Κατατέθηκε πριν από λίγο στη Βουλή το σχέδιο νόμου για τον νέο ΕΝΦΙΑ που θα ισχύσει από εφέτος και περιέχει σειρά αλλαγών.

Με την υπό στοιχεία 57732/ΕΞ2021/18.5.2021 (Β ́2375) κοινή απόφαση του Υπουργού και Υφυπουργού Οικονομικών αναπροσαρμόστηκαν, με ημερομηνία εφαρμογής την 1η Ιανουαρίου 2022, οι τιμές εκκίνησης των περιοχών που είναι ενταγμένες στο αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού φορολογητέας αξίας ακινήτων και καθορίστηκαν τιμές εκκίνησης και συντελεστές αυξομείωσής τους για τον προσδιορισμό της φορολογητέας αξίας των ακινήτων που βρίσκονται σε λοιπές περιοχές εντός σχεδίου ή ορίων οικισμού κατά το αντικειμενικό σύστημα.

Με την εν λόγω απόφαση, επήλθε αύξηση των τιμών εκκίνησης για το 60% των ζωνών που ήταν ενταγμένες στο αντικειμενικό σύστημα, με αποτέλεσμα τον κίνδυνο αύξησης του ΕΝ.Φ.Ι.Α. για την πλειοψηφία των φορολογουμένων.

Με τις προτεινόμενες διατάξεις τροποποιούνται:

α) τα άρθρα 1-8 του ν. 4223/2013 (Α ́287) για τον ενιαίο φόρο ιδιοκτησίας ακινήτων,

β) το άρθρο 23 του ν. 3427/2005 (Α ́312) για τον χρόνο υποβολής της δήλωσης στοιχείων ακινήτων και

γ) το άρθρο 32 του ν. 3842/2010 (Α ́58) για τον προσδιορισμό Συντελεστή Αξιοποίησης Οικοπέδου (ΣΑΟ) αναγκαίου για τον υπολογισμό φόρου ακίνητης περιουσίας για περιπτώσεις για τις οποίες δεν προκύπτει τιμή ΣΑΟ από τη βάση δεδομένων του αντικειμενικού συστήματος προσδιορισμού αξίας ακινήτων.

Με τις προτεινόμενες τροποποιήσεις:

- αναπροσαρμόζονται φορολογικοί συντελεστές και κλιμάκια υπολογισμού του κύριου φόρου κτισμάτων και οικοπέδων (ως επί το πλείστον μειώνονται συντελεστές και ενοποιούνται κλιμάκια για χαμηλές και μεσαίες τιμές ζώνης),

- αυξάνονται τα ποσοστά των μειώσεων του φόρου που υπολογίζονται με βάση τη συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας για συνολική αξία ακίνητης περιουσίας ως εκατόν πενήντα χιλιάδες (150.000) ευρώ,

- καταργείται ο συμπληρωματικός φόρος για τα φυσικά πρόσωπα (ενώ διατηρείται για τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες),

- εισάγεται νέος τρόπος υπολογισμού του κύριου φόρου φυσικών προσώπων και

- διευκολύνονται οι φορολογούμενοι στην αποπληρωμή του φόρου καθώς παρέχεται η δυνατότητα πληρωμής του φόρου σε δέκα (10) ισόποσες μηνιαίες δόσεις.

Ειδικότερα σύμφωνα με το σχέδιο νόμου:

1. Με το άρθρο 40 τροποποιείται η παρ. 3 του άρθρου 1 του ν. 4223/2013, ως προς τον υπολογισμό του ΕΝ.Φ.Ι.Α. φυσικών προσώπων, λόγω της κατάργησης του συμπληρωματικού φόρου για τα φυσικά πρόσωπα και του νέου τρόπου υπολογισμού του κύριου φόρου αυτών.

Ειδικότερα, με τις προτεινόμενες διατάξεις ορίζεται ότι ο ΕΝ.Φ.Ι.Α. των φυσικών προσώπων ισούται με τον κύριο φόρο και την επ’ αυτού προσαύξηση. Ο ΕΝ.Φ.Ι.Α. των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων υπολογίζεται χωρίς μεταβολή, ως το άθροισμα του κύριου και του συμπληρωματικού φόρου.

