Υπουργείο Οικονομικών

Τρίτη, 31 Αυγούστου 2021

Δελτίο Τύπου

Ομιλία του Υπουργού Οικονομικών κ. Χρήστου Σταϊκούρα στην Ολομέλεια της Βουλής

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Από την πρώτη στιγμή, ως Κυβέρνηση και Υπουργείο Οικονομικών, θέσαμε προτεραιότητα την άμεση και γενναία στήριξη των πληττόμενων από τις τελευταίες καταστροφικές πυρκαγιές, με ταυτόχρονο στόχο την – κατά το δυνατόν – ταχύτερη και αποτελεσματικότερη ανασυγκρότηση των περιοχών.

Στο πλαίσιο αυτό, ενεργοποιήσαμε τις διαδικασίες άμεσης προώθησης των μέτρων κρατικής αρωγής προς φυσικά και νομικά πρόσωπα, για την αποκατάσταση κατοικιών, επιχειρήσεων και αγροτικών εκμεταλλεύσεων.

Μέτρα, πολλά από τα οποία περιλαμβάνονται στο υπό κύρωση Σχέδιο Νόμου.

Σχέδιο Νόμου με το οποίο επεκτείνεται το πεδίο εφαρμογής στο πλαίσιο της ίσης μεταχείρισης των περιοχών που επλήγησαν από τις πυρκαγιές, από 1η Μαΐου μέχρι την ημερομηνία δημοσίευσης του Νόμου.

Συγκεκριμένα, υλοποιούνται, σε ό,τι αφορά το Υπουργείο Οικονομικών, οι ακόλουθες παρεμβάσεις:

1ον. Υποβολή Συμπληρωματικού Προϋπολογισμού.

Με τροπολογία που κατατέθηκε, ψηφίζεται Συμπληρωματικός Προϋπολογισμός, με τον οποίο αυξάνονται οι πιστώσεις του Τακτικού Προϋπολογισμού κατά 150 εκατ. ευρώ και του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων κατά 350 εκατ. ευρώ.   

Η μεθοδική και υπεύθυνη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών της χώρας και του «ταμείου» αυτής, καθιστά εφικτή την κατάρτιση και υλοποίηση Συμπληρωματικού Προϋπολογισμού. 

Συμπληρωματικός Προϋπολογισμός με στόχο τη δημιουργία του απαραίτητου δημοσιονομικού χώρου, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν – εφέτος – παρεμβάσεις αποκατάστασης δασών, οικισμών και σχετικών υποδομών που επλήγησαν από τις πυρκαγιές, και να υλοποιηθούν – άμεσα – τα μέτρα ενίσχυσης των πληττόμενων περιοχών, των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. 

2ον. Δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την κρατική αρωγή. 

Στις 18 Αυγούστου, με τη συμβολή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), τέθηκε σε λειτουργία η ηλεκτρονική πλατφόρμα για την άμεση αποζημίωση και στήριξη των νοικοκυριών, επιχειρήσεων και ιδιοκτητών ακινήτων που επλήγησαν από τις πυρκαγιές. 

Ειδικότερα, οι πληγέντες από τις πυρκαγιές συμπολίτες μας έχουν – και θα έχουν για τις επόμενες εβδομάδες – τη δυνατότητα, για πρώτη φορά, με μία μόνο αίτηση, η οποία επέχει θέση Υπεύθυνης Δήλωσης, να ζητήσουν τη χορήγηση έκτακτης εφάπαξ οικονομικής ενίσχυσης ως πρώτη αρωγή από το Υπουργείο

Οικονομικών, καθώς και την απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ.

3ον. Εφάπαξ έκτακτη χορήγηση οικονομικής ενίσχυσης έναντι στεγαστικής συνδρομής για κτιριακές εγκαταστάσεις και κατοικίες φυσικών ή νομικών προσώπων. 

Μέχρι τώρα, χωρίς να συνυπολογίζεται η πίστωση που πραγματοποιείται σήμερα, έχουν καταβληθεί 8,9 εκατ. ευρώ, σε 1.551 δικαιούχους κρατικής αρωγής, ως προκαταβολή στεγαστικής συνδρομής.

