ΠΟΛ. 1151/13-7-2011

ΘΕΜΑ: Κοινοποίηση των διατάξεων της παραγράφου 1 του άρθρου 3 του Ν. 3943/2011 (ΦΕΚ 66 Α731.3.2011) περί ποινικής δίωξης λόγω μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο

Σας κοινοποιούμε τις διατάξεις που περιέχονται στο Κεφάλαιο Α' του Νόμου 3943 /2011 (Φ.Ε.Κ. 66 Α' /31.3.2011) και συγκεκριμένα της παραγράφου 1 του άρθρου 3 με τις οποίες τροποποιούνται οι διατάξεις του άρθρου 25 του Ν. 1882/1990 που αφορά το ποινικό αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο.

Ειδικότερα:

1. Με το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 3 του Νόμου 3943/2011(ΦΕΚ 66 Α731.3.2011) επαναρυθμίζεται το προβλεπόμενο από το άρθρο 25 του Ν. 1882 / 1990 ποινικό αδίκημα της μη καταβολής βεβαιωμένων στις Δ.Ο. Υ. και τα Τελωνεία χρεών προς το Δημόσιο, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου καθώς και επιχειρήσεις και οργανισμούς του ευρύτερου δημόσιου τομέα και συγκεκριμένα :

α)μειώνεται το κατώτερο ποσό της συνολικής ληξιπρόθεσμης οφειλής συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους τόκων και των προσαυξήσεων προς τα ανωτέρω πρόσωπα, άνω του οποίου ζητείται η ποινική δίωξη των υπευθύνων, από δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ που ίσχυε μέχρι σήμερα σε πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ, καθίσταται δηλαδή αξιόποινη και η μη καταβολή χρεών άνω των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ

β)αυξάνονται οι πλημμεληματικές ποινές του ανωτέρω αδικήματος, όπως ειδικότερα ορίζονται στις κοινοποιούμενες διατάξεις

γ) το ανωτέρω αδίκημα θεσπίζεται ως διαρκές και επομένως ως συνεχές αυτόφωρο, με χρόνο τέλεσης αυτού το χρονικό διάστημα από την παρέλευση των τεσσάρων μηνών από την καθυστέρηση καταβολής του χρέους μέχρι τη συμπλήρωση χρόνου αντίστοιχου με το 1/3 της προβλεπόμενης προθεσμίας παραγραφής του αδικήματος (η οποία λόγω του πλημμεληματικού χαρακτήρα αυτού είναι πενταετής). Κατά συνέπεια :

• Χρόνος τέλεσης του αδικήματος : το χρονικό διάστημα 20 μηνών που αρχίζει μετά την πάροδο τεσσάρων μηνών από την καθυστέρηση καταβολής του χρέους (5 έτη x 1/3 = 20 μήνες). Επισημαίνεται ότι, για την υποβολή της αίτησης ποινικής δίωξης αρκεί η παρέλευση των τεσσάρων μηνών και δεν απαιτείται και η πάροδος του χρονικού διαστήματος των 20 μηνών
• Χρόνος παραγραφής του αδικήματος : η παραγραφή συμπληρώνεται μετά πέντε έτη από τη λήξη του χρόνου τέλεσης αυτού (ήτοι από την πάροδο του ανωτέρω χρονικού διαστήματος των 20 μηνών)

Σημειώνεται ότι, τα αδικήματα που τελέστηκαν μέχρι την ημερομηνία ισχύος του νέου νόμου (31.3.2011) είναι στιγμιαία, με χρόνο τέλεσης αυτών την πάροδο τεσσάρων μηνών αφότου το χρέος κατέστη ληξιπρόθεσμο και η παραγραφή τους συμπληρώνεται μετά την πάροδο πέντε ετών από την τέλεσή τους.

2. Με το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 1 του ανωτέρω άρθρου, προστίθεται εδάφιο στην παράγραφο 8 του άρθρου 25 του Ν. 1882/ 1990, σύμφωνα με το οποίο η εμφάνιση του μάρτυρα στο ακροατήριο δεν είναι υποχρεωτική, εφόσον έχει προηγηθεί έγγραφη ενημέρωση του αρμόδιου εισαγγελέα ή του δικαστηρίου εκ μέρους της Δ.Ο. Υ. σχετικά με τη διαδικαστική εξέλιξη της οφειλής [πχ. απόσβεση μέρους ή όλου αυτής, υπαγωγή ή μη σε διευκόλυνση τμηματικής καταβολής ή ρύθμιση, χορήγηση αναστολής με αναφορά των λόγων χορήγησής της και εξειδίκευση αυτής (διοικητική ή δικαστική στα πλαίσια άσκησης ανακοπής ή προσφυγής) κλπ] τρεις τουλάχιστον ημέρες πριν τη δικάσιμο.

Επισημαίνεται η δυνητική εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης, η οποία θα πρέπει να αποφεύγεται στις περιπτώσεις που η μη εμφάνιση του μάρτυρα στο ακροατήριο δυνατόν να αποτελέσει παρακωλυτικό του απρόσκοπτου της διαδικασίας λόγο και ειδικότερα, είτε ως προς την άμεση λήψη των αποδείξεων από το δικαστήριο, είτε ως προς την αναγκαιότητα αντίκρουσης των υπό του κατηγορουμένου αναπτυχθέντων. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να ενημερώνεστε για την εξέλιξη των εκκρεμών δικών, όπως εκδίκαση, αναβολή της ποινικής δίκης κλπ.

3. Με το τρίτο εδάφιο της παραγράφου 1 του ανωτέρω άρθρου, προστίθεται παράγραφος 9 στο άρθρο 25 του Ν. 1882/1990 σύμφωνα με την οποία «προκειμένου περί χρεών της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου, ήδη ληξιπροθέσμων κατά την έναρξη ισχύος της παρούσης παραγράφου, τα ποινικά αδικήματα των περιπτώσεων α', β', γ' και δ' της παραγράφου αυτής, τελούνται με τη συνέχιση της μη καταβολής τους μετά την πάροδο τεσσάρων (4) μηνών από την έναρξη ισχύος των διατάξεων της παρούσας παραγράφου».

Με την ανωτέρω μεταβατική διάταξη προσδιορίζεται η έναρξη του χρόνου τέλεσης του ποινικού αδικήματος κατά τις νέες διατάξεις στις περιπτώσεις που υφίστανται ήδη ληξιπρόθεσμα χρέη κατά το χρόνο έναρξης ισχύος αυτών (31.3.2011) και δεν είχε διαπραχθεί το αδίκημα σύμφωνα με τις προγενέστερες διατάξεις. Κατά συνέπεια, το αδίκημα τελείται με τη συνέχιση της μη καταβολής τους μετά την πάροδο τεσσάρων μηνών από την ισχύ των κοινοποιούμένων διατάξεων, ήτοι από την 1.8.2011, στις περιπτώσεις :

• Οφειλών συνολικού ύψους άνω των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ και μέχρι δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ, ανεξαρτήτως του χρόνου που κατέστησαν ληξιπρόθεσμες μέχρι την 31.3.2011
• Οφειλών συνολικού ύψους άνω των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ, για τις οποίες κατά την ως άνω ημερομηνία δεν είχαν συμπληρωθεί τέσσερις μήνες αφότου κατέστησαν ληξιπρόθεσμες (δηλ. δεν είχε διαπραχθεί το αδίκημα κατά τις προγενέστερες διατάξεις)

Αντίθετα, για οφειλές συνολικού ύψους άνω των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ για τις οποίες είχαν συμπληρωθεί τέσσερις μήνες αφότου κατέστησαν ληξιπρόθεσμες κατά την ως άνω ημερομηνία (31.3.2011) δηλ. είχε διαπραχθεί το αδίκημα, εξακολουθούν να εφαρμόζονται οι προγενέστερες διατάξεις.

Σχετική με την ανωτέρω ερμηνεία της συγκεκριμένης διάταξης είναι η υπ' αριθμ. 10/2452/10.6.2011 Γνωμοδότηση της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου.

Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ & ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΕΑΕΡΗΣ