Υπουργείο Οικονομικών

19 Απριλίου 2021

Δελτίο Τύπου

Μεταρρυθμίσεις στην οικονομία εν μέσω πανδημίας - "Συνέπεια και Συνέχεια"

Πάνω από ένα χρόνο μετά το ξέσπασμα της υγειονομικής κρίσης, η Ελλάδα – όπως και όλος ο κόσμος – εξακολουθεί να δίνει σκληρή μάχη με τον κορονοϊό και τις επιπτώσεις του στην κοινωνία και την οικονομία.

Αυτή η πρωτοφανής, εξωγενής κρίση ενέσκηψε στη χώρα μας σε μια περίοδο που κάναμε τα πρώτα βήματα σταθεροποίησης και ανάπτυξης, ύστερα από μια πολυετή, εξαιρετικά δύσκολη και επίπονη διαδικασία δημοσιονομικής προσαρμογής. Βήματα τα οποία ήταν αποτέλεσμα όχι μόνο της εφαρμογής του κατάλληλου μείγματος οικονομικής πολιτικής – με κύριο άξονα τις μειώσεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών και με παράλληλη διασφάλιση της δημοσιονομικής ισορροπίας –, αλλά και της υλοποίησης μεταρρυθμίσεων και αποκρατικοποιήσεων, από τη σημερινή Κυβέρνηση.

Από την αρχή της θητείας μας, θέσαμε ως κεντρικό στόχο την αντιμετώπιση χρόνιων ενδογενών αδυναμιών της ελληνικής οικονομίας, τη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης, την αύξηση της ποσότητας και τη βελτίωση της ποιότητας του εγχώριου προϊόντος, καθώς και την προώθηση της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας, ώστε να επιτύχουμε τη βελτίωση του διαθέσιμου εισοδήματος νοικοκυριών και επιχειρήσεων, τη δημιουργία πολλών και καλών νέων θέσεων απασχόλησης και την  ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.

Το ξέσπασμα της υγειονομικής κρίσης οδήγησε σε επαναπροσδιορισμό των προτεραιοτήτων της οικονομικής πολιτικής, καθώς οι ανάγκες στήριξης της κοινωνίας επέβαλαν σημαντική αύξηση των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού. Για να ανταποκριθούμε στη μεγάλη αυτή πρόκληση, αξιοποιήσαμε, στον βέλτιστο βαθμό, όλα τα εγχώρια και ευρωπαϊκά εργαλεία, μέσα και πόρους. Ταυτόχρονα, παρά τις πρωτόγνωρες δυσκολίες, δεν επιτρέψαμε οι έκτακτες περιστάσεις να εκτροχιάσουν τον μεταρρυθμιστικό σχεδιασμό μας.

Έχοντας το βλέμμα και την προσοχή μας στραμμένες στις ανάγκες τόσο του σήμερα όσο και του αύριο, με γνώμονα να θέσουμε στέρεες βάσεις για την ενίσχυση της ευημερίας των πολιτών, της εθνικής μας οικονομίας και της συνολικής ισχύος της χώρας, προχωρήσαμε τον τελευταίο χρόνο – μέσα στη δίνη της πανδημίας – σε σειρά μεταρρυθμίσεων, διαρθρωτικών αλλαγών, αποκρατικοποιήσεων και επενδύσεων, με κυριότερες τις εξής:

1ον. Μειώσαμε φορολογικούς συντελεστές και ασφαλιστικές εισφορές. Έχοντας μειώσει, προ της υγειονομικής κρίσης, με μόνιμο τρόπο, συγκεκριμένους φόρους και ασφαλιστικές εισφορές (αναμόρφωση της φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων με εισαγωγικό συντελεστή 9%, μείωση του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων στο 24%, μείωση της φορολογίας διανεμόμενων κερδών στο 5%, μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,9%, μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 22% κ.ά.), υλοποιήσαμε – εν μέσω της «τρικυμίας» του κορονοϊού – πρόσθετες, μη μόνιμες – σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές αποφάσεις – μειώσεις φόρων, όπως είναι η κατάργηση της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης, η μείωση κατά επιπλέον 3% των ασφαλιστικών εισφορών μισθωτών, η μείωση ή και μηδενισμός της προκαταβολής φόρου εισοδήματος, η μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση και τις μεταφορές.

