ΠΟΛ. 1151/14-11-2008: Υποχρεώσεις των Δ.Ο.Υ. και των Ελεγκτικών Κέντρων κατ΄ εφαρμογή του Ν. 3691/2008 "Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και άλλες διατάξεις".

Αναφορικά με το ανωτέρω θέμα σας κοινοποιούμε τις διατάξεις των άρθρων 2, 3, 4, 29, 55 και 58 του Ν. 3691/2008 και σας γνωρίζουμε τα εξής:

Με την εγκύκλιο υπ΄ αριθ. 1086846/2015/Α0012/ΠΟΛ.1131/14-11-2006 σας είχαν κοινοποιηθεί οι διατάξεις του Ν. 3424/2005 (ΦΕΚ 305 Α΄), με τις οποίες, μεταξύ άλλων, τροποποιήθηκαν, συμπληρώθηκαν και αντικαταστάθηκαν ορισμένες διατάξεις του πρώτου κεφαλαίου του Ν. 2331/1995 (ΦΕΚ 173 Α΄), και σας είχαν παρασχεθεί, πέραν των άλλων, οδηγίες για τη διαβίβαση στη Διεύθυνση Ελέγχου αναφορών σχετικών με περιπτώσεις κακουργηματικών αδικημάτων φοροδιαφυγής ή με άλλες περιπτώσεις συνδεόμενες γενικώς με νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, για την περαιτέρω ενημέρωση της Αρχής που προεβλέπετο από το άρθρο 7 του ανωτέρω Ν. 2331/1995 για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες.

Ηδη, με το Ν. 3691/2008 "Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και άλλες διατάξεις" (ΦΕΚ 166 Α΄/5-8-2008) καταργούνται οι διατάξεις του πρώτου κεφαλαίου του Ν. 2331/1995, όπως αυτές ίσχυαν (άρθ.55) και θεσμοθετείται νέο νομοθετικό πλαίσιο σχετικά με τη νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες (ξέπλυμα χρήματος) και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.

Σύμφωνα με το νέο νομοθετικό πλαίσιο και συγκεκριμένα με βάση τις διατάξεις της περ. ιη΄ του άρθρου 3 του Ν. 3691/2008, ορίζεται ως βασικό αδίκημα κατά την έννοια του άρθρου αυτού και κάθε άλλο αδίκημα που τιμωρείται με ποινή στερητική τηςελευθερίας, της οποίας το ελάχιστο όριο είναι άνω των έξι μηνών και από το οποίο προκύπτει περιουσιακό όφελος. Συνεπώς, στα βασικά αδικήματα προστίθενται πλέον και τα πλημμελήματα για τα οποία προβλέπεται ποινή φυλάκισης άνω των έξι μηνών.

Κατόπιν αυτών, με βάση το νέο νόμο, βασικά αδικήματα θεωρούνται οι κάτωθι περιπτώσεις αδικημάτων φοροδιαφυγής του Ν. 2523/1997, όπως ισχύει:

- του άρθρου 17, περί μη υποβολής δήλωσης ή υποβολής ανακριβούς δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και αποφυγής πληρωμής φόρου πλοίων,

- του άρθρου 18, περί μη απόδοσης ή ανακριβούς απόδοσης Φόρου Προστιθέμενης Αξίας και εν γένει παρακρατούμενων και επιρριπτόμενων φόρων, τελών ή εισφορών και

- του άρθρου 19, παρ. 1, εδάφιο δεύτερο, όπως το εδάφιο αυτό προστέθηκε με το άρθρο 40 του Ν. 3220/2004, περί έκδοσης ή αποδοχής εικονικών φορολογικών στοιχείων για ανύπαρκτη συναλλαγή στο σύνολό της ή για μέρος αυτής.

Στις ανωτέρω αναφερόμενες περιπτώσεις αδικημάτων φοροδιαφυγής, οι Δ.Ο.Υ. και τα Περιφερειακά και Διαπεριφερειακά Ελεγκτικά Κέντρα (Π.Ε.Κ. και Δ.Ε.Κ.) υποχρεούνται, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθ. 29, περ. β` του Ν. 3691/2008, να διαβιβάζουν στη Γενική Διεύθυνση Φορολογικών Ελέγχων - Διεύθυνση Ελέγχου - Τμήμα Ε` σχετικές αναφορές με τις διαπιστώσεις και τα πορίσματά τους, προκειμένου στη συνέχεια να ενημερώνεται από τη Δ/νση αυτή η Επιτροπή καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας του άρθρου 7 του ως άνω νόμου, η οποία έχει και την ευθύνη να διερευνήσει και να αξιολογήσει αν μια υπόθεση σχετίζεται με ύποπτες συναλλαγές νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

Τα ανωτέρω θα εφαρμόζονται ανάλογα και θα ακολουθείται η ίδια ως άνω διαδικασία και στις ακόλουθες περιπτώσεις:

- Στις τυχόν περιπτώσεις που υποπίπτουν στην αντίληψη των Δ.Ο.Υ. και των Ελεγκτικών Κέντρων κατά τη διενέργεια φορολογικών ελέγχων ή καθ΄ οιονδήποτε γενικώς τρόπο στο πλαίσιο άσκησης των αρμοδιοτήτων τους και οι οποίες υπάγονται στα βασικά αδικήματα του άρθρου 3, περ. α` έως ιζ` του Ν. 3691/2008.

