ΘΕΜΑ: «Εξέταση αιτήσεων συνταξιοδότησης με διαδικασίες ταχείας απονομής σύνταξης. Παροχή οδηγιών για την εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 48-54 του Ν. 4921/2022.»

Σας ενημερώνουμε ότι στο ΦΕΚ 75Α718-4-2022 «Δουλειές Ξανά: Αναδιοργάνωση Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης και ψηφιοποίηση των υπηρεσιών της, αναβάθμιση δεξιοτήτων εργατικού δυναμικού και διάγνωσης των αναγκών εργασίας και άλλες διατάξεις.» δημοσιεύτηκαν οι διατάξεις του Ν. 4921/2022. Συγκεκριμένα, με τις διατάξεις των άρθρων 48-54 θεσπίστηκε η διαδικασία της ταχείας απονομής σύνταξης, για την οποία παρέχουμε τις ακόλουθες οδηγίες προκειμένου να εφαρμοστούν αμέσως και απαρέγκλιτα, ως εξής:

1. Εισαγωγή - πεδίο εφαρμογής

Τα άρθρα 48 - 54 του Ν.4921/2022 εισάγουν ρυθμίσεις, με τις οποίες επιταχύνεται η διαδικασία εξέτασης των αιτήσεων συνταξιοδότησης όλων των κατηγοριών (δηλαδή λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου, των ασφαλισμένων στον ιδιωτικό τομέα - μισθωτών ελεύθερων επαγγελματιών - ή στο Δημόσιο, πλην εκείνων που εξετάζονται σύμφωνα με τις διατάξεις των Ευρωπαϊκών Κανονισμών και των Διμερών Συμβάσεων), ιδίως αυτών που έχουν υποβληθεί ηλεκτρονικά σύμφωνα με την διαδικασία του άρθρου 17 του ν. 4670/2020.

Οι βασικοί άξονες γύρω από τους οποίους κινούνται οι νέες ρυθμίσεις είναι οι παρακάτω:

α. Η υποχρέωση της Διοίκησης να διεκπεραιώνει εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος τις αιτήσεις συνταξιοδότησης.

β. Σε περίπτωση υπέρβασης του παραπάνω χρονικού διαστήματος, η επιτάχυνση της διαδικασίας με την αξιοποίηση των στοιχείων που έχουν καταγραφεί από τα ίδια τα ενταχθέντα ασφαλιστικά ταμεία και είναι διαθέσιμα στον e-ΕΦΚΑ για την εξεύρεση του χρόνου ασφάλισης των αιτούντων,

γ. Η εμπιστοσύνη στον διοικούμενο,

δ. Η μετάθεση του σταδίου του ελέγχου των στοιχείων και των δηλώσεων των ασφαλισμένων, ως προς τον χρόνο ασφάλισής τους, σε χρονικό σημείο μετά την έκδοση της πράξης απονομής σύνταξης,

ε. Η οριστικοποίηση της ασφαλιστικής σχέσης μεταξύ ασφαλισμένου και e-ΕΦΚΑ μετά την πάροδο πενταετίας από την καταβολή των αντίστοιχων εισφορών,

στ. Η δυνατότητα των ασφαλισμένων να καλύψουν, διά της καταβολής ασφαλιστικών εισφορών, διαφορές ασφαλιστικού χρόνου που προκύπτουν από τον έλεγχο μέχρι δύο (2) έτη, αλλά και η δυνατότητα καταβολής εισφορών για την κάλυψη ασφαλιστικού χρόνου μέχρι εκατόν πενήντα (150) ημερών ασφάλισης, όταν αυτό είναι απαραίτητο για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, καθώς και η αντίστοιχη δυνατότητα για προαιρετική συνέχιση της ασφάλισης για χρονικό διάστημα μέχρι τρία (3) έτη από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης συνταξιοδότησης, χωρίς να ελέγχεται η ικανότητα τους για εργασία.

2. Η τρίμηνη προθεσμία της παρ. 1 του άρθρου 48 του Ν. 4921/2022

Ο Ηλεκτρονικός Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ) εκδίδει πράξη απονομής κύριας σύνταξης εντός προθεσμίας τριών (3) μηνών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.

Σε ειδικές περιπτώσεις, στις οποίες η έναρξη επεξεργασίας της ηλεκτρονικής αίτησης συνταξιοδότησης δεν ταυτίζεται με την ηλεκτρονική υποβολή της αίτησης, η τρίμηνη προθεσμία εκκινεί από την έναρξη επεξεργασίας της αίτησης. Πρόκειται για τις περιπτώσεις του άρθρου 52 του ν. 4921/2022, οι οποίες αναπτύσσονται παρακάτω, υπό στοιχείο 11, δηλαδή οι αιτήσεις:

α. της περ. α της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 4554/2018, όπου η επεξεργασία της αίτησης (σε περίπτωση οφειλών που υπερβαίνουν τα όρια που θέτει το άρθρο 61 του ν. 3863/2010) εκκινεί μετά την εξόφληση της υπερβαίνουσας οφειλής ή την πάροδο της δίμηνης προθεσμίας που έχει ταχθεί προς τον σκοπό αυτό,

β. της περ. ε της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 4554/2018, όπου η επεξεργασία της αίτησης εκκινεί από την προσκόμιση ή τη λήψη με οποιονδήποτε τρόπο της Γνωστοποίησης Αποτελέσματος Πιστοποίησης Αναπηρίας από το ΚΕ.Π.Α. ή της κατά περίπτωση αρμόδιας επιτροπής.

3. Άμεσες ενέργειες για την εφαρμογή των παρ. 2 και 3 του άρθρου 48 του Ν. 4921/2022 επί ηλεκτρονικών αιτήσεων που έχουν υποβληθεί μέχρι την 31 Μαρτίου 2022.

Από την έναρξη ισχύος του Νόμου οι εισηγητές σε αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν υποβληθεί με οποιαδήποτε διαδικασία μέχρι την 31.3.2022 οφείλουν αμέσως, κατ' εφαρμογή των παρ. 2 και 3 του άρθρου 48 του ν. 4921/2022, να προχωρήσουν στις παρακάτω ενέργειες, σε σχέση με τις αιτήσεις αυτές:

α. Να προβούν αμέσως στην έκδοση εγκριτικής συνταξιοδοτικής απόφασης με βάση τον ασφαλιστικό χρόνο που έχει καταγραφεί στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΑΤΛΑΣ» ή άλλα πληροφοριακά συστήματα του e-ΕΦΚΑ (εφεξής το ηλεκτρονικό ασφαλιστικό ιστορικό) καθώς και του επιπλέον χρόνου ασφάλισης που έχει δηλωθεί από τον αιτούντα κατά τη διαδικασία της παρ. 4 του άρθρου 17 του ν. 4670/2020, αναστέλλοντας προσωρινά κάθε αλληλογραφία για την επαλήθευση των στοιχείων ή των δηλώσεων των ασφαλισμένων (εάν η αλληλογραφία δεν έχει ξεκινήσει, η πράξη απονομής σύνταξης και πάλι εκδίδεται άμεσα, χωρίς να ξεκινήσει αλληλογραφία). Στις περιπτώσεις αυτές, επί του σώματος της πράξης απονομής σύνταξης συμπεριλαμβάνεται ειδοποίηση στους ασφαλισμένους ότι είναι υποχρεωμένοι να διατηρήσουν διαθέσιμα για έλεγχο τα φυσικά παραστατικά που τεκμηριώνουν τον επιπλέον ασφαλιστικό χρόνο που επικαλούνται και δεν έχουν προσκομίσει στον e-ΕΦΚΑ, για χρονικό διάστημα δέκα (10) ετών από την έναρξη ισχύος του Νόμου. Οι εκκρεμείς αλληλογραφίες με δομές του e-ΕΦΚΑ ή άλλες Υπηρεσίες που έχουν ως αντικείμενο την επαλήθευση δεδομένων σχετικών με τον ασφαλιστικό χρόνο ή τυχόν οφειλές, θα πρέπει να ολοκληρωθούν προκειμένου να επιτευχθεί ο έλεγχος των συνταξιοδοτικών πράξεων που έχουν εκδοθεί μέσω της ταχείας διαδικασίας εντός των προβλεπομένων προθεσμιών. Η ολοκλήρωση, όμως, των διαδικασιών θα γίνει μετά την έκδοση όλων των εκκρεμών πράξεων απονομής σύνταξης, αλλά οπωσδήποτε εντός των προθεσμιών της παρ. 5 του άρθρου 49 ν. 4921/2022. Τα παραπάνω ισχύουν και για αλληλογραφία που δεν είχε ξεκινήσει κατά το χρόνο έκδοσης της παρούσας εγκυκλίου. Επισημαίνεται ότι ο έλεγχος του άρθρου 49 ν. 4921/2022 δεν είναι δειγματοληπτικός, αλλά καταλαμβάνει όλες τις συνταξιοδοτικές αποφάσεις που εκδίδονται σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 48 ν. 4921/2022.

β. Ειδικά σε σχέση με τις αιτήσεις που έχουν υποβληθεί σύμφωνα με το άρθρο 17 του ν. 4670/2020, στις περιπτώσεις που, με βάση το ηλεκτρονικό ασφαλιστικό του αιτούντος και από την δήλωση του για επιπλέον χρόνο ασφάλισης, δεν θεμελιώνεται συνταξιοδοτικό δικαίωμα, οι εισηγητές θα πρέπει να εκδώσουν αμέσως απορριπτικές αποφάσεις. Η απορριπτική απόφαση κοινοποιείται σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στην παρ. 8 του άρθρου 17 του ν. 4670/2020, δηλαδή κοινοποιείται στους αιτούντες με την αποστολή ηλεκτρονικού μηνύματος στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που έχουν δηλώσει στην αίτησή τους. Σημειώνεται ότι η διάταξη του άρθρου 17 καθορίζει εξαντλητικά τη διαδικασία για την εξέταση και την έκδοση αποφάσεων επί αιτήσεων που κατατίθενται ηλεκτρονικά. Η διαδικασία αυτή δεν περιλαμβάνει στάδιο προηγούμενης ακρόασης στις περιπτώσεις που πρόκειται να εκδοθεί απορριπτική απόφαση. Κατά τούτο, έχει καταργηθεί εμμέσως, σε σχέση με τις ηλεκτρονικές αιτήσεις, το στάδιο προηγούμενης ακρόασης που προβλέπεται στο άρθρο 46 ν. 2676/1999. Για αιτήσεις που έχουν υποβληθεί μέχρι την ψήφιση του ν. 4670/2020 ακολουθείται κανονικά η διαδικασία του πρακτικού προηγούμενης ακρόασης που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 46 του ν. 2676/1999.

γ. Με βάση τη ρύθμιση της παρ. 3 του άρθρου 48 ν. 4921/2022, επί αιτήσεων που έχουν υποβληθεί μέχρι την 31η Μαρτίου 2022, οποιαδήποτε εκκρεμότητα σε σχέση με την επαλήθευση των δηλώσεων των ασφαλισμένων ελέγχεται μετά την έκδοση της πράξης απονομής σύνταξης. Συνεπώς, ακόμη και στην περίπτωση που έχει υποβληθεί υπεύθυνη δήλωση απώλειας ασφαλιστικού βιβλιαρίου και σχετική αίτηση για αντικατάστασή του, η διαδικασία για την έκδοση της συνταξιοδοτικής πράξης δεν θα αναμένει την έκδοση νέου ασφαλιστικού βιβλιαρίου, αλλά η πράξη εκδίδεται βάσει των στοιχείων που έχουν δηλωθεί στην αίτηση συνταξιοδότησης. Εάν, πάντως, ο ασφαλιστικός χρόνος ή μέρος αυτού έχει τεκμηριωθεί και με άλλα στοιχεία, αυτά αξιοποιούνται για τη διαπίστωση του χρόνου ασφάλισης.

δ. Η διαδικασία για την αναγνώριση πλασματικού χρόνου ασφάλισης σε αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν υποβληθεί μέχρι την 31.3.2022 γίνεται κατ' απόλυτη προτεραιότητα.

ε. Κάθε αλληλογραφία για αναγνώριση/ επαλήθευση χρόνου ασφάλισης επί αιτήσεων που έχουν υποβληθεί μέχρι την 31.3.2022, η οποία έχει ανασταλεί ή δεν έχει ξεκινήσει, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην περ. α παραπάνω, θα επανεκκινήσει ή θα εκκινήσει μετά την έκδοση της αντίστοιχης πράξης απονομής σύνταξης, προκειμένου να γίνει ο έλεγχος που προβλέπεται στο άρθρο 49 ν. 4921/2022.

στ. Ως εισφορές για τον ασφαλιστικό χρόνο εκτός του ηλεκτρονικού ασφαλιστικού ιστορικού, ο οποίος έχει δηλωθεί χωρίς κάποια τεκμηρίωση, θα λογίζονται αυτές που αντιστοιχούν στο ημερομίσθιο ανειδίκευτου εργάτη, εάν πρόκειται για μισθωτό, ή στην κατώτερη ασφαλιστική κατηγορία, εφόσον προβλεπόταν υπαγωγή σε ασφαλιστικές κατηγορίες, ή τα σταθερά μηνιαία ποσά που προβλέπονταν ως ασφαλιστικές εισφορές .

ζ. Ο αριθμός των ημερών ή ετών ασφάλισης που λαμβάνεται υπόψη σε περίπτωση εφαρμογής του άρθρου 19 ν. 4387/2016 (διαδοχική ασφάλιση) είναι αυτός που προκύπτει από την εφαρμογή των παρ. 2 και 3 του άρθρου 48 ν. 4921/2022. Για τον υπολογισμό του ποσού της σύνταξης σε περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης λαμβάνεται υπόψη κανονικά όλος ο πραγματικός διαδοχικός χρόνος ασφάλισης από τον αρμόδιο φορέα για τον υπολογισμό του ποσού της σύνταξης, όπως έχει δηλωθεί ή κατ' αρχην τεκμηριωθεί σύμφωνα με τις παρ. 2 & 3 του άρθρου 48. ν. Ειδικά για τις συνταξιοδοτικές υποθέσεις που ο τ. Ο.Γ.Α. είναι απονέμων φορέας, στις περιπτώσεις που δεν έχει ολοκληρωθεί η αλληλογραφία σχετικά με τη γνωστοποίηση των ασφαλιστικών στοιχείων που απαιτούνται για τον υπολογισμό της σύνταξης με τις προϊσχύουσες του ν. 4387/2016 διατάξεις (άρθρο 1 του ν. 3232/2004) για απονομή σύνταξης με τις καταστατικές διατάξεις του τ. ΟΓΑ (εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 99 του ν. 4387/2016), θα λαμβάνεται υπόψη το ισχύον κατά την υποβολή της αίτησης βασικό κατώτατο όριο σύνταξης του τέως συμμετέχοντα φορέα (ανά κατηγορία σύνταξης για νέους και παλαιούς ασφαλισμένους). Σε περίπτωση διαπίστωσης παράλληλου χρόνου μεταξύ του τ. ΟΓΑ και αλλού ταμείου μέχρι 31.12.2016, για τον οποίο πρέπει να εκδοθεί απόφαση διαγραφής από την αρμόδια Διεύθυνση Ασφάλισης, ο εισηγητής θα εκδίδει πράξη απονομής σύνταξης, χωρίς να λαμβάνει υπόψη το χρόνο για τον οποίο συντρέχει λόγος διαγραφής. Η αρμόδια Διεύθυνση Ασφάλισης θα εκδίδει την απόφασης διαγραφής μετά την ολοκλήρωση της σχετικής αλληλογραφίας για την πιστοποίηση του χρόνου ασφάλισης. Στην περίπτωση αυτή είναι απαραίτητη η γνωστοποίηση εκ μέρους της αρμόδιας Διεύθυνσης Ασφάλισης των προϋποθέσεων που θα πρέπει να ελέγχονται από τον εισηγητή προκειμένου να διαπιστωθεί ότι συντρέχει λόγος διαγραφής του χρόνου ασφάλισης.

η. Ο Διευθυντής κάθε δομής αρμόδιας για την απονομή συντάξεων, θα πρέπει να καταγράφει σε συγκεντρωτική κατάσταση που θα αποστέλλει την πρώτη ημέρα εκάστου μηνός στην Διεύθυνση Πληροφορικής (αρμόδια Υπηρεσία για την συγκέντρωση των στοιχείων που αφορούν την έκδοση πράξεων βάσει της ταχείας διαδικασίας καθώς και τυχόν τροποποιήσεων αυτών πανελλαδικά), τις πράξεις απονομής που έχουν εκδοθεί με την διαδικασία της παρ. 3 του άρθρου 48 ν. 4921/2022, διαχωρίζοντας τις πράξεις απονομής στις εξής κατηγορίες:

i. πράξεις απονομής σύνταξης που έχουν εκδοθεί με βάση αποκλειστικά το ηλεκτρονικό ασφαλιστικό ιστορικό του αιτούντος,

ii. πράξεις απονομής σύνταξης που έχουν εκδοθεί με βάση το ηλεκτρονικό ασφαλιστικό ιστορικό του αιτούντος και δήλωση του για επιπλέον χρόνο ασφάλισης η οποία έχει τεκμηριωθεί με έγγραφα στοιχεία (ανεξαρτήτως του ελέγχου ως προς την ορθότητα τους) για το σύνολο του επιπλέον ασφαλιστικού χρόνου που επικαλείται ο αιτών,

iii. πράξεις απονομής σύνταξης που έχουν εκδοθεί με βάση το ηλεκτρονικό ασφαλιστικό ιστορικό του αιτούντος και δήλωση του για επιπλέον χρόνο ασφάλισης, η οποία δεν έχει τεκμηριωθεί με έγγραφα στοιχεία ως προς μέρος ή το σύνολο του επιπλέον ασφαλιστικού χρόνου που επικαλείται ο αιτών,

iv. πράξεις απονομής σύνταξης που έχουν εκδοθεί με την διαδικασία της παρ. 3 του άρθρου 48, ως προς τις οποίες ο εισηγητής ή ο Διευθυντής θεωρεί ότι υπάρχει σημαντική πιθανότητα απόκλισης μεταξύ του χρόνου που ελήφθη υπόψη για την έκδοση πράξης απονομής σύνταξης και του πραγματικού χρόνου ασφάλισης

v. πράξεις απονομής σύνταξης της περίπτωση iv, ως προς τις οποίες ο εισηγητής θεωρεί ότι η απόκλιση μεταξύ του χρόνου που ελήφθη υπόψη για την έκδοση της πράξης απονομής σύνταξης και του πραγματικού χρόνου ασφάλισης υπερβαίνει την διετία.