2ον. Θεσπίσαμε φορολογικά κίνητρα για την προσέλκυση επενδύσεων και ανθρώπινου κεφαλαίου. Εισαγάγαμε τον θεσμό του «διαμένοντος μη κατοίκου» (Non-Dom) για την προσέλκυση αλλοδαπών φορολογικών κατοίκων και θεσπίσαμε επιπλέον φορολογικά κίνητρα για την προσέλκυση εργαζόμενων και  αυτοαπασχολούμενων από το εξωτερικό, για την προσέλκυση συνταξιούχων οι οποίοι μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα, καθώς και για τη δημιουργία εταιρειών ειδικού σκοπού διαχείρισης οικογενειακής περιουσίας (Family Offices).

3ον. Προωθήσαμε την αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών και την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου, με στόχο την περαιτέρω διεύρυνση της φορολογικής βάσης. Προωθήσαμε την ηλεκτρονικοποίηση της φορολογικής διαδικασίας και ελέγχου, μέσω της χρήσης ηλεκτρονικής τιμολόγησης και ηλεκτρονικών βιβλίων, και θεσπίσαμε και υλοποιούμε ένα ολιστικό σχέδιο για τη περιστολή του λαθρεμπορίου.

4ον. Ενισχύσαμε τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος και τη ρευστότητα στην πραγματική οικονομία, με την περαιτέρω μείωση των «κόκκινων» δανείων στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών, μέσω εφαρμογής του επιτυχημένου Σχεδίου «Ηρακλής» και τη σύσταση και λειτουργία του Παρατηρητηρίου Ρευστότητας. Κατά τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του προγράμματος «Ηρακλής», υλοποιήθηκαν τιτλοποιήσεις χαρτοφυλακίων μη εξυπηρετούμενων δανείων συνολικής ακαθάριστης αξίας 31,3 δισ. ευρώ. Στο τέλος του 2020, τα «κόκκινα» δάνεια στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών περιορίστηκαν στα 47,5 δισ. ευρώ, από 75,3 δισ. ευρώ τον Ιούνιο του 2019, καταγράφοντας μείωση που ξεπερνά το 35%. Παράλληλα, θεσπίσαμε και θέσαμε σε λειτουργία το Συμβούλιο Ρευστότητας, με σκοπό την παρακολούθηση της ρευστότητας στην αγορά, αυτοτελώς, καθώς και σε συνάρτηση με την πιστωτική επέκταση.

5ον. Αναβαθμίσαμε και εκσυγχρονίσαμε το θεσμικό πλαίσιο εταιρικής διακυβέρνησης Ανωνύμων Εταιρειών και της αγοράς κεφαλαίου. Αναμορφώσαμε και επικαιροποιήσαμε το υφιστάμενο  – εδώ και δυο δεκαετίες – νομοθετικό πλαίσιο με διατάξεις που ενισχύουν τη διαφάνεια και τη λογοδοσία στην εταιρική διακυβέρνηση, προσαρμόζοντας παράλληλα το πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς κεφαλαίου στα νεότερα ελληνικά και ευρωπαϊκά δεδομένα, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς της, την προστασία των μετόχων και των επενδυτών, την προσέλκυση διεθνών επενδυτών και τη διευκόλυνση της σύστασης ευέλικτων μορφών Οργανισμών Εναλλακτικών Επενδύσεων, ώστε, μεταξύ άλλων, να δοθεί ώθηση σε επενδύσεις σε νεοφυείς εταιρείες (start ups).

6ον. Θεσπίσαμε το πλαίσιο των μικροπιστώσεων, προκειμένου να καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό που υπάρχει στην επιχειρηματική δραστηριότητα.
 
7ον. Εκσυγχρονίσαμε το νομοθετικό πλαίσιο για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του «ξεπλύματος» μαύρου χρήματος, με την ενσωμάτωση σχετικής κοινοτικής οδηγίας.

8ον. Δίνουμε ώθηση στην υλοποίηση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και  εμβληματικών επενδύσεων, όπως το Ελληνικό και το Κυβερνητικό Πάρκο στον χώρο του πρώην εργοστασίου της ΠΥΡΚΑΛ. Μεταξύ άλλων, εκκινήσαμε τις διαγωνιστικές διαδικασίες για την αξιοποίηση των περιφερειακών λιμένων Αλεξανδρούπολης, Καβάλας, Ηγουμενίτσας και Ηρακλείου, προωθήσαμε την αξιοποίηση μιας σειράς από μαρίνες, κάναμε ένα σημαντικό βήμα για την άμεση εκκίνηση της εμβληματικής επένδυσης του Ελληνικού, με την ψήφιση του Σχεδίου Κυρωτικού Νόμου επί της Σύμβασης Διανομής - Σύστασης Δικαιώματος Επιφανείας και του Ειδικού Διαγράμματος Διανομής, ενώ προχωράμε στην υλοποίηση του φιλόδοξου σχεδίου για το Κυβερνητικό Πάρκο στον Δήμο Δάφνης-Υμηττού, όπου οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις της ΠΥΡΚΑΛ θα μετατραπούν σε πάρκο μέσα στο οποίο θα φιλοξενηθούν οι υπηρεσίες 9 Υπουργείων και άλλων οργανισμών. Πρόκειται για μια σημαντική αστική παρέμβαση, με πολλαπλά οφέλη για το περιβάλλον, την ποιότητα ζωής των κατοίκων, αλλά και τον κρατικό προϋπολογισμό, καθώς το άμεσο δημοσιονομικό όφελος από τη μεταστέγαση, σε ορίζοντα 30ετίας, θα ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ.

