Η ΕΕ υπέβαλε πρόταση στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου επιδιώκοντας τη δέσμευση των μελών του Οργανισμού για ένα πολυμερές σχέδιο δράσης για το εμπόριο σχετικά με την επέκταση της παραγωγής εμβολίων και θεραπειών COVID-19 και για την εξασφάλιση καθολικής και δίκαιης πρόσβασης.

Με αυτήν την πρόταση, η ΕΕ υπογραμμίζει τον κεντρικό ρόλο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου στην απάντηση για την πανδημία της COVID-19 και καλεί τα μέλη του ΠΟΕ να συμφωνήσουν σε ένα σύνολο δεσμεύσεων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, αναφέρει η ανακοίνωση της Κομισιόν.

Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν ανέφερε ότι «η ΕΕ έχει δείξει ενεργά την αλληλεγγύη στον κόσμο από την αρχή της πανδημίας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση επέτρεψε τις εξαγωγές περίπου του μισού ποσού της συνολικής ποσότητας εμβολίων που παράγονται στην Ευρώπη» και προσέθεσε: «Ο άμεσος στόχος μας είναι να διασφαλίσουμε δίκαιη πρόσβαση για χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, να μοιράζουμε εμβόλια ευρύτερα και ταχύτερα. Και συνεχίζουμε να ενισχύουμε την παραγωγή».

«Η ΕΕ προτείνει συγκεκριμένες βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες λύσεις για την εξασφάλιση καθολικής πρόσβασης σε προσιτές τιμές» σημείωσε η πρόεδρος της Κομισιόν, επισημαίνοντας ότι «πέρα από την τρέχουσα κρίση, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί η παγκόσμια ετοιμότητα για μελλοντικές πανδημίες: διαφοροποίηση της παρασκευής, ώστε να μην συγκεντρώνεται μόνο σε λίγες χώρες και ενίσχυση της ανθεκτικότητας της υποδομής υγειονομικής περίθαλψης στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες».

Ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος Βάλντις Ντομπρόβσκις υπογράμμισε: «Πρέπει να επικεντρωθούμε επειγόντως σε προτάσεις που επιταχύνουν τη δίκαιη διανομή εμβολίων COVID-19 παγκοσμίως. Από αυτή την άποψη, μια ισχυρή πολυμερής ανταπόκριση στο εμπόριο θα μπορούσε να δώσει τεράστια ώθηση στον αγώνα κατά του COVID-19».

Περισσότερα για την πρόταση της ΕΕ

Η ΕΕ καλεί τις κυβερνήσεις:

• Να βεβαιωθούν ότι τα εμβόλια, οι θεραπείες και τα συστατικά του COVID-19 μπορούν να διασχίζουν ελεύθερα τα σύνορα.
• Να ενθαρρύνουν τους παραγωγούς να επεκτείνουν την παραγωγή τους, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι χώρες που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη εμβολίων τα λαμβάνουν σε προσιτή τιμή, και
• Να διευκολύνουν τη χρήση υποχρεωτικών αδειών στο πλαίσιο της υφιστάμενης Συμφωνίας του ΠΟΕ σχετικά με τις εμπορικές πτυχές των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας (TRIPS). Η Συμφωνία TRIPS παρέχει ήδη αυτήν την ευελιξία, η οποία είναι ένα νόμιμο εργαλείο κατά τη διάρκεια της πανδημίας που μπορεί να χρησιμοποιηθεί γρήγορα όπου χρειάζεται.

Το πρώτο στοιχείο, έχει ως στόχο να περιορίσει τη χρήση των περιορισμών στις εξαγωγές και να διατηρήσει τις αλυσίδες εφοδιασμού ανοιχτές. Οι χώρες που παράγουν εμβόλια πρέπει να είναι έτοιμες να εξάγουν ένα δίκαιο μερίδιο της εγχώριας παραγωγής τους. Οι αλυσίδες εφοδιασμού είναι αλληλένδετες και δεν πρέπει να διακόπτονται. Επιπλέον, η ΕΕ θεωρεί ότι οι προμήθειες στη διευκόλυνση COVAX δεν πρέπει ποτέ να περιορίζονται και κανένα μέτρο δεν πρέπει να περιορίζει το εμπόριο εισροών που είναι απαραίτητες για την παραγωγή εμβολίων και θεραπειών COVID-19.