Οι ενέργειες που αναφέρονται παραπάνω θα πρέπει να ξεκινήσουν άμεσα, με την κοινοποίηση της παρούσας εγκυκλίου. Επιβοηθητικώς, η Γενική Διεύθυνση Συντάξεων θα αποστείλει κατάλογο ανά υπηρεσία απονομής συντάξεων που θα αφορά τις εκκρεμότητες απονομής σύνταξης όλων των κατηγοριών στις αρμόδιες υπηρεσίες απονομής σύνταξης, προκειμένου οι εισηγητές να προχωρήσουν άμεσα, κατά απόλυτη ημερολογιακή προτεραιότητα, στις παραπάνω ενέργειες.

Για τις υποθέσεις που περιλαμβάνονται στους ανωτέρω καταλόγους θα δημιουργηθούν αυτόματα νέες αιτήσεις απονομής συνταξιοδότησης στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (ΟΠΣ) με άνοιγμα εργασίας από EFKA4921. Οι νέες αυτές αιτήσεις διατηρούνται στο σύστημα μέχρι την έκδοση της πράξης απονομής σύνταξης, κατά τη διαδικασία της παρ. 3 του άρθρου 48 του ν. 4921/2022. Μετά την έκδοση της πράξης απονομής σύνταξης, εντός του ΟΠΣ (με ευθύνη της διαχειρίστριας αναδόχου εταιρείας) οι αιτήσεις αυτές θα μετατρέπονται, ως προς το αντικείμενό τους, από αιτήσεις συνταξιοδότησης (001) σε τροποποιήσεις σύνταξης (006), προκειμένου οι εισηγητές που εξακολουθούν να χειρίζονται τις υποθέσεις αυτές να πραγματοποιήσουν τους ελέγχους του άρθρου 49 ν. 4921/2022 χωρίς να απολεσθούν δεδομένα που έχουν εν τω μεταξύ προκύψει από τη σχετική υπηρεσιακή αλληλογραφία.

4. Οδηγίες για την εφαρμογή διατάξεων της παρ. 2 του άρθρου 48 του Ν. 4921/2022 -αιτήσεις από 01.04.2022 και έπειτα.

Η διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 48 του Ν. 4921/2022, θα αρχίσει ουσιαστικά να εφαρμόζεται από την 1η Ιουλίου 2022, δηλαδή μετά την συμπλήρωση τριμήνου για αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν υποβληθεί από την 1η Απριλίου 2022 και μετά.

Η Γενική Διεύθυνση Συντάξεων θα αποστέλλει σε μηνιαία βάση, την πρώτη ημέρα εκάστου μηνός ξεκινώντας από την 1η Ιουλίου 2022, κατάλογο ανά υπηρεσία απονομής συντάξεων που θα αφορά τις εκκρεμότητες απονομής σύνταξης για τις οποίες έχει συμπληρωθεί η τρίμηνη προθεσμία της παρ. 1 του άρθρου 48 ν. 4921/2022, προκειμένου οι εισηγητές να προχωρήσουν άμεσα στην έκδοση πράξεων απονομής σύνταξης σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του 48 ν. 4921/2022. Οι εισηγητές θα προχωρούν στην εφαρμογή των προβλέψεων της παρ. 2 του άρθρου 48 ν. 4921/2022 για κάθε περίπτωση εκκρεμούς αίτησης συνταξιοδότησης, για την οποία συμπληρώνεται η προθεσμία της παρ. 1 του άρθρου 48 ν. 4921/2022 ακόμη και πριν λάβουν τον κατάλογο των εκκρεμοτήτων από τη Γενική Διεύθυνση Συντάξεων.

Οι εισηγητές σε αιτήσεις συνταξιοδότησης που υποβάλλονται ηλεκτρονικά από την 1η Απριλίου 2022 οφείλουν, μετά τη συμπλήρωση της τρίμηνης προθεσμίας της παρ. 1 του άρθρου 48 ν. 4921/2022, να προχωρούν στις παρακάτω ενέργειες, σε σχέση με τις αιτήσεις αυτές, κατ' εφαρμογή της παρ. 2 του άρθρου 48 ν. 4921/2022:

α. Να ελέγχουν εάν, στην ηλεκτρονική αίτηση συνταξιοδότησης, έχουν υποβληθεί ή αναρτηθεί τα δικαιολογητικά εντός των δεκαπέντε (15) ημερών που προβλέπονται στην παρ. 4 του άρθρου 17 ν. 4670/2020. Η υποβολή των δικαιολογητικών γίνεται με κάθε πρόσφορο μέσο (έντυπο, ηλεκτρονικό), αυτοπροσώπως ή μέσω νομίμως εξουσιοδοτημένου εκπροσώπου. Σε περίπτωση που τα δικαιολογητικά δεν υποβληθούν εντός των προβλεπομένων δεκαπέντε (15) ημερών, δεν αναγνωρίζεται ο αντίστοιχος χρόνος ασφάλισης που επικαλείται ο αιτών.

β. Να προβαίνουν στην άμεση έκδοση εγκριτικής συνταξιοδοτικής απόφασης με βάση το ηλεκτρονικό ασφαλιστικό ιστορικό καθώς και τον επιπλέον χρόνο ασφάλισης που έχει δηλωθεί και έχει τεκμηριωθεί από τον αιτούντα κατά τη διαδικασία της παρ. 4 του άρθρου 17 του ν. 4670/2020 (βλ. παραπάνω, υπό α., για τις συνέπειες σε περίπτωση που ο αιτών παραλείψει να υποβάλει ή να αναρτήσει τα δικαιολογητικά εντός των 15 ημερών που προβλέπει η παρ. 4 του άρθρου 17 ν. 4670/2020). Ειδικά στις περιπτώσεις κατά τις οποίες τα δικαιολογητικά έχουν αναρτηθεί και δεν έχουν προσκομισθεί σε φυσική μορφή, επί του σώματος της πράξης απονομής σύνταξης συμπεριλαμβάνεται ειδοποίηση στους ασφαλισμένους ότι είναι υποχρεωμένοι να διατηρήσουν διαθέσιμα για έλεγχο τα φυσικά παραστατικά που τεκμηριώνουν τον επιπλέον ασφαλιστικό χρόνο που επικαλούνται και δεν έχουν προσκομίσει στον e-ΕΦΚΑ, για χρονικό διάστημα πέντε (5) ετών από την έκδοση συνταξιοδοτικής πράξης. Τυχόν εκκρεμείς αλληλογραφίες με δομές του e-ΕΦΚΑ ή άλλες Υπηρεσίες που έχουν ως αντικείμενο την επαλήθευση δεδομένων σχετικών με τον ασφαλιστικό χρόνο ή τυχόν οφειλές αναστέλλονται. Όμως, μετά την έκδοση της πράξης απονομής σύνταξης, οι αλληλογραφίες αυτές ολοκληρώνονται, προκειμένου να γίνει ο έλεγχος των συνταξιοδοτικών πράξεων που προβλέπεται στο άρθρο 49 ν. 4921/2022.

γ. Στην περίπτωση που με βάση το ηλεκτρονικό ασφαλιστικό ιστορικό του αιτούντος και από την δήλωση του για επιπλέον χρόνο ασφάλισης δεν θεμελιώνεται συνταξιοδοτικό δικαίωμα, οι εισηγητές θα πρέπει να εκδώσουν αμέσως απορριπτικές αποφάσεις, τις οποίες θα κοινοποιήσουν στους αιτούντες. Η απορριπτική απόφαση, εάν η αίτηση συνταξιοδότησης έχει υποβληθεί ηλεκτρονικά, κοινοποιείται σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στην παρ. 8 του άρθρου 17 του ν. 4670/2020, δηλαδή κοινοποιείται στους αιτούντες με την αποστολή ηλεκτρονικού μηνύματος στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που έχουν δηλώσει στην αίτησή τους.

δ. Η διαδικασία για την αναγνώριση πλασματικού χρόνου ασφάλισης, όταν συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παρ. 2 του άρθρου 48 ν. 4921/2022, γίνεται κατ' απόλυτη προτεραιότητα μετά την 1η Ιουλίου 2022.

ε. Κάθε αλληλογραφία για αναγνώριση/ επαλήθευση χρόνου ασφάλισης επί αιτήσεων για τις οποίες συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παρ. 2 του άρθρου 48 ν. 4921.2022, η οποία έχει ανασταλεί ή δεν έχει ξεκινήσει, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην περ. β παραπάνω, θα επανεκκινήσει ή θα εκκινήσει μετά την έκδοση της αντίστοιχης πράξης απονομής σύνταξης, προκειμένου να γίνει ο έλεγχος που προβλέπεται στο άρθρο 49 ν. 4921/2022.

