Αριθμ. 101269

ΦΕΚ B' 5978/20.12.2021

Ρυθμίσεις ζητημάτων σχετικά με τη διεξαγωγή της διαδικασίας, την παράσταση των μερών και την απόδειξη ενώπιον του Σ.Ε.Π.Ε. για περιστατικά βίας και παρενόχλησης κατά το άρθρο 18 του ν. 4808/2021 (Α’ 101).

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ

Έχοντας υπόψη:

Α) Τις διατάξεις:

1. Της παρ. 2 του άρθρου 22, των άρθρων 17, 18 και των άρθρων 102-125 του ν. 4808/2021 «Για την προστασία της εργασίας - Σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής «Επιθεώρηση Εργασίας» - Κύρωση της Σύμβασης 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας για την εξάλειψη της Βίας και Παρενόχλησης στον κόσμο της εργασίας - Κύρωση της Σύμβασης 187 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας για το Πλαίσιο Προώθησης της Ασφάλειας και της Υγείας στην Εργασία - Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1158 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ής Ιουνίου 2019 για την ισορροπία μεταξύ της επαγγελματικής και της ιδιωτικής ζωής, άλλες διατάξεις του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και λοιπές επείγουσες ρυθμίσεις» (Α’ 101),

2. του ν. 4622/2019 «Επιτελικό Κράτος: οργάνωση, λειτουργία και διαφάνεια της Κυβέρνησης, των κυβερνητικών οργάνων και της Κεντρικής Δημόσιας Διοίκησης» (Α’ 133) και του άρθρου 90 του Κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα (π.δ. 63/2005 - Α' 98), σε συνδυασμό με την παρ. 22 του άρθρου 119 του ν. 4622/2019 (Α' 133),

3. των άρθρων 3 και 24 του ν. 3996/2011 «Αναμόρφωση του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας, ρυθμίσεις θεμάτων Κοινωνικής Ασφάλισης και άλλες διατάξεις» (Α’ 170’), όπως τροποποιήθηκαν με το άρθρο 23 του ν. 4144/2013 «Αντιμετώπιση της παραβατικότητας στην Κοινωνική Ασφάλιση και στην αγορά εργασίας και λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας» (Α’ 88),

4. του ν. 3850/2010 «Κύρωση του Κώδικα για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων» (Α’ 84),

5. του π.δ. 134/2017 «Οργανισμός Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης» (Α’ 168),

6. του π.δ. 81/2019 «Σύσταση, συγχώνευση, μετονομασία και κατάργηση Υπουργείων και καθορισμός των αρμοδιοτήτων τους - Μεταφορά υπηρεσιών και αρμοδιοτήτων μεταξύ Υπουργείων» (Α’ 119),

7. του π.δ. 84/2019 «Σύσταση και κατάργηση Γενικών Γραμματειών και Ειδικών Γραμματειών/Ενιαίων Διοικητικών Τομέων Υπουργείων» (A’ 123),

8. του π.δ. 2/2021 «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α’ 2).

Β) 9. Την υπό στοιχεία 101870/Σ.22390/10.12.2021 εισήγηση του Αναπληρωτή Προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.

10. Το γεγονός ότι από την πράξη αυτή δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού, αποφασίζουμε:

Άρθρο 1

ΣΚΟΠΟΣ

1. Η παρούσα σκοπό έχει να ρυθμίσει ειδικότερα ζητήματα σχετικά με τη διεξαγωγή της διαδικασίας, την παράσταση των μερών και την απόδειξη ενώπιον του Σ.Ε.Π.Ε. σε περιπτώσεις αιτήσεων για επίλυση διαφορών σχετικών με βία και παρενόχληση κατά το άρθρο 18 του ν. 4808/2021 (Α’ 101).

2. Η παρούσα περιλαμβάνει παρεκκλίσεις από το άρθρο 3 του ν. 3996/2011, όπως έχει τροποποιηθεί με το άρθρο 23 του ν. 4144/2013 (Α’ 88) και το άρθρο 122 του ν. 4808/2021. Για τα θέματα που δεν ρυθμίζονται στην παρούσα ισχύουν οι ανωτέρω διατάξεις.

3. Για την υπαγωγή μίας υπόθεσης στην παρούσα διαδικασία εργατικών διαφορών βίας και παρενόχλησης στην εργασία του άρθρου 18 του ν. 4808/2021 είναι απαραίτητη η ύπαρξη διαφοράς που πηγάζει από τη σχέση εργασίας ή απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα, ανεξαρτήτως του συμβατικού καθεστώτος των απασχολουμένων, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 3 του ν. 4808/2021, ως προς την τήρηση των ειδικών διατάξεων των άρθρων 4, 12, 13 του ν. 4808/2021.

Άρθρο 2

ΑΙΤΟΥΝΤΕΣ

1. Κάθε πρόσωπο του άρθρου 3 του ν. 4808/2021 που θίγεται από περιστατικό βίας και παρενόχλησης σε βάρος του κατά το άρθρο 4 του ιδίου νόμου, ακόμη κι αν έχει λήξει η σχέση στο πλαίσιο της οποίας φέρεται ότι εκδηλώθηκε σε βάρος του το περιστατικό ή η συμπεριφορά, έχει δικαίωμα αίτησης ενώπιον της Επιθεώρησης Εργασίας.

2. Δικαίωμα αίτησης στην Επιθεώρηση Εργασίας έχει και ο εργοδότης, στην περίπτωση που επικαλείται ότι το θιγόμενο πρόσωπο των εδαφίων γ’ και δ’ της παρ. 3 του άρθρου 12 του ν 4808/2021 αρνείται να επιστρέψει στον εργασιακό χώρο, ενώ έχουν ληφθεί τα προσήκοντα μέτρα των παρ. 2 και 3 του άρθρου 12 και δεν υφίσταται πια ο κίνδυνος που το υποχρέωσε να αποχωρήσει.

3. Δικαίωμα αίτησης έχουν και νομικά πρόσωπα και ενώσεις προσώπων, συμπεριλαμβανομένων συνδικαλιστικών οργανώσεων, εφόσον δικαιολογούν έννομο συμφέρον και διαθέτουν γραπτή συναίνεση του θιγόμενου προσώπου του άρθρου 3 του ν. 4808/2021, σύμφωνα με το άρθρο 14 του νόμου αυτού. Ο θιγόμενος σε κάθε τέτοια περίπτωση μπορεί να παρέμβει ή και να ματαιώσει τη διαδικασία.

Άρθρο 3

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΠΑΡΑΔΕΚΤΟΥ ΤΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ

1. Η αίτηση υποβάλλεται κατ’ επιλογή του θιγόμενου προσώπου - καταγγέλλοντος είτε στον Προϊστάμενο της αρμόδιας Περιφερειακής Διεύθυνσης Επιθεώρησης Εργασιακών Σχέσεων, είτε στον Προϊστάμενο του αρμόδιου Τμήματος Επιθεώρησης Εργασιακών Σχέσεων και η διαδικασία επίλυσης της διαφοράς διεξάγεται από αυτόν.

2. Για να είναι παραδεκτή η αίτηση κατά την παρούσα διαδικασία θα πρέπει να είναι επώνυμη, έγγραφη και συγκεκριμένη, με αναγραφή των πλήρων στοιχείων του αιτούντος, του θιγομένου και του καθ’ ού (ονομ/μο ή επωνυμία και νόμιμη εκπροσώπηση κατά περίπτωση, ταχ. δ/νση, στοιχεία επικοινωνίας), όσο και των συγκεκριμένων περιστατικών ή συμπεριφορών βίας και παρενόχλησης στην εργασία και των λοιπών περιστατικών, κατά τους ορισμούς των άρθρων 4, 12 και 13 του ν. 4808/2021.

3. Η αίτηση υποβάλλεται μόνο στα ελληνικά, τυχόν δε ξενόγλωσσα σχετικά έγγραφα γίνονται αποδεκτά μόνο εφόσον προσκομίζονται νομίμως μεταφρασμένα. Αν ο αιτών δεν ομιλεί την ελληνική γλώσσα κατά τη συζήτηση θα πρέπει, με φροντίδα του ιδίου, να παρίσταται και διερμηνέας, ενώ αν δεν ξέρει να γράφει και το επικαλεστεί αυτό στον αρμόδιο υπάλληλο, ο τελευταίος οφείλει να συντάξει την αίτηση επισημαίνοντας το γεγονός αυτό στο τέλος αυτής.

Άρθρο 4

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ - ΠΑΡΙΣΤΑΜΕΝΑ ΜΕΡΗ

1. Σε συνέχεια κατάθεσης της ως άνω αίτησης, το όργανο/ο προϊστάμενος της παρ. 1 του άρθρου 3 της παρούσης που διεξάγει την εργατική διαφορά προσδιορίζει τη συζήτηση της αίτησης εντός το αργότερο δέκα (10) ημερολογιακών ημερών από την κατάθεσή της.

2. Στη συνέχεια αποστέλλεται, με κάθε πρόσφορο τρόπο και μέσο, έγγραφη πρόσκληση σε όλα τα εμπλεκόμενα κατά το νόμο μέρη, ήτοι:

α) στον αιτούντα - θιγόμενο του άρθρου 3 του ν. 4808/2021 ή αιτούντα - εργοδότη στην περίπτωση των εδαφίων γ’ και δ’ της παρ. 3 του άρθρου 12 του ν. 4808/2021,

β) στον εργοδότη, ή άλλο πρόσωπο που ασκεί το διευθυντικό δικαίωμα ή εκπροσωπεί τον εργοδότη, ανεξάρτητα αν είναι το καταγγελλόμενο πρόσωπο ή όχι,

γ) σε άλλο εργαζόμενο ή με άλλη σχέση απασχολούμενο κατά το άρθρο 3 του ν. 4808/2021, όταν αυτός είναι το καταγγελλόμενο πρόσωπο,

δ) στον Συνήγορο του Πολίτη για την άσκηση της κατά νόμο αρμοδιότητάς του, σύμφωνα τις διατάξεις του ν. 3094/2003, στις περιπτώσεις που η διαφορά αφορά σε παραβίαση των διατάξεων του άρθρου 2 του ν. 3896/2010 (Α’ 207) και της παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 4443/2016 (Α’ 232).

3. Στην πρόσκληση πρέπει να διατυπώνεται με σαφήνεια το αντικείμενο της υπόθεσης με συνημμένη σε αυτήν και την αίτηση και να αναγράφονται υποχρεωτικά η ημερομηνία και ώρα συζήτησης.

Από την ημερομηνία παραλαβής της πρόσκλησης έως την ημερομηνία ορισμού της συζήτησης θα πρέπει να μεσολαβούν τουλάχιστον δύο (2) εργάσιμες ημέρες, ώστε να εξασφαλίζεται η προετοιμασία των μερών και να αποφεύγεται η αναβολή της συζήτησης εξ αυτού του λόγου.

4. Κατά την αποστολή της πρόσκλησης ή και μεταγενέστερα και μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας δύναται η αρμόδια Επιθεώρηση Εργασίας να ζητήσει τα έγγραφα και στοιχεία που θεωρεί απαραίτητα για τη διεξαγωγή της διαδικασίας και είναι σχετικά με τα προς εξέταση αιτήματα.

Άρθρο 5

ΣΥΖΗΤΗΣΗ - ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ - ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΟΙΝΙΚΕΣ ΚΥΡΩΣΕΙΣ

1. Κατά τη συζήτηση οφείλει ο προσκληθείς να προσκομίζει οποιοδήποτε έγγραφο ή άλλο στοιχείο έχει ζητηθεί με την πρόσκληση, άλλως επιβάλλονται οι προβλεπόμενες διοικητικές κυρώσεις κατά το άρθρο 24 του ν. 3996/2011 ύστερα από κλήση για παροχή γραπτών εξηγήσεων.

2. Σχετικά με την εργασιακή σχέση του προσφεύγοντος, ο Επιθεωρητής Εργασίας δέχεται ως αληθή τα στοιχεία που προκύπτουν από τα επίσημα έγγραφα που οφείλει να τηρεί και να υποβάλλει στην Επιθεώρηση Εργασίας ο εργοδότης. Οποιοδήποτε άλλο σχετικό ιδιωτικό έγγραφο ή στοιχείο προσκομίζεται σε οποιαδήποτε μορφή, φυσική ή ηλεκτρονική, λαμβάνεται υπόψη και εκτιμάται ελεύθερα.

3. Ο Επιθεωρητής Εργασίας έχει τη δυνατότητα να εξετάζει τα εμπλεκόμενα μέρη είτε μεμονωμένα ή κατ’ αντιπαράσταση κατά την ελεύθερη κρίση του. Επίσης τη δυνατότητα να ενεργεί αυτοψία και έχει ελεύθερη πρόσβαση στα αρχεία της επιχείρησης/του εργοδότη, καθώς και σε τυχόν οπτικοακουστικό υλικό που συλλέγεται από αυτήν για νόμιμο σκοπό, όπως για την ασφάλεια των εγκαταστάσεων της.

4. Κατά τη διαδικασία της εργατικής διαφοράς μπορούν να παρίστανται συνολικά μέχρι δύο (2) εκπρόσωποι από κάθε ενδιαφερόμενο μέρος πέραν των νομικών συμβούλων. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται εκπρόσωποι οργανώσεων και διερμηνείς κατά περίπτωση.

5. Κατά τη διενέργεια της εργατικής διαφοράς εφαρμόζεται ο δικονομικός κανόνας της αντιστροφής του βάρους απόδειξης της παρ. 1 του άρθρου 24 του ν. 3896/2010, ήτοι εφόσον έχει θεμελιωθεί αρχή απόδειξης από τον αιτούντα που επικαλείται γεγονότα ή στοιχεία από τα οποία πιθανολογείται η εκδήλωση περιστατικού βίας ή παρενόχλησης, στην οποία συμπεριλαμβάνεται η βία και παρενόχληση λόγω φύλου και η σεξουαλική παρενόχληση, ο καθ’ ού η αίτηση έχει το βάρος να ανατρέψει το τεκμήριο και να αποδείξει ότι δεν συνέτρεξαν τέτοιες περιστάσεις.

6. Η συζήτηση περιορίζεται στα γεγονότα που περιλαμβάνει η αίτηση, χωρίς να υπάρχει η δυνατότητα ουσιώδους μεταβολής αυτών εκ των υστέρων.

7. Αναβολή της συζήτησης είναι επιτρεπτή για σοβαρό λόγο, συνεκτιμώντας και τα συμφέροντα των μερών, εφόσον κατά την κρίση του Επιθεωρητή Εργασίας δεν κινδυνεύει η μη ολοκλήρωση της διαδικασίας εντός διμήνου από την καταγγελία, όπως ορίζει το άρθρο 18 του ν. 4808/2021.

8. Σε περίπτωση αδικαιολόγητης μη παράστασης κάποιου από τα κληθέντα μέρη, καταγράφονται οι απόψεις του παριστάμενου μέρους και θεσπίζεται μαχητό τεκμήριο περί της αλήθειας των ισχυρισμών αυτού, ενώ συγχρόνως μπορούν να επιβληθούν στο απόν μέρος οι διοικητικές κυρώσεις του άρθρου 24 ν. 3996/2011 μετά από κλήση για παροχή γραπτών εξηγήσεων.

9. Η διαδικασία ολοκληρώνεται με το αιτιολογημένο Πόρισμα του Επιθεωρητή, το οποίο δύναται να περιλαμβάνει και την επιβολή των διοικητικών κυρώσεων, συμπεριλαμβανομένης της εντολής περί λήψης προσωρινών μέτρων του άρθρου 19 του ν. 4808/2018, καθώς και την υποβολή μηνυτήριας αναφοράς εάν συντρέχει περίπτωση ποινικού αδικήματος. Σε περίπτωση που ήδη έχει εκδοθεί εντολή λήψης προσωρινών μέτρων, με το Πόρισμα αποφασίζεται η διατήρηση, ή η ανάκληση ή η μεταβολή των διαταχθέντων προσωρινών μέτρων.

10. Σε κάθε περίπτωση ισχύουν οι διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 4 του ν. 3094/2003, όταν ο Συνήγορος του Πολίτη ασκεί την κατά νόμο αρμοδιότητά του προς ιδίαν έρευνα και διαμόρφωση τελικού πορίσματός του επί καταγγελίας.

Άρθρο 7

ΛΟΙΠΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ - ΕΝΑΡΞΗ ΙΣΧΥΟΣ

1. Σε περίπτωση που στην αίτηση της εργατικής διαφοράς σωρεύεται αίτημα που άπτεται των κοινών διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας, ζητείται από τον αιτούντα κατά την υποβολή της αίτησης ο διαχωρισμός, ώστε κάθε αίτημα να συζητηθεί σύμφωνα με την κατά νόμο προβλεπόμενη διαδικασία επίλυσης εργατικής διαφοράς.

2. Για τα θέματα που δεν ρυθμίζονται με την παρούσα εφαρμόζεται το άρθρο 3 του ν. 3996/2011, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 23 του ν. 4144/2013 και το άρθρο 122 ν. 4808/2021.

3. Η ισχύς της παρούσης άρχεται από της δημοσίευσής της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και οι εκκρεμείς στην Επιθεώρηση Εργασίας διαφορές με αντικείμενο περιστατικά βίας και παρενόχλησης στην εργασία κατά την έναρξη ισχύος της παρούσης ολοκληρώνονται σύμφωνα με το προϊσχύσαν νομικό πλαίσιο.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 9 Δεκεμβρίου 2021

Ο Υπουργός

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