Υπουργείο Οικονομικών

Δευτέρα, 1 Νοεμβρίου 2021

Δελτίο Τύπου

Τοποθέτηση της Γενικής Γραμματέως Φορολογικής Πολιτικής και Δημόσιας Περιουσίας κυρίας Αθηνάς Καλύβα σχετικά με τα φορολογικά κίνητρα για την προσέλκυση νέων φορολογικών κατοίκων και επενδύσεων στην Ελλάδα

Σε συνέχεια όσων ανέφεραν ο κ. Υπουργός και ο κ. Υφυπουργός, θα αναπτύξω τα βασικά χαρακτηριστικά των νέων φορολογικών κινήτρων προσέλκυσης φορολογικών κατοίκων και επενδύσεων στην Ελλάδα και θα παραθέσω στοιχεία από την εφαρμογή των ρυθμίσεων.

Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να τονίσω ότι η φορολογική πολιτική δεν αποτελεί εργαλείο μόνο για τη βιωσιμότητα των δημόσιων εσόδων. Η φορολογική πολιτική με το κατάλληλο μείγμα όταν συνδυάζεται και με τον εκσυγχρονισμό της φορολογικής νομοθεσίας, συμβάλλει στη δημιουργία ενός ασφαλούς νομικού πλαισίου, που ενισχύει την εμπέδωση ενός ελκυστικού και αξιόπιστου επενδυτικού κλίματος, ενισχύοντας την απασχόληση και συναφώς την ανάπτυξη της οικονομίας.

Στο πλαίσιο υλοποίησης του κυβερνητικού έργου, εντάσσεται η προσπάθεια διεύρυνσης της φορολογικής βάσης με μεταρρυθμίσεις ουσίας στη φορολογία εισοδήματος, και ειδικότερα σε εκείνη των φυσικών προσώπων, όπου υπάρχει περιθώριο παρεμβάσεων – σε αντίθεση με τους περιορισμούς που υφίστανται στο νομικό πλαίσιο της φορολογίας των εταιρειών.

Τα τελευταία 2 χρόνια μελετήθηκαν στο Υπουργείο Οικονομικών τα φορολογικά συστήματα και ελήφθησαν υπόψη οι βέλτιστες πρακτικές άλλων χωρών, για την εισαγωγή και στη χώρα μας φορολογικών κινήτρων – υιοθετώντας για πρώτη φορά ολιστική προσέγγιση – με στόχο την προσέλκυση νέων φορολογικών κατοίκων και επενδύσεων στην Ελλάδα.

Από την αρχή υλοποίησης της ιδέας των συγκεκριμένων 4 μεταρρυθμίσεων στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ΚΦΕ) που προανέφεραν ο κ. Υπουργός και ο κ. Υφυπουργός, πρόθεση ήταν να επηρεαστεί ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ μέσα από δύο μεταβλητές: την απασχόληση και την επένδυση.

Εξειδικεύουμε:

1ον. ΝΕΟ ΑΡΘΡΟ 5Α ΣΤΟΝ ΚΦΕ ΓΙΑ ΕΠΕΝΔΥΤΕΣ – ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΦΕΛΗ

Με τον ν. 4646/2019 εισήχθη νέο άρθρο 5Α στον ν.4172/2013 (ΚΦΕ), δίνοντας τη δυνατότητα, από το φορολογικό έτος 2020, σε φορολογούμενο, φυσικό πρόσωπο, που μεταφέρει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα, να υπαχθεί για 15 έτη σε εναλλακτική φορολόγηση του εισοδήματος που προκύπτει στην αλλοδαπή, εφόσον πληροί – σωρευτικά – δύο συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

• Προϋποθέσεις

Το φυσικό πρόσωπο:

α) Να μην ήταν φορολογικός κάτοικος Ελλάδας τα προηγούμενα 7 από τα 8 έτη, και

β) Να αποδεικνύει ότι επενδύει στην Ελλάδα κατ’ ελάχιστο το ποσό των 500.000 ευρώ σε ακίνητα ή επιχειρήσεις ή κινητές αξίες ή μετοχές ή μερίδια σε εταιρείες με έδρα την Ελλάδα εντός 3ετίας

ή

το φυσικό πρόσωπο να έχει αποκτήσει και να διατηρεί άδεια διαμονής για επενδυτική δραστηριότητα στην Ελλάδα (Golden Visa).

