Στο πλαίσιο νέων ιστοριογραφικών τάσεων, με επίκεντρο την Πολιτισμική Ιστορία, αναρτήθηκε στην ηλεκτρονική σελίδα της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδος το μελετητικό εγχείρημα του Ινστιτούτου Μικρομεσαίων της συνομοσπονδίας με τίτλο "Αναπαραστάσεις των επαγγελματοβιοτεχνών στη ζωγραφική, τον κινηματογράφο και τη λογοτεχνία".

Η μελέτη, όπως σημειώνει η ΓΣΕΒΕΕ, επιχειρεί να φωτίσει μια σημαντική, αλλά άδηλη πτυχή της ιστορίας του χώρου των επαγγελματοβιοτεχνών και εμπόρων.

Αξιοποιώντας, ως μελέτες περίπτωσης, τη ζωγραφική, τον κινηματογράφο και τη λογοτεχνία, επιχειρεί να διερευνήσει τις ανά δεκαετίες ταυτοτικές αναζητήσεις, διεκδικήσεις και αιτήματα, καθώς και αναπαραστάσεις της κοινωνικοεπαγγελματικής ομάδας των επαγγελματοβιοτεχνών και εμπόρων, όπως αυτά παρουσιάζονται στην τέχνη και τον πολιτισμό, αποκαλύπτοντας άγνωστες πλευρές, θέτοντας νέα ερευνητικά ερωτήματα και διευρύνοντας, συνεπώς, την ερευνητική οπτική επί του θέματος.

Πηγή έμπνευσης για τη δημιουργία του πολυσυλλεκτικού αυτού έργου στάθηκε το συνέδριο που πραγματοποιήθηκε από τη ΓΣΕΒΕΕ το 2019, με θέμα "100 χρόνια ΓΣΕΒΕΕ 1919-2019: Ένας αιώνας διεκδικήσεις".

Στο πλαίσιο της προσπάθειας αυτής για τη μελέτη ποικίλων διαστάσεων της ιστορίας των επαγγελματοβιοτεχνών και εμπόρων, ένα μέρος του έργου αφιερώθηκε και στη διερεύνηση, διαχρονικά, των αναπαραστάσεων της συγκεκριμένης κοινωνικοεπαγγελματικής ομάδας στην τέχνη και τον πολιτισμό.

Περισσότερες πληροφορίες στην μελέτη: https://imegsevee.gr/wp-content/uploads/2021/07/final_gsevee_texni_12_7.pdf

Ποια επαγγέλματα συναντούμε συχνότερα στο έργο των Ελλήνων καλλιτεχνών

Όπως αναφέρεται στα συμπεράσματα της μελέτης, αναφορικά με τα κυριότερα θέματα που συναντούμε συχνότερα στο έργο των Ελλήνων καλλιτεχνών (κυρίως ζωγράφων) αυτά φαίνεται να είναι τα εξής:

• Ο χώρος του καφενείου,
• αναπαραστάσεις διαφόρων μικρών μαγαζιών τύπου μπακάλικου, και
• διάφορα επαγγέλματα της καθημερινότητας, όπως φωτογράφος, αρτοποιός, οικοδόμος, ράπτης, κ.ά.

Πρόκειται ίσως για τα επαγγέλματα εκείνα, όχι απαραίτητα που χάνονται στη νέα πραγματικότητα, αλλά που στα μάτια των ζωγράφων αναπαριστούσαν πιο πιστά εκείνη την εικόνα της πόλης που οι καλλιτέχνες ήθελαν να απεικονίσουν και που εξυπηρετούσαν τη νοσταλγική και ρομαντική οπτική του αστικού χώρου.

Για παράδειγμα, γίνεται έντονη αναφορά στα καφενεία που συνδέονται άμεσα με τον χαρακτήρα, τη χρήση και τη ζωή των κατοίκων της πόλης και που πιθανά - ακριβώς γι' αυτόν τον λόγο - να επηρεάζονταν πιο πολύ από την αλλαγή.

Σημαντικό είναι, επίσης, εδώ να τονιστεί πως στον μεγαλύτερο αριθμό έργων των καλλιτεχνών που μελετήθηκαν είναι χαρακτηριστική η ανθρώπινη απουσία, με την κυριαρχία της αναπαράστασης του φυσικού χώρου του επαγγέλματος και όχι του ίδιου του επαγγελματία.

Φαίνεται πως βασικός στόχος για τους περισσότερους από αυτούς είναι η αναπαράσταση του χώρου, του χώρου του επαγγέλματος, ως μέρους ενός αστικού τοπίου που χάνεται μέσα στη νέα πραγματικότητα και μαζί με αυτόν και οι διάφορες πτυχές της καθημερινής ζωής που τον αντιπροσωπεύουν.

Στη λογική αυτή, μέσα από μια νοσταλγική διάθεση, επιχειρείται η απεικόνιση στη ζωγραφική και των θεμάτων που ενδιαφέρουν την παρούσα έρευνα.

Το παρόν μελετητικό εγχείρημα θα μπορούσε να αποτελέσει το έναυσμα για τη διερεύνηση του εξεταζόμενου θέματος από μια οπτική, όπως αυτή της ζωγραφικής, που ελάχιστα έχει χρησιμοποιηθεί ως «εργαλείο» ανάλυσης.

Νέα ερευνητικά ερωτήματα μπορεί να ανακύψουν με τη διεύρυνση της βάσης του υλικού ανάλυσης, επιχειρώντας ακόμα και μια απογραφική έρευνα για τους καλλιτέχνες του ενδιαφέροντός μας, την ένταξη επιπλέον μεθοδολογικών εργαλείων ανάλυσης των εικόνων, και προτείνοντας μια μεικτή μεθοδολογική προσέγγιση με βάση τη παράλληλη ανάλυση ποιοτικών αλλά και ποσοτικοποιημένων στοιχείων, όπως π.χ. δημογραφικά στοιχεία, περιόδους δημιουργίας των έργων, τόπους εργασίας των καλλιτεχνών, κ.ά.

Θα μπορούσε, επίσης, να ενσωματώσει στο δείγμα καλλιτέχνες και από το εξωτερικό, ώστε να αναδειχθεί η ενδεχόμενη συνομιλία των τάσεων ανάμεσα σε διαφορετικές χωρικές ενότητες.

Επιπλέον, μία συγκριτική σημειολογική ανάλυση του εικονιστικού αυτού υλικού θα είχε, ενδεχομένως, να παρουσιάσει σημαντικά ευρήματα σε σχέση με το κοινωνικό, οικονομικό και πολιτιστικό υπόβαθρο της κάθε εποχής.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