ΘΕΜΑ: Κοινοποίηση των διατάξεων των άρθρων 72, 83, 90, 115, 126, 131, 142, 143, 146 και 190 του ν. 4764/2020 (Α'256/23-12-2020) - Μετάθεση της έναρξης ισχύος των άρθρων 1-265 του ν. 4738/2020 («Ρύθμιση οφειλών και παροχή δεύτερης ευκαιρίας και άλλες διατάξεις», ΦΕΚ Α' 207)

Σας κοινοποιούμε συνημμένα τις διατάξεις των άρθρων 72,83,90,115,126,131, 142,143,146 και 190 του ν. 4764/2020 «Ρυθμίσεις για την προστασία της δημόσιας υγείας από τις συνέπειες της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19, την ενίσχυση των μέσων μαζικής μεταφοράς, την επιτάχυνση της απονομής των συντάξεων, τη ρύθμιση οφειλών προς τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και άλλες κατεπείγουσες διατάξεις» του ν. 4764/2020 (Α'256/23-12-2020).

1. Με τις διατάξεις του άρθρου 72 προστίθεται νέο άρθρο (34 Γ) στο Κεφάλαιο Η' του ν. 4647/2019 (Α'204), με το οποίο προβλέπεται, μεταξύ άλλων, η δωρεά φορητών κλινών ΜΕΘ από την Επιτροπή «Ελλάδα 2021». Η συνολική αξία της δωρεάς καλύπτεται από ιδιωτικούς πόρους της Επιτροπής «Ελλάδα 2021» και απαλλάσσεται παντός φόρου, τέλους, εισφοράς ή κρατήσεως, κατά παρέκκλιση όλων των κείμενων φορολογικών διατάξεων, και ως προς τη δωρεά αυτή δεν επιβάλλεται κατάσχεση στα χέρια οποιουδήποτε τρίτου, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης, γενικής ή ειδικής, διάταξης.

2. Με τις διατάξεις του άρθρου 83 τροποποιήθηκαν τα άρθρα 263, 265 και 308 του ν. 4738/2020 («Ρύθμιση οφειλών και παροχή δεύτερης ευκαιρίας και άλλες διατάξεις», ΦΕΚ Α' 207) και μετατέθηκε η έναρξη ισχύος των διατάξεων των άρθρων 1-265 (με εξαίρεση την παρ. 3 του άρθρου 264) του ανωτέρω νόμου από την 1η/1/2021, όπως προέβλεπε αρχικά το άρθρο 308 του ν. 4738/2020 (σχετική η Ε. 2196/2020), στην 1η/3/2021 ή στην 1η/6/2021, κατά περίπτωση.

α. Ειδικότερα, σύμφωνα με το νέο άρθρο 308 του ν. 4738/2020, όπως διαμορφώθηκε μετά την τροποποίησή του με την παρ. 3 του άρθρου 83 του ν. 4764/2020:

• Τα άρθρα 31 έως και 171 και 189 έως και 265 του ν. 4738/2020, με τα οποία ρυθμίζονται, μεταξύ άλλων, η προπτωχευτική διαδικασία εξυγίανσης και η πτώχευση (με εξαίρεση την απλοποιημένη διαδικασία πτωχεύσεων μικρού αντικειμένου) και τίθενται καταργητικές διατάξεις και διατάξεις μεταβατικού δικαίου (με εξαίρεση την περ. β' της παρ. 1 του άρθρου 265), τίθενται σε ισχύ την 1η Μαρτίου 2021.
• Τα άρθρα 1 έως και 30 («Προειδοποίηση Αφερεγγυότητας-Έγκαιρη Προειδοποίηση» και «Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών») και 172 έως και 188 («Απλοποιημένη Διαδικασία Πτωχεύσεων Μικρού Αντικειμένου») καθώς και η περ. β' της παρ. 1 του άρθρου 265 (που προβλέπει την παύση της δυνατότητας υποβολής νέων αιτήσεων κατά τις διατάξεις του ν. 3869/2010, Α' 130) του ν. 4738/2020 τίθενται σε ισχύ την 1η Ιουνίου 2021.

Μέχρι τη θέση σε ισχύ των άρθρων 172 έως και 188 του ν. 4738/2020, κατά τα ανωτέρω, αρμόδιο πτωχευτικό δικαστήριο για πτωχεύσεις, ανεξαρτήτως οικονομικού αντικειμένου, είναι το Πολυμελές Πρωτοδικείο στην περιφέρεια του οποίου ο οφειλέτης έχει το κέντρο των κύριων συμφερόντων του.

