ΘΕΜΑ: Κοινοποίηση των διατάξεων του άρθρου 61 του νόμου 4758/2020 (242 Α΄) «Περιστολή του λαθρεμπορίου-Κύρωση του Πρωτοκόλλου για την εξάλειψη του παράνομου εμπορίου καπνού, διατάξεις περί κοινωφελών περιουσιών και σχολαζουσών κληρονομιών, διατάξεις για τα τέλη κυκλοφορίας και τα τέλη ταξινόμησης, κίνητρα για την προσέλκυση φορολογικών κατοίκων».

Σας κοινοποιείται για ενημέρωση και εφαρμογή οι διατάξεις του άρθρου 61 του νόμου 4758/2020 (Α΄242), με τις οποίες αντικαθίστανται οι διατάξεις του άρθρου 53 Α του ν.2960/01 (Α΄265), και επέρχονται οι ακόλουθες αλλαγές:

Α. Με τις τροποποιήσεις της παρ. 1 του άρθρου 53Α, αποσαφηνίζεται και επικαιροποιείται το νομοθετικό πλαίσιο για ορισμένα προϊόντα του άρθρου αυτού, ως ακολούθως:

1. Η περ. α) της παρ.1, αντικαθίσταται και επικαιροποιούνται οι κωδικοί Συνδυασμένης Ονοματολογίας των υγρών αναπλήρωσης ηλεκτρονικών τσιγάρων και των συσκευών αυτών σύμφωνα με το ισχύον κοινό Δασμολόγιο (Κανονισμός 2019/1776 της Επιτροπής) για λόγους ακριβούς αποτύπωσης των κωδικών συνδυασμένης ονοματολογίας στο εθνικό μας δίκαιο.

2. Η περίπτωση δ) της παρ.1 του άρθρου 53Α αντικαθίσταται και πλέον περιλαμβάνεται στον νόμο η πλήρης περιγραφή της κλάσης Σ.Ο 2101 11 00, «Εκχυλίσματα, αποστάγματα και συμπυκνώματα καφέ», με την διατήρηση του προθέματος ΕΧ και με ρητή αναφορά στα προϊόντα που εξαιρούνται, ήτοι αυτά που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν στα παρασκευάσματα διατροφής (π.χ. στη ζαχαροπλαστική).

Η περίπτωση ε) της παρ.1 του άρθρου 53Α, αντικαθίσταται, με την απαλοιφή του προθέματος «EX», πριν τους κωδικούς Συνδυασμένης Ονοματολογίας 21011290 και 21011298, αφού οι εν λόγω κωδικοί αφορούν όλα τα προϊόντα που κατατάσσονται στους εν λόγω κωδικούς, από τους οποίους δεν εξαιρούνται κάποιες υποκατηγορίες προϊόντων.

Επιπλέον των ανωτέρω και με αφορμή την παρούσα εγκύκλιο, σας γνωρίζουμε ότι κατόπιν αλληλογραφίας της Υπηρεσία μας με το Γενικό Χημείο του Κράτους, διευκρινίστηκε ότι στα «εκχυλίσματα, αποστάγματα και συμπυκνώματα του καφέ» του κωδικού ΣΟ 2101 11 00, δεν περιλαμβάνονται προϊόντα στα οποία περιέχονται άλλα συστατικά όπως π.χ. ζάχαρη, αρωματικές ουσίες, καραμέλα κ.λ.π. Στην περίπτωση που περιέχονται στο προϊόν τα ως άνω συστατικά, τότε αυτό κατατάσσεται δασμολογικά στη διάκριση Σ.Ο. 210112 (Παρασκευάσματα με βάση τα εκχυλίσματα, αποστάγματα ή συμπυκνώματα του καφέ ή με βάση τον καφέ), για τα οποία επισημαίνεται ότι με βάση το στοιχείο ε) της παρ.2 του άρθρου 53 Α, φορολογούνται ανά κιλό καθαρού βάρους που περιέχεται στο τελικό προϊόν και με βάση το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο το καθαρό βάρος που περιέχεται στο τελικό προϊόν προκύπτει από τις δηλώσεις σύστασης των προϊόντων.

Β. Με τις τροποποιήσεις της περ. β) και δ) της παρ. 2 του άρθρου 53Α, επέρχονται αλλαγές ως προς την φορολογική βάση επιβολής του φόρου κατανάλωσης στα προϊόντα που κατατάσσονται στους κωδικούς Σ.Ο. 0901 21 00 και 0901 22 00 (καβουρδισμένος καφές) και Σ.Ο. 2101 11 00 (Εκχυλίσματα, Αποστάγματα και Συμπυκνώματα καφέ) και συγκεκριμένα προβλέπεται η φορολόγησή τους με βάση την περιεκτικότητά τους σε καφέ, ήτοι επί του καθαρού βάρους που περιέχεται στο τελικό προϊόν.

Με την εν λόγω τροποποίηση, ρυθμίζεται η φορολόγηση ορισμένων υποκατηγοριών προϊόντων, τα οποία υπάγονται στις ως άνω δασμολογικές κλάσεις, πλην όμως δεν έχουν 100% περιεκτικότητα καφέ, όπως για παράδειγμα:

α) Σύνολα προϊόντων, συσκευασμένων για τη λιανική πώληση, τα οποία περιλαμβάνουν σε μία συσκευασία, εκτός από καφέ και άλλα συστατικά (π.χ. γάλα σε σκόνη με ζάχαρη), τα οποία κατατάσσονται ως καβουρδισμένος καφές του Κεφαλαίου 9, με βάση τον Γενικό Κανόνα 3β του Δασμολογίου, ότι ο ουσιώδης χαρακτήρας του συνόλου δίδεται από τον καφέ και συνεπώς όλο το σύνολο κατατάσσεται στον κωδικό 0901 21 00.

β) Καβουρδισμένος καφές που περιέχει μικρή ποσότητα άλλων ουσιών (π.χ. ρυθμιστή οξύτητας), ο οποίος κατατάσσεται στο Κεφάλαιο 9 ως καφές και όχι στο 21 ως παρασκεύασμα, καθώς κρίνεται ότι οι πρόσθετες ουσίες δεν επηρεάζουν τον ουσιώδη χαρακτήρα του προϊόντος ως προϊόντος καφέ.

γ) Προϊόντα σε υγρή μορφή καθώς και προϊόντα που έχουν παραχθεί από καφέ και υποκατάστατα καφέ, τα οποία κατατάσσονται στον κωδικό Σ.Ο. 2101 11 00 «Εκχυλίσματα, αποστάγματα και συμπυκνώματα του καφέ».

Συνεπώς με βάση τις ανωτέρω αλλαγές, όταν τίθενται σε ανάλωση υποκατηγορίες προϊόντων, οι οποίες κατατάσσονται στις δασμολογικές Κλάσεις Σ.Ο. 0901 21 00, 0901 22 00 και 2101 11 00 και οι οποίες δεν περιέχουν 100% περιεκτικότητα καφέ, θα συνυποβάλλονται με το κατά περίπτωση τελωνειακό παραστατικό, Διασάφηση εισαγωγής ή ΔΕΦΚ και Δηλώσεις Σύστασης για τα προϊόντα αυτά, με την συμπλήρωση της θέσης 44.2 «Επισυναπτόμενα έγγραφα» της ΔΕΦΚ του κωδικού 1Ε21 και της θέσης 44.2 «Επισυναπτόμενα έγγραφα» του ΕΔΕ του κωδικού 1Ε23.

Όσον αφορά τους Εθνικούς Πρόσθετους Κωδικούς, ισχύουν τα εξής:

1. Ως προς τους κωδικούς εμπορεύματος των δασμολογικών διακρίσεων 0901 21 και 0901 22:

1.1. Χρησιμοποιείται ο εθνικός πρόσθετος 1078 «Καβουρδισμένος καφές (συντελεστής 3 ευρώ ανά κιλό καθαρού βάρους με χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 13%» που αποδίδει 3.000 EUR/KGM και ΦΠΑ 13%, για προϊόντα τα οποία έχουν περιεκτικότητα καφέ σε ποσοστό 100%.