στ. Ο αριθμός των ημερών ή ετών ασφάλισης που λαμβάνεται υπόψη σε περίπτωση εφαρμογής του άρθρου 19 ν. 4387/2016 (διαδοχική ασφάλιση) είναι αυτός που προκύπτει από την εφαρμογή των παρ. 2 και 3 του άρθρου 48 ν. 4921/2022. Για τον υπολογισμό του ποσού της σύνταξης σε περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης εφαρμόζονται αναλογικά όσα ισχύουν για τις περιπτώσεις αυτοτελών συντάξεων. Ειδικά για τις συνταξιοδοτικές υποθέσεις που ο τ. Ο.Γ.Α. είναι απονέμων φορέας, στις περιπτώσεις που δεν έχει ολοκληρωθεί η αλληλογραφία σχετικά με τη γνωστοποίηση των ασφαλιστικών στοιχείων που απαιτούνται για τον υπολογισμό της σύνταξης με τις προϊσχύουσες του ν. 4387/2016 διατάξεις (άρθρο 1 του ν. 3232/2004) για απονομή σύνταξης με τις καταστατικές διατάξεις του τ. ΟΓΑ (εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 99 του ν. 4387/2016), θα λαμβάνεται υπόψη το ισχύον κατά την υποβολή της αίτησης βασικό κατώτατο όριο σύνταξης του τέως συμμετέχοντα φορέα (ανά κατηγορία σύνταξης για νέους και παλαιούς ασφαλισμένους). Σε περίπτωση διαπίστωσης παράλληλου χρόνου μεταξύ του τ. ΟΓΑ και αλλού ταμείου, για τον οποίο πρέπει να εκδοθεί απόφαση διαγραφής από την αρμόδια Διεύθυνση Ασφάλισης, ο εισηγητής θα εκδίδει πράξη απονομής σύνταξης, χωρίς να λαμβάνει υπόψη το χρόνο για τον οποίο συντρέχει λόγος διαγραφής. Η αρμόδια Διεύθυνση Ασφάλισης θα εκδίδει την απόφασης διαγραφής μετά την ολοκλήρωση της σχετικής αλληλογραφίας για την πιστοποίηση του χρόνου ασφάλισης. Στην περίπτωση αυτή είναι απαραίτητη η γνωστοποίηση εκ μέρους της αρμόδιας Διεύθυνσης Ασφάλισης των προϋποθέσεων που θα πρέπει να ελέγχονται από τον εισηγητή προκειμένου να διαπιστωθεί ότι συντρέχει λόγος διαγραφής του χρόνου ασφάλισης.

ζ. Σε περίπτωση που εκκρεμεί ΥΔΑΑΒ/ αίτηση απώλειας ασφαλιστικών βιβλιαρίων, επισημαίνεται στον αιτούντα ότι δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη ο αντίστοιχος ασφαλιστικός χρόνος (εκτός εάν προκύπτει από το ηλεκτρονικό ασφαλιστικό ιστορικό ή τεκμηριώνεται από άλλα έγγραφα). Σε μια τέτοια περίπτωση ο ασφαλισμένος έχει την ευχέρεια είτε να αποσύρει την αίτησή του, είτε να δεχθεί την έκδοση πράξης απονομής σύνταξης που δεν λαμβάνει υπόψη τον χρόνο που θα μπορούσε να τεκμηριωθεί μόνο με το ασφαλιστικό βιβλιάριο.

η. Ο Διευθυντής κάθε δομής αρμόδιας για την απονομή συντάξεων, θα πρέπει να καταγράφει σε συγκεντρωτική κατάσταση που θα αποστέλλει την πρώτη ημέρα εκάστου μηνός στην Διεύθυνση Πληροφορικής (αρμόδια Υπηρεσία για την συγκέντρωση των στοιχείων που αφορούν την έκδοση πράξεων βάσει της ταχείας διαδικασίας καθώς και τυχόν τροποποιήσεων αυτών πανελλαδικά), τις πράξεις απονομής που έχουν εκδοθεί με την διαδικασία της παρ. 2 του άρθρου 48, διαχωρίζοντας τις πράξεις απονομής στις εξής κατηγορίες:

i. πράξεις απονομής σύνταξης που έχουν εκδοθεί με βάση αποκλειστικά το ηλεκτρονικό ασφαλιστικό του αιτούντος,

ii. πράξεις απονομής σύνταξης που έχουν εκδοθεί με βάση το ηλεκτρονικό ασφαλιστικό ιστορικό του αιτούντος και δήλωση του για επιπλέον χρόνο ασφάλισης η οποία έχει τεκμηριωθεί με έγγραφα στοιχεία (ανεξαρτήτως του ελέγχου ως προς την ορθότητα τους) για το σύνολο του επιπλέον ασφαλιστικού χρόνου που επικαλείται ο αιτών,

iii. πράξεις απονομής σύνταξης που έχουν εκδοθεί με βάση το ηλεκτρονικό ασφαλιστικό του αιτούντος και δήλωση του για επιπλέον χρόνο ασφάλισης η οποία δεν έχει τεκμηριωθεί με έγγραφα στοιχεία ως προς μέρος ή του συνόλου του επιπλέον ασφαλιστικού χρόνου που επικαλείται ο αιτών,

iv. πράξεις απονομής σύνταξης που έχουν εκδοθεί με την διαδικασία της παρ. 3 του άρθρου 48, ως προς τις οποίες ο εισηγητής ή ο Διευθυντής θεωρεί ότι υπάρχει σημαντική πιθανότητα απόκλισης μεταξύ του χρόνου που ελήφθη υπόψη για την έκδοση πράξης απονομής σύνταξης και του πραγματικού χρόνου ασφάλισης

v. πράξεις απονομής σύνταξης της περίπτωση iv, ως προς τις οποίες ο εισηγητής θεωρεί ότι η απόκλιση μεταξύ του χρόνου που ελήφθη υπόψη για την έκδοση της πράξης απονομής σύνταξης και του πραγματικού χρόνου ασφάλισης υπερβαίνει την διετία.

Οι ενέργειες που αναφέρονται παραπάνω θα πρέπει να ξεκινήσουν άμεσα, με την κοινοποίηση της παρούσας εγκυκλίου. Επιβοηθητικώς, η Γενική Διεύθυνση Συντάξεων θα αποστείλει κατάλογο ανά υπηρεσία απονομής συντάξεων που θα αφορά τις εκκρεμότητες απονομής σύνταξης όλων των κατηγοριών στις αρμόδιες υπηρεσίες απονομής σύνταξης, προκειμένου οι εισηγητές να προχωρήσουν άμεσα, κατά απόλυτη ημερολογιακή προτεραιότητα, στις παραπάνω ενέργειες.

Για τις υποθέσεις που περιλαμβάνονται στους ανωτέρω καταλόγους θα δημιουργηθούν αυτόματα νέες αιτήσεις απονομής συνταξιοδότησης στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (ΟΠΣ) με άνοιγμα εργασίας από EFKA4921. Οι νέες αυτές αιτήσεις διατηρούνται στο σύστημα μέχρι την έκδοση της πράξης απονομής σύνταξης, κατά τη διαδικασία της παρ. 3 του άρθρου 48 του ν. 4921/2022. Μετά την έκδοση της πράξης απονομής σύνταξης, εντός του ΟΠΣ (με ευθύνη της διαχειρίστριας αναδόχου εταιρείας) οι αιτήσεις αυτές θα μετατρέπονται, ως προς το αντικείμενό τους, από αιτήσεις συνταξιοδότησης (001) σε τροποποιήσεις σύνταξης (006), προκειμένου οι εισηγητές που εξακολουθούν να χειρίζονται τις υποθέσεις αυτές να πραγματοποιήσουν τους ελέγχους του άρθρου 49 ν. 4921/2022 χωρίς να απολεσθούν δεδομένα που έχουν εν τω μεταξύ προκύψει από τη σχετική υπηρεσιακή αλληλογραφία.

5. Υποχρέωση για την διατήρηση δικαιολογητικών στις περιπτώσεις της παρ. 3 του άρθρου 48 του Ν. 4921/2022 και της ηλεκτρονικής τους ανάρτησης.

Για τις ηλεκτρονικές αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν υποβληθεί μέχρι τις 31.03.2022, ο επιπλέον χρόνος ασφάλισης που έχει δηλωθεί από τον αιτούντα κατά τη διαδικασία της παρ. 4 του άρθρου 17 του ν. 4670/2020 γίνεται δεκτός, χωρίς να απαιτείται η προσκόμιση των φυσικών παραστατικών που θεμελιώνουν τον επιπλέον χρόνο ασφάλισης. Στην περίπτωση αυτή, η οποία αντιστοιχεί στην έκδοση πράξη σύνταξης με βάση μόνη την δήλωση του ασφαλισμένου, δηλαδή στην πλήρη εφαρμογή της αρχής της εμπιστοσύνης του Κράτους προς τον διοικούμενο, απαιτείται και αντίστοιχη ευθύνη εκ μέρους του διοικούμενου, ο οποίος βαρύνεται με την υποχρέωση να διατηρήσει τα έγγραφα αυτά στοιχεία για χρονικό διάστημα δέκα (10) ετών από την έναρξη ισχύος του Νόμου. Το βάρος αυτό καλύπτει και το ενδεχόμενο να καταστραφούν ή να απωλεσθούν τα έγγραφα αυτά στοιχεία για λόγους που είναι ανεξάρτητοι της βουλήσεως του ασφαλισμένου.