2. Με το άρθρο 41 με το οποίο τροποποιείται το άρθρο 2 του ν. 4223/2013 επιδιώκεται:

α) να επέλθουν αναγκαίες βελτιώσεις για τον μετά από αποποίηση κληρονόμο ως υποκείμενο στον φόρο,

β) ο φόρος επί της συνολικής αξίας ανά εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου και η προσαύξηση του κύριου φόρου, που υπολογίζονται για τα φυσικά πρόσωπα να επιμερίζεται, ανά δικαίωμα και ποσοστό, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παρ. 3 έως και 8 του άρθρου 2 του ν. 4223/2013.

3. Με το άρθρο 42 τροποποιείται το άρθρο 3 του ν. 4223/2013 επιδιώκεται να επεκταθούν και για το έτος 2022 υφιστάμενες απαλλαγές από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α.

Ειδικότερα επεκτείνονται και για το έτος 2022 απαλλαγές από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. ακινήτων που βρίσκονται:

α) σε περιοχές της Αττικής και της Κορινθίας που επλήγησαν από τις πυρκαγιές του Ιουλίου 2018,

β) στη Βόρεια Εύβοια που επλήγη από τις πυρκαγιές του Αυγούστου 2021,

γ) σε οικισμούς της Κοζάνης και των Γρεβενών που μεταφέρονται, γιατί κρίθηκαν γεωλογικά επισφαλείς, και

δ) σε οικισμούς του Δήμου Αμυνταίου Φλώρινας λόγω αναγκαστικής απαλλοτρίωσης συνεπεία κατολισθήσεων.

4. Με το άρθρο 43 επέρχονται τροποποιήσεις στο άρθρο 4 του ν. 4223/2013 για τον υπολογισμού του κύριου ΕΝ.Φ.Ι.Α..

Με τις βασικές αυτές τροποποιήσεις επιδιώκεται:

α) η αναπροσαρμογή φορολογικών συντελεστών και κλιμακίων υπολογισμού του βασικού φόρου κτισμάτων και οικοπέδων, που εφαρμόζονται τόσο για τα φυσικά πρόσωπα, όσο και για τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες,

β) η πρόβλεψη ειδικών μεταβατικών ρυθμίσεων για τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. του 2022, προκειμένου να αποφευχθεί αύξηση του φόρου για ακίνητα που βρίσκονται σε μικρά χωριά και περιοχές του αστικού ιστού, ενταγμένες στο αντικειμενικό σύστημα, όπου παρατηρήθηκε ιδιαίτερα μεγάλη αύξηση των τιμών εκκίνησης, καθώς και για ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχές της Αρχαίας Ολυμπίας, που επλήγησαν από τις πυρκαγιές το καλοκαίρι του 2021, και οι οποίες εντάσσονται για πρώτη φορά στο αντικειμενικό σύστημα με μεγάλη αύξηση των τιμών εκκίνησης,

γ) ο υπολογισμός του φόρου για τα φυσικά πρόσωπα με βάση τη συνολική αξία ανά εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου,

δ) η προσαύξηση του κυρίου φόρου φυσικών προσώπων κατά ποσοστό που υπολογίζεται επί της συνολικής αξίας της ακίνητης περιουσίας.

Ειδικότερα:

- Με την παρ. 1 του προτεινόμενου άρθρου αντικαθίσταται ο πίνακας της περ. α της παρ. 2 της Ενότητας Α του άρθρου 4 του ν. 4223/2013 με τους συντελεστές του βασικού φόρου κτισμάτων και οι συντελεστές αυτοί μειώνονται για τιμές ζώνης έως 4.000€ και αυξάνονται για τιμές ζώνης από 4.501€ και άνω. Η μείωση των συντελεστών επέρχεται και με ενοποίηση κλιμακίων για χαμηλές και μεσαίες τιμές ζώνης.

- Με την παρ. 2 του προτεινόμενου άρθρου εισάγονται ειδικές μεταβατικές ρυθμίσεις για τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. 2022, ώστε να αποφευχθεί η αύξηση του φόρου για ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχές με πολύ μεγάλη αύξηση αντικειμενικών αξιών και στην Αρχαία Ολυμπία, που επλήγη πρόσφατα από καταστροφικές πυρκαγιές. Με τη ρύθμιση ορίζεται ότι κτίσματα, τα οποία, με βάση τις Τιμές Ζώνης που εφαρμόζονται από την 1η Ιανουαρίου 2022, εντάσσονται στις Φορολογικές Ζώνες 2 και 3, κατατάσσονται, για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ έτους 2022, στις Φορολογικές Ζώνες 1 και 2 αντίστοιχα, εφόσον για αυτά κατά την 1.1.2021 ίσχυε το αντικειμενικό σύστημα, εντάσσονταν στις Φορολογικές Ζώνες 1 και 3 και η Τιμή Ζώνης η οποία ισχύει την 1η.1.2022 απέχει από την καταληκτική Τιμή Ζώνης της αμέσως προηγούμενης Φορολογικής Ζώνης έως και πενήντα (50) ευρώ.

Για παράδειγμα:

κτίσμα το οποίο κατά την 1η.1.2021 βρισκόταν εντός αντικειμενικού συστήματος με τιμή εκκίνησης ζώνης 500€ (Φορολογική Ζώνη 1) και του οποίου η τιμή ζώνης με τις νέες αντικειμενικές αξίες διαμορφώνεται στα 800€ (Φορολογική Ζώνη 2, Τιμή Ζώνης 751-1500€), για τον υπολογισμό του ΕΝ.Φ.Ι.Α. 2022 εντάσσεται στη Φορολογική Ζώνη 1 (Τιμή Ζώνης 0-750€), καθώς η καταληκτική τιμή ζώνης της Φορολογικής Ζώνης 1 είναι 750€ και η νέα τιμή ζώνης του κτίσματος (800€) απέχει από αυτή 50€.

- Με την παρ. 3 του προτεινόμενου άρθρου αντικαθίσταται ο πίνακας της Ενότητας Β του άρθρου 4 του ν. 4223/2013 με τους συντελεστές βασικού φόρου οικοπέδων και οι συντελεστές αυτοί μειώνονται για όλα τα κλιμάκια υπολογισμού του φόρου. Η μείωση επέρχεται και με ενοποίηση κλιμακίων για πολύ χαμηλές και χαμηλές αξίες.

Με την παρ. 4 του προτεινόμενου άρθρου προστίθενται Ενότητες Γ, Δ και Ε στο άρθρο 4 του ν. 4223/2013 για τον υπολογισμό του κυρίου φόρου φυσικών προσώπων.

Με τη νέα Ενότητα Γ ορίζεται ότι υπολογίζεται φόρος επί της συνολικής αξίας επί των δικαιωμάτων επί ακινήτου για τα φυσικά πρόσωπα. Ο φόρος υπολογίζεται ανά εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου, όπως αυτό δηλώνεται στο Ε9, στη συνολική αξία του 100% της πλήρους κυριότητας και απομειώνεται κατά τον συντελεστή συνιδιοκτησίας (0,90), εφόσον υφίσταται συνιδιοκτησία στην πλήρη ή ψιλή κυριότητα, και επιμερίζεται κατά δικαίωμα και ποσοστό σύμφωνα με την παρ. 9 του άρθρου 2 του ν. 4223/2013.

Ο φόρος υπολογίζεται κλιμακωτά με αφορολόγητο για τις πρώτες 400.000€ της συνολικής αξίας του δικαιώματος.

Ο φόρος δεν υπολογίζεται, εφόσον η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας του υποκειμένου στον φόρο δεν υπερβαίνει τις 300.000€.

Με τη νέα Ενότητα Δ ορίζεται ότι ο κύριος φόρος των φυσικών προσώπων ισούται με το άθροισμα του κύριου φόρου κτισμάτων, του κύριου φόρου οικοπέδων και γηπέδων και του φόρου επί της συνολικής αξίας ανά εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου.

Ο κύριος φόρος των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων δεν μεταβάλλεται και ισούται με το άθροισμα του κύριου φόρου κτισμάτων και του κύριου φόρου οικοπέδων και γηπέδων.