1.2. Χρησιμοποιείται ο εθνικός πρόσθετος 1144 «Καβουρδισμένος καφές με συντελεστή 3 ευρώ ανά κιλό καθαρό βάρος καφέ (περιεκτικότητα)» που αποδίδει 3.000 EUR/061 και ΦΠΑ 13%, για προϊόντα τα οποία με βάση την Δήλωση Σύστασης δεν έχουν περιεκτικότητα καφέ σε ποσοστό 100%.

2. Ως προς τον κωδικό εμπορεύματος της δασμολογικής διάκρισης 2101 11:

2.1. Χρησιμοποιείται ο εθνικός πρόσθετος 1514 «Εκχυλίσματα, αποστάγματα και συμπυκνώματα καφέ, σε υγρή ή στερεή μορφή, εκτός από εκείνα που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν στα παρασκευάσματα διατροφής με συντελεστή 4 ευρώ ανά κιλό καθαρού βάρους καφέ» που αποδίδει 4.000 EUR/KGM και ΦΠΑ 13%, για τα προϊόντα τα οποία έχουν περιεκτικότητα καφέ σε ποσοστό 100%.

2.2. Χρησιμοποιείται ο εθνικός πρόσθετος 1145 «Εκχυλίσματα, αποστάγματα και συμπυκνώματα καφέ, σε υγρή ή στερεή μορφή, εκτός από εκείνα που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν στα παρασκευάσματα διατροφής με συντελεστή 4 ευρώ ανά καθαρό βάρος καφέ (περιεκτικότητα)» που αποδίδει 4.000 EUR/061 και ΦΠΑ 13%, για τα προϊόντα τα οποία με βάση την Δήλωση Σύστασης δεν έχουν περιεκτικότητα καφέ σε ποσοστό 100%.

Διευκρινίζεται ότι ο κωδικός 061 είναι μονάδα μέτρησης στο Taric που υπολογίζει το καθαρό βάρος καφέ (περιεκτικότητα).

Κατά τα λοιπά, παραμένουν ως έχουν οι εθνικοί πρόσθετοι κωδικοί των εμπορευμάτων των δασμολογικών διακρίσεων Σ.Ο. 0901 11, 0901 12 (μη καβουρδισμένος καφές – συντελεστής 2 ευρώ ανά κιλό καθαρού βάρους) και Σ.Ο. 2101 12 92 και 2101 12 98 (Παρασκευάσματα με βάση τα εκχυλίσματα, αποστάγματα, ή συμπυκνώματα του καφέ ή με βάση τον καφέ - συντελεστής 4 ευρώ ανά κιλό καθαρού βάρους που περιέχεται στο τελικό προϊόν).

Γ. Με τις τροποποιήσεις της παραγράφου 5 του άρθρου 53Α, ρυθμίζεται το θέμα της αντιμετώπισης περιπτώσεων ολικής καταστροφής ή ανεπανόρθωτης απώλειας προϊόντων καφέ και υγρών αναπλήρωσης, υποκείμενων σε φόρο κατανάλωσης που τελούν υπό καθεστώς αναστολής.

Για τις περιπτώσεις αυτές προβλέπεται η κατ’ αναλογία εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 65 του ν.2960/2001, προκειμένου να εισαχθεί νομική βάση για την πρόβλεψη φυρών οφειλόμενων στη φύση των προϊόντων, καθώς και λοιπές περιπτώσεις καταστροφής ή απώλειας προϊόντων, οι οποίες δεν θεωρούνται ως θέση σε ανάλωση και ως εκ τούτου δεν καθίσταται απαιτητός ο φόρος κατανάλωσης.

Επιπλέον, καθορίζεται με σαφήνεια το πλαίσιο και η διαδικασία καταστροφής που ακολουθείται για τα προϊόντα του καφέ και των υγρών αναπλήρωσης ηλεκτρονικού τσιγάρου και συγκεκριμένα, η καταστροφή των εν λόγω προϊόντων που τελούν υπό καθεστώς αναστολής προβλέπεται να διενεργείται από την επιτροπή του άρθρου 37 του ν.2960/01, κατόπιν αίτησης του ενδιαφερόμενου προσώπου.

