ΣτΕ Στ´ 612/2022 7μ.
Πρόεδρος: Ι. Γράβαρης, Αντιπρόεδρος ΣτΕ
Εισηγητής: Ι. Σύμπλης, Σύμβουλος Επικρατείας

Το άρθρο 5 του Συντάγματος κατοχυρώνει μόνο δικαίωμα ισότιμης πρόσβασης στην αγορά προς αναζήτηση πελατών, όχι προσδοκία ότι θα ευρεθεί αγοραστής διατεθειμένος να καταβάλει συμφέρουσα τιμή. Τέτοια αξίωση δεν νοείται ούτε απέναντι στο Δημόσιο όταν αγοράζει αγαθά και υπηρεσίες και δη για τους σκοπούς του κοινωνικού κράτους. Το Δημόσιο, υπό τον όρο ότι δεν παραβιάζεται η αρχή της ίσης μεταχείρισης, είναι ελεύθερο να καθορίζει τους γενικούς όρους συναλλαγής του με τους οικονομικούς φορείς, προκειμένου να εξασφαλίσει μακροπρόθεσμη δημοσιονομική ισορροπία και αποδοτικότητα των δημοσίων δαπανών και επομένως το οριζόντιο clawback, ως γενικός όρος συναλλαγής του με τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις με τις οποίες δεν θα συναφθεί συμφωνία μετά από διαπραγμάτευση τιμής, δεν πλήσσει τον σκληρό πυρήνα της επιχειρηματικής τους ελευθερίας, αφού αυτές έχουν την ευχέρεια να ζητήσουν διαγραφή του προϊόντος από τον θετικό κατάλογο συνταγογραφουμένων φαρμάκων. Το Σύνταγμα ουδόλως επιβάλλει αύξηση προϋπολογισμού ή μείωση παροχών ή προηγούμενη επιστημονική μελέτη, προκειμένου να μην θιγεί η κερδοφορία της φαρμακοβιομηχανίας, ο δε ισχυρισμός ότι εξαναγκάζονται να πωλούν χωρίς εύλογο περιθώριο κέρδους ή και κάτω του κόστους, εν πάση περιπτώσει δεν αποδεικνύεται ούτε ανταποκρίνεται στα δημοσίως γνωστά στοιχεία για τις συνθήκες λειτουργίας της φαρμακευτικής αγοράς. Συνταγματική η παράταση της εφαρμογής του μηχανισμού αυτόματης επιστροφής (clawback) στα έτη 2019-2022 (μειοψ.).

Παραπέμπει λόγω σπουδαιότητας στην Ολομέλεια το ζήτημα αν το μέτρο των αναδρομικών επιστροφών (clawback), παραμένει – και μετά τον ν. 4549/2018- σύμφωνο προς το Σύνταγμα.