστικής χρήσης αιγιαλού και θαλασσίου χώρου, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης της διάρκειας παραχώρησης, 
• οι ανταλλαγές ακινήτων μεταξύ ΕΝΑΕ και ΕΤΑΔ, 
• η νομιμοποίηση αυθαιρέτων κατασκευών, 
• η ολοκλήρωση των εκκρεμών αδειοδοτήσεων και η έκδοση των απαραίτητων πιστοποιητικών,
• η μεταγκετάσταση δομής φιλοξενίας μεταναστών – σε συνεργασία με το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου – σε χώρο εκτός του Ναυπηγείου.

Με τις παρεμβάσεις αυτές επιλύθηκαν κάποια χρόνια προβλήματα, όπως ενδεικτικά αυτό της πρόσβασης του Ναυπηγείου στη θάλασσα, αυξάνοντας κατά τεκμήριο το ύψος των προσφορών στο διαγωνισμό που ακολούθησε, διευκολύνοντας τη λειτουργικότητα της επιχείρησης και καθιστώντας αξιοποιήσιμες εγκαταστάσεις και κατασκευές που είναι απαραίτητες για τις εργασίες των Ναυπηγείων.

Παράλληλα, μέσω της αρμόδιας Κεντρικής Μονάδας Κρατικών Ενισχύσεων, παρέχεται τακτική ενημέρωση στη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφορικά με εκκρεμή ζητήματα που άπτονται της πορείας μεταβίβασης των περιουσιακών στοιχείων σχετικά με το ενωσιακό δίκαιο. 

Επιπρόσθετα, πρέπει να αναφερθεί ότι κατά των δύο διαγωνισμών (ΕΝΑΕ και ΕΤΑΔ), είχε προσφύγει, στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ο Δήμος Χαϊδαρίου.

Πρόσφατα, η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας απέρριψε αυτές τις προσφυγές οι οποίες, εφόσον γίνονταν δεκτές, θα δημιουργούσαν επιπλοκές στην πώληση των Ναυπηγείων. 

Επομένως, προοπτικά, ανοίγει ο δρόμος για τη μεταβίβαση των περιουσιακών στοιχείων στον πλειοδότη επενδυτή, αλλά και την αποζημίωση των εργαζομένων – που αποτελεί κύριο μέλημά μας. 

Επιπλέον, μία σοβαρή επένδυση στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά εκτιμούμε ότι θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας.

Καταβάλλουμε συντεταγμένη προσπάθεια επίλυσης χρόνιων προβλημάτων, γεγονός που δημιουργεί τις προϋποθέσεις ολοκλήρωσης του εγχειρήματος, επ’ ωφελεία όλων των εμπλεκόμενων μερών.

Επιπλέον, όπως παρουσιάστηκε στο Υπουργικό Συμβούλιο της περασμένης Παρασκευής, πάντα με πρωταρχικό στόχο τη δυναμική επανεκκίνηση των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, αξιολογείται – και θα δρομολογηθεί σύντομα προς νομοθέτηση – πλέγμα διατάξεων το οποίο ρυθμίζει περαιτέρω ζητήματα αιγιαλού, χωροθετήσεων και συναφώς υπαγωγής σε καθεστώς στρατηγικής επένδυσης ταχείας αδειοδότησης.

Τίθεται έτσι ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για την αξιοποίηση, την απόδοση βιώσιμης προοπτικής ανάπτυξης και την επαναλειτουργία των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, καθώς και την προώθηση της ελληνικής ναυπηγίας εν γένει.

Κυρίες και Κύριοι,

Ολοκληρώνοντας, θέλω να τονίσω - εκ νέου - ότι η επανεκκίνηση της εγχώριας ναυπηγικής και ναυπηγοεπισκευαστικής βιομηχανίας, πρέπει να αποτελεί πρωταρχικό στόχο όλων των εμπλεκομένων μερών.

Κράτους, επενδυτών και εργαζομένων.

Η Ελλάδα μπορεί να επανατοποθετηθεί ανταγωνιστικά στη διεθνή αγορά ναυπήγησης, μέσα από ένα μοντέλο λειτουργίας με συγκεκριμένο σχέδιο, με κανόνες και μεθοδολογία.

Επιτρέψτε μου να πω ότι είναι οξύμωρο η χώρα με την ισχυρότερη ναυτιλία παγκοσμίως να στερείται των υποδομών για την υποστήριξη του στόλου της.

Θέλουμε και επιδιώκουμε ο κλάδος να αναγεννηθεί.

Η ανάκαμψή του θα είναι πολλαπλά επωφελής.

Σε όρους ΑΕΠ, θέσεων εργασίας, εξαγωγών, και – κυρίως – αυτονομίας και διασφάλισης των εθνικών συμφερόντων.

Προς την κατεύθυνση αυτή εργαζόμαστε, διερευνώντας, διευρύνοντας και διευκολύνοντας τις προοπτικές δημιουργίας σύγχρονων ναυπηγικών και ναυπηγοεπισκευαστικών βάσεων στη χώρα μας.

Σας ευχαριστώ.