Όσον αφορά το μείγμα καπνού για ηλεκτρονικά θερμαινόμενο προϊόν καπνού, με τις εν λόγω διατάξεις προβλέπεται ότι η καταστροφή θα πραγματοποιείται από την επιτροπή του άρθρου 105 του ν.2960/01.

Δ. Με τις τροποποιήσεις της παραγράφου 5α του άρθρου 53Α, ρυθμίζονται για τα υγρά αναπλήρωσης ηλεκτρονικών τσιγάρων και τα προϊόντα καφέ των περιπτώσεων (β), (δ) και (ε) της παραγράφου 1 του άρθρου 53Α, η, υπό προϋποθέσεις, απαλλαγή από τον φόρο κατανάλωσης που υπόκεινται τα εν λόγω προϊόντα, εφόσον αυτά αποκτώνται από ιδιώτες για δική τους χρήση και μεταφέρονται αυτοπροσώπως από άλλο κ-μ στο εσωτερικό της χώρας.

Με τον τρόπο αυτό δίδεται η δυνατότητα σε ταξιδιώτες από άλλα κράτη μέλη να μεταφέρουν για ατομική χρήση μικρή ποσότητα από τα εν λόγω προϊόντα, χωρίς την καταβολή του φόρου κατανάλωσης και χωρίς την τήρηση διατυπώσεων. Παράλληλα, στην εν λόγω ρύθμιση απαλλαγής συμπεριλαμβάνονται και οι ταξιδιώτες από τρίτες χώρες για λόγους ίσης μεταχείρισης των ταξιδιωτών από Τρίτες Χώρες με αυτούς από Κ-Μ της Ε.Ε.

Ε. Με τις τροποποιήσεις των παραγράφων 7, 8 και 9 του άρθρου 53Α και την προσθήκη νέας παραγράφου 9α, αναγνωρίζεται το δικαίωμα επιστροφής του φόρου κατανάλωσης των προϊόντων καφέ, των περιπτώσεων β), γ) δ) και ε) της παραγράφου 1 του ως άνω άρθρου, για τα οποία έχει καταβληθεί ο φόρος κατανάλωσης και εν συνεχεία, εξάγονται ή αποστέλλονται σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ. Οι ως άνω διατάξεις επιστροφής του φόρου κατανάλωσης, θα τεθούν σε εφαρμογή με την έκδοση της προβλεπόμενης Απόφασης στην παρ. 10 του άρθρου 53Α, με την οποία θα καθοριστούν α) οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση έγκρισης υποβολής αίτησης επιστροφής φόρου κατανάλωσης στα δικαιούχα επιστροφής πρόσωπα καθώς και β) η διαδικασία επιστροφής του φόρου κατανάλωσης.

Ειδικότερα:

1) Με την τροποποίηση της παρ.7 του άρθρου 53Α, με προσθήκη σε αυτή της περίπτωσης ε΄, παρέχεται η δυνατότητα, σε πρόσωπα που δεν έχουν άδεια εγκεκριμένου αποθηκευτή και τα οποία έχουν εγκριθεί ως δικαιούχα υποβολής αίτησης επιστροφής του φόρου κατανάλωσης καφέ, να υποβάλλουν τα ίδια την Δήλωση ΕΦΚ, για τα προϊόντα καφέ που αποκτούν από τον Εγκεκριμένο Αποθηκευτή, καταβάλλοντας τον φόρο κατανάλωσης στο Τελωνείο για την έξοδο των προϊόντων από το καθεστώς αναστολής.

2) Με την τροποποίηση της παρ.8 του άρθρου 53Α, με αντικατάσταση της περίπτωσης δ΄, προβλέπεται για τις ως άνω αναλώσεις που πραγματοποιούνται από τα ως άνω πρόσωπα τα οποία έχουν εγκριθεί ως δικαιούχα υποβολής αίτησης επιστροφής του φόρου κατανάλωσης καφέ, η βεβαίωση και είσπραξη του φόρου κατανάλωσης που αναλογεί στα προϊόντα καφέ, να πραγματοποιείται με την έξοδο των προϊόντων από το καθεστώς αναστολής, και όχι την 25η ημέρα του επόμενου μήνα από το μήνα της εξόδου όπως ισχύει στην περίπτωση θέσης σε ανάλωση από τον ίδιο τον εγκεκριμένο αποθηκευτή.