• Φορολογική μεταχείριση και οφέλη
  • Ο φορολογούμενος υπόκειται σε ετήσιο φόρο κατ’ αποκοπή φόρο 100.000 ευρώ για όλα τα εισοδήματα αλλοδαπής προέλευσης, καλύπτοντας κάθε φορολογική υποχρέωσή του για όλα τα εισοδήματα αλλοδαπής προέλευσης, δίχως υποχρέωση δήλωσης τους.
  • Υποχρέωση δήλωσης του εισοδήματος ημεδαπής με την υποβολή της ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και φορολόγησή του με τις γενικές διατάξεις.
  • Δυνατότητα επέκτασης σε άλλα μέλη της οικογένειας με καταβολή ετησίως επιπλέον κατ’ αποκοπή φόρου ύψους 20.000 ευρώ ανά μέλος.
  • Απαλλαγή από κάθε φόρο κληρονομιών ή/δωρεών περιουσίας που βρίσκονται στην αλλοδαπή.
  • Μη υποχρέωση δικαιολόγησης του εισαγόμενου συναλλάγματος.

2ον. ΝΕΟ ΑΡΘΡΟ 5Β ΚΦΕ ΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΥΣ – ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΦΕΛΗ

Το επόμενο βήμα για τη χορήγηση φορολογικών κινήτρων έγινε με τον ν. 4714/2020, με τον οποίο εισήχθη νέο άρθρο 5Β στον ΚΦΕ, σύμφωνα με τις διατάξεις του οποίου από το φορολογικό έτος 2020, ο φορολογούμενος, φυσικό πρόσωπο, δικαιούχος εισοδήματος από σύνταξη που προκύπτει στην αλλοδαπή, ο οποίος μεταφέρει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα, υπάγεται, για 15 φορολογικά έτη, σε εναλλακτικό τρόπο φορολόγησης για το εισόδημα που προκύπτει στην αλλοδαπή, εφόσον ισχύουν, σωρευτικά, 3 συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

• Προϋποθέσεις

Το φυσικό πρόσωπο:

α) Να είναι δικαιούχος εισοδήματος από σύνταξη που προκύπτει στην αλλοδαπή,

β) Να μην ήταν φορολογικός κάτοικος Ελλάδας τα προηγούμενα 5 από τα 6 έτη και

δ) Να μεταφέρει τη φορολογική του κατοικία από κράτος με το οποίο είναι σε ισχύ συμφωνία διοικητικής συνεργασίας στον τομέα της φορολογίας με την Ελλάδα.

• Φορολογική μεταχείριση και οφέλη
  • Καταβολή ετησίως φόρου με συντελεστή 7% αυτοτελώς για το σύνολο του εισοδήματός που αποκτήθηκε στην αλλοδαπή.
  • Υποχρέωση δήλωσης όλων των κατηγοριών εισοδήματος, ημεδαπής και αλλοδαπής προέλευσης, με την υποβολή της ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
  • Φορολόγηση με γενικές διατάξεις του εισοδήματος ημεδαπής προέλευσης (που προκύπτει στην Ελλάδα).

3ον. ΝΕΟ ΑΡΘΡΟ 5Γ ΚΦΕ ΓΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ – ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΦΕΛΗ

Το πλαίσιο των φορολογικών κινήτρων συμπληρώθηκε με τον ν. 4758/2020, με τον οποίο εισήχθη νέο άρθρο 5Γ στον ΚΦΕ, στοχεύοντας στην προσέλκυση φυσικών προσώπων με μισθωτή εργασία, αυτοαπασχολούμενων και Ελλήνων που έφυγαν από τη χώρα κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης.

Με τις διατάξεις του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ, από το φορολογικό έτος 2021, ο φορολογούμενος, φυσικό πρόσωπο, που μεταφέρει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα, υπάγεται για 7 φορολογικά έτη σε ειδικό τρόπο φορολόγησης εισοδήματος από μισθωτή εργασία και επιχειρηματική δραστηριότητα που προκύπτει στην ημεδαπή, εφόσον ισχύουν σωρευτικά 4 συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

• Προϋποθέσεις

Το φυσικό πρόσωπο:

α) Να μην ήταν φορολογικός κάτοικος της Ελλάδος τα προηγούμενα 5 από τα 6 έτη.

β) Να μεταφέρει τη φορολογική του κατοικία από κράτος-μέλος της Ε.Ε. ή του ΕΟΧ ή από κράτος με το οποίο είναι σε ισχύ συμφωνία διοικητικής συνεργασίας στον τομέα της φορολογίας με την Ελλάδα.

γ) Να παρέχει υπηρεσίες στην Ελλάδα στο πλαίσιο εργασιακής σχέσης σε νέα θέση (που ασκείται είτε σε ημεδαπό νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα είτε σε μόνιμη εγκατάσταση αλλοδαπής επιχείρησης στην Ελλάδα).

δ) Να δηλώνει ότι θα παραμείνει στην Ελλάδα τουλάχιστον για μία διετία.

• Φορολογική μεταχείριση και οφέλη
  • Απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος και την εισφορά αλληλεγγύης του 50% του εισοδήματος από τη μισθωτή εργασία που προκύπτει στην Ελλάδα για νέους φορολογικούς κατοίκους.
  • H ίδια φορολογική μεταχείριση ισχύει για την παροχή ανεξάρτητων υπηρεσιών για νέους φορολογικούς κατοίκους που κάνουν έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας στην Ελλάδα (ελεύθεροι επαγγελματίες ή επιχειρηματίες).
  • Μη εφαρμογή ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης (τεκμήρια) για κατοικία και επιβατικό αυτοκίνητο ιδιωτικής χρήσης.

4ον. ΝΕΟ ΑΡΘΡΟ 71Η ΚΦΕ – ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ (FAMILY OFFICES)

Τέλος, το πλαίσιο προσέλκυσης στην Ελλάδα φυσικών προσώπων με φορολογική κατοικία στο εξωτερικό ολοκληρώθηκε με τον ν. 4778/2021, με τον οποίο προστέθηκε νέο άρθρο 71 Η στον ΚΦΕ και εισήχθη για πρώτη φορά στο ελληνικό δίκαιο η έννοια των family offices – εταιρείες διαχείρισης οικογενειακής περιουσίας.

Ειδικότερα, θεσπίστηκαν σαφείς και διαφανείς κανόνες για τη σύσταση και λειτουργία εταιρειών ειδικού σκοπού διαχείρισης οικογενειακής περιουσίας, παρέχοντας κίνητρα ως προς τον τρόπο προσδιορισμού του φορολογητέου εισοδήματος των family offices με βάση τις δαπάνες που πραγματοποιούν, ώστε η διαχείριση των χρηματικών ροών και της οικογενειακής περιουσίας φυσικών προσώπων με φορολογική κατοικία στην Ελλάδα, να πραγματοποιείται από τις εταιρείες αυτές, εφόσον ισχύουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

• Προϋποθέσεις σύστασης:

Το Family office θα πρέπει : 

α) Να απασχολεί στην Ελλάδα προσωπικό τουλάχιστον 5 ατόμων εντός 12 μηνών από την ίδρυσή του και

β) Να πραγματοποιεί στην Ελλάδα δαπάνες λειτουργίας τουλάχιστον 1.000.000 ευρώ ετησίως.

• Λειτουργία Family Office στην Ελλάδα:
  • Με οποιαδήποτε νομική μορφή (ΑΕ, ΕΠΕ, προσωπική εταιρεία κ.λπ.), πλην αυτής των νομικών προσώπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.
• Αποκλειστικός σκοπός:
  • Η παροχή υποστήριξης σε φυσικά πρόσωπα φορολογικούς κατοίκους Ελλάδας και στα μέλη των οικογενειών τους κατά τη διοίκηση και διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων και επενδύσεών τους.
• 71Η ΚΦΕ – FAMILY OFFICES – ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΦΕΛΗ
  • Προσδιορισμός του φορολογητέου εισοδήματος με τη μέθοδο κόστους πλέον περιθώριο κέρδους (Cost plus Method - CPM) του ΟΟΣΑ, με εφαρμογή ποσοστού κέρδους 7% στο σύνολο των πάσης φύσεως εξόδων και αποσβέσεών τους, πλην του φόρου εισοδήματος.
  • Όλες οι δαπάνες στις οποίες εφαρμόζεται το σταθερό ποσοστό κέρδους θα εκπίπτουν, εφόσον τεκμηριώνονται με παραστατικά, όπως προβλέπει η ελληνική νομοθεσία.
  • Εφαρμογή του προβλεπόμενου εταιρικού φορολογικού συντελεστή, δηλαδή 22%, από το φορολογικό έτος 2021 και μετά.
  • ΦΠΑ: Οι εσωτερικές πράξεις που διενεργούνται μεταξύ του Family Office και των προσώπων που συμμετέχουν σε αυτό, ως πράξεις που διενεργούνται εντός ενιαίας οντότητας, είναι εκτός του πεδίου εφαρμογής του ΦΠΑ.
  • Παρακράτηση φόρου για τις πληρωμές που θα πραγματοποιούνται σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις.

Το πλαίσιο των Family Offices αναμένεται να λειτουργήσει συμπληρωματικά στην προσέλκυση περισσότερων φυσικών προσώπων με φορολογική κατοικία στο εξωτερικό και θα εφαρμόζεται για όλα τα φυσικά πρόσωπα που είναι ήδη ή καθίστανται φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας, κατ’ εφαρμογή των κείμενων διατάξεων ή των ειδικότερων διατάξεων των άρθρων 5Α, 5Β και 5Γ του ΚΦΕ.

Αναμένεται σύντομα η έκδοση της κανονιστικής απόφασης που θα ορίζει τις λεπτομέρειες εφαρμογής του νέου αυτού πλαισίου οικονομικής δραστηριότητας.

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 

Άρθρο 5Α του ΚΦΕ – Για επενδυτές

Το 2020, πρώτο έτος εφαρμογής των διατάξεων, παρά τις εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες του πρώτου κύματος της πανδημίας, υποβλήθηκαν 20 αιτήσεις, από τις οποίες εγκρίθηκαν οι αιτήσεις 18 επενδυτών και 7 συγγενικών τους προσώπων.

Οι αιτήσεις αφορούσαν επενδυτές από 9 χώρες, κυρίως εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης (Αυστραλία, Αργεντινή, Ελβετία, Η.Π.Α., Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ηνωμένο Βασίλειο, Μονακό, Παναμάς, Ρωσία), ενώ το σύνολο του βεβαιωθέντος και καταβληθέντος φόρου ανήλθε σε 1,9 εκατ. ευρώ το 2020.

Το 2021, δεύτερο έτος εφαρμογής των διατάξεων, έγινε δεκτή η υπαγωγή στις διατάξεις για 57 επενδυτές και 16 συγγενικά τους πρόσωπα από  18 χώρες, εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης (Βέλγιο, Βενεζουέλα, Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία, Η.Π.Α., Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισραήλ, Καναδάς, Κύπρος, Λίβανος, Μάλτα, Μονακό, Ομάν, Ρωσία, Σενεγάλη, Τσεχία). 

Το σύνολο του βεβαιωθέντος φόρου είναι 7,9 εκατ. ευρώ για το 2021, εκ των οποίων έχει ήδη καταβληθεί μέχρι σήμερα ποσό ύψους 7,5 εκατ. ευρώ.

Συνεπώς, για δύο έτη εφαρμογής έχουμε συνολικά έως σήμερα 75 επενδυτές και 23 συγγενικά τους πρόσωπα από 21 χώρες, εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, να έχουν υπαχθεί στις ευνοϊκές διατάξεις του άρθρου 5 Α του ΚΦΕ για επενδυτές και τα δημόσια ταμεία να έχουν εισπράξει συνολικά 9,4 εκατ. ευρώ.

Συνεπώς, αυτή η κυβερνητική πρωτοβουλία υλοποιείται εξαιρετικά, με μεγάλο ενδιαφέρον επενδυτών.

Άρθρο 5Β του ΚΦΕ – Για αλλοδαπούς συνταξιούχους

Το 2020, πρώτο έτος εφαρμογής των διατάξεων, υποβλήθηκαν 8 αιτήσεις, από φορολογούμενους από  4 χώρες, κυρίως εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης (Γερμανία, Ελβετία, Η.Π.Α., Ολλανδία), από τις οποίες εγκρίθηκαν οι 7.

Για το 2020 ο φόρος που βεβαιώθηκε και καταβλήθηκε, με βάση τις ετήσιες φορολογικές δηλώσεις που έχουν υποβληθεί μόνο από τα 7 ως άνω φυσικά πρόσωπα, ανέρχεται στο ποσό των 19.000 ευρώ.

Το 2021, δεύτερο έτος εφαρμογής των διατάξεων, υποβλήθηκαν 206 αιτήσεις από φορολογούμενους προερχόμενους από 21 χώρες τόσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και εκτός αυτής (Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία, Ηνωμένο Βασίλειο, Η.Π.Α., Ισπανία, Ιταλία, Κύπρος, Μάλτα, Νότια Αφρική, Ολλανδία, Ουκρανία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Ρωσία, Σουηδία, Τουρκία, Χονγκ Κονγκ), εκ των οποίων εγκρίθηκαν 150 αιτήσεις.

Για το 2021 δεν υφίστανται ακόμη στοιχεία για τον φόρο που θα προσδιοριστεί για τους 150 υπαχθέντες συνταξιούχους, καθώς ο φόρος βεβαιώνεται με την υποβολή της ετήσιας φορολογικής δήλωσης εκάστου φορολογικού έτους. Επομένως, αναλυτικά στοιχεία θα είναι διαθέσιμα εντός του 2022.

Συνεπώς, και αυτή η κυβερνητική πρωτοβουλία προσελκύει μεγάλο ενδιαφέρον συνταξιούχων της αλλοδαπής.

Άρθρο 5Γ του ΚΦΕ – Για εργαζόμενους και ελεύθερους επαγγελματίες

Η διαδικασία υποβολής των αιτήσεων ξεκίνησε φέτος, έπειτα από την έκδοση της σχετικής Υπουργικής Απόφασης.

Ήδη για το 2021 έχουν υποβάλει αίτηση να υπαχθούν στις ευεργετικές διατάξεις περίπου 1.000 φυσικά πρόσωπα – μισθωτοί, ελεύθεροι επαγγελματίες και ατομικές επιχειρήσεις.

Λόγω του εξαιρετικά μεγάλου ενδιαφέροντος δόθηκε παράταση της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής των αιτήσεων έως τα τέλη Σεπτεμβρίου 2021, καθώς και της προθεσμίας προσκόμισης των σχετικών δικαιολογητικών μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου.

Συνεπώς, η συγκεκριμένη κυβερνητική πρωτοβουλία προσελκύει μεγάλο ενδιαφέρον και έχει ιδιαίτερη απήχηση, ιδιαίτερα στο πλαίσιο του brain gain.

Πίνακες - Φορολογικά κίνητρα προσέλκυσης νέων φορολογικών κατοίκων και επενδύσεων στην Ελλάδα

2020