ΘΕΜΑ : «Κοινοποίηση διατάξεων υ.α. σχετικά με τη δημόσια κατάθεση οφειλών φορέων Γενικής Κυβέρνησης προς τρίτους και παροχή οδηγιών»

Σας κοινοποιούμε την υπ’ αριθ. 15953/9.2.2021 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών (Β.674)–ΑΔΑ:9ΕΑ9Η-Τ90 που εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 23 του ν. 4638/2019 «Κύρωση: α) της από 25.9.2019 Π.Ν.Π. ΄΄Επείγουσα ρύθμιση για την απαλλαγή από την υποχρέωση απόδοσης του φόρου διαμονής΄΄ (Α' 142), β) της από 30.9.2019 Π.Ν.Π. ΄΄Κατεπείγουσες ρυθμίσεις αρμοδιότητας των Υπουργείων Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εσωτερικών, Οικονομικών και Υγείας΄΄ (Α' 145), γ) της από 4.10.2019 Π.Ν.Π. ΄΄Κατεπείγουσες ρυθμίσεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Υγείας» (A' 150) και άλλες διατάξεις΄΄ (Α.181)» και παρέχουμε κατωτέρω διευκρινίσεις και οδηγίες για την ορθή εφαρμογή της. Επισημαίνεται ότι οι διατάξεις της εν λόγω υ.α. εφαρμόζονται: α) στους λοιπούς φορείς της Γενικής Κυβέρνησης από τη δημοσίευσή της, β) στην Κεντρική Διοίκηση εφαρμόζονται εφόσον έχουν διενεργηθεί οι απαιτούμενες προσαρμογές στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Δημοσιονομικής Πολιτικής (ΟΠΣΔΠ). Ειδικά οι φορείς της Κεντρικής Διοίκησης θα ενημερωθούν για το χρόνο εφαρμογής που θα ισχύσει για αυτούς και θα δοθούν και αναλυτικές οδηγίες για τον τρόπο καταβολής των ποσών στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων (ΤΠΔ) μέσω ΟΠΣΔΠ (άρθρο 8 υα).

Σε ό,τι αφορά το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, όπου δεν λειτουργεί το ΟΠΣΔΠ, εφαρμόζεται η σχετική υπουργική απόφαση και οι ακόλουθες οδηγίες:

Γενικά

1. Με τις διατάξεις του άρθρου 23 του ν. 4638/2019 επιτρέπεται η εξόφληση τίτλου πληρωμής, που εκδίδεται για την πληρωμή δαπανών φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, με δημόσια κατάθεση του οφειλόμενου(καθαρού πληρωτέου) ποσού, στις περιπτώσεις διαπίστωσης έλλειψης αποδεικτικού φορολογικής ή/και ασφαλιστικής ενημερότητας του δικαιούχου και εφόσον αυτά απαιτούνται κατά τις κείμενες διατάξεις.

2. Κατά το ενοχικό δίκαιο (άρθρο 427 επ. Αστικού Κώδικα) ως δημόσια κατάθεση νοείται η κατάθεση από τον οφειλέτη υπέρ του δανειστή των δεκτικών κατάθεσης οφειλόμενων κινητών πραγμάτων, στην αρμόδια δημόσια αρχή του τόπου εκπλήρωσης της παροχής. Η δημόσια κατάθεση υπέρ τρίτου αποτελεί τρόπο απόσβεσης της ενοχής, που διενεργείται με τη σύσταση παρακαταθήκης στο ΤΠΔ.

3. Σκοπός της ανωτέρω ρύθμισης είναι η αντιμετώπιση των περιπτώσεων κατά τις οποίες οι φορείς της Γενικής Κυβέρνησης δε δύνανται να εξοφλήσουν τις οφειλές τους απέναντι στους δικαιούχους (δανειστές), επειδή δεν χορηγείται στις αρμόδιες για την εντολή προς εξόφληση υπηρεσίες αποδεικτικό φορολογικής ή/και ασφαλιστικής ενημερότητας για διάφορους λόγους. Αυτό έχει ως συνέπεια να παρατείνεται η ύπαρξη οικονομικών εκκρεμοτήτων μεταξύ των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης και των δικαιούχων με περαιτέρω αρνητικές δημοσιονομικές συνέπειες (αύξηση – σώρευση ληξιπρόθεσμων οφειλών κ.λπ.).

4. Κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 23 του ν. 4638/2019 εκδόθηκε η υπ’ αριθ. 15953/9.2.2021 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών(Β.674), με την οποία καθορίζονται οι απαραίτητες διαδικασίες και οι αναγκαίες λεπτομέρειες για την εφαρμογή της εν λόγω διάταξης, όπως αποσαφηνίζονται στη συνέχεια.

Επί του άρθρου 1

Περιγράφονται οι ενέργειες, οι οποίες πρέπει να γίνουν αρχικά για να ξεκινήσει η διαδικασία της δημόσιας κατάθεσης από τον φορέα (σχετ. το αναλυτικό διάγραμμα του Παραρτήματος). Συγκεκριμένα, εντός πέντε (5) ημερών από την διαπίστωση της έλλειψης του πιστοποιητικού φορολογικής ή/και ασφαλιστικής ενημερότητας, εκδίδεται από την αρμόδια για την εξόφληση υπηρεσία του φορέα διαπιστωτική πράξη περί της αδυναμίας έκδοσης ή μη προσκόμισης πιστοποιητικού φορολογικής ή/και ασφαλιστικής ενημερότητας, η οποία παρακολουθείται σε διακριτό αρχείο με τίτλο «ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΕΣ» σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 2ΣΤ της υα και κοινοποιείται στον οικείο διατάκτη. Η διαπίστωση της έλλειψης διενεργείται εφόσον έχουν αποβεί άκαρπες οι προβλεπόμενες νόμιμες ενέργειες αναζήτησης του ελλείποντος δικαιολογητικού. Στο προοίμιο της διαπιστωτικής πράξης μνημονεύεται τόσο η σχετική υα όσο και προηγούμενη, σχετική με κάθε πρόσφορο μέσο, όχληση του δικαιούχου, στην οποία αυτός δεν ανταποκρίθηκε.

Επισημαίνεται ότι η έλλειψη των ανωτέρω αποδεικτικών αποτελεί τον αποκλειστικό λόγο που δικαιολογεί την παρακατάθεση και δύναται να αφορά τόσο στο πρόσωπο του αρχικού δικαιούχου όσο και τυχόν επιγενόμενων δικαιούχων, δηλαδή εκδοχέων, κατασχόντων, κληρονόμων και λοιπών.

Επί του άρθρου 2

Στις διατάξεις του εν λόγω άρθρου περιγράφεται η διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί μετά την έκδοση της προβλεπόμενης διαπιστωτικής πράξης. Ειδικότερα, o φορέας εντός δέκα (10) ημερών από την έκδοση της ανωτέρω διαπιστωτικής πράξης, με ευθύνη του για κάθε υπαίτια καθυστέρηση, υποβάλλει με εξουσιοδοτημένο υπάλληλό του αίτημα για σύσταση χρηματικής παρακαταθήκης κατά περίπτωση στην Κεντρική Υπηρεσία του ΤΠΔ, το κατά τόπο αρμόδιο Κατάστημα του ΤΠΔ ή το κατά τόπο αρμόδιο Γραφείο Παρακαταθηκών ΔΟΥ με την ακόλουθη διαδικασία:

Α. Συμπληρώνει δελτίο σύστασης χρηματικής παρακαταθήκης σύμφωνα με το χορηγούμενο από το ΤΠΔ υπόδειγμα και προσκομίζει αντίγραφο της οικείας διαπιστωτικής πράξης που φυλάσσεται εφεξής μαζί με το ως άνω δελτίο στο ΤΠΔ. Στην περίπτωση θανάτου του αρχικού δικαιούχου, η παρακαταθήκη συστήνεται υπέρ των νομίμων κληρονόμων, ενώ στην περίπτωση αξιώσεων τρίτων, υπέρ του αρχικού δικαιούχου, με πλήρη καταγραφή των αξιώσεων αυτών.

