ΠΟΛ. 1058/14-3-2011

ΘEMA: «Εξόφληση φορολογικών στοιχείων αξίας με επιταγή ή μέσω τραπεζικού λογαριασμού σε ειδικές περιπτώσεις συναλλαγών»

Με αφορμή γραπτά και προφορικά ερωτήματα, σχετικά με το προαναφερόμενο θέμα, σας γνωρίζουμε τα εξής:

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

Με τις διατάξεις των δεύτερου, τρίτου και τέταρτου εδαφίων της παραγράφου 2 του άρθρου 18 του Κ.Β.Σ. (π.δ. 186/1992), όπως τέθηκαν και ισχύουν από 1.6.2010, με τις διατάξεις της παραγράφου 25 του άρθρου 19 του ν. 3842/2010, ορίζεται ότι, ειδικά για την απόδειξη της συναλλαγής από το λήπτη φορολογικού στοιχείου που αφορά αγορά αγαθών ή λήψη υπηρεσιών αξίας τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ και άνω απαιτείται η τμηματική ή ολική εξόφληση να γίνεται μέσω τραπεζικού λογαριασμού ή με επιταγή έκδοσης του λήπτη του στοιχείου. Σε περίπτωση εκχώρησης επιταγών τρίτων εκδίδεται άμεσα λογιστική απόδειξη εκχώρησης αξιογράφων στην οποία αναγράφονται τα στοιχεία των εκχωρούμενων επιταγών. Κατ’ εξαίρεση των αναφερομένων στο προηγούμενο εδάφιο, επιτρέπεται ο συμψηφισμός αμοιβαίων ανταπαιτήσεων μεταξύ μητρικής εταιρείας και θυγατρικών εταιρειών.

Σχετικά με την εφαρμογή των προαναφερόμενων διατάξεων σε ειδικές περιπτώσεις συναλλαγών και σε συνέχεια των εγκυκλίων μας ΠΟΛ. 1155/11.11.2010 (τρόπος εξόφλησης συναλλαγών μεταξύ πρακτόρων και αεροπορικών εταιριών) και ΠΟΛ. 1038/22.2.2011 (συμψηφισμός ανταπαιτήσεων για συναλλαγές μεταξύ αγροτικών συνεταιρισμών και παραγωγών - μελών τους), παρέχουμε τις ακόλουθες οδηγίες και διευκρινίσεις.

Α. Τρόπος εξόφλησης εκκαθαρίσεων των ασφαλιστικών επιχειρήσεων προς τους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές (μεσίτες ασφαλειών, ασφαλιστικούς πράκτορες, ασφαλιστικούς σύμβουλους, συντονιστές ασφαλιστικών συμβούλων)

Με την περίπτωση στ΄ της παραγράφου 6 της Α. 9934/197/ΠΟΛ. 176/23.6.1977 εγκυκλίου διαταγής έχει γίνει δεκτό  ότι, οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις μπορούν να εκδίδουν, το αργότερο εντός του μηνός Φεβρουαρίου, θεωρημένες τριπλοτύπες εκκαθαρίσεις για τις προμήθειες και λοιπά δικαιώματα που παρασχέθηκαν απ’ αυτές κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος στους πράκτορες, παραγωγούς ασφαλειών και ασφαλειομεσίτες στις οποίες θα αναγράφονται τα στοιχεία του δικαιούχου και το ποσόν της προμήθειας. Δηλαδή, με την προαναφερόμενη θέση της Διοίκησης αντί της έκδοσης τιμολογίων παροχής υπηρεσιών από τους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές προς τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις εκδίδονται εκκαθαρίσεις μία φορά το χρόνο από τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις προς τους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές, κατ’ εφαρμογή δε των διατάξεων της παραγράφου 2 του άρθρου 18 του Κ.Β.Σ. πρέπει οι υπόψη εκκαθαρίσεις, εφόσον υπερβαίνουν σε αξία τα 3.000 €, να εξοφλούνται, από τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις, μέσω τραπεζικού λογαριασμού ή με επιταγή.

Στα πλαίσια της συναλλακτικής δραστηριότητας και πρακτικής, οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις, μπορούν να αναθέτουν στους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές και την είσπραξη των οφειλόμενων ασφαλίστρων από τους ασφαλισμένους. Στις περιπτώσεις αυτές οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές αφού παρακρατήσουν τα ποσά που αντιστοιχούν στις οφειλόμενες σε αυτούς προμήθειες από τα εισπραχθέντα ασφάλιστρα, αποδίδουν στην ασφαλιστική επιχείρηση το υπολειπόμενο ποσό ασφαλίστρων.

Ενόψει των ανωτέρω, εφόσον οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές αποδίδουν μέσω τραπεζικών λογαριασμών ή με επιταγές το ποσό που προκύπτει ως διαφορά μεταξύ εισπραχθέντων για λογαριασμό των ασφαλιστικών επιχειρήσεων ασφαλίστρων και δικαιωμάτων προμηθειών τους, ουσιαστικά καλύπτονται οι απορρέουσες από την παράγραφο 2 του άρθρου 18 υποχρεώσεις των ασφαλιστικών επιχειρήσεων, εφόσον οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις διαθέτουν τα απαιτούμενα τραπεζικά παραστατικά ή έγγραφα από τα οποία προκύπτουν οι ανωτέρω διενεργηθείσες τραπεζικές συναλλαγές, τα οποία και διαφυλάσσονται στο χρόνο που ορίζεται από τις διατάξεις του άρθρου 21 του Κ.Β.Σ..

Β. Τρόπος εξόφλησης τιμολογίων ναυτικών πρακτόρων από τους εκμεταλλευτές επιβατηγών πλοίων

Με την παράγραφο 13.2.4 της 1118148/936/0015/Εγκ. 3/24.11.1992 εγκυκλίου μας έχει διευκρινιστεί ότι, τα εισιτήρια μεταφοράς προσώπων (αεροπορικά, ακτοπλοϊκά, σιδηροδρομικά) μπορεί να διατίθενται από τρίτους (πράκτορες, αντιπροσώπους κ.λπ.) ενώ για την εφαρμογή της παραγράφου 2 του άρθρου 18 του Κ.Β.Σ. πρέπει τα τιμολόγια παροχής υπηρεσιών που εκδίδουν οι ναυτικοί πράκτορες προς τους εκμεταλλευτές επιβατηγών πλοίων, για τις δικαιούμενες προμήθειες λόγω της διαμεσολάβησής τους στην έκδοση εισιτηρίων και εφόσον υπερβαίνουν σε αξία τα 3.000 € να εξοφλούνται από τους εκμεταλλευτές επιβατηγών πλοίων, μέσω τραπεζικού λογαριασμού ή με επιταγή.

Όμως, είναι κοινή πρακτική στις υπόψη συναλλαγές, οι ναυτικοί πράκτορες αφού παρακρατήσουν τα ποσά που αντιστοιχούν στις οφειλόμενες σε αυτούς προμήθειες λόγω της διάθεσης εισιτηρίων για λογαριασμό των εκμεταλλευτών επιβατηγών πλοίων, να αποδίδουν στους υπόψη εκμεταλλευτές το υπολειπόμενο ποσό.

Ακόμη, οι εκμεταλλευτές πλοίων, που υπάγονται στις διατάξεις του π.δ. 120/1997 (ηλεκτρονικό σύστημα κράτησης εισιτηρίων), στους οποίους χορηγείται βεβαίωση από την αρμόδια Δ/νση Πληροφορικής και Νέων Τεχνολογιών του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας για εγκατάσταση και λειτουργία Ηλεκτρονικού Συστήματος Κράτησης Θέσεων και έκδοσης εισιτηρίων επιβατών και αποδείξεων μεταφοράς, απαλλάσσονται από τη θεώρηση για τα εισιτήρια μεταφοράς προσώπων και τις αποδείξεις μεταφοράς (Α.Υ.Ο.Ο. ΠΟΛ. 1083/2.6.2003).

Κατόπιν των ανωτέρω και δεδομένου ότι τα εκδιδόμενα εισιτήρια παρακολουθούνται ηλεκτρονικά κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στις διατάξεις του π.δ. 120/1997 και εφόσον οι ναυτικοί πράκτορες αποδίδουν, το υπολειπόμενο ποσό που προκύπτει από τη διάθεση εισιτηρίων για λογαριασμό εκμεταλλευτών πλοίων, που υπάγονται στις διατάξεις του π.δ. 120/1997 (ηλεκτρονικό σύστημα κράτησης εισιτηρίων), μετά την παρακράτηση της αναλογούσας προμήθειάς τους, μέσω τραπεζικών λογαριασμών ή με επιταγές, δεδομένου ότι, με την ανωτέρω περιγραφόμενη διαδικασία, καλύπτεται η υποχρέωση της παραγράφου 2 του άρθρου 18 του Κ.Β.Σ, παρέλκει η εξόφληση των εκδιδόμενων τιμολογίων παροχής υπηρεσιών από τους εκμεταλλευτές επιβατηγών πλοίων προς τους ναυτικούς πράκτορες με επιταγή ή μέσω τραπεζικού λογαριασμού, με την προϋπόθεση ότι, οι υπόψη εκμεταλλευτές διαθέτουν τα απαιτούμενα τραπεζικά παραστατικά ή έγγραφα από τα οποία προκύπτουν οι ανωτέρω διενεργηθείσες τραπεζικές συναλλαγές, τα οποία και διαφυλάσσονται στο χρόνο που ορίζεται από τις διατάξεις του άρθρου 21 Κ.Β.Σ..

Γ. Συμψηφισμός αμοιβαίων ανταπαιτήσεων μεταξύ επιτηδευματιών εκ των οποίων ο ένας εκ των αντισυμβαλλομένων έχει κηρυχθεί σε κατάσταση πτώχευσης

Έχει παρατηρηθεί στην πράξη ότι, ενώ έχουν εκδοθεί τιμολόγια μεταξύ επιτηδευματιών, αξίας εκάστου άνω των 3.000 €, τα οποία κατ’ εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου 2 του άρθρου 18 του Κ.Β.Σ. πρέπει να εξοφληθούν μέσω τραπεζικού λογαριασμού ή με επιταγή, στη συνέχεια, ο ένας εκ των αντισυμβαλλομένων και μετά την έκδοση των τιμολογίων, κηρύσσεται σε κατάσταση πτώχευσης. Έτσι, ενώ ο ένας επιτηδευματίας εξοφλεί τα ληφθέντα τιμολόγια μέσω τραπεζικού λογαριασμού ή με επιταγή ο άλλος, μετά την κήρυξή του σε κατάσταση πτώχευσης, αδυνατεί να εξοφλήσει τα ληφθέντα τιμολόγια μέσω τραπεζικού λογαριασμού ή με επιταγή.

Στις περιπτώσεις αυτές, λόγω των ιδιαιτεροτήτων των ανωτέρω συναλλαγών, μπορεί να συμψηφίζονται αμοιβαίες ανταπαιτήσεις μεταξύ επιτηδευματιών των οποίων ο ένας εκ των αντισυμβαλλομένων έχει κηρυχθεί σε κατάσταση πτώχευσης, για τιμολόγια όμως που εκδόθηκαν πριν από την υπαγωγή του στην κατάσταση αυτή (πτώχευση).

Ο Γενικός Δ/ντής

Δημήτρης Σταματόπουλος