ΘΕΜΑ: Περί της ασφάλισης των πολιτών τρίτων χωρών που αιτούνται διεθνή προστασία

ΣΧΕΤ:

• Οι παρ. 1 και 2 του άρθρ. 53 ν. 4636/2019
• Η παρ. 10 του άρθρ. 116 ν. 4636/2019
• Η παρ. 3 του άρθρου 1 και το άρθρο 5 της Κ.Υ.Α. 717 Φ.Ε.Κ.199/Β/31-1-2020
• Η αρ. 54/2019 εγκύκλιος οδηγία του ΕΦΚΑ

Όπως είναι γνωστό με τις διατάξεις το ν.4375/16 ρυθμίστηκε το καθεστώς πρόσβασης στην αγορά εργασίας των πολιτών τρίτων χωρών.

Ειδικότερα, «αιτούντες διεθνή προστασία» μπορούσαν να ασκήσουν μόνο δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών ή έργου ή εξαρτημένη εργασία, μετά την ολοκλήρωση κατάθεσης της αίτησης διεθνούς προστασίας και εφόσον κατέχουν «δελτίο αιτούντος διεθνή προστασία» ή «δελτίο αιτήσαντος άσυλο αλλοδαπού».

Με την πιο πάνω σχετική εγκύκλιο δόθηκαν οδηγίες για την διαχείριση των περιπτώσεων αυτών.

Με νεότερες διατάξεις του ν. 4636/19 τροποποιήθηκαν εν μέρει οι προηγούμενες και πλέον η δυνατότητα πρόσβασης στην αγορά εργασίας των πολιτών τρίτων χωρών που αιτούνται διεθνή προστασία για δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών ή έργου ή εξαρτημένη εργασία παρέχεται πλέον μετά την πάροδο έξι (6) μηνών από την ολοκλήρωση της διαδικασίας κατάθεσης της αίτησης διεθνούς προστασίας και εφόσον κατέχουν «δελτίο αιτούντος διεθνή προστασία» ή «δελτίο αιτήσαντος άσυλο αλλοδαπού» σε ισχύ.

Κατόπιν τούτου, θέτουμε υπόψη τα κάτωθι, προς ενιαία εφαρμογή κατά την υπαγωγή στην ασφάλιση, τροποποιώντας αναλόγως την αρ. 54/2019 εγκύκλιο της Υπηρεσίας μας:

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

• Σύμφωνα με τις παρ. 1 και 2 του άρθρου 53 του ν. 4636/2019:

«1. Οι αιτούντες διεθνή προστασία, μετά την πάροδο έξι (6) μηνών από την ολοκλήρωση της διαδικασίας κατάθεσης της αίτησης διεθνούς προστασίας, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, αν δεν έχει ληφθεί πρωτοδίκως απόφαση από την αρμόδια Αρχή και η καθυστέρηση δεν μπορεί να αποδοθεί σε αυτούς, έχουν δικαίωμα ουσιαστικής πρόσβασης στην αγορά εργασίας υπό τους όρους και προϋποθέσεις του άρθρου 71 του ν. 4375/2016, εφόσον κατέχουν “δελτίο αιτούντος διεθνή προστασία” ή “δελτίο αιτήσαντος άσυλο αλλοδαπού”, σύμφωνα με το άρθρο 70 του παρόντος, και καθ’ όλη τη διάρκεια ισχύος του.

2. Το δικαίωμα πρόσβασης στην αγορά εργασίας ανακαλείται αυτοδικαίως σε περίπτωση απορριπτικής απόφασης, η οποία δεν έχει ανασταλτικό χαρακτήρα, και οι αιτούντες δεν έχουν δικαίωμα παραμονής στη χώρα.»

