Αν η «Google» είχε περιοριστεί να λειτουργεί ως μηχανή αναζήτησης, σήμερα ενδεχομένως θα ήταν μόνο μια ισχυρή διαφημιστική εταιρεία. Δεν το έκανε. Δημιούργησε δικό της λογισμικό, αλλά δεν έμεινε ούτε εκεί. Έγινε κατασκευάστρια έξυπνων τηλεφώνων και ηχείων και πειραματίζεται διαρκώς πάνω σε νέες ιδέες, με τη συνδρομή ομάδων επιστημόνων. Η εταιρεία αθλητικών ειδών «Nike» συνδυάζει τα προϊόντα της με υπηρεσίες δεδομένων εδώ και χρόνια, ενώ η μουσική πλατφόρμα «Spotify» επεκτάθηκε στο hardware, δημιουργώντας μια έξυπνη συσκευή για το αυτοκίνητο. Οι μεγάλες εταιρείες «ζουν» ολοένα λιγότερο (σύμφωνα με έρευνα της McKinsey, το 75% των εταιρειών που περιλαμβάνονται σήμερα στον δείκτη των ισχυρών, «S&P 500», θα έχουν πιθανώς εξαφανιστεί ώς το 2027) κι αυτό τις ωθεί να προσπαθούν να ανακαλύψουν εκ νέου τον εαυτό τους και να εξερευνούν διαρκώς νέες ευκαιρίες ανάπτυξης, για να αυξήσουν τη μακροβιότητά τους. Πώς; Μέσα από τη «σύγκλιση»: σύγκλιση -σε ένα ενιαίο σύστημα- τεχνολογίας και επιστήμης, διαφορετικών επιστημονικών πεδίων, διακριτών τεχνολογικών κλάδων, ντιζάιν, τέχνης, λογισμικού και υλισμικού κ.ο.κ.

«Χαρακτηριστικό παράδειγμα σύγκλισης, π.χ., στις βιοεπιστήμες, είναι ο συνδυσμός Γονιδιωματικής και Μεγάλων Δεδομένων για την προσαρμογή των θεραπειών στις εξατομικευμένες ανάγκες των ασθενών», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ o δρ Φώτης Φιλιππόπουλος, βραβευμένος ειδικός Εταιρικής Καινοτομίας, τονίζοντας: «Καθώς η διάρκεια ζωής των μεγάλων εταιρειών συνεχίζει να μειώνεται, οι ταχέως διαμορφωμένες "υβριδικές βιομηχανίες" (σ.σ. αυτές στις οποίες υπάρχει σύζευξη φυσικού και ψηφιακού κόσμου, π.χ., γεωργία ακριβείας, ψηφιακή μεταποίηση, ρομποτική ιατρική ή έξυπνες μεταφορές), δημιουργούν νέους κινδύνους, αλλά και ευκαιρίες. Φαίνεται ότι η "δημιουργική καταστροφή", όπως τη διατύπωσε ο οικονομολογος Γιόζεφ Σουμπέτερ, δηλαδή η διαδικασία μετάλλαξης μιας βιομηχανίας, που καταστρέφει την παλιά της εκδοχή, δημιουργώντας μια νέα, όχι μόνο είναι υπαρκτή, αλλά επιταχύνεται». Η σύγκλιση, συμπληρώνει, δημιουργεί πρωτοφανείς ευκαιρίες για τις επιστήμες, την τεχνολογία και την επιχειρηματικότητα, ενώ προσφέρει ευρύ πεδίο για την τόνωση της δημιουργικότητας.

Όταν οι γραμμές θολώνουν

«Όπως υποστηρίζει η Νέρι Όξμαν του ΜΙΤ Media Lab, στο άρθρο της "The Αge on Entaglement", η γνώση δεν μπορεί πλέον να παραχθεί αυστηρά μέσα στα όρια ενός και μόνο επιστημονικού ή τεχνολογικού πεδίου. Όλα αναμειγνύονται σε ένα. Ο ρόλος της Επιστήμης είναι να εξηγεί τον κόσμο γύρω μας και να προβλέπει την εξέλιξή του. "Μετατρέπει" δηλαδή την πληροφορία σε γνώση. Ο ρόλος της Μηχανικής είναι να εφαρμόσει την επιστημονική γνώση, ώστε να παραχθούν λύσεις για συγκεκριμένα προβλήματα. "Μετατρέπει" εν ολίγοις τη γνώση σε χρησιμότητα. Ο ρόλος του Design (σχεδιασμός) είναι να παράγει λύσεις που μεγιστοποιούν τη λειτουργικότητα και αναβαθμίζουν την ανθρώπινη εμπειρία, με άλλα λόγια "μετατρέπει" τη χρησιμότητα σε συμπεριφορά. Κι ο ρόλος της Τέχνης είναι να αμφισβητεί την ανθρώπινη συμπεριφορά και να δημιουργεί ενσυναίσθηση ως προς τον κόσμο γύρω μας, δηλαδή να "μετατρέπει" τη συμπεριφορά σε νέες αντιλήψεις γύρω από την πληροφορία. Στη νέα εποχή λοιπόν, όλα αυτά -επιστήμη, μηχανική, ντιζάιν, τέχνη- "ψήνονται" μαζί σε ένα ενιαίο σύστημα, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες ανάπτυξης», εξηγεί.

Μήπως όμως η σύγκλιση είναι «παιχνίδι» μόνο για τους ισχυρούς; Οι επιχειρηματικοί κολοσσοί, όπως οι Google, Nike και Spotify, έχουν προφανώς περισσότερες δυνατότητες να επενδύσουν στη σύγκλιση, αφού διαθέτουν μεγάλες επιστημονικές και τεχνολογικές ομάδες και ερευνητικούς πόρους, που μοιάζουν ανεξάντλητοι. Τι γίνεται όμως με τους μικρούς; Πώς μπορούν μεμονωμενοι επαγγελματίες ή πολύ μικρές επιχειρήσεις να επενδύσουν στη σύγκλιση, αυξάνοντας τις πιθανότητες επιχειρηματικής επιβίωσης; είναι το επόμενο ερώτημα προς τον κ. Φιλιππόπουλο.

«Οι μικρές επιχειρήσεις και επαγγελματίες μπορούν να πετύχουν τη σύγκλιση, συνεργαζόμενοι μεταξύ τους πάνω σε κοινές ιδέες. Για παράδειγμα, ένας γιατρός, ένας προγραμματιστής, μία επιστήμονας Δεδομένων και ένας καλλιτέχνης ή ειδικός εικονικής πραγματικότητας θα μπορούσαν να πετύχουν σύγκλιση, ενώνοντας τις διαφορετικές δυνάμεις τους πάνω στη δημιουργία ενός προϊόντος ή υπηρεσίας» απαντά, ενώ προσθέτει πως, συχνά, την παρτίδα δεν την κρίνει ο όγκος των ερευνητικών κεφαλαίων που διαθέτει μια εταιρεία για να παράγει καινοτομία, αλλά ο τρόπος με τον οποίο διαθέτει αυτά τα κεφάλαια και η στρατηγική της.

Στην καινοτομία είναι η στρατηγική που «μετράει» κι αυτό η ΙΒΜ το γνωρίζει καλά

«Σύμφωνα με έρευνα της PWC, είναι η στρατηγική και όχι τόσο το μέγεθος των πόρων, που έχει σημασία στην ανάπτυξη καινοτομίας. Όταν έρχεται η ώρα του αποτελέσματος, αυτό δεν σχετίζεται τόσο με το ύψος του προϋπολογισμού που είχες στη διάθεσή σου, όσο με το πώς επένδυσες τα χρήματα. Κι αυτό εξηγεί γιατί ενώ η IBM δεν είναι η μεγαλύτερη εταιρεία στον κόσμο, το 2020 κατοχύρωσε τις περισσότερες πατέντες στις ΗΠΑ -πάνω από 9.100- ενώ η αμέσως επόμενη, Samsung Electronics είχε 6.400 και η Microsoft 2.905» επισημαίνει ο βραβευμένος ειδικός καινοτομιας, που την 1η Ιουλίου θα είναι ομιλητής στο Asian Leadership Conference, ένα από τα πιο υψηλού κύρους συνέδρια, στο οποίο έχουν μιλήσει μεταξύ άλλων οι Μπαράκ Ομπάμα, Μπαν κι-Μουν, Χένρι Κίσινγκερ και o Tζακ Μα, ιδρυτής της Alibaba.

Ο κ. Φιλιππόπουλος προτείνει στις επιχειρήσεις έναν «πεντάλογο» για την επιτυχή ανάπτυξη καινοτομίας μέσω σύγκλισης: 1) Καλλιεργήστε ένα μοντέλο ηγεσίας, που ευνοεί τη δημιουργία προϊόντων και υπηρεσιών «συγκλίνουσας» μορφής και την ελεύθερη ροή πληροφοριών, 2) Διαρκώς επαναλάβετε τη διαδικασία «ταχείας προτυποποίησης», που βελτιώνει την ταχύτητα ανταπόκρισής σας σε νέες ευκαιρίες, 3) Αναπτύξτε τη δυναμική, την υποδομή και τον οργανωτικό σχεδιασμό, για να κάνετε την επιχείρησή σας έτοιμη για σύγκλιση, 4) Κατανοήστε πώς οι τάσεις της τεχνολογίας αλλάζουν τις αγορές και τη συμπεριφορά των καταναλωτών και κινηθείτε γρήγορα και 5) Εστιάστε στην εκπαίδευση και επανεκπαίδευση στο χώρο εργασίας, για να προετοιμαστείτε για ένα μέλλον, στο οποίο η επιτυχία εξαρτάται από τη δημιουργικότητα._

Αλεξάνδρα Γούτα

*Επισυνάπτεται φωτογραφία, που παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Φιλιππόπουλος

© ΑΠΕ-ΜΠΕ ΑΕ. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ΑΕ και παραχωρούνται σε συνδρομητές μόνον για συγκεκριμένη χρήση.