Β. Προβαίνει σε καταβολή των ποσών στο ΤΠΔ, σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 3 και προσκομίζει αντίγραφο του σχετικού αποδεικτικού κατάθεσης.

Γ. Καταθέτει στο ΤΠΔ τα σχετικά με τις αξιώσεις τρίτων αποδεικτικά έγγραφα (επιδόσεις εκχωρητηρίων, κατασχετηρίων κλπ).

Επισημαίνεται ότι ο υπάλληλος του φορέα που θα υποβάλει το αίτημα για σύσταση χρηματικής παρακαταθήκης πρέπει να είναι εξουσιοδοτημένος από τον οικείο διατάκτη, ο οποίος μεριμνά για την έκδοση της σχετικής ατομικής διοικητικής πράξης.

Δ. Με βάση τα ανωτέρω, εκδίδεται από το ΤΠΔ γραμμάτιο σύστασης παρακαταθήκης, το πρωτότυπο του οποίου, μαζί με τα σχετικά με τις αξιώσεις τρίτων αποδεικτικά έγγραφα, φυλάσσονται στο ΤΠΔ, ενώ ο καταθέτης φορέας παραλαμβάνει αντίγραφο και υποχρεούται να γνωστοποιήσει αμελλητί την παρακατάθεση σε όλους τους δικαιούχους (αρχικό και επιγενόμενους, εφόσον αυτοί υφίστανται) με κάθε πρόσφορο τρόπο που εξασφαλίζει την έγγραφη απόδειξη, με ευθύνη του για τυχόν παράλειψη, αναφέροντας ρητά τον αριθμό του εκδοθέντος γραμματίου παρακαταθήκης.

Ε. Στις περιπτώσεις ταυτόχρονων μαζικών εξοφλήσεων οφειλών των λοιπών φορέων της Γενικής κυβέρνησης και εφόσον δεν υφίστανται επ’ αυτών αξιώσεις τρίτων, παρέχεται η ευχέρεια, κατόπιν σχετικής έγκαιρης ενημέρωσης και συγκατάθεσης του ΤΠΔ, η σύσταση της παρακαταθήκης να λαμβάνει χώρα, αποκλειστικά στην Κεντρική Υπηρεσία του ΤΠΔ, με τη συμπλήρωση δελτίου σύστασης χρηματικής παρακαταθήκης, βάσει ηλεκτρονικού αρχείου δικαιούχων που προσκομίζει, με συνοδευτική επιστολή μέσω εξουσιοδοτημένου υπαλλήλου του ο ενδιαφερόμενος φορέας σε δύο μορφές αρχείων PDF και CSV, βάσει των προδιαγραφών που θα υποδείξει το ΤΠΔ. Από τα εν λόγω αρχεία πρέπει να προκύπτουν σαφώς ανά δικαιούχο τα στοιχεία του (όνομα, επώνυμο, πατρώνυμο για τα φυσικά πρόσωπα και πλήρης επωνυμία για τα νομικά πρόσωπα), συμπεριλαμβανομένου απαραίτητα του αριθμού φορολογικού μητρώου, το οφειλόμενο ποσό ολογράφως και αριθμητικώς, η αιτιολογία κατάθεσης με αναφορά του/των δικαιολογητικών που ελλείπουν, η διαπιστωτική πράξη και – υπό τη μορφή παρατηρήσεων – κάθε άλλη χρήσιμη πληροφορία για τη νόμιμη και ασφαλή περαιτέρω διαχείριση από το θεματοφύλακα. Το πρωτότυπο γραμμάτιο παρακαταθήκης παραμένει προς φύλαξη στο ΤΠΔ και μετά από κάθε μερική εξόφλησή του εκδίδεται οίκοθεν γραμμάτιο για το υπόλοιπο ποσό. Ο καταθέτης φορέας παραλαμβάνει αντίγραφο του αρχικού γραμματίου παρακαταθήκης και υποχρεούται να γνωστοποιήσει αμελλητί την παρακατάθεση τόσο στον αρχικό δικαιούχο, όσο και σε τυχόν λοιπούς προβάλλοντες αξιώσεις εφόσον αυτές υφίστανται κατά την ημερομηνία έκδοσης του τίτλου πληρωμής, με κάθε πρόσφορο τρόπο που εξασφαλίζει την έγγραφη απόδειξη, με ευθύνη του για τυχόν παράλειψη. Στη γνωστοποίηση δέον να αναφέρεται ρητά ο αριθμός του εκδοθέντος γραμματίου παρακαταθήκης.

ΣΤ. Η οικονομική υπηρεσία του φορέα τηρεί διακριτό κατ’ έτος αρχείο με τίτλο «ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΕΣ», σύμφωνα με το συνημμένο υπόδειγμα, το οποίο περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστο τις αναγραφόμενες στήλες.

Επισημαίνεται ότι το ανωτέρω αρχείο τηρείται από την οργανική μονάδα του φορέα που είναι αρμόδια ειδικά για τις εξοφλήσεις.

Επί του άρθρου 3

Η καταβολή των ποσών διενεργείται με τους εξής τρόπους:

• με τραπεζική μεταφορά αυτών από το πιστωτικό ίδρυμα, στο οποίο τηρείται ο οικείος λογαριασμός του Φορέα, προς το ΤΠΔ και ειδικότερα μέσω ηλεκτρονικών εντολών, με την καταβολή του εντελλόμενου χρηματικού ποσού με χρήση τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών (ΤΠΕ) σε ειδικό λογαριασμό που τηρεί το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για την ηλεκτρονική είσπραξη των χρηματικών παρακαταθηκών του παρόντος άρθρου. Το σχετικό αντίγραφο αποδεικτικό προσκομίζεται στο ΤΠΔ με τα υπόλοιπα ως άνω δικαιολογητικά σύστασης της παρακαταθήκης. Στην περίπτωση αυτή, στο κείμενο του γραμματίου παρακαταθήκης αναγράφεται ότι η κατάθεση έγινε με ηλεκτρονική είσπραξη και θα γίνεται αναφορά στον ένα και μοναδικό αριθμό κατάθεσης για κάθε σύσταση.
• με επιταγή «σε διαταγή του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων», μέχρι τα κατά τόπους Γραφεία Παρακαταθηκών που λειτουργούν στις Δ.Ο.Υ να αποκτήσουν τεχνική δυνατότητα υλοποίησης του περιγραφόμενου τρόπου σύστασης, δηλαδή της καταβολής του ποσού της παρακατάθεσης με τον ανωτέρω περιγραφόμενο τρόπο, με αναλογική εφαρμογή των λοιπών οριζόμενων στα προηγούμενα άρθρα.

Περαιτέρω, διευκρινίζεται ότι το ποσό, το οποίο κατατίθεται, είναι το καθαρό πληρωτέο, το οποίο προκύπτει μετά την αφαίρεση φόρων και κρατήσεων, με βάση τον οικείο τίτλο πληρωμής.

Επί του άρθρου 4

Με τη δημόσια κατάθεση επέρχεται απόσβεση της ενοχής του φορέα έναντι του δικαιούχου. Αυτό επιφέρει τις ακόλουθες συνέπειες για τον καταθέτη φορέα:

• Η εν λόγω οφειλή, ως εξοφλημένη, δεν αποτελεί πλέον απλήρωτη υποχρέωση έναντι του ιδιώτη δικαιούχου.
• Ο τίτλος πληρωμής (ΧΕ) δεν ακυρώνεται. Η μόνη διαφοροποίηση σε σχέση με την τακτική διαδικασία εξόφλησης είναι ότι αντί η εντολή εξόφλησης να γίνει στον λογαριασμό του δικαιούχου, διενεργείται στον σχετικό λογαριασμό του ΤΠΔ.
• Γίνεται σχετική καταχώρισηενημέρωση του Μητρώου Δεσμεύσεων με ημερομηνία εξόφλησης της υποχρέωσης την ημερομηνία δημόσιας κατάθεσης του ποσού στο ΤΠΔ, ενώ αναγράφονται ο όρος “ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ” και ο αριθ. γραμματίου σύστασης παρακαταθήκης στη στήλη “ΣΧΟΛΙΑ”.
• Τυχόν αξιώσεις τρίτων δεν γίνονται δεκτές από τον φορέα, αλλά δύναται να προβληθούν στο ΤΠΔ επί του ποσού της παρακαταθήκης, εντός πενταετίας από την ημερομηνία σύστασης της χρηματικής παρακαταθήκης.

Τέλος, η σύσταση της Παρακαταθήκης δεν ανακαλείται από τον φορέα σε καμία περίπτωση, παρά μόνον παραγράφεται η σχετική χρηματική απαίτηση υπέρ αυτού, υπό τους όρους και προϋποθέσεις της παρ. 4 του άρθρου 23 του ν. 4638/2019, όπως αναλύθηκαν στην κατ’ εξουσιοδότηση αυτού εκδοθείσα υπ’ αριθ. 15953/9.02.2021 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών (Β.674)

Επί του άρθρου 5:

Η εξόφληση των δικαιούχων από το ΤΠΔ γίνεται αποκλειστικά με πίστωση του δηλωθέντος τραπεζικού λογαριασμού τους στην αρχική ή επιγενόμενη αίτησή τους με το ποσο στο οποίο ανέρχονται οι αξιώσεις. Σε περίπτωση ύπαρξης αξιώσεων τρίτων (σχετ. άρθρο 2Γ), το ΤΠΔ, προκειμένου να εξοφλήσει, ζητεί φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα τόσο από τον αρχικό δικαιούχο, όσο και από τον εκδοχέα, τον υπέρ ού η κατάσχεση κ.λπ., αναλόγως των αξιώσεων.

Τα ποσά που κατατέθηκαν δημόσια, αποδίδονται από το ΤΠΔ, με την ακόλουθη διαδικασία:

α) Καταρχάς, παρακρατούνται τα ποσά που ορίζονται στο κατά περίπτωση προβλεπόμενο από το νόμο Αποδεικτικό Φορολογικής Ενημερότητας (ΑΦΕ), τόσο του αρχικού, όσο και τυχόν τρίτων δικαιούχων σε περίπτωση ύπαρξης αξιώσεων τρίτων, ανεξάρτητα αν αυτό περιλαμβάνεται στα ελλείποντα δικαιολογητικά κατά τη σύσταση της παρακαταθήκης και αποδίδονται στους υποδεικνυόμενους από τα ΑΦΕ δικαιούχους.

β) Ακολούθως, παρακρατούνται τα ποσά που ορίζονται στην κατά περίπτωση προβλεπόμενη από το νόμο ασφαλιστική ενημερότητα τόσο του αρχικού, όσο και των τυχόν τρίτων δικαιούχων σε περίπτωση αξιώσεων τρίτων, ανεξάρτητα αν αυτή περιλαμβάνεται στα ελλείποντα δικαιολογητικά κατά τη σύσταση της παρακαταθήκης και αποδίδονται στους υποδεικνυόμενους ασφαλιστικούς φορείς.

γ) Τέλος, το εναπομείναν ποσό αποδίδεται στον υπέρ ου η παρακατάθεση, αφού αξιολογηθούν σύμφωνα με την εκάστοτε νομοθεσία από τον θεματοφύλακα ΤΠΔ, οι τυχόν αρχικές ή επιγενόμενες αξιώσεις τρίτων και τα συναφή κωλύματα (περιλαμβανομένων των αναγκαστικών ή διασφαλιστικών μέτρων του Δημοσίου και λοιπών φορέων της Γενικής Κυβέρνησης).

Επί του άρθρου 6:

Ο έλεγχος παρέλευσης της πενταετίας διενεργείται με επιμέλεια του καταθέτη φορέα, και ειδικότερα της οικονομικής υπηρεσίας αυτού, όπου παρακολουθείται ανά τακτά διαστήματα το σχετικό αρχείο και μόλις παρέλθει η αναγραφόμενη ημερομηνία παραγραφής για κάθε παρακαταθήκη μεριμνά άμεσα με αίτησή του για την επιστροφή του ποσού, μετά την αφαίρεση των νομίμων δικαιωμάτων του ΤΠΔ.

Ειδικότερα, εφόσον το ποσό της παρακαταθήκης δεν έχει εισπραχθεί εντός πενταετίας από τη σύστασή της, η χρηματική απαίτηση από την παρακαταθήκη παραγράφεται υπερ του καταθέτη φορέα, εκτός εάν :

α) έχει κατατεθεί στο ΤΠΔ το κατά περίπτωση ελλείπον δικαιολογητικό, σύμφωνα με τα αναλυτικά διαλαμβανόμενα στην παρ. 4 του άρθρου 23 του ν. 4638/2019, επερχόμενης συνακόλουθα δέσμευσης του προς απόδοση ποσού και

β) υφίσταται εις χείρας του ΤΠΔ έτερο, επιγενόμενο της σύστασης της παρακαταθήκης, κώλυμα σε βάρος του δικαιούχου (π.χ. κατάσχεση, διασφάλιση συμφερόντων του Δημοσίου, εκχώρηση, αίτημα βάσει κληρονομικής διαδοχής κ.λπ.), βάσει του οποίου δεν υφίσταται έννομη ευχέρεια επιστροφής του ποσού στον καταθέτη.

Σε κάθε περίπτωση, μετά την επιστροφή του ποσού από το ΤΠΔ στον καταθέτη φορέα, λόγω παραγραφής της χρηματικής απαίτησης από την παρακαταθήκη, οι τυχόν αξιώσεις του δικαιούχου εγείρονται εφεξής αποκλειστικά κατά του φορέα.

Για κάθε θέμα που αφορά στην δημόσια κατάθεση οφειλών φορέων Γενικής Κυβέρνησης, οι φορείς μπορούν να επικοινωνούν με τις κατά περίπτωση αρμόδιες υπηρεσίες του Τ.Π.&Δ στα τηλέφωνα: Κεντρική Υπηρεσία: 2132116138 και -140, Κατάστημα Πειραιά: 2132125369, Κατάστημα Θεσσαλονίκης; 2313336856, Κατάστημα Πάτρας 2613623124, Γραφεία Παρακαταθηκών: 2132116126 και -109 και στα κατά τόπους Γραφεία Παρακαταθηκών. Για τεχνικά θέματα σχετικά με την αποστολή ηλεκτρονικών μαζικών αρχείων: 2132116408 και 411, e-mail: e.athanasiadis@tpd.gr , e.palamida@tpd.gr.

Υποδείγματα των σχετικών δελτίων παρακαταθήκης βρίσκονται στην ιστοσελίδα του Τ.Π.&Δ.: http://tpd.gr/deltia-systasis-xrimatikon-parakatathikon/ Για λοιπά θέματα οι φορείς απευθύνονται πρωτίστως στην Δ/νση Εποπτευόμενων φορέων του οικείου Υπουργείου και στη συνέχεια αν και εφόσον δεν είναι εφικτό αυτά να επιλυθούν, η ΓΔΟΥ του οικείου Υπουργείου απευθύνει ερώτημα στη Δ/νσή μας με τεκμηριωμένη από πλευράς της σχετική άποψη. (τηλ.:2106987705, e-mail: dd26@glk.gr).

Ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών

Θεόδωρος Σκυλακάκης