Αριθμ. 38428 ΕΞ 2021

ΦΕΚ B' 5231/11.11.2021

Κανόνες για την παροχή ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών.

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις:

α) του ν. 4727/2020 «Ψηφιακή Διακυβέρνηση (Ενσωμάτωση στην Ελληνική Νομοθεσία της Οδηγίας (ΕΕ) 2016/2102 και της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1024) - Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες (Ενσωμάτωση στο Ελληνικό Δίκαιο της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/1972) και άλλες διατάξεις» (Α’ 184), ιδίως των άρθρων 22 και 23 και της παρ. 14 του άρθρου 107,

β) του άρθρου 47 του ν. 4623/2019 «Ρυθμίσεις του Υπουργείου Εσωτερικών, διατάξεις για την ψηφιακή διακυβέρνηση, συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις και άλλα επείγοντα ζητήματα» (Α’ 134),

γ) του άρθρου 16 του ν. 4704/2020 «Επιτάχυνση και απλούστευση της ενίσχυσης οπτικοακουστικών έργων, ενίσχυση της Ψηφιακής Διακυβέρνησης και άλλες διατάξεις» (Α’ 133),

δ) του π.δ. 81/2019 «Σύσταση, συγχώνευση, μετονομασία και κατάργηση Υπουργείων και καθορισμός των αρμοδιοτήτων τους Μεταφορά υπηρεσιών και αρμοδιοτήτων μεταξύ Υπουργείων» (Α’ 119),

ε) του π.δ. 83/2019 «Διορισμός Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών (Α’ 121),

στ) του π.δ. 40/2020 «Οργανισμός του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης» (Α’ 85),

ζ) του άρθρου 90 του Κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα, ο οποίος κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του π.δ. 63/2005 «Κωδικοποίηση της Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα» (Α’ 98).

2. Την υπό στοιχεία Υ6/2019 απόφαση του Πρωθυπουργού «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Υπουργό Επικρατείας» (Β’ 2902).

3. Την υπό στοιχεία ΕΞ 2019 απόφαση του Υπουργού Επικρατείας «Λειτουργία Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης» (Β’ 3990).

4. Την υπό στοιχεία 3981/ΕΞ2020/20 απόφαση του Υπουργού Επικρατείας «Παροχή Υπηρεσίας Αυθεντικοποίησης ΧρηστώνoAuth2.0 σε Πληροφοριακά Συστήματα τρίτων Φορέων» (Β’ 762).

5. Την υπό στοιχεία 29810/ΕΞ2020/20 απόφαση του Υπουργού Επικρατείας «Διαδικασία αυθεντικοποίησης υπαλλήλων του δημοσίου τομέα σε ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες» (Β’ 4798).

6. Την υπό στοιχεία 5620/ΕΞ2021/21 απόφαση του Υπουργού Επικρατείας «Ρύθμιση ειδικότερων θεμάτων για την υποβολή αιτήσεων και την έκδοση εγγράφων μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr ΕΨΠ) καθώς και για τη χρήση των θυρίδων φορέων και χρηστών που τηρούνται σε αυτή» (Β’ 849).

7. Την υπ’ αρ. 6810/9.3.2021 απόφαση του Υπουργού Επικρατείας «Λειτουργία Εθνικού Μητρώου Επικοινωνίας (Ε.Μ.Επ)» (Β’ 988).

8. Την υπό στοιχεία 120301 ΕΞ 2021 απόφαση του Υπουργού Επικρατείας «Βίβλος Ψηφιακού Μετασχηματισμού» (Β’ 2894).

9. Την ανάγκη εναρμόνισης του πλαισίου παροχής ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών από τους φορείς του δημόσιου τομέα μέσω της θέσπισης ενιαίων κανόνων για την παροχή τους μέσα από την Ενιαία Ψηφιακή Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr - ΕΨΠ).

10. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις της παρούσας δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού, αποφασίζουμε:

Άρθρο 1

Πεδίο Εφαρμογής - Αντικείμενο

1. Η παρούσα απόφαση ρυθμίζει ειδικότερα ζητήματα για την παροχή ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών από τους φορείς του δημόσιου τομέα, σύμφωνα με τους κανόνες που θέτει το Κεφάλαιο Στ’ του Μέρους Α’ του ν. 4727/2020 (Α’ 184) και ιδίως τα άρθρα 22 και 23.

2. Η παρούσα θέτει ειδικότερους κανόνες και υποχρεώσεις στους φορείς του δημόσιου τομέα, όπως αυτοί ορίζονται στην παρ. 57 του άρθρου 2 του ν. 4727/2020, κατά την παροχή ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών σε πολίτες και επιχειρήσεις, με την επιφύλαξη του δεύτερου εδαφίου της παρ. 7 του άρθρου 35 του ιδίου νόμου.

Άρθρο 2

Ορισμοί

Λέξεις ή φράσεις που χρησιμοποιούνται στην παρούσα έχουν την έννοια που τους αποδίδει ο ν. 4727/2020, ιδίως το άρθρο 2.

Άρθρο 3

Παροχή ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης

1. Με την επιφύλαξη των ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών που παρέχει η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ), όλοι οι φορείς του δημόσιου τομέα παρέχουν ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες αποκλειστικά μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr - ΕΨΠ).

2. Για την παροχή ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών μέσω της ΕΨΠ οι ανωτέρω φορείς ακολουθούν τους τεχνικούς και σχεδιαστικούς κανόνες των άρθρων 6 και 7 της παρούσας. Εφόσον οι φορείς αυτοί παρέχουν τις υφιστάμενες ή/και τυχόν νέες ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες χρησιμοποιώντας δικές τους υποδομές και εφαρμογές, οφείλουν επιπλέον:

α) να μην παρουσιάζουν αναλυτικά την υπηρεσία στην ιστοσελίδα τους, αλλά να παραπέμπουν στην πρότυπη περιγραφή της υπηρεσίας στην ΕΨΠ,

β) να υλοποιούν τις υπηρεσίες τους με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι διακριτή η είσοδος του συναλλασσόμενου σε κάθε υπηρεσία, να προκύπτει δηλαδή διαφορετικός σύνδεσμος (link) ανά υπηρεσία.

3. Οι ανωτέρω φορείς οφείλουν να συνεργάζονται με την Υπηρεσία Συντονισμού ΕΨΠ, η οποία σύμφωνα με το άρθρο 16 του ν. 4704/2020 (Α’ 133) έχει ως βασική αποστολή - μεταξύ άλλων - τη διάθεση των υπηρεσιών μέσα από την Ενιαία Ψηφιακή Πύλη και τη διασφάλιση της εναρμόνισης των υπηρεσιών που σχεδιάζουν και υλοποιούν οι φορείς του δημόσιου τομέα με την Ενιαία Ψηφιακή Πύλη.

4. Η υποχρέωση αυτή, που αποτυπώνεται και στο άρθρο 23 του ν. 4727/2020, αφορά τόσο τον σχεδιασμό νέων όσο και την παροχή υφιστάμενων ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών, εκπληρώνεται, δε, μέσα από τη διαδικασία των άρθρων 4 και 5 της παρούσας.

Άρθρο 4

Διαδικαστικές υποχρεώσεις για τις υφιστάμενες ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες

1. Όλοι οι φορείς του δημόσιου τομέα οφείλουν να ελέγξουν αν οι ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες που παρέχουν κατά τη δημοσίευση της παρούσας σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες παρουσιάζονται στην Ενιαία Ψηφιακή Πύλη (gov.gr-ΕΨΠ). Ο έλεγχος μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσα από τον ιστότοπο gov.gr επιλέγοντας από την αρχική σελίδα τον φορέα και τις υπηρεσίες που παρέχει.

2. Εάν δεν παρουσιάζεται στην ΕΨΠ ο φορέας ή κάποια υπηρεσία του, υποβάλλεται αίτηση από τον φορέα στην Υπηρεσία Συντονισμού ΕΨΠ στην ηλεκτρονική διεύθυνση govgrservices@mindigital.gr. Στην αίτηση ο φορέας γνωστοποιεί τα στοιχεία της παρ. 1 του άρθρου 5 και τα στοιχεία επικοινωνίας (όνομα, τηλέφωνο, e-mail, θέση στον φορέα) του υπαλλήλου αρμόδιου για τη συνεργασία με την Υπηρεσία Συντονισμού ΕΨΠ (υπεύθυνος επικοινωνίας). Ο υπεύθυνος επικοινωνίας μπορεί να είναι ένας ανά φορέα ή ανά ψηφιακή δημόσια υπηρεσία. Για τα Υπουργεία υπεύθυνος επικοινωνίας μπορεί να ορίζεται υπάλληλος ή ο προϊστάμενος της Υπηρεσίας Ψηφιακής Διακυβέρνησης του άρθρου 9 του ν. 4727/2020.

3. Οι υπεύθυνοι επικοινωνίας οφείλουν να ενημερώνουν αμελλητί στην ηλεκτρονική διεύθυνση govgrservices@mindigital.gr την Υπηρεσία Συντονισμού ΕΨΠ για κάθε αλλαγή που συντελείται στο περιεχόμενο της αναρτημένης στην ΕΨΠ ψηφιακής δημόσιας υπηρεσίας, ώστε να εξασφαλίζεται η επικαιροποιημένη πληροφόρηση πολιτών και επιχειρήσεων.

Άρθρο 5

Διαδικαστικές υποχρεώσεις για τις νέες ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες

1. Οι φορείς του δημόσιου τομέα οφείλουν να υποβάλουν αίτηση στην Υπηρεσία Συντονισμού ΕΨΠ στην ηλεκτρονική διεύθυνση govgrservices@mindigital.gr για κάθε νέα ψηφιακή δημόσια υπηρεσία που προτίθενται να υλοποιήσουν. Στην αίτηση περιλαμβάνονται τα εξής στοιχεία:

α) Όνομα της νέας ψηφιακής δημόσιας υπηρεσίας.

β) Σύντομη περιγραφή της.

γ) Το θεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο (εφόσον έχει εκδοθεί) που αφορά την ψηφιακή δημόσια υπηρεσία.

δ) Σύνδεσμος «Επικοινωνία» με τα στοιχεία επικοινωνίας του Φορέα, ώστε να απευθύνονται οι συναλλασσόμενοι-χρήστες της ψηφιακής δημόσιας υπηρεσίας, εφόσον επιθυμούν να υποβάλουν κάποιο αίτημα υποστήριξης.

ε) Σύνδεσμος «Εγχειρίδιο Χρήσης» με αναρτημένο εγχειρίδιο περιγραφής της διαδικασίας, όπως αυτή θα εκτελείται στην εφαρμογή.

στ) Σύνδεσμος «Συχνές ερωτήσεις» με αναρτημένες συχνές ερωτήσεις και απαντήσεις.

ζ) Σύνδεσμος «Ανακοινώσεις» με χρήσιμες ανακοινώσεις για τους συναλλασσόμενουςχρήστες της ψηφιακής δημόσιας υπηρεσίας.

η) Στοιχεία επικοινωνίας του επιχειρησιακά υπευθύνου και του τεχνικά υπευθύνου.

θ) Τον κωδικό της διαδικασίας στο Μητρώο Διαδικασιών https://reg-diavlos.gov.gr/αν η διαδικασία έχει ήδη καταχωρισθεί στο Μητρώο.

2. Η ίδια διαδικασία ακολουθείται και στην περίπτωση τροποποίησης υφιστάμενης διαδικασίας που παρουσιάζεται ήδη στην ΕΨΠ.

Άρθρο 6

Τεχνικοί κανόνες

1. Κάθε ψηφιακή δημόσια υπηρεσία πρέπει να είναι διαθέσιμη μέσω υπερσυνδέσμου με κατάληξη gov.gr.

2. Για την πρόσβαση των συναλλασσόμενων-χρηστών των ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών, ο φορέας χρησιμοποιεί την υπηρεσία αυθεντικοποίησης χρηστών oAuth2.0 που παρέχεται από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης (ΓΓΠΣΔΔ) του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, σύμφωνα με την υπό στοιχεία 3981/ΕΞ2020/20 απόφαση του Υπουργού Επικρατείας (Β’ 762).

3. Για την πρόσβαση των αρμόδιων υπαλλήλων των φορέων κατά την παροχή των υπηρεσιών, χρησιμοποιείται η υπηρεσία αυθεντικοποίησης χρηστών δημόσιας διοίκησης oAuth2.0PA, σύμφωνα με την υπό στοιχεία 29810/ ΕΞ2020/20 απόφαση του Υπουργού Επικρατείας (Β’ 4798).

4. Με την επιφύλαξη της παρ. 3 του άρθρου 86 του ν. 4727/2020, οι φορείς του δημόσιου τομέα οφείλουν να παρέχουν τις ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες τους με τη χρήση υπολογιστικών υποδομών νέφους (cloud computing) και σε κάθε περίπτωση μέσα από τα κυβερνητικά νέφη του άρθρου 87 του ν. 4727/2020.

5. Όπου η κείμενη νομοθεσία απαιτεί την προσκόμιση δικαιολογητικών, αυτά αντικαθίσταται, όπου αυτό είναι εφικτό, μέσω διασύνδεσης συστημένων και μέσω χρήσης διαδικτυακών υπηρεσιών (web services) του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της ΓΓΠΣΔΔ του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

6. Κατά την υλοποίηση των ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών, χρησιμοποιούνται οι θυρίδες των φορέων του δημόσιου τομέα. Εφόσον ο φορέας δεν διαθέτει θυρίδα, ακολουθείται η διαδικασία που ορίζεται στην υπό στοιχεία 5620/ΕΞ2021/21 απόφαση του Υπουργού Επικρατείας (Β’ 849).

7. Εάν για την παροχή των ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών απαιτούνται τα στοιχεία επικοινωνίας των χρηστώνφυσικών προσώπων, τα στοιχεία αυτά αντλούνται αποκλειστικά από το Εθνικό Μητρώο Επικοινωνίας (Ε.Μ.Επ) μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ.. Σε κάθε περίπτωση, οι πλατφόρμες παροχής ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών ενημερώνουν τους χρήστες για τη δυνατότητα καταχώρισης των στοιχείων επικοινωνίας στο Ε.Μ.Επ. και παρέχουν τον σχετικό σύνδεσμο.

Άρθρο 7

Σχεδιαστικοί κανόνες

1. Κατά τον σχεδιασμό νέων ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών, οι φορείς του δημόσιου τομέα οφείλουν να χρησιμοποιούν τον οδηγό σχεδίασης στον σύνδεσμο https://guide.services.gov.gr, καθώς και τους οδηγούς παρουσίασης υπηρεσίας, συγγραφής περιεχομένου και χρήσης λογοτύπου που παρουσιάζονται στον σύνδεσμο https://foreis.services.gov.gr.

2. Ο σχεδιασμός των ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών πρέπει να ακολουθεί τους κανόνες ευχρηστίας, ασφάλειας, παρουσίασης και υποστήριξης που προβλέπονται στη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού και υπακούουν στις εξής αρχές:

α) Ψηφιακή παροχή υπηρεσιών ως προεπιλογή (digital by default).

β) Διασυνοριακές υπηρεσίες ως προεπιλογή (crossborder by default).

γ) Παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών (inclusive by default).

δ) Αρχή μόνο μίας φοράς/μόνον άπαξ (once-only principle) για την παροχή δεδομένων πολιτών και επιχειρήσεων προς το Δημόσιο.

ε) Ιδιωτικότητα και προστασία δεδομένων, με ενσωμάτωση τους από τη φάση του σχεδιασμού (Personal Data Protection by design and by default).

στ) Διαλειτουργικότητα ως προεπιλογή (interoperability by default).

ζ) Ανοιχτότητα και διαφάνεια (openness/transparency by default).

η) Έμφαση στην εξυπηρέτηση του πολίτη: σχεδιασμός των υπηρεσιών, συστημάτων και των διεπαφών τους με βάση τις ανάγκες του πολίτη (πολιτο-κεντρική προσέγγιση).

θ) Έμφαση στην ευχρηστία των υπηρεσιών, διαθεσιμότητα τους σε βάση 24/7.

ι) Συλλογή στοιχείων από τη βάση ή την πηγή, αντί για εκ των υστέρων καταχώριησή τους.

ια) Μια μοναδική πηγή για κάθε στοιχείο (αρχή DRY—Don’t Repeat Yourself).

ιβ) Συλλογή μόνο κωδικοποιημένων δεδομένων.

ιγ) Μοναδικό σημείο εισόδου και πολυκαναλικές υπηρεσίες.

ιδ) Υιοθέτηση ανοιχτών προτύπων.

ιε) Υλοποίηση πληροφοριακών συστημάτων αποκλειστικά πάνω σε νεφοϋπολογιστικές υποδομές υπηρεσίες.

ιστ) Υιοθέτηση οριζόντιου σχεδίου αποτύπωσης, διαχείρισης, αξιοποίησης και διασύνδεσης των βασικών και άλλων μητρώων των φορέων του δημοσίου.

ιζ) Συνεχής αξιολόγηση των ηλεκτρονικών υπηρεσιών, από αρμόδια υπηρεσία του κάθε φορέα, όπως και από τους χρήστες των υπηρεσιών (πολίτες ή/και άλλους φορείς).

Άρθρο 8

Υποστήριξη χρηστών ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών

1. Κάθε φορέας που παρέχει ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες οφείλει να διαθέτει υπηρεσία υποστήριξης των χρηστών. Εφόσον δεν διαθέτει ο ίδιος τέτοια υπηρεσία, μπορεί να ενταχθεί στην αντίστοιχη υπηρεσία της ΕΨΠ (support.gov.gr).

2. Η υποστήριξη των χρηστών γίνεται μέσω του συνδέσμου «Επικοινωνία» της περ. δ’ της παρ. 1 του άρθρου 5.

Άρθρο 9

Μεταφορά πλατφορμών και υπερσυνδέσμων στην Ενιαία Ψηφιακή Πύλη

Η υποχρέωση μεταφοράς πλατφορμών και υπερσυνδέσμων στην ΕΨΠ, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 105 του ν. 4727/2020, εκπληρώνεται με την τήρηση των τεχνικών κανόνων του άρθρου 6.

Άρθρο 10

Έναρξη ισχύος

Η απόφαση αυτή αρχίζει να ισχύει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Καλλιθέα, 29 Oκτωβρίου 2021

Ο Υπουργός

ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΠΙΕΡΡΑΚΑΚΗΣ