Το ύψος της ενίσχυσης έναντι στεγαστικής συνδρομής, ανάλογα με τις βλάβες σε κτιριακές εγκαταστάσεις – επαγγελματικές κτιριακές εγκαταστάσεις, κατοικίες και λοιπά μη επαγγελματικής χρήσης κτίρια – που έχουν πληγεί, καθορίζεται από 3.000 – 14.000 ευρώ.

4ον. Εφάπαξ έκτακτη χορήγηση οικονομικής ενίσχυσης φυσικών προσώπων για αποζημίωση οικοσκευής.

Μέχρι τώρα, χωρίς να συμπεριλαμβάνεται η πίστωση που πραγματοποιείται σήμερα, έχουν καταβληθεί 3,6 εκατ. ευρώ, σε 1.188 δικαιούχους κρατικής αρωγής, ως αποζημίωση οικοσκευής.

Το ύψος της ενίσχυσης για την αποζημίωση οικοσκευής, ανάλογα με τις βλάβες που έχει υποστεί η κατοικία, κυμαίνεται από 2.000 – 6.000 ευρώ.

5ον. Εφάπαξ έκτακτη χορήγηση οικονομικής ενίσχυσης επιχειρήσεων, έναντι επιχορήγησης για την αντιμετώπιση ζημιών.

Ειδικότερα, η επιχορήγηση καλύπτει μέρος της εκτιμηθείσας ζημίας και περιλαμβάνει υλικές ζημίες σε μηχανολογικό εξοπλισμό, πρώτες ύλες, εμπορεύματα, μέσα παραγωγής και κατεστραμμένα οχήματα της επιχείρησης, ενώ στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις και οι κτηνοτροφικές μονάδες.

Μέχρι τώρα, χωρίς να συνυπολογίζεται η πίστωση που πραγματοποιείται σήμερα, έχουν καταβληθεί 4,2 εκατ. ευρώ σε 1.671 δικαιούχους κρατικής αρωγής, ως προκαταβολή επιχορήγησης σε επιχειρήσεις.

Το ύψος της ενίσχυσης έναντι της επιχορήγησης, ανάλογα με το μέγεθος της ζημίας, κυμαίνεται από 2.000 – 8.000 ευρώ, και για τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις χωρίς εγκατάσταση από 1.000 – 4.000 ευρώ.

6ον. Πρόβλεψη αφορολόγητου και ακατάσχετου των ενισχύσεων προς τους πληγέντες.

Οι ενισχύσεις σε πληγέντα φυσικά ή νομικά πρόσωπα είναι αφορολόγητες, ανεκχώρητες και ακατάσχετες στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, δεν υπόκεινται σε οποιαδήποτε κράτηση, τέλος ή εισφορά, δεν δεσμεύονται και δεν συμψηφίζονται με βεβαιωμένα χρέη προς τη Φορολογική Διοίκηση και το Δημόσιο εν γένει, ή τα πιστωτικά ιδρύματα.

7ον. Απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ.

Τα ακίνητα (κτίσματα, οικόπεδα, αγροτεμάχια), που έχουν αποδεδειγμένα καταστραφεί ή έχουν υποστεί λειτουργικές ζημιές που τα καθιστούν επικίνδυνα ή ακατάλληλα για χρήση, απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ του 2021, του 2022 και του 2023, δηλαδή απαλλάσσονται για μία τριετία.

8ον. Αναστολή φορολογικών υποχρεώσεων.

Στα φυσικά και νομικά πρόσωπα που επλήγησαν και είναι δικαιούχοι των μέτρων της στεγαστικής συνδρομής ή/και της επιχορήγησης για τις επιχειρήσεις, αναστέλλεται η πληρωμή όλων των εκκρεμών – βεβαιωμένων και ληξιπρόθεσμων – φορολογικών υποχρεώσεων για 6 μήνες. 

Ήδη, έχουν υπογραφεί 15 σχετικές αποφάσεις του αρμόδιου Υφυπουργού Οικονομικών.

9ον. Αναστολή ασφαλιστικών εισφορών.