Με τη νέα Ενότητα Ε ορίζεται ότι ο κύριος φόρος των φυσικών προσώπων προσαυξάνεται, εφόσον η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας του υποκειμένου στον φόρο υπερβαίνει τις 500.000€.

Με το άρθρο 46 τροποποιείται το άρθρο 7 του ν. 4223/2013. Ειδικότερα, τροποποιούνται οι παρ. 1 και 2 του άρθρου 7 του ν. 4223/2013 για τη χορήγηση εκπτώσεων από τον φόρο λόγω οικονομικής αδυναμίας προς την κατεύθυνση των νομοτεχνικών προσαρμογών λόγω της κατάργησης του συμπληρωματικού φόρου φυσικών προσώπων και της συντομότερης ημερομηνίας εκκαθάρισης του φόρου.

Ειδικότερα, ορίζεται ότι για τη χορήγηση των εκπτώσεων αυτών λαμβάνεται υπόψη η δήλωση φορολογίας εισοδήματος του προ διετίας φορολογικού έτους αντί του προηγούμενου φορολογικού έτους, που ίσχυε ως σήμερα.

Με την παρ. 3 αντικαθίσταται η παρ. 2Α για την έκπτωση από τον φόρο με βάση τη συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας του υποκειμένου στον φόρο και αυξάνεται η έκπτωση για συνολική ακίνητη περιουσία ως 150.000€, ενώ καταργείται η έκπτωση για συνολική ακίνητη περιουσία μεγαλύτερη από 400.000€.

Με την παρ. 4 τροποποιείται η παρ. 5 του άρθρου 7 του ν. 4223/2013 και γίνονται αναγκαίες νομοτεχνικές βελτιώσεις λόγω των αλλαγών των προηγουμένων παραγράφων.

Με το άρθρο 47 τροποποιείται το πρώτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 8 του ν. 4223/2013 για την πληρωμή του ΕΝ.Φ.Ι.Α. επιδιώκεται να αυξηθούν οι μηνιαίες δόσεις αποπληρωμής του φόρου.

Ειδικότερα, παρέχεται η δυνατότητα αποπληρωμής του φόρου σε δέκα (10) ισόποσες μηνιαίες δόσεις καθεμιά από τις οποίες δεν μπορεί να είναι μικρότερη από 10€.

Με το άρθρο 48 τροποποιείται το άρθρο 23 του ν. 3427/2005 για τον χρόνο υποβολής της δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9).

Ειδικότερα, ορίζεται ο χρόνος υποβολής της εμπρόθεσμης δήλωσης Ε9 από τους μετά από αποποιήσεις κληρονόμους και τροποποιείται ο χρόνος υποβολής της εν λόγω δήλωσης που υποβάλλεται όταν υπάρχουν μεταβολές στα εμπράγματα δικαιώματα επί ακινήτων της παρ. 1 του εν λόγω άρθρου και νόμου από 31 Μαΐου του επομένου έτους της μεταβολής σε 31 Μαρτίου.

Με το άρθρο 49 τροποποιείται η παρ. 3 του άρθρου 32 του ν. 3842/2010 για τον προσδιορισμό Συντελεστή Αξιοποίησης Οικοπέδου (Σ.Α.Ο.) αναγκαίου για τον υπολογισμό φόρου ακίνητης περιουσίας για περιπτώσεις για τις οποίες δεν προκύπτει τιμή Σ.Α.Ο. από τη βάση δεδομένων του αντικειμενικού συστήματος προσδιορισμού αξίας ακινήτων.

Ειδικότερα, με τις προτεινόμενες διατάξεις προστίθεται υποπερίπτωση στην περίπτωση 3.5.6 της παρ. 3 του ως άνω άρθρου και νόμου και ορίζεται τιμή Συντελεστή Αξιοποίησης Οικοπέδου (D5).

Δείτε όλες τις φορολογικές διατάξεις που περιλαμβάνονται στο ίδιο σχέδιο νόμου εδώ.

Παρατίθεται ακολούθως το σχέδιο νόμου και η αιτιολογική του έκθεση: