Θέμα: Διαδικασία απαλλαγής από ΦΠΑ για τις αγορές που πραγματοποιούν στη χώρα μας ταξιδιώτες εγκατεστημένοι στο Η.Β. - μεταχείριση ταξιδιωτών εγκατεστημένων στη Βόρεια Ιρλανδία

Αναφορικά με το αντικείμενο του θέματος και κατόπιν ερωτημάτων υπηρεσιών, φορέων και ιδιωτών σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Σύμφωνα με το άρθρο 24 του Κώδικα ΦΠΑ (ν.2859/2000), με τις διατάξεις του οποίου ενσωματώθηκε το άρθρο 147 της κοινοτικής οδηγίας 2006/112/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, προβλέπεται απαλλαγή ΦΠΑ για τα είδη που αγοράζουν στο εσωτερικό της χώρας, οι μη εγκατεστημένοι στο εσωτερικό της χώρας ταξιδιώτες, εφόσον τα προορίζουν για προσωπική ή οικογενειακή χρήση (εξαιρούνται είδη διατροφής, οινοπνευματώδη ποτά και καπνοβιομηχανικά προϊόντα) και τα μεταφέρουν στις προσωπικές τους αποσκευές κατά την αναχώρησή τους για τρίτη χώρα από τη χώρα πώλησης των αγαθών ή μέσω άλλου Κ-Μ.

2. Βασική προϋπόθεση για τη χορήγηση της απαλλαγής είναι ο αγοραστής - ταξιδιώτης να έχει την κατοικία του ή τη συνήθη διαμονή του εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην περίπτωση αυτή ως «μόνιμη κατοικία ή συνήθης διαμονή» νοείται ο τόπος που αναγράφεται ως μόνιμη κατοικία ή συνήθης διαμονή στο διαβατήριο, στο δελτίο ταυτότητας ή σε οποιοδήποτε άλλο έγγραφο το οποίο αναγνωρίζεται ως αποδεικτικό ταυτότητας από το κράτος μέλος στο έδαφος του οποίου πραγματοποιείται η παράδοση των αγαθών.

3. Σύμφωνα με το άρθρο 3 της αριθ. ΠΟΛ. 1338/96 ΑΥΟ, με την οποία καθορίστηκε η σχετική διαδικασία, ο πωλητής των αγαθών οφείλει να διαπιστώσει ότι ο αγοραστής ταξιδιώτης, πληροί τους όρους και τις προϋποθέσεις επιστροφής ή άμεσης απαλλαγής από το ΦΠΑ.

4. Σύμφωνα με την συμφωνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου, από την 1-1-2021 το Ηνωμένο Βασίλειο αποτελεί «τρίτη χώρα» για τα κράτη μέλη των 27 και η διακίνηση των εμπορευμάτων από τη χώρα μας και τα άλλα Κ-Μ προς το Ηνωμένο Βασίλειο και το αντίθετο, αντιμετωπίζεται διαδικαστικά με την τήρηση τελωνειακών διαδικασιών και διατυπώσεων για εμπορεύματα με προορισμό ή προέλευση το Ηνωμένο Βασίλειο, δηλαδή ως εξαγωγή και εισαγωγή αντίστοιχα.

5. Επιπλέον στη Συμφωνία Αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου περιλαμβάνεται το Πρωτόκολλο σχετικά με την Ιρλανδία/Β. Ιρλανδία, σύμφωνα με το οποίο για διάρκεια 4 ετών μετά το πέρας της μεταβατικής περιόδου, η Βόρεια Ιρλανδία θα εξακολουθήσει να υπάγεται στη νομοθεσία της Ε.Ε. για τον ΦΠΑ όσον αφορά τα αγαθά, και συναφώς οι συναλλαγές θα αντιμετωπίζονται ως πραγματοποιούμενες στο εσωτερικό της Ε.Ε. με τις υφιστάμενες διαδικασίες, τόσο για τα υποκείμενα όσο και για τα μη υποκείμενα στον φόρο πρόσωπα.

Από τα ανωτέρω προκύπτουν τα ακόλουθα:

i. Μετά την 1/1/2021 και την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε. οι ταξιδιώτες με μόνιμη κατοικία το Ηνωμένο Βασίλειο θεωρούνται κάτοικοι τρίτων χωρών και δικαιούνται της συγκεκριμένης απαλλαγής Φ.Π.Α. για την αγορά αγαθών που προορίζονται για προσωπική και οικογενειακή χρήση, τα οποία πέραν των άλλων, εξέρχονται σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα του εσωτερικού της Ε.Ε., με την εφαρμογή της σχετικής διαδικασίας που ορίζεται στην ΠΟΛ 1338/96, βάσει της οποίας οι τελωνειακές αρχές επιβεβαιώνουν την έξοδο των αγαθών.

ii. Εντούτοις, οι παραδόσεις αγαθών σε ταξιδιώτες με μόνιμη κατοικία τη Βόρεια Ιρλανδία θεωρούνται ως παραδόσεις στο εσωτερικό της χώρας χωρίς δικαίωμα απαλλαγής καθόσον για τα πρόσωπα αυτά βάσει του ανωτέρω πρωτοκόλλου εξακολουθούν να εφαρμόζονται οι ισχύουσες διατάξεις της Ενωσιακής νομοθεσίας όσον αφορά τον ΦΠΑ.

Προς τον σκοπό αυτό οι πωλητές των αγαθών, οφείλουν, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 3 της αριθ. ΠΟΛ. 1338/96 ΑΥΟ, να επιβεβαιώνουν με τα διαθέσιμα στοιχεία τον τόπο μόνιμης κατοικίας των προσώπων που αιτούνται την απαλλαγή.

Περαιτέρω, λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ακριβής τόπος μόνιμης κατοικίας δεν αναγράφεται πάντα στο διαβατήριο ή σε άλλο επίσημο έγγραφο που φέρει ο ταξιδιώτης κατά την αγορά των αγαθών και την έξοδο από την Ε.Ε., με αποτέλεσμα να είναι δύσκολο να προσδιοριστεί αν πρόκειται για περιοχή της Βόρειας Ιρλανδίας, οι ταξιδιώτες μόνιμοι κάτοικοι Ηνωμένου Βασιλείου που δικαιούνται της ανωτέρω απαλλαγής θα συμπληρώνουν, με ευθύνη των πωλητών, τη δήλωση που επισυνάπτεται στην παρούσα.

Εφόσον δεν είναι εφικτό να διαπιστωθεί η μόνιμη κατοικία του αιτούντα και δεν συμπληρωθεί η ανωτέρω δήλωση, τότε η απόδειξη λιανικής πώλησης εκδίδεται σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις ως παράδοση μη απαλλασσόμενη στο εσωτερικό της χώρας. Η δήλωση αυτή που υπογράφεται σε δύο αντίτυπα, ένα εκ των οποίων παραμένει στον πωλητή, τηρείται από τον ταξιδιώτη και επιδεικνύεται σε περίπτωση ελέγχου από τον αρμόδιο τελωνειακό υπάλληλο κατά την επιβεβαίωση της εξόδου των αγαθών από την Ε.Ε., εφόσον αυτή διενεργείται από τη χώρα μας.

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΑΔΕ

Γ. ΠΙΤΣΙΛΗΣ