Διαφορετική είναι η αντιμετώπιση για τους ασφαλισμένους που υπέβαλαν αίτηση συνταξιοδότησης από 01.04.2022, για τους οποίους ισχύει η προθεσμία δεκαπέντε (15) ημερών από την ημερομηνία υποβολής ηλεκτρονικής αίτησης είτε να προσκομίσουν τα φυσικά παραστατικά που τεκμηριώνουν τον επιπλέον χρόνο ασφάλισης που έχουν δηλώσει, στη δομή του Φορέα που είναι αρμόδια για την κατάθεση δικαιολογητικών είτε να τα επισυνάπτουν ηλεκτρονικά στην αίτηση συνταξιοδότησης ή σε άλλες ηλεκτρονικές πλατφόρμες που παρέχει προς τον σκοπό αυτό ο e-ΕΦΚΑ. Στην περίπτωση αυτή κάθε έγγραφο που τεκμηριώνει το χρόνο ασφάλισης και αναρτάται ηλεκτρονικά καταρχήν θεωρείται έγκυρο εάν είναι ευκρινές, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 11 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, όπως η διάταξη αυτή τροποποιήθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 4250/2014. Επομένως, σε περίπτωση απώλειας των αναρτηθέντων στοιχείων για λόγους που δεν οφείλονται στον ασφαλισμένο, μπορεί ο έλεγχος να στηριχθεί μόνο στα αναρτηθέντα έγγραφα και να γίνει προσπάθεια για επιβεβαίωση της γνησιότητας τους μέσω των αρχών που τα εξέδωσαν, στο πλαίσιο του ελέγχου.

Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση μη τήρησης των παραπάνω υποχρεώσεων εκ μέρους του ασφαλισμένου, ο επιπλέον χρόνος ασφάλισης δεν λαμβάνεται υπόψη για την επεξεργασία της αίτησης και, αν έχει εκδοθεί πράξη απονομής σύνταξης, αυτή μεταρρυθμίζεται αναλόγως ή ανακαλείται κατά περίπτωση.

6. Διαδικασία ελέγχου άρθρου 49 ν. 4921/2022 και αναστολή σύνταξης σε περίπτωση μη υποβολής εγγράφων τεκμηρίων για τον επιπλέον χρόνο ασφάλισης κατά τον έλεγχο.

Οι συγκεντρωτικές καταστάσεις των συντάξεων που απονέμονται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 και της παρ. 3 του άρθρου 48 του ν. 4921/2022, διαβιβάζονται την πρώτη ημέρα εκάστου μήνα στην Διεύθυνση Πληροφορικής η οποία έχει την ευθύνη δημιουργίας και παρακολούθησης λιστών υποθέσεων ανά δομή απονομής σύνταξης προκειμένου να ολοκληρωθεί ο έλεγχος όλων των εκδομένων πράξεων εντός των προβλεπόμενων χρονοδιαγραμμάτων με την ακόλουθη σειρά προτεραιότητας:

α. πράξεις απονομής σύνταξης για την οποία έχει επισημανθεί η πιθανότητα απόκλισης μεταξύ του ληφθέντος υπόψη ασφαλιστικού χρόνου και του πραγματικού χρόνου ασφάλισης καθ' υπέρβαση της διετίας.

β. λοιπές πράξεις απονομής σύνταξης, για τις οποίες έχει επισημανθεί η πιθανότητα απόκλισης μεταξύ του ληφθέντος υπόψη ασφαλιστικού χρόνου και του πραγματικού χρόνου ασφάλισης

γ. πράξεις απονομής σύνταξης που έχουν εκδοθεί σύμφωνα με βάση το ηλεκτρονικό ασφαλιστικό ιστορικό του αιτούντος και δήλωση του για επιπλέον χρόνο ασφάλισης η οποία δεν έχει τεκμηριωθεί με έγγραφα στοιχεία ως προς μέρος ή το σύνολοτου επιπλέον ασφαλιστικού χρόνου που επικαλείται ο αιτών

δ. λοιπές πράξεις απονομής σύνταξης που έχουν εκδοθεί σύμφωνα με την παρ. 2 και 3 του άρθρου 48 του ν. 4921/2022 σε περίπτωση οριακής θεμελίωσης του δικαιώματος σε σύνταξη

ε. λοιπές πράξεις απονομής σύνταξης που έχουν εκδοθεί σύμφωνα με την παρ. 2 και 3 του άρθρου 48 του ν. 4921/2022

Επισημαίνεται ότι οι έλεγχοι για τις πράξεις απονομής σύνταξης που έχουν εκδοθεί σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 48 του ν. 4921/2022 πρέπει να γίνουν εντός τριετίας από την έκδοση της πράξης και αποκλείονται σε κάθε περίπτωση μετά την πάροδο πενταετίας.

Αντίστοιχα οι έλεγχοι για τις πράξεις απονομής σύνταξης που έχουν εκδοθεί σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 48 του Ν. 4921/2022 πρέπει να γίνουν εντός πενταετίας από την έκδοση της πράξης και αποκλείονται σε κάθε περίπτωση μετά την πάροδο δεκαετίας.

Επισημαίνουμε ότι δεν υπάρχουν χρονικοί περιορισμοί και δεν αποκλείεται έλεγχος σε περίπτωση που η πράξη απονομής σύνταξης εκδόθηκε βάσει πλαστών ή αναληθών στοιχείων, τα οποία υποβλήθηκαν από τον ασφαλισμένο με γνώση της πλαστότητας ή της αναλήθειας τους.

Το πλήθος και το αποτέλεσμα των ελέγχων, καθώς και ο οικονομικός αντίκτυπος από την διαδικασία ταχείας απονομής σύνταξης ανά ημερολογιακό έτος αποτυπώνονται σε ετήσια απολογιστική έκθεση, η οποία συντάσσεται μέχρι την 30η Ιουνίου του επόμενου έτους από την Διεύθυνση Στρατηγικής και Μελέτης, Στατιστικής και Διεύθυνση Πληροφορικής.

7. Αναστολή σύνταξης σε περίπτωση μη υποβολής εγγράφων τεκμηρίων για τον επιπλέον χρόνο ασφάλισης κατά τον έλεγχο - άρθρο 49 παρ. 5 ν. 4921/2022

Οι πράξεις απονομής σύνταξης της παρ. 3 του άρθρου 48 του ν. 4921/2022 στηρίζονται στην αρχή εμπιστοσύνης του Κράτους προς τον διοικούμενο. Για να αντισταθμισθούν οι κίνδυνοι για το ταμειακό δημόσιο συμφέρον από την απονομή σύνταξης χωρίς έλεγχο των όσων έχει δηλώσει ο ασφαλισμένος, εισάγονται δυο διαφοροποιήσεις στον εκ των υστέρων έλεγχο των συντάξεων αυτών, σε σχέση με τις συντάξεις της παρ. 2 του άρθρου 48 του ν. 4921/2022: Αφενός μακρύτερη αποσβεστική προθεσμία για τον έλεγχο τους (10ετής έναντι 5ετούς) και αφετέρου η άμεση αναστολή της καταβολής της σύνταξης, σε περίπτωση που ο ασφαλισμένος δεν προσκομίσει κατά τον έλεγχο τα έγγραφα στοιχεία που τεκμηριώνουν την δήλωση του για χρόνο ασφάλισης επιπλέον αυτού που αποτυπώνεται στο ηλεκτρονικό ασφαλιστικό ιστορικό του. Οι ειδικές αυτές ρυθμίσεις περιέχονται στην παρ. 5 του άρθρου 49 του ν. 4921/2022.

Εάν ο έλεγχος οδηγεί στην ανάκληση ή τη μεταρρύθμιση της πράξης απονομής σύνταξης, τότε γίνεται και η αναζήτηση αχρεωστήτως καταβληθεισών παροχών, εκτός εάν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την εφαρμογή της παρ. 4 του άρθρου 49 του Ν. 4921/2022.

Επισημαίνεται ότι στις περιπτώσεις των συντάξεων που έχουν εκδοθεί κατ' εφαρμογή της παρ. 3 του άρθρου 48 του ν. 4921/2022, δεν ισχύει η τριετής προθεσμία για αναζήτηση αχρεωστήτως καταβληθεισών συντάξεων που προβλέπεται στην παρ. 3 του άρθρου 49, καθώς η προθεσμία αυτή αφορά αποκλειστικά τις συντάξεις που εκδίδονται με τη διαδικασία της παρ. 2 του άρθρου 48 του ν. 4921/2022, αλλά γίνεται ανάκτηση του συνόλου των αχρεωστήτως καταβληθεισών παροχών.