Το δεύτερο κομμάτι, καλεί τις κυβερνήσεις να ενθαρρύνουν έντονα και να υποστηρίξουν τους παρασκευαστές και τους προγραμματιστές εμβολίων για να επεκτείνουν την παραγωγή και να διασφαλίσουν την προσιτή προσφορά εμβολίων σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.

Τέτοιες δράσεις θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν συμφωνίες αδειοδότησης, ανταλλαγή εμπειρογνωμοσύνης, κλιμακωτή τιμολόγηση συμπεριλαμβανομένων μη κερδοσκοπικών πωλήσεων σε χώρες χαμηλού εισοδήματος, δημιουργία συμβολαίων και νέες επενδύσεις σε εγκαταστάσεις παραγωγής σε αναπτυσσόμενες χώρες.

Η ΕΕ αναμένει από όλους τους παραγωγούς και τους προγραμματιστές εμβολίων να προχωρήσουν σε συγκεκριμένες δεσμεύσεις που αυξάνουν τον εφοδιασμό σε ευάλωτες αναπτυσσόμενες χώρες.

Από την άποψη αυτή, η ΕΕ χαιρετίζει τη δέσμευση εταιρειών όπως η BioNTech και η Pfizer, η Johnson & Johnson και η Moderna, οι οποίες έχουν ήδη δεσμευτεί να παρέχουν 1,3 δισεκατομμύρια δόσεις φέτος σε χώρες χαμηλού εισοδήματος χωρίς κέρδος και σε χώρες μεσαίου εισοδήματος σε χαμηλότερα επίπεδα κόστος.

Το τρίτο μέρος, σχετικά με την πνευματική ιδιοκτησία, ορίζει ότι οι εθελοντικές άδειες είναι το πιο αποτελεσματικό μέσο για τη διευκόλυνση της επέκτασης της παραγωγής και της ανταλλαγής εμπειρογνωμοσύνης. Σε περίπτωση αποτυχίας της εθελοντικής συνεργασίας, οι υποχρεωτικές άδειες, με τις οποίες μια κυβέρνηση χορηγεί στοχοθετημένη άδεια που επιτρέπει σε έναν πρόθυμο παραγωγό να κάνει ένα εμβόλιο χωρίς τη συγκατάθεση ενός κατόχου διπλώματος ευρεσιτεχνίας, είναι ένα νόμιμο εργαλείο στο πλαίσιο μιας πανδημίας. Η ΕΕ θεωρεί ότι όλα τα μέλη του ΠΟΕ πρέπει να είναι έτοιμα:

• Να συμφωνήσουν ότι η πανδημία COVID-19 αποτελεί εξαιρετική περίσταση της εθνικής έκτακτης ανάγκης και ότι η απαίτηση για διαπραγμάτευση με τον κάτοχο των δικαιωμάτων μπορεί να παραιτηθεί νόμιμα όπου απαιτείται.
• Να υποστηρίξει τους κατασκευαστές που είναι έτοιμοι να παράγουν εμβόλια ή/και θεραπείες σε προσιτές τιμές με υποχρεωτική άδεια, έτσι ώστε το επίπεδο των αποδοχών που καταβάλλει ο κατασκευαστής στον κάτοχο του διπλώματος ευρεσιτεχνίας να αντικατοπτρίζει τέτοιες προσιτές τιμές.
• Να συμφωνήσουν ότι η υποχρεωτική άδεια θα μπορούσε να καλύπτει τυχόν εξαγωγές που προορίζονται για χώρες που δεν διαθέτουν παραγωγική ικανότητα, και μέσω του COVAX.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