3) Με την τροποποίηση της παρ.9 του άρθρου 53Α, προβλέπεται ότι ειδικότερα για τις περιπτώσεις θέσης σε ανάλωσης προϊόντων καφέ της παρ. 8, περ. δ, εδάφιο β΄ ο αναλογών Φ.Π.Α., βεβαιώνεται και εισπράττεται με δήλωση που υποβάλλεται από τον εγκεκριμένο αποθηκευτή-πωλητή, το αργότερο μέχρι τις 25 του επόμενου μήνα από το μήνα εξόδου από το καθεστώς αναστολής. Σημειώνεται ότι ο φόρος κατανάλωσης στις εν λόγω περιπτώσεις καταβάλλεται από τα πρόσωπα που έχουν εγκριθεί ως δικαιούχα υποβολής αίτησης επιστροφής φόρου κατανάλωσης κατά το χρόνο θέσης σε ανάλωση των προϊόντων με την υποβολή Δ.Ε.Φ.Κ.

4) Με την προσθήκη παραγράφου 9α στο άρθρο 53Α, προβλέπεται η επιστροφή του ποσού του φόρου κατανάλωσης που έχει εισπραχθεί για α) τα εισαγόμενα από τρίτες χώρες, β) προερχόμενα από άλλα Κράτη-Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γ) εγχωρίως παραγόμενα και δ) εξερχόμενα από φορολογική αποθήκη, προϊόντα καφέ των περιπτώσεων β΄, γ΄, δ΄ και ε΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 53 Α του ν.2960/01, τα οποία μετά την θέση της σε ανάλωση, αυτούσια ή κατόπιν οποιασδήποτε επεξεργασίας τους συμπεριλαμβανομένων και των συνήθων εργασιών που δεν μεταβάλουν τη Δασμολογική τους Κλάση, εξάγονται σε τρίτες χώρες ή αποστέλλονται σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ. Ως δικαιούχα επιστροφής του φόρου κατανάλωσης αναγνωρίζονται τα πρόσωπα της παρ. 7, του άρθρου 53Α, τα οποία διενεργούν την εξαγωγή ή την παράδοση των προϊόντων σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ.

Συγκεκριμένα τα πρόσωπα αυτά είναι:

• τα πρόσωπα που θέτουν σε ανάλωση τα ανωτέρω προϊόντα καφέ, ήτοι α) ο Εισαγωγέας, β) ο Εγκεκριμένος Αποθηκευτής (Φορολογική Αποθήκη), γ) ο Εγγεγραμμένος Παραλήπτης από άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, δ) το Πρόσωπο που παράγει εγχώρια προϊόντα καφέ εκτός καθεστώτος αναστολής δ) το Πρόσωπο που αποκτά προϊόντα καφέ από Εγκεκριμένο Αποθηκευτή – Πωλητή, εφόσον υποβάλλει το ίδιο την Δήλωση ΕΦΚ καταβάλλοντας τον φόρο κατανάλωσης στο Τελωνείο για την έξοδο των προϊόντων από το καθεστώς αναστολής και
• τα οποία διενεργούν (τα ίδια ως άνω πρόσωπα), την εξαγωγή ή την παράδοσή τους σε άλλο κράτος μέλος. και
• τα οποία έχουν λάβει σχετική έγκριση από τις τελωνειακές αρχές, με όρους και προϋποθέσεις που θα καθοριστούν με Υπουργική Απόφαση, για την υποβολή αίτησης επιστροφής του φόρου κατανάλωσης.

Η ισχύς των διατάξεων του άρθρου 61 αρχίζει από τη δημοσίευση του νόμου, ήτοι 4/12/2020.

Κατόπιν των ανωτέρω, παρακαλούμε για την ορθή εφαρμογή των εν λόγω διατάξεων.

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΑΑΔΕ

Γ. ΠΙΤΣΙΛΗΣ