8. Διαδικασία κάλυψης ασφαλιστικών εισφορών για τον ελλείποντα χρόνο (άρθρο 49 παρ. 2 Ν. 4921/2022)

Όταν, κατά τον έλεγχο, προκύψει διαφορά μεταξύ του πραγματικού χρόνου ασφάλισης και του χρόνου βάσει του οποίου έχει εκδοθεί η πράξη απονομής σύνταξης, η οποία είναι μικρότερη των δύο (2) ετών, ο συνταξιούχος ειδοποιείται για το αποτέλεσμα του ελέγχου και τη δυνατότητα του να καταβάλλει τις ελλείπουσες εισφορές. Οι βασικές επιλογές του συνταξιούχου στη διαδικασία αυτή, είναι δύο: είτε η σχεδόν άμεση (εντός ενός μηνός) καταβολή του ποσού που θα απαιτείτο για να αναγνωρίσει αντίστοιχο πλασματικό χρόνο ασφάλισης σε περίπτωση σπουδών, είτε η καταβολή του ποσού εντός ενός έτους. Στη δεύτερη περίπτωση ο συνταξιούχος επιλέγει είτε να καταβάλλει το ποσό μετρητοίς εντός του έτους, είτε να γίνει παρακράτηση του ποσού αυτού από τη σύνταξη του, είτε ένα συνδυασμό των δύο μεθόδων. Σε περίπτωση, κατά την οποία πραγματοποιηθούν οι παραπάνω καταβολές εμπροθέσμως (ανεξαρτήτως της ειδικότερης μεθόδου που θα επιλέξει ο συνταξιούχος), η αρχική πράξη διατηρεί την ισχύ της. Σε αντίθετη περίπτωση, εάν δηλαδή ο συνταξιούχος δεν επιλέξει την καταβολή των υπολειπομένων εισφορών ή δεν τις καταβάλλει σύμφωνα με τα όσα έχει δηλώσει, η πράξη απονομής σύνταξης ανακαλείται ή μεταρρυθμίζεται κατά περίπτωση, και αναζητούνται οι αχρεωστήτως καταβληθείσες συντάξεις, σύμφωνα με τις παρ. 3 και 5 του άρθρου 49 του ν. 4921/2022.

Σε περίπτωση θανάτου του συνταξιούχου πριν την πάροδο του έτους, εντός του οποίου γίνονται οι καταβολές, παρέχεται στους κληρονόμους του το δικαίωμα να ολοκληρώσουν τις καταβολές αυτές, προκειμένου να αποφευχθεί τυχόν καταλογισμός αχρεωστήτως καταβληθεισών παροχών εις βάρος τους.

9. Ηλεκτρονική υποβολή παραστατικών που τεκμηριώνουν τον επιπλέον χρόνο ασφάλισης

Για τους ασφαλισμένους που υποβάλλουν ηλεκτρονικές αιτήσεις συνταξιοδότησης από τις 1.04.2022 και μετά, και που έχουν υποχρέωση προσκόμισης εγγράφων εντός δεκαπέντε (15) ημερών στον e-ΕΦΚΑ προκειμένου να τεκμηριώσουν τον επιπλέον ασφαλιστικό χρόνο που δηλώνουν πέραν αυτού που αναγράφεται στο ηλεκτρονικό ασφαλιστικό ιστορικό τους, παρέχεται η δυνατότητα ηλεκτρονικής ανάρτησης των δικαιολογητικών αυτών στην ιστοσελίδα της αίτησης και η υποχρέωση να διατηρήσουν τα δικαιολογητικά αυτά και σε φυσική μορφή, ώστε να είναι διαθέσιμα προς έλεγχο, επί μια πενταετία από την ημερομηνία έκδοσης της διοικητικής πράξης.

Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, για τις ηλεκτρονικές αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν υποβληθεί μέχρι τις 31.03.2022, όπου δεν απαιτείται η προσκόμιση των φυσικών παραστατικών που θεμελιώνουν τον επιπλέον χρόνο ασφάλισης και η έκδοση πράξη σύνταξης βασίζεται αποκλειστικά στην δήλωση του ασφαλισμένου, ο συνταξιούχος έχει την υποχρέωση να διατηρήσει τα έγγραφα αυτά στοιχεία για χρονικό διάστημα δέκα (10) ετών από την έναρξη ισχύος του Νόμου.

10. Αξιοποίηση λοιπών δημόσιων εγγράφων, συγκριτικών στοιχείων και αυτοματοποιημένων μεθόδων

Το άρθρο 51 του ν. 4921/2022 καθιερώνει κανόνα, σύμφωνα με τον οποίο κάθε διαθέσιμο πρόσφορο έγγραφο λαμβάνεται υπόψη για την εύρεση του ασφαλιστικού χρόνου του αιτούντος σύνταξη. Στην συνέχεια του γενικού αυτού κανόνα, το άρθρο περιέχει ενδεικτικές περιπτώσεις, στις οποίες δημόσια έγγραφα λαμβάνονται υποχρεωτικά υπόψη για την τεκμηρίωση του ασφαλιστικού βίου:

α. Για τους ασφαλισμένους του τ. Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. ο χρόνος ασφάλισης αποδεικνύεται και από την αντίστοιχη περίοδο ασφάλισης κλάδου ασθενείας, όπως απεικονίζεται στα ασφαλιστικά βιβλιάρια χωρίς να απαιτείται η έκδοση απόφασης αναγνώρισης του χρόνου αυτού. Στον χρόνο ασφάλισης του κλάδου ασθενείας της παρούσας παραγράφου δεν περιλαμβάνεται ο χρόνος ασφάλισης του ασφαλισμένου ως εμμέσως ασφαλισθέντος ούτε ο χρόνος ασφάλισης μόνο για τον κίνδυνο ατυχήματος.

β. Για ασφαλισμένους που έχουν υπηρετήσει στο Δημόσιο ή τις ένοπλες δυνάμεις και ζητούν να συνταξιοδοτηθούν με βάση τις διατάξεις διαδοχικής ασφάλισης από πρώην ασφαλιστικό φορέα πλην του Δημοσίου, κάθε βεβαίωση οποιασδήποτε υπηρεσίας στην οποία έχουν υπηρετήσει, από την οποία προκύπτει ο χρόνος υπηρεσίας, η ασφάλιση και η καταβολή εισφορών, αποδεικνύει τον αντίστοιχο ασφαλιστικό χρόνο.

γ. Για πολιτικούς και στρατιωτικούς υπαλλήλους, οι οποίοι συνταξιοδοτούνται με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης κατόπιν προηγούμενης ασφάλισης τους σε τέως ασφαλιστικό φορέα πλην του Δημοσίου, ο χρόνος προηγούμενης απασχόλησης τους που έχει ληφθεί υπόψη για την κατάταξη τους σε μισθολογικά κλιμάκια και έχει αποτυπωθεί στο Δελτίο Ατομικής και Υπηρεσιακής Κατάστασης (Δ.Α.Υ.Κ.) ή στην ηλεκτρονική εφαρμογή e-Δ.Α.Υ.Κ., θεωρείται χρόνος ασφάλισης, που θα ελεγχθεί σε μεταγενέστερο χρονικό στάδιο από την έκδοση της πράξης απονομής σύνταξης.

δ. Κατά την διαδικασία διεκπεραίωσης των αιτήσεων συνταξιοδότησης από το Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Δημοσίων Υπαλλήλων με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης, ο συνολικός χρόνος επικουρικής ασφάλισης ασφαλισμένων στο πρώην Ι.Κ.Α. - Ε.Τ.Α.Μ. αντλείται υποχρεωτικά από το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα του e-ΕΦΚΑ.

Μετά την παράθεση των παραπάνω ενδεικτικών περιπτώσεων το άρθρο 51 προχωρεί στις παρ. 6 και 7, στην πρόβλεψη ότι ο επανυπολογισμός των συντάξεων που γίνεται σύμφωνα με τα άρθρα 14 και 33 του ν. 4387/2016 θα γίνεται εφεξής μόνο ηλεκτρονικά. Προβλέπει επιπλέον ότι σε περίπτωση που δεν υπάρχουν τα αναγκαία αναλυτικά μηχανογραφικά στοιχεία για τους επανυπολογισμούς αυτούς, θα μπορεί να γίνεται χρήση στατιστικών μεθόδων που βασίζονται σε συγκρίσιμα στοιχεία ασφάλισης, όπως θα ορισθεί σε σχετική υπουργική απόφαση. Σχετικές οδηγίες θα κοινοποιηθούν στην Υπηρεσία με νεώτερη εγκύκλιο μετά την έκδοση σχετικής υπουργικής απόφασης.

Τέλος η παρ. 8 του άρθρου 51 του ν. 4921/2022 προβλέπει τη δυνατότητα για περαιτέρω αξιοποίηση σύγχρονων μηχανογραφικών εργαλείων και ιδίως τεχνολογίας ρομποτικής αυτοματοποίησης διαδικασιών και μεθόδους αυτοματοποιημένης ανάλυσης δεδομένων για την περαιτέρω ενίσχυση της διαδικασίας απονομής συντάξεων.