• Κατά παρέκκλιση των προβλεπομένων στην παρ. 1 του άρθρου 76 του ν. 4738/2020 (που ορίζει τις υποκειμενικές προϋποθέσεις κήρυξης σε πτώχευση), τα φυσικά πρόσωπα πλην των εμπόρων αποκτούν πτωχευτική ικανότητα την 1η Ιουνίου 2021.

β. Με τις παρ. 1 και 2 του άρθρου 83 του ν. 4764/2020 επήλθαν ορισμένες τροποποιήσεις στην παρ. 1 του άρθρου 263 και στην παρ. 1 του άρθρου 265 του ν. 4738/2020. Συγκεκριμένα:

• Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 263 του ν. 4738/2020, όπως τροποποιήθηκε, οι (μεταβατικού δικαίου) διατάξεις του άρθρου αυτού εφαρμόζονται στις διαδικασίες που εκκινούν μετά την ημερομηνία του πρώτου εδαφίου του άρθρου 308, δηλαδή μετά την 1η/3/2021.
• Σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 265 του ν. 4738/2020, όπως τροποποιήθηκε, τα οριζόμενα στις (καταργητικές και μεταβατικού δικαίου) διατάξεις της ανωτέρω παραγράφου ισχύουν από τη θέση σε ισχύ του ν. 4738/2020, σύμφωνα με τα εδάφια πρώτο και δεύτερο του άρθρου 308 αυτού, δηλαδή, κατά περίπτωση, από 1/3/2021 ή από 1/6/2021, ανάλογα με τις διαδικασίες στις οποίες αναφέρονται (οράτε ανωτέρω υπό στοιχείο α').
• Στις περ. α' και β' της παρ. 1 του άρθρου 265 του ν. 4738/2020 η φράση «εκκρεμείς κατά τον χρόνο δημοσίευσης διαδικασίες» τροποποιήθηκε σε «εκκρεμείς κατά τον χρόνο έναρξης ισχύος διαδικασίες».
• Στην περ. γ' της παρ. 1 του άρθρου 265 του ν. 4738/2020, η διάταξη του τέταρτου εδαφίου, κατά την οποία «Όπου γίνεται αναφορά σε νόμο στην ειδική διαχείριση των ανωτέρω άρθρων (ήτοι των 68-77 του ν. 4307/2014) νοείται η διαδικασία του Μέρους ΙΙ του Κεφαλαίου Α' του Πέμπτου Μέρους του Δευτέρου Βιβλίου» τροποποιήθηκε σε «Όπου γίνεται αναφορά σε νόμο στην ειδική διαχείριση των ανωτέρω άρθρων, νοείται η διαδικασία του Κεφαλαίου Β' του Πέμπτου Μέρους του Δευτέρου Βιβλίου», δηλαδή νοείται η διαδικασία «εκποίησης της επιχείρησης του (πτωχού) οφειλέτη ως συνόλου ή των επιμέρους λειτουργικών συνόλων αυτής» (άρθρα 158-161 του ν. 4738/2020).

3. Με τις διατάξεις του άρθρου 90 προβλέπεται η επιχορήγηση του μεταφορικού κόστους των εκδοτικών επιχειρήσεων που εκδίδουν εφημερίδες και περιοδικά πανελλήνιας κυκλοφορίας, οι οποίες επλήγησαν από την πανδημία του κορωνοϊού COVID-19. Η επιχορήγηση αυτή είναι ανεκχώρητη και ακατάσχετη στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, και, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής και ειδικής διάταξης, δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε κράτηση, τέλος ή εισφορά, δεν δεσμεύεται και δεν συμψηφίζεται με βεβαιωμένα χρέη προς τη Φορολογική Διοίκηση και το Δημόσιο, τους δήμους, τις περιφέρειες, τα ασφαλιστικά ταμεία ή τα πιστωτικά ιδρύματα, εφόσον πληρούνται οι γενικές διατάξεις περί φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων, χωρίς τον όρο της παρακράτησης. Σε περίπτωση που δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των γενικών διατάξεων περί φορολογικής ενημερότητας, εφαρμόζονται το άρθρο 83 του ν.δ. 356/1974 (Α' 90) περί συμψηφισμού και το άρθρο 12 του ν. 4174/2013 (Α' 170) περί βεβαίωσης οφειλής.

4. Με τις διατάξεις της παραγράφου 7 του άρθρου 115 προβλέπεται ότι η αποζημίωση ειδικού σκοπού των εργαζομένων σε επιχειρήσεις - εργοδότες του ιδιωτικού τομέα (ανεξαρτήτως κλάδου και επιχειρηματικής δραστηριότητας, που επλήγησαν από τον σεισμό της 30ης Οκτωβρίου 2020 στις περιοχές που ανήκουν στα διοικητικά όρια των Περιφερειακών Ενοτήτων Σάμου, Ικαρίας και Χίου της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου) είναι αφορολόγητη, ανεκχώρητη και ακατάσχετη στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής και ειδικής διάταξης, δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε κράτηση, τέλος ή εισφορά, δεν δεσμεύεται και δεν συμψηφίζεται με βεβαιωμένα χρέη προς τη Φορολογική Διοίκηση και το Δημόσιο εν γένει, τους δήμους, τις περιφέρειες, τα ασφαλιστικά ταμεία ή τα πιστωτικά ιδρύματα.

5. Με τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 126 προβλέπεται ότι το ποσό της αποζημίωσης ειδικού σκοπού των δικαιούχων ναυτολογημένων ναυτικών είναι αφορολόγητο, ανεκχώρητο και ακατάσχετο στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής και ειδικής διάταξης, δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε κράτηση, τέλος ή εισφορά, δεν δεσμεύεται και δεν συμψηφίζεται με βεβαιωμένα χρέη προς τη φορολογική διοίκηση και το Δημόσιο εν γένει, τους δήμους, τις περιφέρειες, τα ασφαλιστικά ταμεία ή τα πιστωτικά ιδρύματα.

6. Με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 131 προβλέπεται ότι τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται από το Υπουργείο Τουρισμού για την αποπληρωμή των παρόχων που συμμετέχουν στο πρόγραμμα του Υπουργείου Τουρισμού «Τουρισμός για όλους» για το έτος 2021 είναι ανεκχώρητα και ακατάσχετα στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής και ειδικής διάταξης, δεν υπόκεινται σε οποιαδήποτε κράτηση, τέλος ή εισφορά, δεν δεσμεύονται και δεν συμψηφίζονται με βεβαιωμένα χρέη προς το Δημόσιο εν γένει, τους δήμους, τις περιφέρειες, τα ασφαλιστικά ταμεία ή τα πιστωτικά ιδρύματα, εφόσον πληρούνται οι γενικές διατάξεις περί φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων, χωρίς όμως τον όρο της παρακράτησης. Σε περίπτωση που δεν πληρούνται οι γενικές διατάξεις περί φορολογικής ενημερότητας εφαρμόζεται το άρθρο 83 του ν.δ. 356/1974 (A' 90) περί συμψηφισμού και το άρθρο 12 του ν. 4174/2013 (A' 170) περί βεβαίωσης οφειλής. Ο διατάκτης πληρωμής κατά την απόφαση έγκρισης πληρωμής ορίζει ρητά ότι η καταβολή αυτή εμπίπτει στις διατάξεις του άρθρου 131 του ν. 4764/2020.

7. Με τις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 142, το οποίο τίθεται σε ισχύ την 1η/1/2021, προβλέπεται, ότι οι επιδοτήσεις που καταβάλλονται από τον κρατικό προϋπολογισμό στον Οργανισμό Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης (Ο.Α.Σ.Θ.), σύμφωνα με τις παραγράφους 1-3 του ίδιου άρθρου, είναι ακατάσχετες στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε αντίθετης γενικής ή ειδικής διάταξης, για οφειλές αυτού στη Φορολογική Διοίκηση, και μη δεκτικές συμψηφισμού με οφειλές του εν λόγω Οργανισμού προς το Δημόσιο ή Ασφαλιστικά Ταμεία ή λοιπούς Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης, για τη λήψη δε των επιδοτήσεων αυτών δεν απαιτείται η έκδοση και προσκόμιση αποδεικτικών ασφαλιστικής και φορολογικής ενημερότητας.

Υπενθυμίζεται ότι ο Ο.Α.Σ.Θ. τελεί υπό καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης εν λειτουργία σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 23 και 27 του ν. 4482/2017 (A' 102). Σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 27 του ανωτέρω νόμου, σε συνδυασμό με την παρ. 20 του άρθρου 14Α του ν. 3429/2005 (Α' 314), στην οποία γίνεται παραπομπή, κατά τη διάρκεια της ειδικής εκκαθάρισης του Ο.Α.Σ.Θ απαγορεύεται εν γένει κάθε μέτρο, εκκρεμές ή όχι, ατομικής ή συλλογικής αναγκαστικής εκτέλεσης και η λήψη ασφαλιστικών μέτρων σε βάρος του οργανισμού τόσο για οφειλές που δημιουργήθηκαν πριν από τη θέση αυτού σε ειδική εκκαθάριση όσο και για οφειλές που δημιουργούνται κατά τη διάρκεια της εκκαθάρισης. Επιπροσθέτως, στην παρ. 7 του άρθρου 27 του ν. 4482/2017 προβλέπεται αναστολή συμψηφισμού των απαιτήσεων του Δημοσίου κατά του υπό ειδική εκκαθάριση Ο.Α.Σ.Θ., που έχουν γεννηθεί ή βεβαιωθεί στην αρμόδια οικονομική υπηρεσία μέχρι τις 9.8.2019, με απαιτήσεις του οργανισμού μέχρι και το πέρας της ειδικής εκκαθάρισης και ορίζεται ότι η έκδοση αποδεικτικού φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας δεν κωλύεται από την ύπαρξη των ανωτέρω απαιτήσεων του Δημοσίου κατά του Ο.Α.Σ.Θ.