9ον. Δρομολογήσαμε και υλοποιούμε σχέδια ενίσχυσης της βιωσιμότητας εταιρειών του Δημοσίου, όπως είναι η ΕΛΒΟ, τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, η ΛΑΡΚΟ, η ΕΑΒ και τα ΕΛΤΑ.

10ον. Θεσπίσαμε τον νόμο για τη ρύθμιση οφειλών και την παροχή 2ης ευκαιρίας. Πρόκειται για ένα ενιαίο, συνεκτικό και κοινωνικά δίκαιο πλαίσιο για την αντιμετώπιση του ιδιωτικού χρέους, που αντικατέστησε ένα σύνθετο πλέγμα διάσπαρτων μέτρων, τα οποία δεν κατάφεραν, τα προηγούμενα χρόνια, να δώσουν λύση στο μείζον αυτό πρόβλημα.

11ον. Εκσυγχρονίζουμε το πλαίσιο κρατικής αρωγής για φυσικές καταστροφές, με τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου καθεστώς αποζημιώσεων των επιχειρήσεων που πλήττονται από φυσικές καταστροφές και με ένα πλαίσιο συντονισμού των διαδικασιών αποκατάστασης και ενίσχυσης των πληττόμενων περιοχών.

12ον. Προωθούμε τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, αναγνωρίζοντας και προάγοντας την αξία του εποικοδομητικού κοινωνικού διαλόγου και του ρόλου της ΟΚΕ στη διαμόρφωση περιβάλλοντος συνεργασίας και συναίνεσης με τους κοινωνικούς εταίρους.

13ον. Συνεχίζουμε την υλοποίηση του πλάνου αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου. Ολοκληρώσαμε την ηλεκτρονικοποίηση της διαδικασίας κατάπτωσης δανείων με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου.

14ον. Υλοποιούμε δημοσιονομικές  μεταρρυθμίσεις, όπως η συνέχιση της επισκόπησης δαπανών και εσόδων, η προώθηση του προϋπολογισμού επιδόσεων και η πιλοτική εφαρμογή δεικτών απόδοσης (KPIs). Προωθούμε επίσης την ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης (Green Budgeting) στον προϋπολογισμό.

15ον. Αντλούμε, συστηματικά και με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους, πόρους από τις διεθνείς αγορές. Από την αρχή της πανδημίας, έχουν πραγματοποιηθεί έξι επιτυχείς εκδόσεις ομολόγων, με πιο πρόσφατη αυτή του 30ετούς ομολόγου. Ενώ, συνολικά η μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση της οικονομίας από τις αγορές φθάνει τα 22 δισ. ευρώ από την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από τη Νέα Δημοκρατία. Επιπλέον, πριν από ένα μήνα ολοκληρώσαμε τη 2η πρόωρη αποπληρωμή δανείων του ΔΝΤ από την παρούσα κυβέρνηση, ενισχύοντας περαιτέρω την αξιοπιστία της Ελλάδας και βελτιώνοντας βασικούς δείκτες βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους.

Η υλοποίηση των ανωτέρω επιβεβαιώνει τη συνέπεια και τη δέσμευση της Κυβέρνησης στην υλοποίηση του μεταρρυθμιστικού της προγράμματος, παρά τα προσωρινά εμπόδια που προκαλούν απρόβλεπτοι και εξωγενείς παράγοντες, με σκοπό την αντιμετώπιση χρόνιων ενδογενών αδυναμιών της ελληνικής οικονομίας, την ενίσχυση της ανθεκτικότητάς της και τη δημιουργία γερών θεμελίων για ισχυρή, βιώσιμη, έξυπνη και κοινωνικά δίκαιη ανάπτυξη.