11. Διαπίστωση οφειλών και ποσοστού αναπηρίας στο αρχικό στάδιο επεξεργασίας της αίτησης συνταξιοδότησης

Το άρθρο 52 του ν. 4921/2022, τροποποιώντας την παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 4554/2018, μεταφέρει τη διαπίστωση της ύπαρξης ή μη οφειλών που κωλύουν την συνταξιοδότηση ή της αναπηρίας που οδηγεί σε χορήγηση σύνταξης λόγω γήρατος στο αρχικό στάδιο της αίτησης συνταξιοδότησης, πριν από την εξέταση οποιασδήποτε άλλης προϋπόθεσης και πριν από την ουσιαστική επεξεργασία της αίτησης.

Ο έλεγχος οφειλών, προκειμένου να διαπιστωθεί αν πληρούνται οι προϋποθέσεις σε σχέση με τα όρια οφειλών του άρθρου 61 του ν. 3863/2010, γίνεται ηλεκτρονικά κατά την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης. Αν διαπιστωθεί ότι ο ασφαλισμένος έχει οφειλές που υπερβαίνουν τα όρια του άρθρου 61 του ν. 3863/2010, του χορηγείται προθεσμία δύο (2) μηνών από την υποβολή της αίτησης για να εξοφλήσει το σύνολο ή μέρος των οφειλών του, ώστε αυτές να μειωθούν κάτω από τα όρια αυτά. Η χορήγηση της δίμηνης προθεσμίας εμφαίνεται στο αποδεικτικό κατάθεσης της αίτησης συνταξιοδότησης που εκδίδεται από το ηλεκτρονικό σύστημα του e-ΕΦΚΑ και επέχει θέση γνωστοποίησης της σχετικής οφειλής, με ημερομηνία κοινοποίησης προς τον ασφαλισμένο την ημερομηνία υποβολής της ηλεκτρονικής αίτησης. Αν ο ασφαλισμένος προχωρήσει στην εξόφληση αυτή εντός της δίμηνης προθεσμίας, συνεχίζεται η επεξεργασία της αίτησης του από το χρονικό σημείο της εξόφλησης, από το οποίο και εκκινεί η τρίμηνη προθεσμία της παρ. 1 του άρθρου 48 ν. 4921/2022) και η πράξη απονομής σύνταξης ανατρέχει στην πρώτη ημέρα του μήνα που έπεται του μήνα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης. Εάν δεν γίνει η εξόφληση εντός της δίμηνης προθεσμίας, εκδίδεται αυτόματα απορριπτική απόφαση.

Αν προϋπόθεση για τη χορήγηση σύνταξης είναι η απόδειξη ποσοστού αναπηρίας, η επεξεργασία της αίτησης συνταξιοδότησης και η προθεσμία της παρ. 1 του άρθρου 48 του ν. 4921/2022 αρχίζει από την ημερομηνία προσκόμισης της Γνωστοποίησης Αποτελέσματος Πιστοποίησης Αναπηρίας από τον αιτούντα ή την αυτόματη άντλησή του από το αντίστοιχο ηλεκτρονικό σύστημα. Σε περίπτωση που ο προϊστάμενος διεύθυνσης της αρμόδιας δομής ασκήσει προσφυγή, η επεξεργασία της αίτησης συνταξιοδότησης και η προθεσμία της παρ. 1 του άρθρου 48 του ν. 4921/2022 αναστέλλονται μέχρι την έκδοση της γνωμάτευσης της δευτεροβάθμιας Υγειονομικής Επιτροπής ΚΕ.Π.Α.. Η πράξη απονομής σύνταξης ανατρέχει στην πρώτη ημέρα του μήνα που έπεται του μήνα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.

Αν η απόφαση ΚΕΠΑ δεν αναγνωρίζει ποσοστό αναπηρίας που θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα, ο ασφαλισμένος δεν προσκομίζει την απόφαση, αλλά ασκεί προσφυγή, εφόσον το επιθυμεί, και προσκομίζει την απόφαση της δευτεροβάθμιας επιτροπής, σε περίπτωση που αυτή είναι θετική. Εάν η υπηρεσία πληροφορείται ότι η απόφαση δεν αναγνωρίζει ποσοστό αναπηρίας που θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα και παρήλθε η προθεσμία για προσφυγή κατά της απορριπτικής απόφασης ή η προσφυγή απερρίφθη, εκδίδεται απορριπτική απόφαση ως προς την αίτηση συνταξιοδότησης.

Κατά τα λοιπά, το άρθρο 52 του ν. 4921/2022 δεν επηρεάζει άλλες υφιστάμενες διατάξεις και, έτσι:

α. Για τα πρόσωπα για τα οποία απαιτείται από την κείμενη νομοθεσία η λύση της υπαλληλικής σχέσης ή η διαγραφή από τις τάξεις τον ενόπλων δυνάμεων, των σωμάτων ασφαλείας και του πυροσβεστικού σώματος, προκειμένου να συνταξιοδοτηθούν λόγω γήρατος, η προϋπόθεση αυτή εξακολουθεί να ισχύει.

β. Οι ασφαλισμένοι που κατά την έναρξη χορήγησης της σύνταξης, συνεχίζουν την απασχόληση τους ως μισθωτοί ή μη μισθωτοί, διέπονται από τις διατάξεις περί απασχόλησης συνταξιούχων. Στις περιπτώσεις αυτές δεν απαιτείται η διακοπή της επαγγελματικής δραστηριότητας, όπως προβλέπεται ανά πρώην ασφαλιστικό φορέα και η συνέχιση της απασχόλησης δηλώνεται στην αίτηση συνταξιοδότησης.

γ. Ειδικά για τους ασφαλισμένους επαγγελματίες οδηγούς επισημαίνουμε ότι εξακολουθεί να ισχύει το άρθρο 55 του ν. 4784/2021 για μη υποχρέωση κατάθεσης επαγγελματικής άδειας οδήγησης για πρόσωπα που υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης ως εκπαιδευτές υποψήφιων οδηγών, στο οποίο θεσπίζεται ανώτατο όριο ηλικίας για την άσκηση του επαγγέλματος του οδηγού φορτηγού ή λεωφορείου δημόσιας ή ιδιωτικής χρήσης και ορίζεται ότι για την υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης σε ιδιοκτήτη άδειας φορτηγού ή λεωφορείου δημόσιας ή ιδιωτικής χρήσης δεν απαιτείται η κατάθεση στον ασφαλιστικό φορέα της επαγγελματικής άδειας οδήγησης και εφόσον επιθυμεί τη συνέχιση του επαγγέλματος, αυτό δηλώνεται στην αίτηση συνταξιοδότησης. Το ίδιο ισχύει και για τους οδηγούς φορτηγών και λεωφορείων, οι οποίοι κατά τη χορήγηση της σύνταξης καταθέτουν σύμβαση πρόσληψης ως οδηγού σε οποιονδήποτε φορέα.

12. Συμπλήρωση χρόνου ασφάλισης με καταβολή εισφορών και υπαγωγή στην προαιρετική ασφάλιση

Το άρθρο 53 του ν. 4921/2022 προβλέπει δύο δυνατότητες που παρέχονται σε όσους ασφαλισμένους δεν έχουν συμπληρώσει τον ελάχιστο απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης για να λάβουν σύνταξη.

Η παρ. 1 του άρθρου 53 καλύπτει περιπτώσεις ασφαλισμένων σε φορείς κοινωνικής ασφάλισης που εντάχθηκαν στον e-ΕΦΚΑ, πλην του Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων (Ο.Γ.Α.), οι οποίοι συμπληρώνουν το εξηκοστό έβδομο (67ο) έτος της ηλικίας τους μέχρι την 31/12/2022, έχουν διακόψει οριστικά την απασχόληση και την πραγματική ή προαιρετική τους ασφάλιση, δεν έχουν υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης, δεν έχουν ήδη συνταξιοδοτηθεί από καμία πηγή στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, δεν δικαιούνται σύνταξη από οποιαδήποτε αιτία σύμφωνα με τις καταστατικές διατάξεις των Φορέων που εντάχθηκαν στον e-ΕΦΚΑ ή με διατάξεις που εφαρμόζονται στο Δημόσιο ή στην Τράπεζα της Ελλάδος ή από ασφαλιστικούς φορείς του εξωτερικού και χρειάζονται 150 ή λιγότερες ημέρες ασφάλισης για να συμπληρώσουν τις ελάχιστες απαιτούμενες 4.500 ημέρες. Στους ασφαλισμένους αυτούς παρέχεται η δυνατότητα εφάπαξ καταβολής εκ μέρους του ασφαλισμένου των εισφορών ασφαλισμένου και εργοδότη που αντιστοιχούν στις αναγνωριζόμενες ημέρες ασφάλισης με βάση το ισχύον κατά την αναγνώριση ημερομίσθιο ανειδίκευτου εργάτη. Το δικαίωμα αυτό αποκλείεται, εάν οι ασφαλισμένοι έχουν αναγνωρίσει πάνω από πέντε (5) έτη πλασματικού χρόνου ασφάλισης. Διευκρινίζεται ότι η διάταξη αυτή δεν ισχύει για την συμπλήρωση των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης με τις διατάξεις του ν. 612/1977 όπως ισχύουν ή άλλες ειδικές διατάξεις, που προβλέπουν την θεμελίωση με πραγματικό χρόνο ασφάλισης.