8. Με τις διατάξεις του άρθρου 143 τροποποιήθηκε η παράγραφος 7 του άρθρου 79 του ν. 4530/2018 (Α'59) και προβλέπεται παράταση αναστολής πληρωμών, συμψηφισμού και διαδικασιών είσπραξης χρεών του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ) Α.Ε. έναντι του Δημοσίου που προέρχονται από καταπτώσεις εγγυήσεων δανείων μέχρι τις 31.12.2021.

9. Με τις διατάξεις του άρθρου 146 προβλέπεται ότι οι ενισχύσεις που καταβάλλονται σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες στο πλαίσιο δράσεων αντιμετώπισης των επιπτώσεων του κορονοϊού COVID-19 στον πρωτογενή τομέα, συγχρηματοδοτούμενων ή μη, δεν υπόκεινται σε οποιονδήποτε φόρο, τέλος, εισφορά ή άλλη κράτηση υπέρ του Δημοσίου, συμπεριλαμβανομένης και της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης του άρθρου 43A του ν. 4172/2013 (Α' 167), μη εφαρμοζόμενης της παρ. 1 του άρθρου 47 του ν. 4172/2013 σε περίπτωση διανομής ή κεφαλαιοποίησής τους, είναι ανεκχώρητες και ακατάσχετες στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης αντίθετης γενικής ή ειδικής διάταξης, δεν δεσμεύονται και δεν συμψηφίζονται με βεβαιωμένα χρέη προς το Δημόσιο, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και τα νομικά πρόσωπα τους, τα ασφαλιστικά ταμεία και τα πιστωτικά ιδρύματα και δεν υπολογίζονται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιασδήποτε παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα. Οι δικαιούχοι των ενισχύσεων του παρόντος απαλλάσσονται από την υποχρέωση προσκόμισης αποδεικτικού φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας για τη συμμετοχή τους στις δράσεις και για την είσπραξη των ενισχύσεων.

10. Με τις διατάξεις του άρθρου 190 προβλέπεται ότι τα ποσά οικονομικής ενίσχυσης που καταβάλλονται στα τουριστικά καταλύματα συνεχούς λειτουργίας για λόγους δημοσίου συμφέροντος, είναι ανεκχώρητα και ακατάσχετα στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής και ειδικής διάταξης, δεν υπόκεινται σε οποιαδήποτε κράτηση, τέλος ή εισφορά, δεν δεσμεύονται και δεν συμψηφίζονται με βεβαιωμένα χρέη προς το Δημόσιο εν γένει, τους δήμους, τις περιφέρειες, τα ασφαλιστικά ταμεία ή τα πιστωτικά ιδρύματα, εφόσον πληρούνται οι γενικές διατάξεις περί φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων, χωρίς όμως τον όρο της παρακράτησης. Σε περίπτωση που δεν πληρούνται οι γενικές διατάξεις περί φορολογικής ενημερότητας εφαρμόζεται το άρθρο 83 του ν.δ. 356/1974 (A' 90) περί συμψηφισμού και το άρθρο 12 του ν. 4174/2013 (A' 170) περί βεβαίωσης οφειλής. Σε περίπτωση που δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των γενικών διατάξεων περί ασφαλιστικής ενημερότητας, εφαρμόζονται το άρθρο 24 του ν. 4611/2019 (Α' 73). Ο διατάκτης πληρωμής κατά την απόφαση έγκρισης πληρωμής ορίζει ρητά ότι η καταβολή αυτή εμπίπτει στις διατάξεις του άρθρου 190 του ν. 4764/2020.

Συν: Απόσπασμα του ΦΕΚ Α' 256/23-12-2020: διατάξεις των άρθρων 72, 83, 90, 115, 126, 131, 142, 143, 146 και 190 του ν. 4764/2020 (Α'256/23-12-2020).

Ο Διοικητής της Α.Α.Δ.Ε.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