• Επίσης, με την παρ. 10 του άρθρου 116 ν. 4636/2019 τροποποιείται το άρθρο 71 του ν.4375/2016 ως εξής:

«Οι αιτούντες διεθνή προστασία, εφόσον κατέχουν “δελτίο αιτούντος διεθνή προστασία” ή “δελτίο αιτήσαντος άσυλο αλλοδαπού”, τα οποία έχουν εκδοθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 περίπτωση κδ΄ του π.δ. 113/2013 (Α΄146), του άρθρου 41 παράγραφος 1(δ) του παρόντος και του άρθρου 8 παράγραφος 1(δ) του π.δ. 114/2010 αντίστοιχα, έχουν δικαίωμα πρόσβασης σε εξαρτημένη εργασία ή την παροχή υπηρεσιών ή έργου μετά την παρέλευση έξι (6) μηνών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης διεθνούς προστασίας και καθ’ όλη τη διάρκεια ισχύος του δελτίου. Το δικαίωμα πρόσβασης στην αγορά εργασίας ανακαλείται αυτοδικαίως σε περίπτωση πρωτοβάθμιας απορριπτικής απόφασης και μέχρι την έκδοση τελεσίδικης απόφασης επί προσφυγής.»

• Με το άρθρο 1 παρ. 3 της Κοινής Υπουργικής Απόφασης αρ. 717/31-1-2020 (Φ.Ε.Κ. Β΄199/2020) ορίζεται ότι για κάθε αιτούντα διεθνή προστασία εκδίδεται Προσωρινός Αριθμός Ασφάλισης και Υγειονομικής Περίθαλψης Αλλοδαπού (Π.Α.Α.Υ.Π.Α.). Ο αριθμός αυτός αναγράφεται στο δελτίο αιτούντος διεθνή προστασία. Ο αριθμός αυτός είναι μοναδικός και αντιστοιχεί στο αριθμό δελτίου πλήρους καταγραφής. Επιπρόσθετα, η Υπηρεσία Ασύλου αναγράφει στο δελτίο, την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης, έκδοσης και λήξης του δελτίου.
• Στο άρθρο 2 παρ.1 της Κ.Υ.Α. διευκρινίζεται ότι αρμόδια Υπηρεσία διεκπεραίωσης της απόδοσης Π.Α.Α.Υ.Π.Α ορίζεται η Υπηρεσία Ασύλου. Η απόδοση του Π.Α.Α.Υ.Π.Α. πραγματοποιείται μέσω στης Ηλεκτρονικής Διαδικτυακής Υπηρεσίας που παρέχει η εταιρεία Η.ΔΙ.Κ.Α. Α.Ε.
• Σύμφωνα με το άρθρο 13 στις παρ.1 και 2 αναφέρεται ότι όλοι οι αιτούντες διεθνή προστασία θα λάβουν Π.Α.Α.Υ.Π.Α. μέσω της Υπηρεσίας Ασύλου. Ο ισχύων Α.Μ.Κ.Α. όλων των αιτούντων διεθνή προστασία πριν την 1-11-2019, που διατηρούν ενεργό δελτίο ασύλου θα μετατραπεί σε Π.Α.Α.Υ.Π.Α. Τέλος, για όσους δεν επιτευχθεί η περιγραφόμενη ταυτοποίηση θα μπορούν να λαμβάνουν τον Π.Α.Α.Υ.Π.Α με την ανανέωση του δελτίου πλήρους καταγραφής στις Υπηρεσίες Ασύλου.
• Στις παρ. 1 και 2 του άρθρου 5 της Κ.Υ.Α. αναφέρεται ότι ο κάτοχος Π.Α.Α.Υ.Π.Α. αποκτά δικαίωμα πρόσβασης στην αγορά εργασίας, βάσει των άρθρων 53 και 55 του ν. 4636/2019, όπως ισχύει. Η κτήση του δικαιώματος πρόσβασης στην εργασία του κατόχου Π.Α.Α.Υ.Π.Α. θα αποτυπώνεται στο δελτίο αιτούντος διεθνή προστασία με την αναγραφή του λεκτικού: «Δικαίωμα Πρόσβασης στην Αγορά Εργασίας» από την Υπηρεσία Ασύλου, κατά τους όρους του άρθρου 53 του ν. 4636/2019. Τυχόν απενεργοποίηση του Π.Α.Α.Υ.Π.Α. για οποιονδήποτε λόγο επιφέρει απώλεια του δικαιώματος πρόσβασης στην αγορά εργασίας.

ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΣΤΟ ΜΗΤΡΩΟ ΕΦΚΑ

Σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις οι αιτούντες Διεθνή Προστασία και άσυλο έχουν τη δυνατότητα να δραστηριοποιηθούν με παροχή υπηρεσιών ή έργου ή με εξαρτημένη εργασία.

Τα πρόσωπα αυτά, κατά την απογραφή τους θα πρέπει (πλέον των κατά περίπτωση δικαιολογητικών) να υποβάλλουν:

Α) μη μισθωτοί ασφαλισμένοι (παροχή υπηρεσιών ή έργου):

• το «Δελτίο αιτούντος Διεθνή Προστασία» ή «Δελτίο αιτήσαντος άσυλο αλλοδαπού» από το οποίο να προκύπτει:
  • η ισχύς,
  • η ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης, έκδοσης και λήξης του προσκομισθέντος δελτίου και
  • η ένδειξη «πρόσβαση στην αγορά εργασίας».

Β) μισθωτοί ασφαλισμένοι:

• το «Δελτίο αιτούντος Διεθνή Προστασία» ή «Δελτίο αιτήσαντος άσυλο αλλοδαπού» σύμφωνα με τα ανωτέρω,
• ευκρινές αντίγραφο του εντύπου «ΑΝΑΓΓΕΛΙΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ» (Ε3), που υποβλήθηκε για τον εργαζόμενο στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ».

Η απογραφή για τα ως άνω πρόσωπα θα διενεργείται κατά τα γνωστά, από τα Τμήματα Μητρώων των Περιφερειακών Υπηρεσιών του ΕΦΚΑ, καταχωρώντας στο πεδίο Α.Μ.Κ.Α. τον αριθμό Π.Α.Α.Υ.Π.Α.

Σε περίπτωση απενεργοποίησης του Π.Α.Α.Υ.Π.Α. επέρχεται η απώλεια του δικαιώματος πρόσβασης στη αγορά εργασίας.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΜΕΤΑΠΤΩΣΗΣ Π.Α.Α.Υ.Π.Α. ΣΕ ΑΜΚΑ

Σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 11 της Κ.Υ.Α. σε περίπτωση αποδοχής αίτησης διεθνούς προστασίας και μετά την επίδοση της Άδειας Διαμονής Ενιαίου Τύπου (Α.Δ.Ε.Τ.) από την Υπηρεσία Ασύλου, ο ενδιαφερόμενος είναι δικαιούχος Α.Μ.Κ.Α. και οφείλει εντός (1) μηνός από την επίδοση της σχετικής άδειας να προβεί στις κατά το νόμο απαραίτητες ενέργειες για την έκδοσή του.

Ως προς την απόδοσή του ισχύουν τα όσα περιγράφονται στην Α.Π.80320/42862/1-102019/Δ18.2718/01-10-2019 εγκύκλιο του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για την κατηγορία Α.4. η οποία σας έχει αποσταλεί με το υπ.αριθ. Δ.ΑΣΦ.1182114/7-10-2019 Γενικό Έγγραφο.

Του παρόντος να λάβει γνώση, με ευθύνη των Προϊσταμένων Διευθύνσεων και Τμημάτων, το προσωπικό αρμοδιότητάς τους.

Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΓΕΝΙΚΗΣ Δ/ΝΣΗΣ ΕΙΣΦΟΡΩΝ

ΧΡΗΣΤΟΣ ΛΙΑΠΑΚΗΣ