Η παρ. 2 του άρθρου 53 καλύπτει περιπτώσεις ασφαλισμένων σε φορείς κοινωνικής ασφάλισης που εντάχθηκαν στον e-ΕΦΚΑ, έχουν ασφαλισθεί για τουλάχιστον πεντακόσιες (500) ημέρες εργασίας εντός ημερολογιακής περιόδου πέντε (5) ετών πριν από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης και χρειάζονται μέχρι τρία έτη ασφάλισης, προκειμένου να θεμελιώσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης. Στους ασφαλισμένους αυτής της περίπτωσης παρέχεται η δυνατότητα να υποβάλουν μαζί με την αίτηση συνταξιοδότησης, αίτημα να υπαχθούν στην προαιρετική ασφάλιση ή να την συνεχίσουν για το χρονικό διάστημα (μέχρι 3 έτη) που είναι απαραίτητο, ώστε να συμπληρώσουν τον ελάχιστο χρόνο που είναι απαραίτητος για να θεμελιώσουν δικαίωμα σύνταξης. Στην περίπτωση αυτή δεν ισχύει ο περιορισμός σε σχέση με την αναγνώριση πλασματικού χρόνου της παρ. 1 και δεν ελέγχεται η συνδρομή της παρ. 4 του άρθρου 18 του Ν. 4387/2016, περί μη αναπηρίας του ασφαλισμένου. Η επιλογή αυτή ενδείκνυται για ασφαλισμένους που χρειάζονται περισσότερες από 150 ημέρες ασφάλισης ή δεν μπορούν να προχωρήσουν σε άμεση καταβολή των υπολειπομένων ασφαλιστικών εισφορών. Αν συντρέχουν οι λοιπές προϋποθέσεις για την απονομή σύνταξης, εκδίδεται προσωρινή πράξη απονομής σύνταξης, η οποία περιλαμβάνει την αποδοχή της αίτησης για προαιρετική συνέχιση της ασφάλισης, τον χρόνο της προαιρετικής συνέχισης, το καταβλητέο ποσό, την ημερομηνία συμπλήρωσης των προϋποθέσεων για τη λήψη σύνταξης γήρατος και την ημερομηνία έναρξης της συνταξιοδότησης, η οποία είναι η πρώτη ημέρα του επόμενου μήνα από την ημερομηνία συμπλήρωσης των προϋποθέσεων για τη λήψη σύνταξης γήρατος, χωρίς να απαιτείται εκ νέου υποβολή αίτηση συνταξιοδότησης. Μέχρι την ημερομηνία έναρξης της συνταξιοδότησης ο αιτών δεν είναι συνταξιούχος, αλλά προαιρετικά ασφαλισμένος του e-ΕΦΚΑ, με τις ειδικές ως άνω προϋποθέσεις. Επίσης, τυχόν μεταβολή των ποσών (ιδίως του ποσού της Εθνικής Σύνταξης) μέχρι την ημερομηνία έναρξης της συνταξιοδότησης λαμβάνεται υπόψη και η πράξη απονομής σύνταξης μεταρρυθμίζεται αναλόγως.

Επισημαίνεται ότι:

α. ασφαλισμένος ο οποίος αιτήθηκε προαιρετική ασφάλιση και εκδόθηκε συνταξιοδοτική πράξη με ημερομηνία έναρξης την πρώτη ημέρα του επόμενου μήνα από την ημερομηνία συμπλήρωσης των προϋποθέσεων για τη λήψη σύνταξης γήρατος, δύναται ανά πάσα στιγμή να ζητήσει την διακοπή της υπαγωγής του στην προαιρετική ασφάλιση. Στην περίπτωση αυτή η δομή που εξέδωσε την πράξη απονομής θα εκδίδει εφόσον απαιτείται απόφαση διακοπής προαιρετικής ασφάλισης και άτοκης επιστροφής των εισφορών κλάδων κύριας ασφάλισης καθώς και ανακλητική απόφαση της συνταξιοδοτικής πράξης.

β. η προϊσχύουσα νομοθεσία περί υπαγωγής στην προαιρετική ασφάλιση σε περιπτώσεις γήρατος, αναπηρίας και θανάτου εξακολουθεί να ισχύει. Οι ανωτέρω διατάξεις είναι συμπληρωματικές αυτών που ήδη ισχύουν.

13. Χρονικά όρια ελέγχου του διανυθέντος χρόνου ασφάλισης

Το άρθρο 54 του ν. 4921/2022 τροποποιεί τις διατάξεις, με τις οποίες η αρχή της τυπικής ασφάλισης εισάγεται στην ασφαλιστική νομοθεσία της χώρας μας. Ειδικότερα, με τις τροποποιήσεις της περ. β της παρ. 2 του άρθρου 15, καθώς και των περ. α και β της παρ. 3 του άρθρου 34 του ν. 4387/2016, προστίθεται ρητή πενταετής προθεσμία, μετά το πέρας της οποίας δεν επιτρέπεται να ελεγχθεί η ορθή υπαγωγή ασφαλισμένου στην ασφάλιση φορέα, προς τον οποίον κατέβαλε εισφορές. Η προθεσμία αυτή έχει την έννοια ότι τυχόν διαπίστωση περί μη ορθής υπαγωγής του ασφαλισμένου σε φορέα κοινωνικής ασφάλισης και συναφής απόφαση διαγραφής δεν μπορεί να έχει αποτελέσματα που να ανατρέχουν σε χρονικό διάστημα μεγαλύτερο από την πενταετία πριν από την ημερομηνία της απόφασης. Έτσι, κατά τον έλεγχο του ασφαλιστικού ιστορικού, ιδίως στο πλαίσιο της εξέτασης αιτήσεως περί συνταξιοδότησης, θεωρείται υποχρεωτικά σε κάθε περίπτωση ως χρόνος ασφάλισης αυτός, για τον οποίον έχουν καταβληθεί εισφορές τουλάχιστον για το χρονικό διάστημα μέχρι τα πέντε έτη πριν την εξέταση της αιτήσεως. Ο χρόνος αυτός θεωρείται χρόνος πραγματικής ασφάλισης.

14. Βεβαιώσεις και σχέδια απονομής σύνταξης που εκδίδονται από πιστοποιημένους επαγγελματίες του άρθρου 255 ν. 4798/2021

Σε σχέση με τις βεβαιώσεις και τα σχέδια πράξεων απονομής σύνταξης που εκδίδουν οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες του άρθρου 255 ν. 4798/2021 ισχύουν τα εξής:

α. Οι βεβαιώσεις των πιστοποιημένων επαγγελματιών που προβλέπονται στην υποπερ. α της περ. α της παρ. 1 του άρθρου 255 ν. 4798/2021 παράγουν πλήρη απόδειξη. Επομένως, για τις περιπτώσεις που ο ασφαλιστικός χρόνος τεκμηριώνεται από τις βεβαιώσεις αυτές, δεν ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 49 ως προς τους ελέγχους, αλλά οι ειδικές διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 255 ν. 4798/2021. Επίσης, οι ασφαλισμένοι που έχουν υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης πριν την έναρξη ισχύος του ν. 4798/2021, ήτοι πριν την 24η Απριλίου 2021, δύνανται να προσκομίζουν βεβαιώσεις των πιστοποιημένων επαγγελματιών για τον ασφαλιστικό χρόνο και μετά την πάροδο των 15 ημερών της παρ. 4 του άρθρου 17 ν. 4670/2020, δεδομένου ότι το άρθρο 255 ν. 4798/2021 εφαρμόζεται και επί εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης (παρ. 8 του άρθρου) και δεν θέτει χρονικούς περιορισμούς για την αξιοποίηση των βεβαιώσεων επί των αιτήσεων που ήσαν εκκρεμείς τότε. Αντιθέτως, για αιτήσεις που υποβάλλονται μετά την έναρξη ισχύος του ν. 4798/2021, οι βεβαιώσεις για τον χρόνο ασφάλισης υποβάλλονται ταυτοχρόνως με την αίτηση συνταξιοδότησης και τα σχετικά δικαιολογητικά εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την ημερομηνία της αίτησης (περ. δ της παρ. 3 του άρθρου 255 ν. 4798/2021).

β. Οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες δύνανται να εκδίδουν σχέδια απόφασης σύνταξης, στο πεδίο που προσδιορίζεται από το άρθρο 14 της ΥΑ υπ' αριθμόν 45891/2021 (Β'2954), με βάση τις διατάξεις των άρθρων 48 και 49 του ν. 4921/2022 για τις περιπτώσεις αιτημάτων, για τα οποία συντρέχουν οι χρονικές προϋποθέσεις των παρ. 2 και 3 του άρθρου 48 ν. 4921/2022.

Όλοι οι υπάλληλοι των συναρμόδιων Υπηρεσιών θα πρέπει να λάβουν γνώση της εγκυκλίου αυτής με ευθύνη του προϊσταμένου κάθε οργανικής μονάδας.

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΟΥ e-ΕΦΚΑ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΔΟΥΦΕΞΗΣ