Άρθρο της δικηγορικής εταιρείας "Β.Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ" (VDI Law Firm) "Εγκατάσταση "Shared Services Centers" στην Ελλάδα".

Η VDI https://www.vdilawfirm.com/el/ δραστηριοποιείται σε ένα ευρύ και ολοένα αυξανόμενο φάσμα ζητημάτων εμπορικού και εταιρικού δικαίου, συνδυάζοντας τη νομική κατάρτιση και εμπειρία με την ευελιξία και κατανόηση των σύγχρονων προκλήσεων στο οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον.

Στο ιδιαίτερα ενδιαφέρον άρθρο αναλύονται το νομικό καθεστώς και τα κίνητρα για την εγκατάσταση Μονάδων Παροχής Κοινών Υπηρεσιών στην Ελλάδα από αλλοδαπές επιχειρήσεις .

Η ίδρυση υποκαταστημάτων αλλοδαπών επιχειρήσεων στην Ελλάδα είναι θεσμοθετημένη ήδη εδώ και πέντε δεκαετίες με τον Α.Ν. 89/1967. Σκοπός του έλληνα νομοθέτη κατά τον χρόνο έκδοσης του νόμου, ήταν να προσελκύσει ξένες επενδύσεις μέσω της παροχής φορολογικών κινήτρων για την εγκατάσταση στην Ελλάδα αλλοδαπών εμποροβιομηχανικών και ναυτιλιακών επιχειρήσεων με όραμα να καταστεί η χώρα ένας διεθνής πόλος έλξης. Σήμερα, η αξιοποίηση των προβλέψεων του ως άνω νόμου είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, δεδομένου ότι μπορεί να εξυπηρετήσει την δημιουργία σημαντικών νέων θέσεων απασχόλησης στη χώρα μας σε καινοτόμους τομείς εργασίας (όπως ανάπτυξη λογισμικού, προγραμματισμός, εφοδιαστική αλυσίδα, διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού κ.α.) παράγοντας σημαντικά οφέλη για την εθνική οικονομία, αλλά και για τις αλλοδαπές επιχειρήσεις που θα επιλέξουν να ιδρύσουν υποκατάστημα στη χώρα μας.

Πρόσφατα, ψηφίστηκε ο νόμος 4605/2019, ο οποίος τροποποίησε τον Ν. 89/67 διευρύνοντας το σχετικό πλαίσιο και εξασφαλίζοντας κίνητρα για τη δημιουργία Μονάδων Παροχής Κοινών Υπηρεσιών (ΜΚΥ/Shared Services Centers) στην Ελλάδα.

Ι. Έννοια και σκοπός των εταιρειών του Ν. 89/67 – Προϋποθέσεις σύστασης και λειτουργίας

Ο νόμος προβλέπει τη δυνατότητα εταιρειών εγκατεστημένων στην αλλοδαπή να ιδρύουν θυγατρικές ή υποκαταστήματα, γραφεία και πρακτορεία στην Ελλάδα, τα οποία έχουν ως αποκλειστικό σκοπό την παροχή προς τα κεντρικά τους καταστήματα ή τις συνδεδεμένες με αυτές και μη εγκατεστημένες στην Ελλάδα επιχειρήσεις συγκεκριμένων υπηρεσιών. Ο κατάλογος των επιτρεπόμενων υπηρεσιών, πριν το νόμο 4605/2019, περιελάμβανε τις ακόλουθες υπηρεσίες:

(α) συμβουλευτικού χαρακτήρα,

(β) κεντρικής λογιστικής υποστήριξης,

(γ) ελέγχου ποιότητας παραγωγής, προϊόντων διαδικασιών και υπηρεσιών,

(δ) κατάρτισης μελετών, σχεδίων και συμβάσεων,

(ε) διαφήμισης και μάρκετινγκ,

(στ) επεξεργασίας στοιχείων,

(ζ) λήψης και παροχής πληροφοριών,

(η) έρευνας και ανάπτυξης.

Στις ήδη επιτρεπόμενες υπηρεσίες, προστέθηκαν με το νόμο 4605/2019 και οι ακόλουθες κατηγορίες υπηρεσιών, σε μια προσπάθεια του νομοθέτη να καλύψει τις ανάγκες της σύγχρονης οικονομίας όπως διαμορφώνονται διεθνώς:

(θ) ανάπτυξη λογισμικού, προγραμματισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών και υποστήριξης συστημάτων πληροφορικής,

(ι) αποθήκευση και διαχείριση αρχείων και πληροφοριών,

(ια) διαχείριση προμηθευτών, πελατών και εφοδιαστικής αλυσίδας μη συμπεριλαμβανομένης της εκτέλεσης μεταφορών με ίδια μέσα,

(ιβ) διαχείριση και εκπαίδευση ανθρώπινου δυναμικού, και

(ιγ) δραστηριότητες τηλεφωνικού κέντρου και τηλεφωνικής πληροφόρησης που βασίζεται σε ηλεκτρονικό υπολογιστή.

Για την υπαγωγή μιας θυγατρικής ή ενός υποκαταστήματος στις διατάξεις του Ν. 89/67 απαιτείται η λήψη ειδικής άδειας από το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών. Μοναδικές υποχρεώσεις των εταιρειών/υποκαταστημάτων που λειτουργούν υπό το ειδικό αυτό καθεστώς είναι:

• να απασχολούν στην Ελλάδα προσωπικό, τουλάχιστον τεσσάρων (4) ατόμων, εκ των οποίων ένα (1) μπορεί να είναι μερικής απασχόλησης και
• να έχουν ετήσιες δαπάνες λειτουργίας στην Ελλάδα τουλάχιστον εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ.

ΙΙ. Φορολογικά πλεονεκτήματα και άλλα κίνητρα

Ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα του Ν. 89/67, το οποίο καθιστά ελκυστική την ίδρυση εταιρειών/υποκαταστημάτων στην Ελλάδα, είναι ο ειδικός και απλουστευμένος τρόπος φορολόγησής τους. Συγκεκριμένα:

Τα ακαθάριστα έσοδα των εταιρειών από τις παρεχόμενες υπηρεσίες τους προσδιορίζονται με την μέθοδο “cost-plus”, δηλαδή με την προσθήκη ενός προκαθορισμένου ποσοστού κέρδους στο σύνολο των εξόδων τους.

Το εφαρμοζόμενο σε κάθε εταιρεία ποσοστό κέρδους καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών μετά από έλεγχο των συνθηκών της αγοράς στον συγκεκριμένο κλάδο δραστηριότητας. Το εφαρμοζόμενο ποσοστό κέρδους δεν μπορεί να είναι μικρότερο από 5% και επανεξετάζεται κάθε πενταετία.

Όλα τα έξοδα επί των οποίων υπολογίζεται το προκαθορισμένο ποσοστό κέρδους εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα, εφόσον δικαιολογούνται από νόμιμα παραστατικά στοιχεία.

Επιπλέον, ο νομοθέτης με τον Ν. 4605/2019 πρόβλεψε την παροχή κινήτρων-ενισχύσεων για τις επιχειρήσεις που υπάγονται στις διατάξεις του Ν. 89/67. Οι ενισχύσεις αυτές αφορούν σε επιχορηγήσεις μισθολογικών δαπανών, ενισχύσεις για έργα έρευνας και ανάπτυξης, επαγγελματικής κατάρτισης κ.α.

IΙΙ. Εγκατάσταση και λειτουργία Shared Services Centers

Ο Ν. 89/67 αποτελεί ένα χρήσιμο νομοθετικό εργαλείο για την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων στην Ελλάδα, επιτρέποντας σε πολυεθνικούς ομίλους να εγκαθιδρύσουν Μονάδες Παροχής Κοινών Υπηρεσιών, τα λεγόμενα “Shared Services Centers”, δηλαδή μονάδες των οποίων αποκλειστικός σκοπός είναι η παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών προς άλλες εταιρείες του ίδιου ομίλου.

Τα Shared Services Centers αποτελούν μια δυναμικά εξελισσόμενη παγκόσμια τάση χάρη στην τεχνολογική ανάπτυξη και την παγκοσμιοποίηση. Επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να αυξήσουν την λειτουργική τους αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα, να μειώσουν το κόστος των παρεχόμενων υπηρεσιών και να λειτουργούν με μεγαλύτερη ευελιξία. Ήδη στην Ελλάδα έχουν εγκατασταθεί περίπου 150 αλλοδαπές εταιρείες για δημιουργία Shared Services Centers με υπαγωγή στον Ν. 89/67, ορισμένα εκ των οποίων ανήκουν σε μεγάλους πολυεθνικούς ομίλους. Χαρακτηριστικά παραδείγματα ξένων επιχειρήσεων που επέλεξαν την Ελλάδα ως τόπο ίδρυσης υποκαταστήματος του Ν. 89/67 με σκοπό τη λειτουργία Shared Services Center είναι η RED BULL, ο αμερικανικός όμιλος SITEL GROUP, η γερμανική πολυεθνική Τricontes360 και πολλές ακόμα αναδυόμενες.

Αξιοσημείωτο είναι ότι με την πρόσφατη διεύρυνση της λίστας των επιτρεπόμενων υπηρεσιών που μπορούν να αναπτύσσουν οι εταιρείες του Ν. 89/67, ώστε αυτή να περιλαμβάνει και άλλες σημαντικές υποστηρικτικές ενδοομιλικές υπηρεσίες (όπως η ανάπτυξη λογισμικού, ο προγραμματισμός, οι τηλεπικοινωνίες κλπ.) και την παροχή κινήτρων επιχορηγήσεων, ο νόμος ακολουθεί πλέον τις ανάγκες της σύγχρονης οικονομίας και καθιστά τη χώρα μας πιο ανταγωνιστική και συνάμα ελκυστική για την εγκατάσταση Shared Services Centers.

Τα οφέλη που μπορεί να αποκομίσει η χώρα μας από την προσέλκυση τέτοιου είδους επενδύσεων είναι πολλαπλά, με πρωταρχικό την αύξηση των θέσεων απασχόλησης και μάλιστα στελεχιακού προσωπικού σε ταχέως αναπτυσσόμενους τομείς σύγχρονης επιχειρηματικότητας, όπως η ανάπτυξη λογισμικού.

Με τον τρόπο αυτό, μπορεί για παράδειγμα μία αλλοδαπή εταιρεία πληροφορικής να ιδρύσει υποκατάστημα ή θυγατρική εταιρεία προσλαμβάνοντας προσωπικό στην Ελλάδα, το οποίο θα παρέχει εξ αποστάσεως υπηρεσίες στη μητρική και η τελευταία στη συνέχεια θα παρέχει υπηρεσίες στους πελάτες της ανά τον κόσμο.

Εύκολα διαπιστώνει κανείς ότι τα φορολογικά κίνητρα που παρέχει ο νόμος, η διεύρυνση των υπηρεσιών που μπορούν να υπαχθούν σε αυτόν, η ασφάλεια του περιβάλλοντος διαβίωσης, η γεωπολιτική θέση της χώρας και το υψηλά καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό της, αποτελούν συγκριτικά πλεονεκτήματα για την ανάδειξη της Ελλάδας σε διεθνές κέντρο εγκατάστασης και λειτουργίας Shared Services Centers με σημαντικά οικονομικά οφέλη για τη χώρα.