- Στις τυχόν εν γένει περιπτώσεις που δεν εμπίπτουν ευθέως στην ανωτέρω κατηγορία περιπτώσεων, ούτε στα προαναφερθέντα βασικά αδικήματα φοροδιαφυγής, αλλά υπάρχει σοβαρή υπόνοια ότι υποκρύπτεται νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες σε σημαντική κλίμακα ή χρηματοδότηση της τρομοκρατίας (άρθρο 2 του Ν. 3691/2008).

Διευκρινίζεται ότι οι Δ.Ο.Υ. και τα Ελεγκτικά Κέντρα δεν θα προβαίνουν στις ανωτέρω ενέργειες στις περιπτώσεις υποθέσεων για τις οποίες έχει επιληφθεί η ΥΠ.Ε.Ε. και έχει συντάξει και διαβιβάσει τις σχετικές εκθέσεις στις Δ.Ο.Υ., καθόσον στις περιπτώσεις αυτές τη σχετική υποχρέωση αναφοράς έχει η ΥΠ.Ε.Ε., σύμφωνα με τα οριζόμενα στην περίπτωση α΄ του άρθρου 29 του Ν. 3691/2008.

Εξάλλου, επισημαίνεται ότι, αντίθετα με τα όσα αναφέρονταν στην εγκύκλιο ΠΟΛ. 1131/2006, δεν θα διαβιβάζονται αναφορές για περιπτώσεις υποθέσεων αδικημάτων φοροδιαφυγής για τις οποίες επέρχεται συνολικός διοικητικός ή δικαστικός συμβιβασμός ή με άλλο τρόπο ολική διοικητική περαίωση της διαφοράς, καθώς, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 24 του Ν. 2523/1997, στις περιπτώσεις αυτές δεν εφαρμόζονται οι ποινικές διατάξεις του Ν. 2523/1997.

Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με την εγκύκλιο ΠΟΛ. 1317/1997 (εισαγωγικό μέρος), ποινικό αδίκημα στη φορολογία εισοδήματος συντρέχει όταν λαμβάνει χώρα απόκρυψη φορολογητέων εισοδημάτων και όχι απλή συνδρομή λογιστικών διαφορών, ασύνδετη με τέτοια απόκρυψη. Συνεπώς, και στις περιπτώσεις διαφορών φόρου εισοδήματος που οφείλονται σε συνήθεις λογιστικές διαφορές μη συνδεόμενες με απόκρυψη (π.χ. μη συνδεόμενες με εικονικές - ανύπαρκτες δαπάνες), δεν θα διαβιβάζονται σχετικές αναφορές στη Δ/νση Ελέγχου, ανεξαρτήτως του ύψους των διαφορών φόρου.

Ομοίως, δεν θα διαβιβάζονται αναφορές και στις περιπτώσεις απόρριψης των τηρουμένων βιβλίων, για τις διαφορές φόρου εισοδήματος, Φ.Π.Α. κ.λπ., ανεξαρτήτως ύψους αυτών, που προκύπτουν εκ του εξωλογιστικού προσδιορισμού των αποτελεσμάτων, καθόσον και στις περιπτώσεις αυτές οι διαφορές φόρων δεν συνδέονται με αποδεδειγμένη πραγματική απόκρυψη, αλλά προκύπτουν από εξωλογιστικούς υπολογισμούς. Τα παραπάνω δεν ισχύουν, δηλαδή θα διαβιβάζονται αναφορές, εάν πρόκειται για μη επίδειξη των βιβλίων και στοιχείων στον τακτικό έλεγχο ή για μη τήρηση αυτών.

Ολα τα ανωτέρω σχετικά με τις προαναφερόμενες υποχρεώσεις των Δ.Ο.Υ. και των Ελεγκτικών Κέντρων και την ακολουθούμενη διαδικασία αποστολής των οικείων αναφορών στη Δ/νση Ελέγχου θα εφαρμόζονται για υποθέσεις για τις οποίες με βάση τα υφιστάμενα δεδομένα τα σχετικά εγκλήματα τελούνται από της δημοσίευσης του Ν. 3691/2008, δηλαδή από 5/8/2008 και εφεξής.

Για υποθέσεις, όμως, για τις οποίες με βάση τη υφιστάμενα δεδομένα τα σχετικά εγκλήματα τελέστηκαν από της δημοσίευσης του Ν. 3424/2005, δηλαδή από 13/12/2005, έως και 4/8/2008, συνεχίζουν να ισχύουν τα αναφερόμενα στην εγκύκλιο ΠΟΛ. 1131/2006, με μόνη τη διαφορά ότι και για αυτές τις υποθέσεις δεν θα διαβιβάζονται πλέον αναφορές για περιπτώσεις υποθέσεων αδικημάτων φοροδιαφυγής για τις οποίες επέρχεται συνολικός διοικητικός ή δικαστικός συμβιβασμός ή με άλλο τρόπο ολική διοικητική περαίωση της διαφοράς.

Για διευκόλυνσή σας επισυνάπτονται στην παρούσα σχετικά υποδείγματα αναφορών (Υπόδειγμα 1 για εγκλήματα από 13/12/2005 έως και 4/8/2008 βάσει του Ν. 2331/1995, σε αντικατάσταση του ήδη χρησιμοποιούμενου μέχρι τώρα υποδείγματος και Υπόδειγμα 2 για εγκλήματα από 5 Αυγούστου 2008 και εφεξής βάσει του Ν. 3691/2008), τα οποία θα χρησιμοποιούνται κατά περίπτωση, με κατάλληλη προσαρμογή αν αυτό απαιτείται.