Αντίστοιχα, με απόφαση του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, δίνεται η δυνατότητα να ανασταλούν για 6 μήνες οι ασφαλιστικές εισφορές των πληττόμενων επιχειρήσεων και επιτηδευματιών.

10ον. Αναστολή δανειακών υποχρεώσεων.

Σε συνεργασία με την Ελληνική Ένωση Τραπεζών υλοποιείται, από μέρους των πιστωτικών ιδρυμάτων, η αναστολή πληρωμής κάθε μορφής ενήμερων υποχρεώσεων για τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που επλήγησαν και είναι δικαιούχοι των μέτρων της στεγαστικής συνδρομής ή/και της επιχορήγησης για τις επιχειρήσεις. 

Σε αυτά, με πρωτοβουλία του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, συμπεριλαμβάνονται τα δάνεια που έχουν χορηγηθεί μέσω του Εγγυοδοτικού Προγράμματος και του ΤΕΠΙΧ ΙΙ της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας.

11ον. Απαλλαγή για τις πληττόμενες επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων και αγροτικών εκμεταλλεύσεων, του επιστρεπτέου μέρους της Επιστρεπτέας Προκαταβολής. 

Οι πληττόμενες από τις πυρκαγιές επιχειρήσεις που έχουν καταστραφεί ολοσχερώς ή έχουν υποστεί ζημίες που τις καθιστούν μη λειτουργικές, απαλλάσσονται από την αποπληρωμή του επιστρεπτέου μέρους της Επιστρεπτέας Προκαταβολής. 

Η απαλλαγή γίνεται με την έκδοση σχετικής βεβαίωσης, κατόπιν εξέτασης της ζημίας από τις επιτροπές των Περιφερειών. 

12ον. Επιδότηση ενοικίου/συγκατοίκησης. 

Με Κοινή Απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Υποδομών και Μεταφορών, σε συνέχεια της οριοθέτησης των πληγεισών περιοχών, δίδεται επιδότηση ενοικίου/συγκατοίκησης από 300 έως 500 ευρώ μηνιαίως, για την κάλυψη δαπανών προσωρινής στέγασης των μόνιμων κατοίκων, οι κατοικίες των οποίων επλήγησαν από τις πυρκαγιές. 

13ον. Επιπλέον μέτρα στήριξης για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις που βρίσκονται στους Δήμους Μαντουδίου-Λίμνης-Αγίας Άννας και Ιστιαίας-Αιδηψού της Περιφερειακής Ενότητας Ευβοίας.

Τα μέτρα:

• αναστολής φορολογικών υποχρεώσεων, 
• αναστολής ασφαλιστικών εισφορών,
• αναστολής δανειακών υποχρεώσεων, 
• αναστολής διενέργειας πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης, και
• μη πληρωμής επιστρεπτέας προκαταβολής

ισχύουν για το σύνολο των φυσικών και νομικών προσώπων στους δύο πληττόμενους Δήμους της Περιφερειακής Ενότητας Ευβοίας, ανεξαρτήτως εάν έχουν υποστεί μεμονωμένα ζημίες από την πυρκαγιά.

Επιπλέον, ειδικά για το 2021, το σύνολο των ακινήτων που βρίσκονται σε αυτούς τους δύο πληττόμενους Δήμους, απαλλάσσεται από τον ΕΝΦΙΑ.

14ον. Σύσταση Λογαριασμού Κρατικής Αρωγής για τη συγκέντρωση των εισφορών των ιδιωτών με στόχο τη στήριξη των πληγέντων.

Μέχρι προχθές, είχαν κατατεθεί 5,3 εκατ. ευρώ, από 396 φυσικά και νομικά πρόσωπα. 

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Εκτός όμως από την ταχεία αποζημίωση νοικοκυριών και επιχειρήσεων που πλήττονται από τις πυρκαγιές, η Κυβέρνηση έχει ήδη δρομολογήσει μεσοπρόθεσμα μέτρα ενίσχυσης της πολιτικής προστασίας και αποκατάστασης του φυσικού πλούτου της χώρας.

Για το σκοπό αυτό, έχει προβλεφθεί, από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και του ΕΣΠΑ, η αξιοποίηση 16 δισ. ευρώ μέχρι το 2027, εκ των οποίων 10,5 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την Πράσινη Μετάβαση και 5,5 δισ. ευρώ από το ΕΣΠΑ ως προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.

Στο πλαίσιο αυτό, υλοποιούνται άμεσα οι εξής μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες:

1ον. Εθνικό Πρόγραμμα Πολιτικής Προστασίας «ΑΙΓΙΣ».

Μετά την υπογραφή, στις 28 Ιανουαρίου 2021, της σχετικής σύμβασης χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, εγκρίθηκε, τον Ιούνιο του 2021, από την Διυπουργική Επιτροπή Εθνικού Σχεδιασμού Πολιτικής Προστασίας, το μεγαλύτερο διαχρονικά πρόγραμμα αναβάθμισης της πολιτικής προστασίας, με την ονομασία «ΑΙΓΙΣ». 

2ον. Εθνικό Σχέδιο Αναδάσωσης και υλοποίηση Αντιπλημμυρικών Έργων.

Έχουν – αρχικά – προβλεφθεί 224 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την αναδάσωση. 

Το έργο στοχεύει στην αποκατάσταση καμένων περιοχών αλλά και στην ποιοτική διαφοροποίηση των νέων αναδασωμένων εκτάσεων, με νέες ποικιλίες, ανθεκτικότερες στις θερινές πυρκαγιές.

Επιπλέον, έχουν προβλεφθεί 110 εκατ. ευρώ για επενδύσεις πολλαπλών χρήσεων, με στόχο τον περιορισμό των κινδύνων πλημμύρας, την παροχή νερού για αρδευτικούς σκοπούς σε περιοχές με μεγάλη ξηρασία κατά τη θερινή περίοδο και την ενίσχυση της αποτελεσματικής διαχείρισης υδάτων.

Επιπρόσθετα, προβλέπονται άλλα 100 εκατ. ευρώ για δράσεις προστασίας της βιοποικιλότητας. 

Παράλληλα, δρομολογούνται, μέσω ΕΣΠΑ, πρόσθετες δράσεις για την βιοποικιλότητα, ύψους 1,5 δισ. ευρώ, που περιλαμβάνουν και αναδασώσεις.

3ον. Έκδοση πράσινου ομολόγου.

Το Υπουργείο Οικονομικών, σε συνεργασία με τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, αμέσως μετά την ολοκλήρωση του μεγαλύτερου μέρους του δανειακού και διαχειριστικού προγράμματος για το τρέχον έτος, ξεκίνησε έρευνα, σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό, από τις αρχές Ιουνίου 2021, για τη δημιουργία πλαισίου έκδοσης ελληνικών κρατικών χρεογράφων, τα πιστωτικά έσοδα των οποίων θα χρησιμοποιηθούν για έργα, δράσεις και προγράμματα του Ελληνικού Δημοσίου με αποκλειστικό προσανατολισμό στην πράσινη και βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη. 

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, η πρώτη έκδοση ενός τέτοιου κρατικού τίτλου, μεσο-μακροχρόνιας διάρκειας, θα αποτελέσει μέρος της εκδοτικής στρατηγικής του Ελληνικού Δημοσίου για το επόμενο έτος. 

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Τα τελευταία δύο χρόνια η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Οικονομικών διαχειριστήκαμε πολλαπλές κρίσεις. 

Την πρωτόγνωρη υγειονομική κρίση, μεγάλες φυσικές καταστροφές, εθνικές προκλήσεις και μεταναστευτικές πιέσεις.

Βρήκαμε τους πόρους, ενεργήσαμε έγκαιρα, αποζημιώσαμε άμεσα συμπατριώτες μας, χτίσαμε «δίχτυ προστασίας» και ασφάλειας πάνω από νοικοκυριά και επιχειρήσεις, ενισχύσαμε την εθνική άμυνα και ενδυναμώσαμε την ισχύ της χώρας.

Με την ίδια ταχύτητα και προσήλωση στον στόχο, με σεμνότητα και με σεβασμό στον κάθε πολίτη, ενεργούμε και σήμερα, ανταποκρινόμενοι στη νέα πρόκληση και στις ανάγκες των συμπατριωτών μας.